Þjóðólfur - 14.04.1890, Blaðsíða 1

Kemur út á föstudög-
um — Verð árg. (60 arka)
4 kr. Erlendis 5 kr. —
Borgist fyrir 15. júli.
ÞJÓÐÓLFUR
Dppsögn skrifleg, bundin
við áramót, ógild nema
komi til útgefanda fyrir 1.
október.
XLII. árg.
Útlendar frjettir.
Khöfn, 22. mars 1890.
Bismarck xír sögunni. Yilhjálmur
keisari sat á ráðstefnu og var að ræða
verkmanuamál i marga daga. Ymsir
verkmenn v°ru kallaðir á ráðstefnuna og
var einn þeirra sósíalisti og sagði það
við keisara sjálfan, en var samt i boði
kij á honum. meQ hinum. Keisari var í
boði hja þingmönnum Brandenburgfylk-
is og hjelt þar víglega ræðu; hann rjeð
mönnum til að ferðast sem mest, eins
og h.ann sjálfur, og kvað öllum velkomið
að styðja sig, en þá, sem veittu sjer
xnótspyrnu, myndi hann brjóta á bak
aptur.
Kosningum til rikisþings var lokið
snemma í mars. Þingmenn urðu: 71
apturhaldsmenn (Oonservativen), 21 al-
rikismenn (Keichspartei), 108 miðflokks-
menn (centrum), 41 nationalliberalir (áð-
98!), 67 framfaramenn (Fortschrittler), 86
sósíalistar (áður 11!), 11 Welfasinnar, 16
Pólverjar, 10 Elsass-sinnar, 10 lýðveldis-
menn, 4 Gyðingah atarar (Antisemitar),
1 danskur, 1 flokklaus maður, alls 897.
Apturhaldsmenn og kaþólskir (miðflokk-
urinn), ásamt alríkismönnum, eru 200 og
ráða þannig á þiugi til 1895, ef þeim
kemur vel saman.
Bismarck og Windthorst, foringi stærsta
flokksins, fóru nú að draga sig saman.
Um sama leyti hófst fundurinn í Berlin,
15. mars, um verkmannamál og komu á
hann 60 fulltrúar frá ríkjum í Evrópu;
3 komu frá Danmörk. Yerslunarráðgjafi
Berlepsch setti fundinn og Bismarck kom
þar ekki nærri. Þvi næst gusu upp
kvittir um, að keisara og Bismarck bæri
svo margt a milli, að þeir gætu ekki
unnið saman. Keisari hafði látið á sjer
finna, að honum þætti Bismarck of ráð-
rikur. Hinn 18. mars sendi Bismarck
honum brjef og beiddist lausnar frá öll-
um embættum sínum. Þýskir stjórnend-
Ur reyndu að miðla málum, en það kom
fyrir ekki. Hinn 20. mars sendi keisari
menn með tvö brjef til Bismarcks. í
öðru veitir hann honum lausn; kveðst
vona, að hann megi samt framvegis leita
raða hjá honum, en hann geti ekki laun-
Reykjavík, mánudaginn 14. apríl 1890.
að honum eptir verðleikum. Hann gerir
hann að hertoga yfir Lauenborg, og gef-
ur honum mynd af sjer í fullri líkams-
stærð. I hinu brjefinu þakkar hann Bis-
marck fyrir það, sem hann hefur unnið
fyrir herinn og gefur honum nafnbótina
„Feld-marschal“. Sama dag skipaði keis-
arinn herforingjann Georg Leo von Ca-
privi (de Caprera de Montecuculi) í em-
bætti Bismarcks. Hann er 59 ára, sýndi
herkunnáttu í franska stríðinu, og var
sjómálaráðgjafi 1883—1888. Hann er
talinn hyggindamaður og líkist Bismarck
að vexti, höfuðlagi og álitum.
Þannig er hinn gamli seggur lagður
að velli. Hann hefur verið forstöðumað-
ur ráðaneytis á Prússlandi siðan um haust-
ið 1862 og hann hefur ráðið lögum og
lofum i Evrópu 1870—90. Eptirmæli
hans er ekki allgott í öllum þýskum
blöðum og þykir þeim hann hafa komið
opt illa fram i innanríkismálum.
