Þjóðólfur - 17.01.1890, Blaðsíða 3

11
hliða um þau og íbúarnir þyrftu allir að
fara úr borginni, mundu þeir þurfa 31
klukkustund til þess allir að komast út,
þótt þeir gengju allhratt hver á eptir
öðrum, 4 í röð, út um öll hliðin.
Ef íbúatalan eykst að sama skapi, sem
að undanförnu, munu eptir 50 ár íbú-
arnir í Lundúnaborg vera orðnir 8 mil-
jónir og eptir 100 ár 17 miljónir (Nord-
stjernen).
Stálpennar voru upp fundnir fyrir
rúmri öld, og kvað það hafa orðið á þenn-
an hátt: Erægur enskur efnafræðingur,
Priestley, hafði 1770 kvartað um það
við vin sinn, dr. Harrisons nokkurn í
Birmingham, sem bjó til ýms barnagull
úr málmi, að hann væri svo lengi að
skera fjaðrapenna, og bað hann að reyna,
hvort ekki væri mögulegt, að búa til
penna úr málmi. Harrison reyndi það,
og heppnaðist það, en þó ekki sem best;
hann hjelt þó áfram að búa pennana til,
sem nokkurs konar aukastarf. Hann
Ijet eptir sig verksmiðju sína ungum og
duglegum manni, sem hjet Mason, sem
hafði verið hjá honum 1 ár og veitt
pennatilbúningnum eptirtekt. Mason end-
urbætti pennana og tók þegar að búa
mikið til af þeim; þeir urðu algengir og
runnu út, eins og vatn, svo að penna-
gjörð hans fór sívaxandi og að lyktum
hafði hann 2000 verkamenn við það starf.
Mason dó 1881. Nú eru búnar til' 50
miljónir stálpenna á viku hverri í Birm-
ingham og þar í kring.
--<3>©«©<C=-
Skipkoma. Kaupskipið Valdemar kom
hingað 12. þ. m. með salt o. fl. til Pisch-
ersverslunar. — 19. okt. d haust fór það
frá Liverpool, hreppti versta veður, var
þó eptir 6 vikur komið 20 mílur undan
Reykjanesi, en varð þá (27. nóv.) að
hverfa aptur til Suðureyja fyrir vestan
Skotland og lá þar i 3 vikur. Þar fór
skipstjórinn af því, en stýrimaðurinn tók
við skipsstjórninni í hans stað, en nýr
stýrimaður kom á það frá Khöfn. Komst
skipið svo eptir 3 vikna ferð hingað með
heilu og höldnu.
Brauð veitt: Kálfholt í Kangárvalla-
prófastsdæmi 14. þ. m. sjera Ólafi Pinns-
syni, sem var aðstoðarprestur sjera JÞor-
kels Bjarnasonar á Reynivöllum árið sem
leið.
--=»©«©^0---
Gullkorn.
— Til þess að vej-ða frægur, er nauðsynlegt að
jarða tvo ættliði: kennara sína og skólabræður —
samtíraa sinn og tímann næst þar á undan. (Concourt).
— Uppgötvanir mannanna verða æ stærri og
stærri, eptir því sem aldirnar liða. Gæska og
vonska heimsins verður að öllu samanlögðu stöðugt
hin sama. (Pascal).
— Gerðu ekkert i reiði! Hví skyldum vjer stíga
á skipsfjöl i æðandi ólgusjó? (Indverskt spakmæli).
— Vinur þinn á vin og vinur vinar þíns á einn-
ig vin: Vertu varkár i orðum þínum. (Tatmud).
— Það ber sjaldan við, að rithöfundur, sem prje-
dikar góða siði i bókum sínum, dragi þá af sínu
eigin liferni. (.Concourt).
— Ekkert myrkur er til, nema vanþekkingin.
(Shakspeare).
— 8ú sorg, sem kvartar, liíir ekkilengi. (Björnstj.).
— Ekkert ér svo illa skrifað, sem falleg ræða.
( Concowrt).
— Þegar jeg virði fyrir mjer suma fræga menn
nútimans, dettur mjer æfinlega i hug, að á vorum
dögum er það asnakjálkinn, sem slær Samson i kel.
(Concourt).
Pyrirspurnir og svör.
1. Er prestum leyfilegt að þjónusta menn hempu-
laust ?
