Þjóðólfur - 18.07.1885, Blaðsíða 3

111
sem nú er, fengist eigi fullnægjandi vegabæt-
ur á þeim. í sama strenginn tók landshöfðinffi.
Arnl. Ólafss. var og með því; en þar á móti
hugði J. Sig., að oímikil byrði á landssjóöi og
afskiftaleysi í vegagjörðum frá sýslunefndanna
hálfu mundi leiða af því, ef frumv. þetta yrði
að lögum.
E. Bricm talaði og á móti því; sagðist að
vísu vera hinum samdóma um, að póstvegirnir
ættu að komast á landsjóð, en væri því þó mót-
fallinn nú, aí því að öll vegalöggjöf vor þyrfti
endurbóta við, en til þess eltki tími á þessu
þingi; þessvegna bezt að fella þetta frumv.,
enda mætti með fjárlögunum veita talsvert fé
til vegabóta á póstvegunum er nægði fyrst um
sinn. Á sama máli vóru og p. G. og p. M.
En J. ÓlaJ'ss. lcvaðst ekki geta fallizt á skoðun
E. Briems í þessu máii. Heppilegast væri fyr-
ir oss, sem höfum þing svo sjaldan, og svo
stutt í hvert skifti, að hugsa ekkium að vera að
koma á stórum lagabálkum í einu, fyr en næg-
ur undirbúningr væri fenginn, en þessi undir-
búnirigr fengist einmitt bezt með því að kippa
hinu bráðnauðsynlegasta í lag með smálögum,
enda væri nú farið að hafa þá aðferð í land-
búnaðarlagamálinu. J>að hefir heldr ekki tek-
izt vel fyrir þinginu með lagabálkana; það sýna
. lögin um skipun prestakalla 28/2 1880.
jpetta mikla nauðsynjamál var felt með 13
atkv. móti 7.
jþeir J>. Bööv. og Arnl. Olafss. hafa aftr kom-
ið fram mcð frumvarp um líkt cfni, en í öðru
formi. Ef það nær eigi samþykki þingsins,
mætti að minnsta kosti ætlast til þess af þing-
inu, að það veitti með fjárlögunum ríflega fé
til vegabóta á póstvegunum.
Að sama skapi, sem áðrnefnt frumvarp var
merkilegt, var að sínu leyti hitt frumvarpið,
sem ég vil minnastá, lítils vert. J>að er komið frá
stjórninni, og af því að það er einkennilegt fyr-
'ir hana, er eigi ótilhlýðilegt að minnast með-
ferðar þess í fám orðum. J>að var þess efnis
að veita stjórninni heimild til að fyrirskipa að
auglýsingar1 þær, sem um er rætt í opnu br.
27. maí 1859, verði teknar upp í Stjórnartið-
indin, deildina B.
Frumvarpið hafði gengið í gogn um efri deild,
nær þvi umræðulaust. Við fyrstu umr. í neðri
''deild vísaði landshöfðingi til ástæðnanna fyrir
frumvarpinu, sem prentaðar eru aptan við það
c(o: að stjórnartíðindin séu mjög útbreidd og
„að eigi er trygging fyrir því, að jafnan muni
Oroma út í Reykjavilt þjóðblað, er vel sé lagað
til“ að taka auglýsingar þessar, og þessvegna
leggi stjórnin cftir tillögum landshöfðingja þetta
frumvarp fyrir þingið).
J. Ól. kvað þetta frv. alveg óþarft, Stjórn-
in hefir ekki hingað til verið í vandræðum með
auglýsingar þessar og moð öllu óhugsandi, að
í Hvík muni eigi jafnan koma út þjóðblað,
sem prenta megi auglýsingarnar í, enda var
stjórnin eigi lirædd um það 1859, er að eins 1
blað kom út hér í Rvik þá, en nú eru hjer 4
i) J>að eru auglýsingarnar, sem teknar voru af
Bjóðólfi f vetr sællar minningar og nú eru prent-
aðar í Suðra.
bl. og munu verða fl. Hávaðinn af lands-
mönnum mundi aldrei sjá þessar auglýsingar i
stjórnartíðindunum, af því að sárfáir kaupa þau.
J>eir, sem fá stjórnartiðindin, eru skyldugir til
að halda þeim saman, en, ef hver maðr ætti
að fá að lesa þau, gæti þetta orðið þeim örð-
ugt, enda vafasamt, hvort þeir væru skyldugir
til að ljá þau. J>að er líka skrítið að stjórnin
skuli sýna svo mikið vantraust á því blaði, sem
hún hefir flúið með auglýsingarnar i. Stjórn-
artíðindin koma mjög strjált út. Bezt að fella
frumvarpið. j>að er lika þægilegt fyrir stjórn-
ina aö hafa þessar auglýsingar á lausum kili
til þess að stinga þeim að einhverju því blaði,
sem henni kann að vera geðþekt og sem leggr
sig í lima til að flytja hennar skoðanir.
Landsh. talaði aftr í sömu átt, sem fyr og
gat þess að vel gæti komið fyrir að auglýsing-
arnar fengist eigi prentaðar með aðgengileg-
um kostum í nokkru blaði. J. 01. gat þess, að
slíkt hefði aldrei komið fyrir og að landsstjórn-
in hefði tekið auglýsingarnar þegjandi af J>jóð-
ólfi og als eigi minzt á kostina.
pór. Böðv.ss. kvað mega aöhyllast þetta frum-
varp, ef við það væri bætt þeirri ákvörðun, að
hreppst. væri skyldaðir til að birta auglýsing-
arnar hver i sínum hreppi.
