Þjóðólfur - 07.09.1888, Page 4

168
Hið konuug-leg'a
oktrojeraða ábyrgðarfjelag
tekur í ábyrgð liús, alls konar vörur og innanhúss '
nrani fyrir lægsta endurgjald. Aígreiðsla í J. P.
T. Brydes verslun í Reykjavík. 368
Nýr málfærslumaöur.
Hjer með gjöri jeg mönnum kunnugt, að \
jeg tek að mjer alls konar störf, sem að j
médfœrslu og að rjettarfari Júta. Mig er
fyrst um sinn að liitta í húsi Jöns Borg- j
firðings, Vesturgötu nr. 20, hvern virkan I
dag fréi kl. 11—12 og 4—5.
Klemens Jónsson,
cand. jur. 370 j
Yíirfrakki Lefur týnst á leiðinni frá Bústöðum
að Hvammkoti. Finnandi er beðinn að skila hon- !
um sem fyrst á afgreiðslustofu Þjóððlfs gegn sann-
gjörnum íundarlaunum. 371
<o
• r-d
Sh
æ
Cm
æ
-M
/©
•^H
-M
o
S3
Takið eftir!
Hvergi fæst eins fljótt tiibúinn
skófatnaður og hjá undirskrifuð-
um og smíði og efni hvergi betra
hjer á landi.
Karla og kvenna stígvjel og
skór tilbúin eptir 8—12 tima frá
því að pantað er.
Vatnsstígvjei tilbúin eptir 2
daga.
Forsólingar búnar eptir 4—6
tíma. Raýn Sigurðsson,
Reykjavík. 372
f1
cn
Illustreret Tidende,
Danmarks ældste, bedste og hilligste illustrerede Ugebiad,
koster fremtidig kun 3 Kr. Kvartalet.
Den ny Aargang begynder til Oktoher Kvartal.
Bestilles hos Boghandlerne.
Abonnement modtages i Sigf. Eymundsons Boglade.
Gfaa hen i Bogladerne og abonnér paa
NOHDSTJERNEN,
koster kun
1 Kroie 25 0re Kvaríalet.
10 0re pr. Nummer.
„Nordstjerii(‘n“ er Kordens störste og
smukkeste illustrerede
FAMILIEBLAD,
og bör ikke savnes i noget Hjem.
Den ny Aargang hegynder lste Oktoher.
srr Abonnement modtages i Sigf. Eymundsons
Boglade. 374
Jarpur hestur, aljárnaður, afrakaður, mark:
annaðhvort blaðst. fr. v. eða tvíst. fr. h. og blaðst.
fr. v., norðan úr Vatnsdal, tapaðist nýlega frá Bú-
stöðum. Finnandi skili honum annaðhvort að Und-
irfelli í Vatnsdal eða til ritstjóra Þjóðólfs. 375
Heimildarlaust hjal.
Orðrbmur sá, sem gengið hefur manna
á milli hjer í hænum, að jeg œtti fyrir
liönd Jóns kaupmanns Jónssonar í Borg-
arnesi, að skrifa rit um viðskipti þeirra
Jóns verslunarmanns Vídalíns, er hyggður
á heimildarlausu hjali nefnds kaupmanns
og alveg ástœðulaust frá minni hlið.
Keykjavík, 1. sept. 1888.
Gestur Pálsson. 376
Æ>
•H
e
<D
P5
Undirskrifaðnr selur ný stigvjel ogskómeð
mjög góðu verði; sömuleiðis alls konar að-
gjörðir á skófatnaði.
Skúmstöðum á Eyrarbakka, í ág. 1888.
Gísli Gíslason,
skósmiður. 377
Eigandi og ábyrgðarmaður:
Þorleifur Jónsson, cand. phil.
Shifstofa: i Bankastræti nr. 3.
Prentsm. S. Eymundssonar og S. Jönssonar.
siimura 8 eru 1 og 4, sem átti að lesa 8 sinnum 8 er
einu sinni 60 og 4 til.
Af þessari merkilegu uppgötvun á talnakerfi með
gruudvallartölunni 60, verður mönnum það ljóst, hvers
vegna stjörnufræðingarnir í Babylon, og á eptir þcim
hinir grísku stjörnufræðingar, einkum Ptólómæingarnir
voru vanir að rcikna með 60. og 3600. hluta úr eining-
unni. Eins og nútíðarmenn reikna með tugabrotum,
þannig reiknuðu stjörnufræðingarnir í fyrndinni með sex-
tugabrotum, en auðvitað, áu þess, að hafa núll, því að
þá þekkist það ekki. í latneskum þj>-ðingum á ritum
Ptolomæuss var 60. hluti úr einni stundu eða ein boga-
gráða kallaður pars minuta prima (fyrsti minnkaði
liluti) og 60. liluti þar af var kallaður pars minuta
secunda (annar minnkaði hluti). Pað er merkilegt við
þessi orðatiltæki, að eptir því, sem aldirnar liðu fram,
hafa myndast af þeim orðin mínúta og sekúnda, sem
þannig eru síðustu leifar af talnakerfi með grundvall-
artölunni 60, sem við haft var fyrir þrem þúsundum
ára.
Öll talnakerfi, nema hjá þessum tveim þjóðum, eru
þyggð á grundvallartölunni tíu. En það leið á löngu,
að menntun og menning þjóðanna kæmist á það stig, að
töiustafir þeir yrðu algengir, sem vjer lærum á æsku-
skeiði voru. Áður var í stað tölustafa hafðir punktar,
151
stryk og hringar, og finnast enn menjar af því á ten-
ingum, dómínótöflum og spiluin, en slíkt var mjög ó-
handhægt, þegar við stórar tölur var að eiga, svo að
það varð að finna einhverja hægari aðferð við talna-
skript. Að Astekum undanskildum, liafa fáar þjóðir
haft náttúrlegar talnatáknanir, og ef svo er, nær það
að eins til talnanna fyrir neðan tíu. Þannig táknuðu
G-rikkir í allra elstu ritum sínum tölurnar 1—9 með
strykum, og sömuleiðis Rómverjar í þeirri leturgjörð,
sem Etrúskar við liöfðu. En síðan komu upp hjá Róm-
verjum hinar svokölluðu rómversku tölur, sem stund-
um eru brúkaðar enn í dag, og eru að eins þrjár fyrstu
tölurnar (o: I, II, III) táknaðar á náttúrlegan hátt með
einsmörgum strykum, eins og þær eiga að tákna marg-
ar einingar.
Þær þjóðir, sem í staðinn íyrir náttúrleg talnamerki
við höfðu styttri merki, höfðu eigi til þess myndir af
hlutum, þótt menn geti leiðst til að halda það. Það
eru þó dæmi til slíks. Þannig var lotusblóm haft sem
talnamerki i myndaskript Egypta og fornritum Indverja.
Hjá Fgyptum táknaði það þúsund eins og tilsvarandi
töluorð, en hjá Indverjum aptur á móti hundrað mil-
jónir. Sömuleiðis táknuðu Astekar, eins og áður er
sagt, 20 með fána og höf'ðu einnig myndir af hlutum
til að tákna liærri tölur; þannig táknuðu þeir 400 með