Þjóðólfur - 18.07.1885, Blaðsíða 1

Kerar út á laugardagsmorgna.
Verð árg. 4 kr. (erlendis 5 lcr.).
Borgist fyrir 15. júlí.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komi til
útgefanda fyrir I. október.
ÐOLFR.
XXXVII. ársr.
lleykjavík, laugardaginn 18. jiilí 1885.
M 28.
Wunið eftir að Þjóðólf átti að borga
fyrir 15. þ. m. Sá dagr er lið-
inn, en þeir, sem óborgað eiga, eru
beðnir að borga nú sem allra fyrst.—
"það er opin afgreiðslustofa þ>jóðólfs
allan daginn; það er óþarfi að elta
útgefandann upp á þing eða út um bæ
til að finna hann. Jón B. Jónsson
afgreiðir alt á skrifstofunni, gefr kvitt-
anir o. s. frv.
Ferðamenn! Lítið inn á skrifst. þ>jóð-
ólfs og takið blaðið þegar þið eruð á
ferð. Allir, sem landveg koma í bæ-
inn, eiga leið fram hjá dyrunum á
skrifstofu pjóðólfs
á Bakarastígnum.
Alþingið.
VI.
Stjórnarfrumvörpin
[Niðrl.] Fjdraukalögin og reikningalögin
þykir oss ekki þörf að gera hér að sjerstakl.
umtalsefui, en vikjum heldr næst að: —
VI. frv. um stofnun landsbamka. Hann
skal stofnaðr í Rvík, og leggr landsjóðr
10,000 kr. fram til að koma honum á fót.
Landsjóðr lánar bankanum allt að þ mill-
íón kr. ; það fé greiðist bankanum eftir því
sem þörf hans krefr í seðlum (bankaseðlum),
er stjórnin má gefa út fyrir landsjóð; þeir
skulu vera 100 króna, 50 kr. og 10 kr.
[nefndin : 50 kr. og 5 kr., en engir 100 kr.
seðlar]. Landssj. kostar seðlagjörðina.
Bankinn svarar landssjóði 2°/> [nefndin:
ekkert fyrstu 5 árin, en síðan 1°/.] árlega í
vöxtu af skuld sinni. Seðlarnir skulu gjald-
gengir í landsjóð og alla almanna sjóði (o:
öll »opinber« gjöld) hér á landi og lögmætr
gjaldeyrir manna á meðal með ákvæðisverði.
Bnginn annar má hérlendis gefa út bréfpen-
inga. Bankinn er skyldr að skifta seðlun-
um mót öðrum scðlum (þ. e. gömlum fyrir
nýja, stærri mót smærri og smærri mót
stærri), en mót smápeningum eftir því scm
tök eru á. Engin bein innlausnarskylda
hvílir þannig á bankanum. En verði bank-
inn gjaldþrota eða hætti, eignast landsjóðr
reitur bankans, ef nokkrar eru, en leysir,
hversu scm fcr, inn mót peningum alla scðl-
ana. Við að falsa seðla liggr sama hegning
sem við peningafalsi.—Störf bankans verða:
að taka við peningum sem innláni með
sparisjóðskjörum, »á dálk« eða í hlaupa-
reikning; kaupa og selja víxla og ávísanir
(diskontéra), hvort heldr greiðast eiga hér
eða erlendis, útlenda peninga, banka
seðla, bréfpeninga og auðseld arðbær
verðbréf; lána fé gegn fasteignar-trygg-
ing; lána fó gegn handveði [nefndin:
eða sjálfskuldar-ábyrgð] ; veita lán sveit-
um, bæjum eða almannastofnunum hér-
lendis gegn ábyrgð sveita eða bæja;
veita lánstraust »(udstcde creditivern) gegn
handveði eða sjálfskuldarábyrgð; heimta
óloknar skuldir. — Bankinn má taka lán
gegn trygging í sjálfs síns eignum. Bank-
inn getr [nfnd.: skal] með samþykki lands-
höfð. [nfnd.: svo fljótt sem auðið er] sett
[setja] á stofn aukabanka eða framkvæmd-
arstofur annarstaðar á íslandi [n.: fyrir
utan Reykjavík, einkum á Akreyri, Isafirði
og Seyðisfirði]. — Týndar viðskiftabækr má
innkalla með auglýsing, og greiða eiganda
upphæð bókar, ef hún kemr þá eigi fram.
Fé ófullráða manna og almanna-stofnana
má leggja í bankann um stundarsakir unz
komið verðr á vöxtu gegn fasteignartrygg-
ing. Fé, som í bankann er lagt ásamt
vöxtum er undanþegið kyrsetning og lög-
haldi meðan það stendr þar. Bankinn
má taka hærri vöxtu en 4jt gegn fasteign-
arveði. Vottorð til afnota bankanum úr
afsals og veðmálabókum veitist kauplaust.
