Þjóðólfur - 11.10.1889, Síða 3

191
loptin eru neðanjarðar. í þeim liluta
hússins eru 5 prentvjelar, sem prenta
60,000 eintök á klukkustundinni; þar
eru og 8 gufuvjelar. Á efsta loptinu er
allt sett, sem prenta á, og má koma því
á 7 sekúndum niður til prentvjelanna.
Á ellefta lopti eru vinnustofur ritstjór-
anna, en undir fyrsta lopti ofanjarðar
fer afgreiðsla blaðsins fram. Hin loptin
eru leigð fyrir ýmis konar skrifstofur.
Eigi eru önnur ljós höfð í þessu stór-
hýsi en rafmagnsljós. Eru 600 rafmagns-
lampar i húsinu. Eigi þurfa menn að
vera að ganga upp stigana, heldur fara
menn frá einu lopti til annars á lypti-
vjelum, sem fara með 500 feta hraða á
mínútunni. Og annað er eptir þessu.
Að hnöttóttar vatusflöskur, sem standa
í sólskini, hafi sömu verkanir, sem brenni-
gler, vita líklega fæstir; en þetta er þó
svo. í Noregi i sumar vildi það til, að
vatnsflaska, sem sólin skein á, kveikti í
dúknum á borðinu, sem hún stóð á; hefði
getað hlotist af því tjón mikið, ef eigi
hefði verið ao komið í tima.
Dæmd til dauða var i sumar ein af tignustu
frúm í borginni Liverpool á Englandi fyrir að
hafa drepið mann sinn á eitri (arseniki). Það er
vist óhætt að segja, að varla nokkurt sakamál á
Englandi hefur á þessari öld vakið jafnmikla ept-
irtekt og gauragang, sem það mál. Prúin heitir
Maybrick, er 27 ára að aldri og forkunnarfögur;
maður hennar var roskinn auðmaður i Liverpool
og kom þeim illa saman, en hún átti vingott við
ungan mann einn þar i borginni. — í innyflum
hins látna manns kennar fannst arsenik og það
sannaðist, að hann hefði brúkað þetta eitur, en
jafnframt bárust böndin að ekkju hans íyrir að
hafa gefið honum inn arsenilc, en hún neitaði þvi
stöðugt. Verjandi hennar var hinn frægi mái-
færslumaður Russel, sem verið hefur verjandi íra
í Parnellsmálinu, og varði hana með mikilli snild,
svo að tvísýnt þótti, hvernig dómurinn mundi falla.
Öll blöðin um endilangt England töluðu varla um
annað þá dagana, en um þetta mál; sum sögðu
hana saklausa, en aptur önnur seka. Loks fjell
dómurinn. Kviðdómurinn dæmdi hana seka, og
var hún dæmd til hengingar. Lýðurinn i dómsaln-
um og fyrir utan hann tók dómnum með mesta
misþóknunarópi, en laust upp aðdáunarópi, er May-
brick yfirgaf dómsalinn. Blöðin, þar á meðal lækn-
isfræðisleg timarit, hjeldu áfram að tala um þetta
mál með og mót, og fjölmennir fundir voru haldn-
ir til þess að ræða það. Undirskriptum 50,000 manna
var safnað í Liverpool undir bænarskrár til innan-
rikisráðgjafans um að fá Maybrick náðaða. Brjef-
in streymdu til hennar i fangelsið, þar á meðal
voru ekki minna en 7 biðilsbrjef. Einn dag fjekk
hún 1100 brjef, og einn maður bauðst til að láta
hengja sig í stað hennar. Loks var hún náðuð
með æfilangri hegningarvinnu. — Russel, sem varði
hana, fjekk fyrir það 20,000 krónur. Hann varði
til þess vikutima. Hann hefur 900,000 kr. í tekj-
ur á ári.
Fyrirspurnir og svör.
1. Er manni—sem er fyrirvinna hjá móður sinni
og sjer ekki fært vegna skulda, er á búinu hvila,
að taka kaup og á því ekkert sjerskilið — skylt
að borga aukaútsvar til sveitarþarfa, enda þó hann
gjöri reikning fyrir að taka kaup, er búið kemur
til skipta, ef efni þess þá leyfa það (búið verður
meira en fyrir skuldum).
