Þjóðólfur - 12.03.1886, Page 1

Uppsögn (skrifleg) bundin yiB
áramót, ðgild nema komi til út-
gefanda fyrir 1. október.
Kemur flt á föstudagsmorgna.
Verð árg. 4 kr. (erlendis 5 kr.).
Borgist fyrir 15. jfllí.
ÞJÓÐÓLFUR.
XXXVIII. árg.
Reykjavík, fíistudaginn 12. marz 1886.
Nr. 11.
Þingmannakosningar.
VIII.
Eins og vjer höfum þegar drepið á,
getur efi leikið á um suma hinna fyrri
þingmanna, hvort eigi að endurkjósa
þá. Til þessa flokks teljum vjer Eg-
il Egilsson, Eirík Kúld, Girím Thom-
sen, Ólaf Pálsson, Þórð Magnússon,
Þorstein Jónsson. Þess skal sjerstak-
lega geta um G-r. Thomsen, að hann
hefur ekki látið opinberlega í ljósi
skoðanir sínar um hina eudurskoðuðu
stjórnarskrá1, þvi að hann var forseti
á síðasta þingi og tók hvorki þátt í
umræðum, nje atkvæðagreiðslu um
hana. Vjer leggjum það til, að hann
sje endurkosinn, ef hann er með hinni
endurskoðuðu stjórnarskrá, en annars
ekki.
Allir þessir menn, er vjer teljum
sem efasama, eru auðvitað merkir
menn, hver í sinni stöðu, en það verð-
ur að gæta að því, að það þurfa sjer-
staka hæfileika til þingmennsku, og
að voru áliti hafa þessir menn þá
ekki í þeim mæli, sem æskilegast væri.
Vjer höfum sannspurt, að tveir hinna
fyrri þingmanna bjóði sig eigi fram
við næstu kosningar. Annar þeirra
er Lárus Blöndal, svo að það má með
vissu telja hann meðal þeirra, sem
verða ekki kosnir á þing næst. Hinn,
sem ætlar ekki að bjóða sig fram, er
Gunnlaugur Briem. Þótt á hann yrði
skorað að gjöra það, þá getur hann
ekki orðið við þeirri áskorun sakir
stöðu sinnar.
Þá eru eptir 1B eða helmingur hinna
fyrri þingmanna, er vjer höfum ekki
b Síðan }>etta var sett, hefur reyndar birzt
í ísafold grein eptir hann um petta mál.
nefnt enn. Leggjum vjer til, að þeir
sjeu endurkosnir. Að vísu má eitt-
hvað finna að sumum þeirra, en það
má og gjöra við alla menn. Sumir
þeirra eru líka nafntogaðir þingskör-
ungar, sem mætti ómögulega missa af
þingi.
Halldór Kr. Friöriksson.
II.
Til Þjóðólfs.
í Þjóðólfl XXXYIII. árg., nr. 8. stendur
grein ein með yfirskript: „Þingmannakosning-
ar. V.“, sem byrjar pannig: „Halldðr Kr. Frið-
riksson ætti heldur ekki að sitja á næsta þingi“.
Fyrir þessum dðmi eru greindar þær ástæður,
1. hvernig jeg hafi komið fram á síðasta þingi
í stjórnarskrármálinu; 2. að jeg hafi verið á
mðti þjóðjarðasölu; 3. að jeg á þingi 1883 hafi
verið á móti afnámi amtmanna-embættanna; og
4. að jeg á sama þingi hafi verið á móti allri
lækkun á launum embættismanna.
Mjer dettur eigi í hug, að fara hjer að
verja skoðanir mínar í málum þessum, enda
þótt Þjóðólfur komi eigi með nokkra sem
helzt ástæðu fyrir því, að skoðanir mínar sjeu
rangar; en af því að Þjóðólfur her skakka
söguna, neyðist jeg til að leiðrjetta skekkjuna.