Bankinn má láta þjóna sína selja hand-
veð hvar sem hann vill, en aðvara skal
hann veðeiganda. Bankinn er undanþeg-
inn tekjuskatti og útsvari. — í stjórn
bankans verða: einn framkvæmdarstjóri,
er landshöfð. skipar með missiris uppsagn-
arfresti, og tveir gæzlustjórar, er sín þing-
deild kýs hvorn til 4 ára. Landshöfð. getr
vikið hverjum forstjórnarmanni bankans frá
um stund og setr þá mann til bráðab. í
staðinn, og eins ef forstjóri veikist eðr for-
fallast. Heimili bankans og forstjóranna
sé í Rvik. Eftir tillögum forstjóranna
skipar landh. og afsetr bókara og fé-
hirði bankans. Aðra sýslunarmenn skip-
ar stjónarnefndin. Til ‘þess að skuld-
bindi bankann verða 2 forstjórar [n.: fram-
kv.stjóri og annarhvor gæzlustjóri] að undir-
skrifa skuldbindingarnar. Kvittanir verða
féhirðir og bókari að rita á. Framkv.stjóri
hefir í laun 2000 kr.r, bókari og féhirðir
I) Embætti þessi rnunu nú ekki vera böfð nð
1000 kr. hvor [n.: framkv.stj. og féhirðir
setja veð eftir ákvæði ldshfð.] Forstjórar.
og sýslunarmenn bankans mega ekki vera
honum skuldskeyttir sem skuldunautar né
ábyrgðarmenn annara. Landsh. má heimta
allar skýrslur, er honum þurfa þykir um
bankann og láta rannsaka hag hans allan
nær sem hann vill. Ldsh. setr endrskoð-
ara, sem bankinn launar, en Idsh. ákveðr
launin. Hann rannsakar reikn. bankans
og prófar minst tvisvar árlega hvort heima-
fé bankans sé fyrir hendi. Arsreikning
skal birta í síðasta lagi 4 mán. eftir árslok
[n.: í helztu blöðum landsins]. Útdráttr
úr úrskurðuðum reikn. (ldsh. úrskurðar)
birtist í Stjórnartíð. B, sömul. 4 sinnum á
ári stutt yfirlit yfir hag bankans. 2/. af
seðlaupphæðinni leggist í viðlagasjóð bank-
ans, svo og frekari afgangr, ef verðr, en við-
lagasjóðr þessi ber og tap bankans, ef nokk-
urt verðr.— Hætti bankinn, greiðist öllum
skuldheimtumönnum fyrst að fullu kröfur
þeirra áðr landssjóðr fái neitt; afgang, ef
verðr, fær hann,—'VII. Frv. um fiskiveiðar
félaga i landhelgi. Fiskiveiðar í landhelgi
mega fjelög eigi reka, er þégnar annara
ríkja eiga hlut í, nema síldveiðar ef meira
en helmingr félagsfjársins er eign þegna
Danakonungs og fél. hefir heimilisfang á
Isl. eða í Danmörku, danskir þegnar einir
í stjórninni, og minst 1 þeirra heimilisfastr
á Islandi. — VIII. Um bátafiski á fjórðum.
Frá bátfiski á fjörðum eða fjarðhlutum, að
síldveiðum undanskildum, má í stöku til-
fellum sakir fiskiveiða fjarðarbúa útiloka
aðskotamenn annarstaðar að. Uppást. um
þetta gjörir sýslunefnd, en héraðsmenn sam-
þykkja samkv. 1. 1877, en landshöfðingi
staðfestir (en ekki amtmaðr). — IX. Um
hvalaveiðar. Hvali má eigi skjóta á fjörð-
um og vogum meðan stendur á síldveiði
þar. Afbrotasekt 400—2000 kr. Sama ef
utanríkismenn veiða hvali í landhelgi._____
X. Um þjóðjarðasölu. Böggversstaði ásarnt
Argérði í Vallna(!)hrepp má selja fyr. 6500
kr. Asgerðarstaði í Skriðuhr. fyrir 900 kr.
Hér með er getið ins helzta inntaks
stjórnarfrumvarpanna í ár.
VII.
Frumvörp frá þingmönnum (in helzstu).
(191) Um sölu áfengra drykkja (Ein.
aukajietu til að stinga upp í einhvern stjórnliollan
embættisraann ?
t) Sviga-talan táknar tölulið þann, er frv. verðr
tilfært með i skjlapavti þingtiðindanna. Er hand-
ha’gt að nota töluna siðarí staðinn fyrir titil frv.s-