Þjóðólfur - 06.01.1888, Side 2

2
ISLENSK ULL.
Eptir enskan verksmiðjueiganda.
Áður fiuttist ull frá íslandi nálega ein-
göngu til Kaupmannahafnar og þaðan
aptur. En á hinum síðustu árum hefur
smásaman orðið breyting á þessu, því
að nú er farið, æ meir og meir, að flytj a
ullina beina leið til ullarverksmiðjanna,
— til rnarkaðsins á Englandi. Þar eru
unnir að minnsta kosti ’/8 af allri út-
fluttri íslenskri ull, svo að það er ekki
meir en */8, sem gengur til annara landa.
Gæði ullarinnar og aðgreining henn-
ar, verður jafnan það sem mest á ríður,
til þess að hún geti haldið eða fengið
betra álit og komist í hærra verð, en
síðustu ár. Úr íslenskri ull er unnið
það, sem á Englandi er kallað „hörð"
vefnaðarvara; henni er og blandað sam-
an við kamelhár (mohair) og alpakaull,
sem unnin er í hina alkunnu „hörðu“
glansandi vefnaðarvöru, svo sem „mixed
lustres", „alpacas-brillantines“, „cards“ o.
s. frv. — Mjúku vefnaðarvörumar, sem
í mörg ár hafa verið mest „móðins“, t.
d. „kaschemir11 og „merino11, eru búnar
til úr hinni mjúku og smágjörðu ull,
sem flytst til Englands frá Kaplandinu
og Ástralíu. Sú ull, sem er líkust ís-
lenskri ull að gæðum, er ensk og skosk
ull, og hafa þessar ullartegundir á síð-
ustu árum að mestu leyti útilokað ís-
lenska ull frá ýmsum verksmiðjum, sem
á fyrri árum brúkuðu stórmikið af henni
í teppadúka. Sem dæmi má nefna verk-
smiðju þeirra Jóhn Grossley & Sons, Hali-
fax, hina stærstu teppaverksmiðju í
heimi; áður brfikaði hún mikið af is-
lenskri ull, en vinnur nú eingöngu úr
enskri og skoskri ull. — Færri kaupend-
ur og minni eptirspum setur verð hverr-
ar vöru niður, og örsökin til, að íslensk
ull er nú eigi notuð til að vinna þessa
vöru úr henni, er einkum það, hversu 'o-
áreiðanlega oq iUa liún er þvegin, þurliuS
og að skilin. Ullin frá hinum ýmsu
hlutum íslands, er mjög misjafnlega
verkuð, og er mikill munur á norðlenskri
eða austfirskri ull og sunnlenskri. Ef
tekin er meðalull íslensk og hún borin
saman við meðalull enska, koma fram
þessi hlutföll:
„Top“ spinnanleg ull pd. „Noils“ brúkl. úi- gangur pd. •„Svind“ óhrein. og bleyta pd.
Úr 16 pd. af enskri ull koma . . 12—13 1—2 1—2
En úr 16 pd. af ís- lenskri ull koma 9—10 2Á-3 3—4
Það er að eins hið svo kallaða „Top“,
sem eiginlega nokkurt verð er í fyrir
verksmiðjueigendurna; að eins úr því, en
ekki öðru, er hægt að spinna. „Noils'1 eða
stutta ullin (fætlingar ?) er seld sem
mjög slæm ullartegund fyrir mjög lágt
verð, en óhreinindin og bleitan rýra eigi
að eins hið sanna gildi ullarinnar, held-
ur skemma einnig maskínurnar, sem vinna
þvílíka ull. Ef ullin á að geta verið í
háu verði, ríður þess vegna mest á því,
að hún sje svo hrein, sem auðið er, og
vel þur, þegar henni er skipað út. Ensk-
ir verksmiðj ueigendur kvarta almennt
yfir því, hversu íslensk ull sje óáreiðan-
leg. Frá sama verslunarstað og með
sama merki kernur opt ull, sem er mjög
misjafnlega verkuð, — sumt af henni vel
þurt og að skilið, en sumt aptur illa að
skilið, haustull og vorull í graut, hvor
innan um aðra og illa þur ofan í kaup-
ið. Það væri skilyrðislaust rjettast að
hafa slæma og illa verkaða ull sjer og
blanda henni ekki saman við góða ull.
Jafnvel þó að nokkrir sekkir af slæmri
ull verði að seljast með lágu verði, þá
er það betra, því að góða ullin selst þá
með miklu hærra verði, svo að meðal-
verðið verður miklu hærra en ella. Hvort
eitt eða annað vörumerki er í miklu á-
liti eða ekki, er komið undir, hversu á-
reiðanlegt það er. Ef ull með einhverju
ákveðnu merki hefur reynst vel verkuð
svo sem 2 ár, þá eru mikil líkindi til,
að ull með sama merki verði í hærra
verði næsta ár, með því að verksmiðju-
eigendurnir hafa vandlega gætur á, hvern-
ig ull reynist með því og því merki,
hve mikið „top“, „noils“ og „svind“ er
í ull með hverju merki fyrir sig, og á-
kveða svo verð ullarinnar eptir því. Ef
eitthvert merki missir á annað borð á-
lit sitt, geta liðið mörg ár, þangað til það
nær því aptur. — Loks má geta þess,
að meðferð fjárins hefur mikil áhrif á
gæði ullarinnar.