Þjóðólfur segir, að jeg „hafi á síðasta þingi ver-
ið algjörður mótstöðumaður stjórnarskrárfrum-
varpsins og móti stjórnarskrárbreytingum yfir
höfuð, og þaunig komið í mótsögn við sjálfan
mig og mina aðalstefnu á fyrri þingum“. í
ágreiningsáliti mínu sem nefndarmanns sagði
jeg, að jeg teldi það hið heppilegasta, að þing-
ið leiddi hjá sjer mál þetta að þessu sinni, með
því að jeg ætlaði þennan tíma mjög óheppi-
lega valinn til að fara fram á breytingar á
stjórnarskránni, hvort sem litið væri á ástand-
ið í Danmörku eða hjer hjá oss (Alþ.tíð. 1885
C, bls. 181). Þegar málið kom fyrst til um-
ræðu í neðri deild þingsins 7. dag jfilím., tal-
aði jeg nokkur orð um málið, og byrjaði þann-
ig: „Jeg játa fyrir mitt leyti, að þaðeruýms
atriði í stjórnarskránni, sem jeg og aðrir telja
að gætu verið betri“ (Alþ.tíð. 1885, B, 32. d.),
enda verður eigi fundið eitt orð í öllum min-
um ræðum um þetta mál, er sýni, að jeg hafi
verið á móti öllum stjórnarskrárbreytingum yf-
ir höfuð, eins og í Þjóðólfi segir. Þar sem
í Þjóðólfi segir enn fremur, að frumvarpið i
snmar hafi verið sniðið eptir stjðrnarskrárfrum-
varpinu 1873, þá ætla jeg einungis að benda
á orð Jóns Sigurðssonar á Gautlöndum á þingi
í sumar. Hann segir: „er það að vísu satt.
að hjer er farið fram á annað en 1873 og
1883“. Það er því auðsætt, að Þjóðólfur herm-
ir eigi rjett söguna mjer til handa heldur i
því, að jeg hafi komizt i mótsögn við aðalstefnu
mina á fyrri þingum.
Að þvi er þjóðjarðasöluna snertir, þá kann-
ast jeg við, að mjer hefur eigi verið og er eigi
annt um hana; en úr þvi jeg fjekk fulla vissu
fyrir því, að það væri skoðun meiri hluta þing-
manna, að selja þjóðjarðir, hef jeg á siðari
þingum eigi barizt neitt á móti þeirri sölu; en
jeg þarf eigi að spyrja Þjóðólf um það, hver
mín skoðun eigi að vera.
Þá er það heldur eigi rjett, að jeg hafi á
móti afnámi amtmanna-embættanna. Þing og
stjórn mega gjarnan afnema amtinanna-embætt-
in fyrir mjer; en hitt er satt, að jeg gat eigi
fallizt á frumvarp þingins 1883 um þetta mál,
eins og það kom fram, án þess að nokkur grein
væri fyrir því gjörð, hvað koma skyldi í stað
þeirra, eða hversu störfum þeim, sem á amt-
mönnunum hvíla, skyldi komið fyrir, og því
síður hvern kostnað hið nýja fyrirkomulag hefði
i fór með sjer.
Aðfinningin við mig um það, að jeg hafi
verið á móti allri lækkun á launum embættis-
manna 1883, er svo löguð, að jeg get eigi svar-
að henni; en bezta svarið eru hin fáu orð, sem
jeg talaði í því máli (Alþ.tíð. 1883, 443.—444.
d.); enda vill svo óhappalega til fyrir Þjóðólfi,
að málið var fellt á þinginu.
Reykjavík 1. d. marzmánaðar 1886.
H. Kr. Friðriksson.
Úr þvi að hr. H. Kr. Fr. kannast við orð
vor um skoðun hans á þjóðjarðasölunni og hann
„getur ekki svarað“ athugasemd vorri um
framkomu hans í launamálunum á þingi 1883,
— þá getum vjer sleppt því hvorutveggja.
Orð þau, sem hr. H. Kr. Fr. vitnar til hjer
að framan eptir sig, er eiga að sýna, að hann
sje eigi á móti stjómarskrárbreytingum, liafa
mjög svo litið að þýða, þvi að annaðhvort hef-
ur hann ekkert meint með þeim, eða hann hef-
ur komizt i mótsögn við sjálfan sig á þinginu
i sumar, þvi að i hverri einu og einustu ræðu
eptir hann i þessu máli sýnir hann, að hann er
á móti stjórnarskrárbreytingum; Qg það geng-
ur öldungis yfir oss, að hann skuli segja, að'
„eigi verði fundið eitt orð í öllum ræðuln hans
um þetta mál, er sýni það“.