Arnl. Olafss. kvaðst geta gefið atkv. með frv.,
af því að það gjörði þó umbætr á því sem er,
af því að blað það, sem nú hefir inar opin-
beru auglýsingar, er svo lítið útbreitt, að það
er ekki til í mýmörgum sveitum. En Stjórnar-
tíðindin eru þó hjá hreppstjórum og hrepps-
nefndaroddvitum og prestum. Frumvarpið var
felt með 12 atkv. móti 4. J>essir 4 vóru L.
Blöndal, Arnl. Olafss., J>. Böðvarss. og Tryggvi
Gunnarsson,
Frá útlöndum.
Frá Danmörku er ekki annað að
frétta en ergi og þóf ið sama milli
stjórnar og þjóðar—um flokka er naum-
ast rétt að tala, því að hægri menn
eru fámennari en svo, að það nafn
verðskuldi. í Holstebro gjörðist það
þó sögulegt, að vinstri menn héldu
fund sem oftar undir berhimni, og
skyldi Berg tala, og var kominn uppá
ræðupall þann, er reistr var. Lögreglu-
stjóri bæjarins gekk og upp á pallinn,
gjörði sig heimakominn og settist þar
niðr. Nú er svo máli farið, að lögreglu-
stjóri hefir rétt að lögum til að „vera
viðstaddr“ fundahöld undir berhimni,
en hitt er honum hvergi heimilað, að
hagnýta slík þægindagögn, sem ræðu-
pall eða stóla, sem eru eign einstakra
manna, ‘sem hafa þau á fundarstaðnum,
sjálfum sér til afnota. Berg bað stjórn-
arspæjara þennan að hafast brott sem
hraðast úr sætinu og af pallinum, en
lögreglustjóri neitti því. Kvaðst Berg
þá ei tala myndu meðan ambættis-kyn
það væri þar á pallinum við hlið sér.
Gengu þá að tveir merkisbændr og tóku
gullbrydda manninn og létu hann niðr
af pallinum; en als ekki var honum
meinað að vera viðstaddr utan palls.
Menn þessir voru handsamaðir ogkeyrð-
ir í hald, fluttir síðan til Hafnar og
hneptir þar í dýflissu. J>á er þeir komu
til Hafnar, stóð Berg á pallinum á
járnbrautarstöðvunum; gekk hann að
og vildi heilsa föngunum, en lögreglu-
lið gekk þar á milli og hnepti hann
frá; beiddist hann leyfis að mega taka
í hönd þeim, en því var synjað. Berg
er sjálfum stefnt til yfirheyrslu í máli
þessu. Blöð hægri manna mistu gjör-
samlega síðasta snefil ráðs og rænuvið
þennan viðburð. Kalla þau sjálfsagt,
að dæma bændrna í margra ára betr-
unarhús eða hegningarvinnu, og telja
jafnvel sennilegt að Berg verði dæmdr
til fangelsis líka „fyrir að hafa hvatt til
glœpsins{!) eða róið undir“. þykir þeim
þetta svo víst, að það sé fyrir forms
sakir einar, að fyrir dómstól þurfi að
fara.—Hitt heyrist ekki nefnt í þeim
blöðum, að lögreglustjórinn ætti fyrir
dóm að dragast fyrir misbeiting á em-
bættisvaldi sínu, eða að hann hafi ó-
helgr staðið þar, er hann tróð sér inn
á pall og sæti, sem var einka-eign ein-
stakra manna.—Sum hægri blöð vilja
þó ekki eiga undir því að Berg verði
dæmdr, en vilja blátt áfram senda hann
á vitlausra spítala(!) án dóms og laga.
Á Englandi eru nú stjórnarskifti á
komin, er Gladstone hefir lagt niðr
völd, svo sem vér höfðum áðr getið að
til stæði. Eru Tory-menn nú teknir
við völdum og er Salisbury lávarðr
forsætis-ráðherra. Northcothe, sem áðr
var fyrirlíði Whigga, ger jarl og keyrðr
upp í lávarða-deildina. Hicks Beach,
höfundr þess breytingaratkvæðis við
fjárlögin, er steypti Gladstone, er fyr-
ir fjármálastjórn, Carnarvon íra-ráðgjafi,
Churchill Indlands-ráðgjafi. — J>á er
Gladstone varð undir við atkvæða-
greiðslu þá, er steypti honum, varð það
af hreinni tilviljun. Parnells-liðar (Ira-
flokkr) greiddi atkvæði það sinn með
Tórýum (aftrhaldsmönnum), en þó hefði
það ekki dugað, ef ekki hefði svo til
viljað, að fjöldi Gladstones-liða voru fjar-
verandi (margir á ferðum út um land),
og munaði þó fám atkvæðum einum.
In nýja stjórn hefir því engan meiri
hluta á þingi og gæti ekki staðizt
stundu lengr nema fyrir tilhliðrun gamla
Gladstones og hanssinna. Verðrstjórn
þessi því skammvinn, þvi að bráðum
fara fram nýjar kosningar, og verða
þá atkvæðisbærar 2 millíónir kjósenda
sem eigi hafa haft þann rétt fyrri; en
sú réttarbót er Gladstone að þakka, og
er auðvitað, að hans flokkr kemr fjöl-
mennari til þings næsta sinn. Glad-
stone ætlar, þótt gamall sé, ekki að