Þjóðólfur - 06.08.1885, Blaðsíða 1

Kemr út á laugardagsmorgna.
VerÖ árg. 4 kr. (erlendis 5 kr.).
Borgist fyrir 15. júlí.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komi til út-
gefanda fyrir 1. október.
ÞJÓÐOLFR.
XXXVII. árg.
ReykjaTÍk, fiimutudagiiin 6. ágúst 1885.
X:o 30.
Frá útlöndum.
Prá fregnrita vorum í Hijfn.
Pað, sem mest þykir tíðindum sæta,
er að þessu sinni það, sem gerzt lieíir
á Englandi. G-ladstone gamli og allt
lians ráðaneyti er vikið úr völdum. Kom
það öllum á óvænt, fyrir sakir vinsældar
þess og dugnaðar. En svo stóð á, að
þegar fjárlögin vóru framlögð, þá liafði
Gladstone sett á þau hækkun á tolli aí
öli og tei, en þetta hvortveggja, einkum
liið síðara, er drukkið eins mikið á Eng-
landi eins og kafti á íslandi. Menn urðu
því óðir og uppvægir við þessa tillögu,
sem myndi hafa í íör með töluverða
og múgmenni tilfinnanlega verðhækkun
á nauðsynjavöru. Fjárlögin urðu því
feld, reyndar með litlum atkvæðamun
til þess að gjöra, og Gladstone beið
ekki boða, en fór þegar frá völdum.
Nú eru torýar (ensku hægri menn-
irnir) þannig komnir að völdunx; er
Salisbury foringi þeirra og yfirráð-
gjafi; þótti torýum reyndar heldur við-
sjárvert að taka við völdum, með ekki
meira útliti til þess aðliafa meiri lilut-
ann í nedri deildinni mtsð sjer (enn efri
deildina, lávarða deildina, dettur eng-
um manni í lxug að liugsa um eða taka
neitt tillit til), og vildu semja við Glad-
stone og vinstrimenn um, að þeir gérði
engíir óspektir fyrst um sinn, og kæmu
ekki fram með neinu mótgang við stjórn-
ina, en Gladstone kvaðst ekki geta bund-
ið liendur sínar með neinum loforðum
í þá átt, og þykir það viturlega gert.
Menn ætla það víst, að við kosningar
í liaust muni vinstrimenn vinna algjörðan
sigur, en það er sama sem að torýar
innan skamms verði að sleppa völdum
aptur í hendur hinna. Mælt er að
Gladstone, sem er orðinn þreyttur af
elli og iðju, vilji helzt alveg draga sig
í lilje út úr öllu stjórnarvastri, en eptir
því sem á stendur, þykir liann eigi mega
að svo stöddu skilja við flokk sinn, sem
lxann einn lxafi bezt vit á að stjórna og
stýra til sigurs. — Um samningana milli
Rússa og Engla út af Afganamálinu
er lítið að segja. Pað hvorki gengur
nje rekur. Pó er ekki neitti ófriðvænlegar
látið síðan nýja stjórnin -kximst að á
Englandi; allra seinustu fregnir segja
reyndar, að Rússar búist við sem bezt j
þar austur frá til þess að vera strax
til taks ef eitthvað fer öðruvísi en ætlað I
er, og mælt er að einhver ný deiluatriði
hafi bæzt við; en þetta er allt svo laust,
að það eru ekki reiöur hendandi á því. |
Pað er'annarskonar mál, sem nú sein-
ustu dagana hefur orðið til tíðinda á
Englandi og komið öllu þar í uppnám
og alstaðar í heiminum, þangað semþað |
hefur frjezt. Blaðið Fall Mall Gazette,
(frjálslynt) birti nokkrar greinir um
hið óstjórnlega ósiðlæti, sem við gengist ]
á Englandi, einkum meðal heldra fólks-
ins, og það eru sannar sögur sem það |
