Þjóðólfur - 12.09.1890, Side 2

166
Fluttir 7
utanlands og hafa 2 þeirra
embætti á hendi (Klemens
Jónsson og Yaltýr Guðmunds-
son); af þessum 7 hafa 2 tekið
próf í lögfræði, 4 í mag. confer.
og 1 (Sig. Briem) í stjórnfæði).
b. þeir sem hingað hafa komið
embættispróflausir .... 10
(3 þeirra hafa síðan gengið
í prestaskólann og eru 2 þeirra
útskrifaðir þaðan, enn embætt-
islausir; af hinum 7 er 1 rit-
stjóri, 1 gagnfræðaskólakenn-
ari, 1 kaupmaður, 1 búandi
og 3 munu vera hjá feðrum
eða aðstoðarmönnum).
c. þeir, sem farið hafa frá há-
skólanum beint til Ameríku
(embættispróflausir) .... 6*
d. þeir, sem dáið hafa (drukknað) 3
e. einn (Svb. Sveinbjarnarson),
sem fengið hefur stöðu í Dan-
mörku (embættispróflaus) . . 1 27
2. Frá prestaskólanum hafa farið:
a. þeir, sem tekið hafa embættis-
próf.........................
(Af þeim hafa 52 nú þegar
orðið prestar (2 þeirra eru
dánir), 2 (Jóh. Sigfússon ai-
þýðuskólakennari og Halldór
Jónsson bankagjaldkeri) hafa
fengið aðra stöðu, 1 dáinn
sem kandídat (Þorst. Bergs-
son), en 5 eru embættislausir
sem stendur, allir hjer á landi).
b. einn, sem hætt hefur námi
(Svb. Egilsson) .....
3. Frá læknaskólanum hafa farið:
þeir, sem tekið hafa embættispróf . 11
Samtals 99
(Af þeim hafa 8 þegar orðið læknar hjer,
1 hefur siglt til Kh.-háskóla og les þar
einnig læknisfræði (Tómas Helgason), 1 er
skipslæknir utanlands (Kristján Jónsson)
og 1 er hjer embættislaus).
Af þessum 55 stúdentum fiá þessum
árum við háskólann í árslok 1889 gáfu
sig við læknisfræði..................14
(og að auki 1 útskr. 1879 og 1 út-
skrifaður af læknaskólanum hjer);
við lögfræði.......................22
— verkfræði (ingenieurvidenskab) . 2
— guðfræði.........................7
— magisterconference .................2
Flyt 47
*) 1 þeirra (Hafseinn Pjetursson) hafði þó tekið
embættispróf við prestaskólann.
Fluttir 47
við skólakennslufræðum................8
55
(Auk þeirra var 1 íslendingur, Nikulás
Runólfsson, sem útskrifast hefur úr lærð-
um skóla erlendis, svo að alls voru ís-
lenskir námsmenn við háskólann í árslok
1889 58).
* * *
Þessar tölur, sem teknar eru eptir áreið-
anlegum skýrslum, geta gefið margvísleg
hugleiðingaefni, þótt jeg að þessu sinni
noti fátt.
Vissulega er straumurinn til háskólans ár-
lega eptirtektaverður; það getur verið gleði-
efni annars vegar, hversu margir fara til
að leita sjer sem frekastrar menntunar,
en hins vegar er það athugavert, hversu
margir af hinum efnilegri námsmönnum
eyða þar sínum bestu æfiárum á kostnað
foreldra og annara hjer og koma hingað
svo seint og síðar meir eða, sem opt ber
við, aldrei aptur. Það væri ef til vill
ekki með öllu rjett að telja alla þá tap-
aða íslandi, sem sigla og koma aldrei
aptur: verða annaðhvort kyrrir í Dan-
mörku eða fara til Ameríku, en um flesta
gildir það, að þýðing þeirra fyrir landið
verður sáralítil alloptast í samanburði við
tilkostnaðinn hjeðan að heiman gagnvart
þýðingu hinna, sem heima læra. Þeir eru
margfalt dýrari landinu, sem sigla, heldur
en hinir; úr þeim, sem heima læra, verður
allt það, sem mögulegt er að úr þeim
verði nokkurn tíma; þeir koma fljótt til
að gera landinu allt það gagn, er þeir
geta, og sárfáir þeirra tapast móts við
hina, sem siglt hafa. Af því skýrslan nær
yfir síðasta áratuginn, þá sýnir hún ekki
fullgjörla mismuninn eða tapið að lokum.