Tisza hefur verið 15 ár forstöðumað-
ur ráðaneytis á Ungverjalandi og sýnt
af sjer mikinn dugnað og röggsemi. Allir
hjeldu, að hann sæti eins óbifanlegur í
söðli og Bismarck, þangað til hann sagði
af sjer í miðjum mars. Mótstöðumenn
hans á þingi voru að erta og áreita hann,
þangað til hann gafst upp. Szapary hef-
ur tekið við i hans stað. Þetta er ann-
ar stólpinn. sem hrynur undan þrenn-
ingarsambandinu.
Freycinet er nú ífjórðasinni kominn
til valda á Frakklandi. Constans, sá er
kom Boulanger á knje, gekk úr ráða-
neytinu vegna sundurlyndis við Tirard.
Nokkru seinnavar öllu ráðaneytinu steypt
af ráðherradeildinni út af verslunarsamn-
ingum við Tyrki. Constans er í hinu
nýja ráðaneyti, sem Freycinet skipaði.
Gfladstone hefur unnið sigur í tveim
aukakosningum til þings og var önnur
í Lundúnum. A þingi hefur verið þref-
að mikið um Parnellsmálið. Randolph
Churchill snerist í lið með Gladstone og
hjelt þrumandi ræðu móti stjórninni. En
í atkvæðagreiðslum hefur stjórnin enn
meiri hlutann með sjer. Labouchére bar
þær sakir á Salisbury lávarð, að hann
hefði hjálpað mönnum til að komast und-
an laganna hendi, er hefðu gert sig seka
Nr. 18.
i siðferðisbrotum, og var bannað að koma
á fundi um stundarsakir, af því hann
vildi ekki taka neitt aptur, sem hann
hafði sagt. Salisbury er farinn að riða
í söðli.
Ýmislegt. Yerkmenn í kolanámum
hafa hætt vinnu á Englandi og voru þeir
2—300,000, svo við mestu vandræðum
var búið. Húsbændur ljetu undan, hækk-
uðu launin um 5°/0 strax og lofa að hækka
þau um 5#/0 enn seinna.
— Sýningin í Chicago á að byrja 1.
mai 1892 og á að standa á svæði, sem
er tvöfalt á stærð við svæði Parísarsýn-
ingarinnar 1889; turninn á henni á að
vera nokkur hundruð fetum hærri en
Eififelturninn.
— Manntal er tekið í Bandaríkjunum
1. desember, og er talið, að íbúar verði
65 miljónir.
— Missisippi flóir yfir bakka sína og
gerir mikinn skaða á mörgum bæjum,
sem við hana standa.
— Danskt gufuskip „ Jarl“ sökk á leið
frá Borgundarhólmi til Hafnar, og veit
enginn með hverjum hætti, 24 voru á því
og drukknuðu.
— Sverdrup hefur nú fengið 6000 kr.
í eptirlaun; átti hann að fá 10,000 kr.,
en hitt varð úr með 58 móti 56 atkv.
23. mars.
— Sonur Bismarcks, Herbert Bismarck,
segir lika af sjer, og í gær stóð grein í
„Nordd. Allgm. Zeit.“, sem sýnir, að
Bismarck hefur farið í fússi og reiði.
Karlinn fór í gær heim á búgarð sinn.
Hann kvað neita hertoganafnbótinni.
— Prinsinn af Wales er í Berlín og
mikið um dýrðir. Yerkmálafundurinn
hefur gert margar samþykktir og búist
við, að honum verði lokið í þessum mán.
— Yið háskólann í Pjetursborg hafa
500 stúdentar verið teknir fastir vegna
þess, að þeir vildu hafa frjálslegri stjórn
yfir honum.
— Frakkar eru komnir í ófrið við Da-
homey norðvestan til í Afriku.
— Bismarck kvað ekki vilja beraaðr-
ar „orður“ en þær, sem hann hefur feng-
ið af afa keisarans.