Þjóðólfur - 11.04.1885, Síða 3

59
hefir veðrátttan verið hin hagstæðasta
fyrir fiskigöngur hér inn í flóann að
að allra manna áliti, en valdstjórnin hefir
í þetta sinn verið þar þvert á 'móti.
Grátlegt væri það, ef æðstu yfirvöld-
um lands vors mætti kenna um afla-
leysið, sem útlit er fyrir að verði hér
við flóann á þessari vertíð og þá eymd
og örbirgð, serh af því leiðir. Hver
getr borið það ok með ánægju? 5.
Enn um sveitarþyngsli.
„Satt segir Hafliði,
„á sel er borið i
„tunglinu11. J. Ásbj.
þá er vjer lásum ritgjörðirnar í þ. á. „þjóð-
ólfi“ 6., 7. og 8. blaði: „Nokkur orð um sveitar-
þyngsli“, „Nokkurorð umdrykkjuskap11 ogNokkur
orð um þurrabúðir í sjóplássum", þá vaktist
löngun lijá oss að láta lika nokkur orð koma frá
vorri hálfu, útaf sama málefni. — Oss virðist
mega draga þessar þrjár ritgjörðir í eitt, að efn-
inu til, þar þær allar stefna að sama marki,
nefnil. sveitarþyngslunum.—Tökum vér þá fyrst
fyrir 6. blaðs greinina, og virðist oss hún í allan
máta vel og skilmerkilega samin og þau tilfærðu
dæmi þar deginum ljósari; vér viljum því fast-
lega skora á þingið að það lagi og umbæti svo
sveitastjórnarlögin, að rjettur hreppsnefnda sé
aö minnsta kosti jafnmikill ómagans; það er
blöskrun að vita, hvernig ómaginn gengst upp
í þeirri dulinni að heimta af sveitarstjórninni
(það er óhætt að brúka þetta orð um meiri hlut-
ann) sér veittan allan þannbeina ognauðsynj-
ar, að hann geti með hyski sínu lifað, já jafn-
vel betra lífi, en þeir er berjast við að þiggja
ekki af sveit, heldr leggja sinn skerf til þess-
ara; það er óhætt að fullyrða, að þessi heimtu-
frekja fer sívaxandi hjá þurfalingunum, og þar
af leiðandi sveitaþyngslin líka. J>etta má ekki
lengr þannig ganga, oger ekki ólíldogt að all-
flestir þingmenn verði sammála um, að hér
þurfi bráðrar viðgjörðar, því flestum mun af
eigin reynslu vera þetta ástand full-ljóst.
Hvað drykkjuskapargreinina snertir, þá álít-
um vér hana verri viðureignar, því hér er um
almennan löst að ræða, þó hitt sé hörmulegast,
að þeir, sem þegar eru á sveit, drekka það út,
er þcim með fjölskyldu er ætlað til lífsbjargar,
sem vér vitum dæmi til í Rvik. Til að hindra
þetta sjáum vér ekki annaö ráð botra enn að í
Reykjavík væri stofnsettur letigarður,—viðlíka
og í öðrum bæjum erlendis — fyrir alla þá er
ekki nenna að vinna sér brauð og fara þannig
að orðum Páls postula „ — þrýsta þeim til al-
mennilegrar vinnu“ ; en í rauninni væri hitt,
sem gr.höfundurinn nefnir, að banna allan að-
flutning til landsins á víniöngum, engu siður
nauðsynlegt en þegar öll vopn og verjur fyr
meir vorti tekin af landsmönnum, því vínið má
sannarlega heita hárbeitt vopn lífs og sálar; en
vér óttumst að þetta ekki verði bráðlega.
Vér snúum oss þá að lokum að þurrabúðar-
greininni, og segjum eins og þingmaðurinn
forðum, „að hann (höf.) hafi tekið fram það
helzta er vér vildum sagt hafa“, og þurfum því
ekki míklu þar við að bæta. Vér vitum vel
„að þurrabúðarmaðr er skyldugr að róa á
húseigandans útveg“ o. s. frv., en á hinu furðar
oss stórlega, að á þessa þurrabúðarmenn skuli
vera lagt sveitarútsvar, þó þeir öllum vit-
anlega séu orðnir ómagar annara sveita; það
sýnist ómögulega geta boðið sig að sjávar-
menn leggi á þessa menn nokkurt útsvar og
gjöri oss þannig erfiðara með framlag tíl hins
sama; það er að bæta gráu ofan á svart, fyrst
að byggja þessum fáráðlingum þessar þurra-
búðir og svo í tilbót gjöra þeim útsvar. þetta
hvortveggja gjörir það að verkum, að þyngslin
vaxa svo mikið til sveita; því þar heima
fyrir er víðast viðráðanlegt, ef ekki væru þessi
botnlausu útgjöld til þurfalinganna við sjóinn.
fiað er vitaskuld, að þetta á sér ekki stað
nema i þeím sveitum, er fólk flykkist mest úr
til sjávar, en því miðr eru þær of margar, sem
drekka afþessu þurrabúðarlcyfi sjávarmannsins ;
vér viljum því skora á höfund téðrar greinar
að hann sporni við þeim innflytjendum, því þó
hann kvarti yfir þeim, þá má hann vera þess
fullviss, að vér sveitabúendr höfum af áðr sögðu
fulla orsök að gjöra það engu siðr.