ber. Blaðið liefur nfl. sett leynilega
nefnd til að rannsaka málið. Nefndin
hefur gert það í alla staða rækilega og
komizt að því, sem enginn hcfði trúað
að vera mætti. Pað eru lieil fjelög,
sem hafa það að atvinnuvegi að ginna
ungar stúlkur 13- 17 xíra og þar um
bil til sín og selja þær svo í liendur j
ríkum óskírlíflsseggjum fyrir mörg j
hundi'uð krónur, og svo sökkva stúlk-
urnar niður í það forað, sem þær aldrei
komast upp úr. — Pað er ófögur lýs-
ing, sem gefin er á þessu öllu, en blaðið '
hefur prótokoll vfir alla þá, sem fást j
við þessa mannverzlun, og alla þá, liáa
sem lága, sem eru kaupunautar. Blaðið
hefur þó ckki nefnt nein nöfn, að svo
stöddu, en segist hafa þau á reiðum
höndum, og ef farið verði í mál út af,
þá verði stórkostlegar vitnaleiðslur nauð-
synlegar yfir konnngbornum sem kotung- j
um, og þá muni allt komast upp um j
alla þá háu herra, sem sjeu bundnir
í þessuin svívirðingum. Það má nærri
geta, að það hefur farið um þá við alt
þetta. Sumii' lirópa upp og segja, að
það ætti að banna blaðið og lögsækja
ritstjórann; þetta sje að oins gróða fyr-
irtæki (blaðið seldist svo, að það varð
pappírsekla í svipinn), og ósiðlegt at-
hæfi, en flestir kveða lionum lof fyrir
þetta siðferðislega þrekvirki og liafa
lofað honum allri sinni aðstoð. Líklega
verður ekkert mál úr þessu. En lög-
reglustjórnin reynir í kyrþey að hnekkja
þessum ófögnuði, og greinar blaðsins
verða sjálfsagt til þess, að bæta siðferði
Engla stórkostlega, áður en langt um
líður.
Hjeðan úr Danmörku er svo sem
ekkert að frjetta, frekara en sem jeg
liefi áður skrifað. Lögsóknir og yfir-
heyrslur fjölda manna, út afmeiðyrðum
urn konung, mótþróa við yfirvöldin hægri
o. s. frv., er svo daglegt brauð, að það
þykir engin ný tíðindi vera. Annars er
ekkert hægt að segja um, hvernig fara
muni. Yinstrimenn hafa unnið mikils-
verðan kosninga sigur í Álaborg. Sagt
hefur verið, að Hilmar Finsen muni
segja af sjer ráðgjafatign vegna sjúk-
leika, og að gózeigandi Ingerslev sje
„útsjeður“ í hans stað.
Svar
til lir. Þorláks Guðimmtlssonar, alþm.
frá Elínu Briem.
Reykjavík, 25. júlí 1885.
Á fundi í neðri deild alþingis 9. þ.
m. var rætt um alþýðumenntun; rneðal
annara lijelt þá ræðu hr. Þorlákur Guð-
mundsson alþingismaður; minntist hann
þar á kvennaskólana og bar þeim eigi
vel söguna. Hann fann það helzt að,
að það sem kennt væri á kvennaskólum
heyrði til hinnar fínni lieimsmenntunar,
en miklu síður til hins nauðsynlega,
verklega, og þess, sem heyrir til að
verða góð og dugleg kona; talaði hann
svo um, sem þar væri eigi kenndur mat-
artilbúningur, heldur væri á kvennaskól-
um kenndar hinar finni hannyrðir og
prjál. Pótti honum lítið varið í tómt
nafnið skóli o. s. frv. Hann tók það
fram, að nauðsynlegt væri að kenna í
slíkum skólum meðferð á ungbörnum og
heilbrigðisfræði.
Eins og hverjum manni er kunnugt,
eru þeir nú farnir að fækka, sem bein-
líixis eru á móti því, að kvennfólk afli