Svar: Eiginlega eiga prestar að vinna öll prests-
verk i hempu; þó mun eigi verða á móti því haft,
að þeir vinni hempulaust þau prestsverk, sem mjög
mikið liggur á, t. d. að skíra sjúkt barn og þjón-
usta sjúka, þegar sjerstaklega á stendur, t. d. hafi
presturinn gleymt hempunni, er hann var sóttur,
og eigi virðist mega bíða þess, að henni sje náð.
2. Hvað segist mikið á þvi, ef prestur heimtar
fleiri oflur en hann á?
Svar: Slikt getur varðað áminningu, ef kært
er, og sektum, ef presturinn leggur það í vana
sinn.
8
Um þessar mundir kom jeg á ýms fjárbýli og nauta-
bú. Það er hvorttveggja, að kvikfjárræktin er aðal-
bjargræðisvegur manna í Ástralíu, enda eru fjár- og
nautahjarðirnar engin smáræðis-ósköp. Það er eigi sjald-
gætt, að fjárkongarnir, hinir miklu auðmenn Ástralíu,
eigi 200,000 fjár hver og 15,000 nautgripa. Þeir leggja
mikla stund á kynbætur og hika ekki við að gefa allt
að 2000 pd. sterling (36,000 kr.) fyrir eitt einasta naut
eða allt að 600 pd. sterlíng (10,800 kr.) fyrir einn hrút
af góðu kyni. Það má geta nærri, að þessi fjenaðar-
sægur þarf mikið land fyrir sig, enda eru beitilönd fjár-
konganna afarstór landflæmi, þar sem fjenaðurinn geng-
ur náttúrlega sjálfala árið um kring. JÞað kostar auð-
vitað mikla erflðleika og þarf marga menn að hirða þenn-
an sæg og koma afurðunum í peninga. Flutningur á ull-
inni niður að ströudunum kostar opt meira en flutnings-
gjaldið nemur á ullinni frá Ástralíu til Englands. Og
þó gefur fjárræktin 40°/0 í ágóða. Mjólkina nota menn
eigi, 3—4 kýr að eins mjólkaðar af 10,000. Það er
því nær eingöngu kjötið, sem menn leggja áherslu á.
En hvað verður af öllu þessu kjöti? Meiri hlutann af
því borða Ástralíumenn sjálfir, enda eru þeir kjötætur
miklar; mikið af kjötinu er nú farið að flytja frosið það-
an til Evrópu. Sumt er að eins haft til þess að ná
feitinni úr því. Einn mann þekkti jeg t. d., sem á
og hefur flest, það til að bera, sem stórborgum er títt.
Einn rithöfundur hefur kallað hana Lundúnaborg, sjeða
í smækkunargleri. Þar er háskóii með um 400 stúdent-
um. Þar geta kvennmenn jafnt sem karlar stundað
allar vísindagreinir, nema — læknisfræði. sem þær megá
ekki stunda! — Nálægt borginni eru hæstu trje lieims-
ins. Það eru gummitrje og eru allt að 480 fet á hæð.
— Hið fyrsta hús í Melbourne var byggt 1835, en 1880
var þar lialdin heimssýning. Það er því meir en nafnið
tómt, er Melbourne er nefnd drottning Sudurlanda.
Síðan kom jeg til Sidney, höfuðborgarinnar í ný-
lendunni Nýja Suður Wales. Sú borg er ellilegri útiits
en Melbourne, en hefur bæði merkileg söfn og auðmenn
eru þar ákaflega miklir. Höfnin þar er bæði fögur og
svo stór, að hún gæti tekið allan skipaflota heimsins.
Nýja-Suður Wales ber af hinum nýlendunum að fjárrækt;
þar eru 30 miljónir fjár, sem fæst af besta ull á jörð-
inni.
Þaðan fór jeg sjóleiðis til Brisbane höfuðborgarinn-
ar í nýlendunni Queenslandi. Yið komum þangað á
næturþeli. Jeg stóð aleinn uppi á þilfarinu í nætur-
kyrðinni og renndi huga mínum til þessa lands, þar
sem fyrir mjer átti að liggja að dvelja um langan tíma
í óbyggðum innan um villimenn og mannætur. „Hvað
skyldi eiga fyrir mjer að liggja í Queenslandi ?“ hugs-