Gjörið svo vel, herra ritstjóri, að Ijá þessu rúm
í yðar heiðraða blaði. Ritað á tfvöndardegi 1885.
Sveitabóndi.
Leiðvallahreppi, 24. marz 1885.
Hr. ritstjóri !— Síðan ég skrifaði yðr síð-
ast hafa hér á sléttlendinu gengið megnustu
hörkur. J>ær byrjuðu því nær hálfum mán-
uði fyrir jól og hafa síðan haldizt stöðugt
að frá teknu tímabilinu frá þrettánda þar
til milli Pálsmessu og Kyndilmessu, því þá
var oftast þeyr og tók vel upp þar sem ekki
var fjarska þungt álag, en Kúðafljót hafði
um jólin í byljum þeim og frostum, sem þá
gengu, stoppazt svo, að það náði ekki fram-
rás, flæddi þvf nálega um alt Meðalland,
fraus síðan og varð að einni íshellu svo
þykkri, að þeyr þessi vann ekki á að bræða
hana. Síðan fyrir Kyndilmessu og þar til í
annari viku góu voru dag hvern að heita
mátti meiri og minni gaddbyljir, þó frostið
væri grimmast viku af Góu, þá oftast 10 til
14 stiga á R. Síðan hefir veðráttan farið
batnandi, en hagleysarnar eru inar sömu,
því enginn verulegr þeyr ér ennþá kominn ;
því þó sól sjái, er bæði frost og kuldi svo
hún vinnr þess vegna ekki á að bræða ís-
inn, sem hér hylr alstaðar jörð. Almenningr
er orðinn sáraheylítill og búinn að skera
meira og minna af fénaði sínum : lömbum,
ám, kúm og hrossum. Tölu sauðafénaðar
þess, sem bxiið er að skera, veit ég ekki,
en 10 kýr er búið að skera í Meðallandinu
og nokkrar nautkindr yngri og stöku tryppi;
en sá fénaðr, sem eftir er, er víða fóðrlaus,
því búið er að reka sauðfé frá sér útá gadd-
inn þar sem melhnausar eru uppiir ; er fén-
aðr sá, sem búinn er að gnýja gaddinn í vetr,
orðinn mjög magr og lagðr í mestu hættu.
Til fjalla hefir tíðin verið miklu hagan-
legri, þó frost og stormar hafi bægt fénaði
frá að standa á högum, sem hér hafa að
mestu leyti vórið í allan vetr. — Út af þessu
horfir til stórvandræða, þar menn muna
ekki eptir jafn miklu heyleysi svo snemma
eins og nú hefir átt sér stað og eftir þessu
ér bjargarskortrinn. I veg fyrir hann verðr
líklega ekki komið með öðru móti en að
fá lán úr landssjóði svo þúsundum króna
skifti, til að kaupa gripi og fénað fyrir, því
þó eitthvað sé eftir af gjöfum þeim, sem Is-
landi hafa verið sendar frá útlöndum, nægja
þær enganveginn til að bæta iir þessum
mikla skorti, því víðar en hér mun þeirra
með þurfa, þó skortrinn sé hér sjálfsagt
mestr.
í Meðallandi hefir eitt skip einu sinni
komizt á flot en ókki í fiskileitir því engir
hlutir þar; í Alftaveri einu sinni róið og
urðu 10 í hlut. Rekavart hefir orðið sum-
staðar af háfi og síli, en lítið til muna og ekki
alment. Heilsufar manna allbærilegt.
Kátt manna deyr, engir nafnkendir. Slys-
farir engar, þar ég hefi til frétt.
Nú í dag er éljagangr á útsunnan með
litlu frosti. Verði tíð haganleg, verðr ekki
að óttast fyrir heyleysi eða fénaðarfelli til
fjalla, en harðni svoþarverði jarðbönn eða
gaddar og stormar, mun hvortveggja heim-
sækja þau pláss, en það er vonandi eftir
þennan harða og langa vetr, að tíðarfarið
fari nú að ganga til batnaðar. Ef mildr og
stöðugr þeyr kemr, verðr ekki lengi að taka
af jörðinni, nema þar sem láglendast er. í
Alftaverinu er illa statt með hey, þó betra
sé en hór í Meðallandi, enda er þar mik-
ið betr til haga komið.
Rvík, 11. apr.
HTalveiðagufuskipift „ísafold“ frá
Haugesund kom hér á laugard. fyrir
páska á leið til ísafjarðar; hafði kom-
ið við á Mjóafirði i Suðr-Múlas. Svend
Foyn hefir nú selt sinn hlut úr því, en
þeir Amlie (sem með skipinu var) og
Mons Larsen í Haugesund eiga nú sam-
an útgerðina. Daginn eftir fór það
vestr, en kom aftr að vestan í gær(var
20 tíma frá ísaf. hingað); var þjóðern-
isskirteini skipsins í ólestri, svo að bæj-
arfóg. á ísaf. mældi skipið upp á ný
(Fensmark hafði ekki kunnað það í
sinni tið) og kom það til að fá sér hér
þjóðernisskírteini sem dönsk eign. þ>að
fer vestr aftr í dag. Með því kom