Þjóðólfur - 21.02.1890, Blaðsíða 2

34
minnismerkin hjer og þar; stundum á
mjög óhentugum eða fáförnum stöðum.
En þetta má ekki lengur svo til ganga,
þegar fjenu til minnisvarðanna er safn-
að með almennum samskotum. Það get-
ur því eigi hjá því farið, að gefendunum
sýnist sitt hverjum um það, hvar minn-
ismerkið eigi að standa, og hvaða fyrir-
komulag eigi að vera á því.
Þegar því almenningur gefur til minn-
isvarðanna, þá virðist rjettast og heppi-
legast, að fulltrúar þjóðarinnar, — þing-
ið, eða öllu heldur neðri deild þess —
rjeðu öllu um, hvar minnismerkin stæðu
og hvernig þau væru.
I sambandi við þetta, skal þess getið,
að best færi á þvi, að flesteða öll minn-
ismerki væru látin standa í Reykjavík;
minnismerki þingskörunga og stjórnskör-
unga við framhlið þinghússins; andlegr-
arstjettarmanna við dómkirkjuna, en
skálda og annara fleiri við Austurvöll.
Öll minnismerki ættu að vera vegleg,
og þegar samskotafjeð er svo lítið, að
það lætur það eigi eptir, þá ætti að láta
það standa á vöxtum, uns því marki er
náð, að hægt sje að reisa veglegan minnis-
varða fyrir það.
í kirkjugörðum eða á leiðum manna
ættu helst eigi að vera önnur minnis-
merki, en íslenskir steinar með úthöggnu
nafni þess, er þar hvílir undir, eða • þá
grindur — „stakit“ — utan um leiðið,
til þess að koma í veg fyrir, að beinum
hins framliðna verði rótað, áður en þau
verða að mold.
Óefað verða margir á móti því að flytja
minnismerki til Eeykjavíkur. Það er
viðkvæðið hjá mörgum, að Reykjavik sje
óþjóðlegur bær og þangað ætti sem fæst
að flytja. Enþóttjegsje Norðlendingur,
þá lít jeg öðru vísi á það mál. Fyrst
Reykjavík er á annað borð orðin höfuð-
staður landsins og sjálfsögð að halda því
sæti, þá er nauðsynlegt að flytja sem
flest þangað, og stuðla að því að hún
geti orðið, sem stærstur bær. Bæði er
það, að flestir innlendir og útlendir sjá
það, er stendur í Reykjavík; og þá fyrst
getur Reykjavík orðið þjóðlegur bær,
þegar hún er orðin fj ölrnenn og þá um
leið getur þar ýms menning og fagrar
listir blómgast, sem enn liggja í dái hjá
þjóð vorri.
Loks vil jeg geta þess, að það er ein-
kennilegt og jafnvel óviðurkvæmilegt, að
þjóð vor skuli eigi enn hafa reist skör-
ungnum og skáldinu Jóni biskupi Ara-
syni veglegan minnisvarða; þeim manni,
er ljet líf sitt fyrir trú og frelsi. Ef
Jóni biskupi væri reistur minnisvarði, þá
væri það að líkindum sá eini minnisvarði,
sem efamál væri, hvort ætti að standa í
Reykjavík eða eigi. Því þar eð Norð-
lendingar grófu upp lík Jóns biskups
og sona hans og fluttu norður að Hól-
um, og svo margir viðburðir úr sögu
Jón Arasonar eru knýttir við Hóla, þá
mælir margt með því, að minnisvarði
hans stæði þar frammí fyrir hinni gömlu
dómkirkju. En ef hann væri látinn
standa í Reykjavík, þá virtist vel við
eiga, að hann stæði við stiginn, er ligg-
ur upp að landshöfðingjahúsinu, og á
hann væri höggið:
„ Við Dani var hann djarfur og hraustur,
dreifði hann þeim. á flœðar flaustur
með brauki og bramliu. H.
jNokkur orö um póstgöngur.
Mjög eru Þingeyingar óánægðir með
það, að póstsendingar með sunnanpósti
skuli venjulega þurfa að bíða lengi og
stundum allt að 3 vikum á Akureyri, áð-
ur en Seyðisfjarðarpóstur gengur þaðan.
tír þessu hefur átt að bæta í haust með
þessari athugasemd í póstferða-áætlun-
inni: „Þegar nauðsyn virðist til bera,
skal póstafgreiðslum. á Akureyri heimilt
að senda sjerstaklega til Gxenjaðarst. með
sunnanbrjefin þegar eptir komu Rvík-
urpóstsins á Akureyri“. Ekki bætir
þetta mikið úr, enda eru Þingeyingar
jafnóánægðir eptir sem áður, eins og sjest
á þessum brjefkafla úr Þingeyjarsýslu :
„Það er einkennilegt í þessari neðan-
málsgrein, sem á að bæta úr póstgöng-
unum hjá okkur, að póstafgreiðslumað-
urinn á Akureyri á, „þegar nauðsyn virð-
ist til bera“ (hver á að virða þá nauð-
syn?) „að senda sjerstaklega með sunnan-
brjefinu (ekki vestanbrjefin, eða hvað?)