Hvað marga ætli við fáum af þessum 55
stúdentum aptur frá Khöfn ? Af stúdent-
unum 1881 voru í árslok 1889 2 enn þá
við háskólann, frá 1882 voru 5, frá 1883
voru 4, frá 1884 5 og frá 1885 6. En
hvernig sem á allt er litið, þá sýnist brýn
nauðsyn fyrir oss að fjölga hjer á landi
hinum æðri menntastofnunum, t. d. setja
á stofn lagaskóla. eins og opt hefur verið
talað um, umbæta presta- og læknaskól-
ann; það þarf að hæna stúdenta að inn-
lendum menntastofnunum og koma á þeim
rekspöi, að menn að eins sigli 1—2 ár
til að menntast frekara eptir að þeir hafa
tekið próf hjer. Þó að hlunnindi íslend-
inga við Kh.-háskóla þyki mörgum dýr-
mæt, þá verð jeg að taka undir með þeim,
sem telja þau allt eins mikið oss til bölv-
unar; æðri menntun vor er bundin á
1 61
danskan klafa. Slíkt má ekki lengi uppi
haldast hjeðan af. Jeg sleppi svo frekarj
hugleiðingum að sinni.
Ritað 6. ágúst 1890.
1 af 181.
Útlendar frjettir.
Með kaupskipinu Ragnlieiði, sem kom
hingað í gær frá Englandi eptir 11 daga
ferð með salt til G. Zoéga & Co. og kol
og steinolíu til verslunar W. Christen-
seus, bárust hingað dönsk blöð til 24. f. m.
og eru þetta helstu frjettir eptir þeim.
Norræni kennarafundurinn var sett-
ur í Höfn 5. ágúst, eins og til stóð, og
hafði þangað sótt fjöldi kennara af öllum
Norðurlöndum. Með því að vantar í blöð-
in, verður eigi sjeð, hvað þar fram fór,
nema annan fundardaginn. Þá hjelt há-
skólakennari Krómann fyrirlestur um
œtlunarverk skólanna, þingmaður Trier um
handvinnu í skólum (slöid), Törngreen há-
skólakennari í Stokkhólmi um kröfur lik-
amans til uppeldisins; umræður á eptir
um leikfimi í skólum; Jóh. Bergmann dr.
phil. frá Stokkhólmi hjelt síðan fyrirlest-
ur um nýja að/erð við kennslu tungumála,
rektor Dahl um bindindi, Yoss skólastjóri
frá Kristjaníu um samkennslu pilta og
stúlkna, skólastjóri Budde um munaðar-
laus börn. Um öll þessi mál urðu meiri
og minni umræður.
Eyjan Helgóland var afhent Þjóðverj-
um 10. ágúst.
Þýskalandskeisari kom til Helgólands
daginn eptir, hinn 11. ág., þar sem hon-
um var tekið með mikilli viðhöfn. Eyjar-
skeggjar voru í fyrstu óánægðir með að
verða að ganga undan Englandi, en láta
sjer nú lynda húsbóndaslciptin. — Keisar-
inn heldur ekki kyrru fyrir, því skömmu
síðar fór hann til Rússlands að hitta
Rússakeisara. Hann kom til Narva 17.
ágúst um kveldið; Caprivi var með hon-
um. Rússakeisari tók þar á móti honum
með mikilli viðhöfn; 22. ágúst voru þeir
keisararnir við stórkostlega hersýningu.
Það er mælt, að Þýskalandskeisari ætli í
septbr. að hitta Austurríkiskeisara í Rolin-
stock í Slesíu.
Verkfall mikið var í f. m. í Wales
meðal járnbrautarverkmanna, um 200,000
að tölu, en það lyktaði með því, að verk-
menn höfðu sitt fram: 60 stunda vinnu á
viku.
Kólera geysar allskæð á Spáni og drep-