Rekjavlk 6. jan. 1888.
Bóknienntafjelagið. Fundur varhald-
inn hjer í deildinni 2. þ. m. kl. 5 e. h.
til að ræða um heimflutningsmálid. Það
mál er nú reyndar sjálft að mestu leyti
komið út af dagskrá, eða komið í það
horf, að deildin hjer fer nú fram á að
ná í allar fjelagstekjurnar hjeðan af
landi, en deildin í Höfn vill ekki
fallast á það, og lætur í ljósi, að hún
geti ekki látið meira af hendi við deild-
ina hjer en svo sem 1200—1400 kr.
af fjelagstillögum hjeðan af landi, sem
alls muni nema 1700 kr., þó svo að deildin
hjer kostaði útgáfu Skírnis og skýrslna og
reikninga. — Var samþykkt á fundin-
um, að fela stjórn Reykjavikur deildar-
innar að leita samkomulags við Hafnar-
deildina um þetta mál í þá átt, „að tekj-
ur frá fjelagsmönnum hjer álandi renni
hjeðan af til Heykjavíkurdeildarinnar“. —
Samþykkt var einnig að fela stjórn deild-
arinnar að gangast fyrir að komið yrði
upp einhverri sýnilegri minning um stofn-
anda fjelagsins II. K. RasJc út af nýaf-
stöðnu 100 ára afmæli hans, helst brjóst-
líkneski, er standa skyldi á Austurvelli.
Kl. 8 um kveldið hjelt dr. Björn M.
Ólsen mjög fróðlegan og vel saminn
fyrirlestur um E.. K. Ra.sk. Kvæði eptir
Hannes Hafstein var sungið á undan og
eptir fyrirlestrinum af stórum söngflokki
(34 mönnum) undir forustu Steingríms
Johnsens.
Fyrirlestur hiildinn af kvennmanni. 30. í. m.
hjelt yngismær Bríet Bjarnhjeðinsdóttir fyrirlestur
hjer í bænum um kjör og rjettindi kvenna. H(in
kvaðst halda þennan fyrirlestur, til að rjtifa þögn-
ina um þetta mikla velferðarmál, úr því að aðrir
sjer mentaðri kvennmenn gerðu það ekki. Hún
skýrði síðan frá hag kvenna og rjettindum þeirra
í ýmsum löndum frá því er menn hafa sögur af
fram á vora daga, og gaf jafnframt upplýsingar
um, hvað nú hefði verið rýmkvað til um rjett
kvenna í ýmsum Löndum, sýndi fram á, hvernig
hagur kvenna hefði verið hjer á landi og hvernig
hann væri nú, og drap loks á hvernig ráða mætti
bót á sumu af hinu marga, sem er öfugt í kjör-
um og rjettindum kvenna. Fyrirlesturinn var
fróðlegur, og fluttur með málsnild og mikilli mál-
fegurð. Hann var vel sóttur, og hlýddu áheyr-
endurnir á hann með athygli, og að því er ætla
mætti með miklum áhuga.
Bæjarstjórnarkðsning. 3. þ. m. voru þessir
4 menn kosnir í bæjarstjórnina hjer: H. Kr. Frið-
riksson yfirkennari endurkosinn með 69 atkv., dr.
J. Jónassen með 52 atkv., Þórhallur Bjarnarson
restaskólakennari með 51 atkv. og Guðbrandur Finn-
bogason konsúll með 46 atkv. — Það var í fyrsta
skipti, við þessa kosningu, að ein af atkvæðisbær-
um konum bæjarins neytti kosningarrjettar síns,
Kristín Bjarnadóttir frá Esjuhergi. — Kristján Ó.
Þorgrímsson hafði daginn áður og sama morgun-
inn gengið meðal lýðsins, til að snapa saman at-
kvæði handa sjer. — Á kjörfundinum kusu hann
12 til að hafa á hendi stjórn bæjarins.
Brennumálið. Það er nú komið upp, hverjir
kveiktu í húsinu Bjargasteini hjer í bænum að-
faranótt 11. nóv. f. á. Eigandi hússins Jóhannes
Pálsson, kona hans Elísabet og bróðir hans Guð-
mundur meðgengu glæp þennan á gamlaársdag.
Það var i fyrstu sagt, að þeir bræður hefðu farið
hjeðan úr bænum 2 dögum áður en í var kveikt.
.
■P