„til Grenj aðarstaðar“. Sunnanblöðin
mega ekki einu sinni vera með. Þetta
er allsendis ónógt og eins gott, að það
væri ekki neitt, þvi að við höfum þá
einhver ráð að ná brjefunum og kunn-
um líklega fullt svo vel að virða nauð-
synina, sem póstafgreiðslumaðurinn á Ak-
ureyri. Það þyrfti auðvitað að rita um
þetta eins og fleiri hjeraðsmál hjá okkur
í blöðin, en láta það ekki bíða og móka
og ætla þinginu einu ásamt öllu öðru að
koma þvi í lag á þessum stutta tíma.
Það er viðurkennt, að greiðar og fjör-
ugar samgöngur sjeu eitt af aðalfram-
faraskilyrðunum. Þess vegna þyrftum
við að fá menn, sem sjerstaklega „stúd-
eruðu“ það og kæmu fram með ákveðn-
ar tillögur i þá átt“.
Það er von, þótt Þingeyingar sjeu
gramir út af þessu, og það eru ekki þeir
einir, sem hafa ástæðu til að kvarta und-
an því, heldur einnig allir aðrir, hvar
sem er á landinu, sem þurfa að koma
sendingum, blöðum og brjefum gegn um
Akureyri með Seyðisfjarðarpósti þaðan.
Þó getum vjer ekki verið með því, að
sendur sje aukapóstur frá Akureyri til
Grenjaðarstaðar í hvertskipti, sem sunn-
anpóstur er kominn til Akureyrar. Það
er óeðlilegt, að senda aukapóst sömu leið,
sem aðalpóstur fer um; þetta hefur og
talsverðan kostnað i för með sjer og, sem
mestu varðar, er engan veginn fullnægj-
andi, því að það yrði að eins nokkur
hluti Suður-Þingeyjarsýslu, sem hefði
not af því. Aptur á móti er hægt að,
bæta úr þessu á annan hátt. Ekki er
annar vandinn, en að Seyðisfjarðarpóst-
ur fari jafnan frá Akureyri daginn eptir
að sunnanpóstur er þangað kominn. Það
er hægt, að koma þessu i samræmi við
aðrar póstferðir landsins. I stað þess, að
pósturinn biður nú á Akureyri, yrði bið-
in á Seyðisfirði. A þenna hátt ganga
póstsendingar viðstöðulaust milli Rvíkur
og Seyðisfjarðar, eins og þær ganga nú
milli Rvíkur og Eskifjarðar og milli
Rvikur og Isafjarðar. Póstar biðu þá
aldrei nema á endastöðvunum milli póst-
ferða. Þetta ætti póststjórnin að geta
sjeð og kippt þessu þannig í lag, en úr
því, að hún gerir það ekki, er nauðsyn-
legt að benda opinberlega á það.
Búnaðaríjjelag Suðuramtsins hjelt fyrri
ársfund sinn 18. þ. m. Það á nú í sjóði
nálægt 20,000 kr. Forseti skýrði frá
framkvæmdum fjelagsins síðastl. ár, þar á
meðal las upp skýrslu frá Sæmundi Eyj-
ólfssyni um framkvæmdir hans í Skapta-
fellssýslu í þarfir fjelagsins. Fjelagið hafði
styrkt bátasmíði Sigurðar Eiríkssonar með
100 kr. og samþykkt var, að ábúendur á
Hörgslandi og fleiri bæjum skyldu fá 40
kr. verðlaun fyrir að stífla kvísl í Hverf-
isfljóti, ef það eptir áliti búfræðings fje-
lagsins væri vel af hendi leyst. Samþ.
var og, að stjórninni væri heimilt, að veita
búfræðingi Birni Bjarnarsyni 100 kr. styrk
til jarðabóta með vissu skilyrði. Sæm.
Eyjólfsson skyldi ferðast austur í Skapta-
fellss. í sumar í þarfir fjelagsins, eins og
að undanförnu, auk þess skyldi mega verja
600 kr. til ferðabúfræðinga. Önnur út-
gjöld úr fjelagssjóði eigi samþykkt. —