Sv. Eptir hinum nýju lögum frá 9. ágúst þ. á.
er svo ákveðið, að útsvarsskyldan nái „til allra
þeirra manna, sem hafa fast aðsetur í hreppnum“,
en þetta verður þó eðlilega að takmarkast við þá,
sem eiga eitthvað eða hafa einhverjar tekjur, á
aðra er eigi hægt að leggja útsvar. Ef því mað-
ur sá, sem hjer um ræðir, á ekkert eða hefur eng-
ar aðrar tekjur, en tilvonandi kaup einhvern tima
seinna, ef búið verður meira en fyrir skuldum, verð-
ur eigi lagt á hann aukaútsvar, enda væri til-
gangslaust að gera það, þar sem ekkert mundi fást
upp i útsvarið, þótt lögtaki væri beitt.
2. Eru opinber svör upp á þessar og aðrar fyr-
irspurnir i blöðum ekki svo áreiðanleg, að maður
geti, óhræddur fyrir leikslokum, hafið málsókn á
hendur mótstöðumanni sinum, þegar svarið er sam-
kvæmt ósk og skoðun spyrjanda?
Sv. Eigi verður slíkt yfir höfuð sagt með full-
kominni vissu, eins og geta má nærri, þar sem
dómstólarnir geta opt komist sinn að hverri niður-
stöðu, yfirdómur t. d. dæmt allt öðru visi, en hjer-
aðsdómur, og hæstirjettur enn öðru vísi en þeir
báðir.
3. Er það lögum samkvæmt, að taka allt að
! fötum þeim, sem maður stendur upp í, er lögtak
164
að þetta hljóð lieyrist aldrei, nema þar sem eru smá-
plöntur uppþornaðar og því nær sviðnar af sólarhitanum.
Þessi bumbusláttur ætti þá ekki að vera annað en
margfaldað bergmál; ekki annað; en það fjekkjegekki
að vita fyr en seinna.
Nú skal jeg segja ykkur frá því, þegar jeg varð
hræddur í annað sinn:
Það var í vetur sem leið í skógi einum norðaustan
til á Frakklandi. Loptið var svo dimmt og drungalegt,
að myrkrið datt á tveim tímum fyr en vant var. Með
mjer var bóndi nokkur, sem fylgdi mjer gegn um skóg-
inn. Við gengum samhliða eptir mjóum stíg milli trjánna,
sem náðu saman yiir höfðum okkar; það var ákaílega
livasst og hvein í trjánum. Jeg sá upp á milli trjánna,
hvernig skýin þutu áfram óðíluga um loptið, eins og
þau væru að flýja undan einhverjum voða. Stundum
bognuðu öll trjen í skóginum í sömu áttina undan ógur-
legum fellibyl með ægilegum brestum og stunum, eins
og þau andvörpuðu þungan undan hamförum stormsins.
Og þó að við gengjum hratt og jeg væri hlýtt klæddur,
gat jeg varla haldið á mjer hita.
Við ætluðum að vera um nóttina hjá skógarverði
einum. Húsið lians var ekki langt í burtu. Jeg fór
þangað, til þess að vera þar á dýraveiðum.
Stundum leit fylgdarmaður minn upp og sagði:
161
Og þó hef jeg þreytt margt fífldirfsku-bragðið, farið
marga glæfraförina, sem leit út fyrir að mundi flytja
mig i opinn dauðann. Jeg hef opt háð einvígi. Jeg
hef verið tekinn af ræningjum og þeir skílið við mig
sem dauðan. Jeg hef verið dæmdur til hengingar, sem
uppreistarmaður í Ameríku og mjer hefur verið fleygt
í sjóinn af skipi einu við strendurnar á Kína. í hvert
skipti, sem jeg hef haldið að úti væri um mig, hef jeg
þegar í stað gripið til minna ráða, án þess að láta það
á mig fá í minnsta máta.
En hræðsla er allt annað.
Jeg hef orðið að kenna á henni í Afríku. Og þó
er hún dóttir liinna norðlægu lauda. Sól hinna suðlægu
landa eyðir henni eins og þoku. Takið þið vel eptir
því, að lijá Austurlandabúum meta menn lífið einskis;
þótt þeir eigi að láta lífið, taka menn því rólega. Þar
eru menn lausir við hið þunga skaplyndi og myrku ó-
rósemi, sem heimsækir Norðurlandabúa.
Nú skuluð þið fá að heyra, hvað fyrir mig bar í
Afríku.
Jeg var á ferð innan um liina miklu sandhálsaeða
sandöldur fyrir sunnan Ouargla. Það er eitthvert ein-
kennilegasta hjerað á jörðunni. Það er alveg eins og
menn ímynduðu sjer, að liafið væri orðið að sandi í geysi-
miklum stormi; ímyndið ykkur hljóðlausan sjógang með