Þjóðólfur - 03.04.1891, Blaðsíða 2

62
árum, 2 jarlkjörnir og 4 amtsráðskjörnir,
og væru þá kosnir 6 nýir í staðinn, nfl.
2 af jarli og 1 af lxverju hinna fjögra
amtsráða, en sömu mætti nátturlega end-
urkjósa. Með því að haga kosningunum
þannig, að 6 nýir komi í deildina á 6 ára
fresti, mundi deildinni bætast nýtt lífsfjör
og nýir kraptar jafnframt því, sem hinir
6, er fyrir eru, veita henni festu, afl og
samkvæmni við sjálfa sig. Slík tilhögun
mun því miklum mun heppilegri, en að
allir væru kosnir á 12 ára fresti.
Hvað sem öðru líður, verðum vjer að
hafa hugfast, að efri deild verði skipuð
þannig, að hún hafi sem mest fjör — eða
að minnsta kosti fullt fjör — til starfanna
samfara festu og hæfilegu íhaldi, hvernig
sem mönnum að öðru leyti kunna að líka
tillögur vorar.
Minnismark yfir Jón sál. Sigurðsson
frá Gautlöndum.
Vjer verðum að að afsaka það, að vjer
höfum ekki fyrri en nú auglýst samskot
þau, er til vor eru komin, til minnisvarða
yfir Jón sál. frá Gautlöndum. Orsökin er
sú, að skömmu síðar en vjer hreyfðum
þessu málefni urðum vjer þess varir, að
allmargir voru á þeirri skoðun, að minnis-
varðann skyldi reisa í Reykjavík eður við
alþingishúsið, en eigi á leiði hins látna.
Mundu þá samskotin verða bæði meiri og
almennari. Aptur vildu aðrir hjálpa til
að koma upp minnisvarða hjer.
Vjer höfðum í upphafi eigi hugsað svo
hátt, að almenn samskot yrðu að því, að
koma upp því minnismarki í Reykjavík,
sem sæmilegt væri, því til þess myndi
þurfa allmikið fje. Vildum og eigi þá
þegar, upp á okkar eindæmij ráða því,
þótt vjer teljum það æskilegt og loflegt,
ef svo rnargir vildu leggja hendur að því,
að það yrði hinum látna og þjóðinni til
sóma. Þess vegna rjeðum vjer það af að
bíða við og sjá, hvað safnaðist og hvaða
bendingar kynnu um leið að koma fram
um það, hvar menn óskuðu að minnis-
varðinn skyldi standa. Plestir, er sam-
skot hafa sent, hafa eigi talað neitt um
það; nokkrir hafa tekið fram að þeir gæfu
til minningarmarks á leiðið, að eins einn
hefur sett það skilyrði, að bautasteinn
yrði reistur í Reykjavík.
Eins og sjá má af auglýsingu síðar í
þessu blaði yfir samskot þau, er til vor
eru komin í þessu skini (utan Suður-Þing-
♦
eyjarsýslu), þá er auðsætt, að þau eru
engan veginn' svo almenn, sem vænta
mætti, og verðum vjer að ætla, að það
komi mest af því, að menn hafi eigi vilj-
að gefa sig fram, fyrri en þeir fengi vissu
fyrir því, að minnismarkið yrði í Reykja-
vík. Enda er það eðlilegt, að þeir sem
voru samþingismenn Jóns sál. og margir
þeir, sem honum voru kunnugir í hinum
fjarlægari hjeruðum, vilji helst heiðra minn-
ingu hans á þann hátt. Aptur kunna menn
hjer eigi við í þessu kjördæmi, sem hann
starfaði mest fyrir og ól i allan aldur
sinn, að láta leiði hans hverfa þegar og
gleymast.
Fyrir því hefur oss í samráði við ýmsa
aðra komið til hugar, að reyna að gera
hvorumtveggja til geðs þannig, að Suður-
Þingeyingar og þeir einir, sem sjerstak-
lega hafa tekið það fram, leggi til þess að
koma upp minnisvarða hjer, sem vjer ætl-
um á að muni kosta 4—500 kr. og sem
þegar er búið að vinna nokkuð að. En
hitt annað, sem komið er af samskotum
og það, sem framvegis er væntanlegt utan
Suður-Þingeyjarsýslu, gangi til þess að
koma upp minningarmarki í Reykjavík á
þann hátt, sem menn síðar álíta sem veg-
legast og best viðeigandi. En fáist nú
samt eigi svo almenn samvinna eða fjár-
framlög, að því verði viðkomið, þá hefur
oss þó hugkvæmst að leggja það, sem safn-
ast kann, í sjerstakan sjóð, sem, þótt smár
yrði, geti haldið minningu hins látna á
lopti.
Felum vjer svo málefni þetta enn á
ný þjóðinni, um leið og vjer getum þess,
að vjer munum framvegis veita samskot-
um viðtöku og koma þeiin á vöxtu fyrst
um sinn. (Sömuleiðis má senda þau til
ritstjóra Þorleifs Jónssonar í Reykjavík, er
mun auglýsa þau).
Árni Jónsson. Haraldur Sigurjónsson.
Steinþór Björnsson.
Strandasýslu 11. mars: „Vetrartíðin fram að
G6u var hin besta, 1>6 lengst af væri óstöðugt og
umhleypingasamt. Sífeldar þíður og jörð alauð
optastnær. Síðan Góa kom hefur aptur verið
vetrarhragur á veðráttu, og nú allt að hálfsmán-
aðar tíma hafa gengið norðangarðar hver ofan í
annan, svo varla hefur rofað upp nema dagsstund
i einu. Frost 10—13° K. Sem stendur er útlitið
harðindalegt og, því miður, líkt því, að hafís sje
nærri; þokur og hrímfall með fannkomunni, sem er
mikil. Þó hart verði það sem eptir er vetrar, er
vonandi, að öllu sje borgið, hvað skepnuhöldin snert-
ir. Hey eru allstaðar mikil, þó sumt, einkum ný
hey, hafi reynst með lakara móti sakir slæmrar
verkunar. Hagar munu alstaðar vera enn, og er
það nýlunda hjer, að hross ganga enn á fjalli
vestanmegin Hrútafjarðar og munu vel haldin.
Fyrri hluta vetrar var hjer í Strandasýslu og 3
vestustu hreppum Húnavatnssýslu safnað samlags-
loforðum til kaupfjelags. Var haldinn fundur i
Skálholtsvík 20. des. f, á., og varð það ofan á að
leggja loforð þessi, er námu allt að 40,000 kr., i
verslunarfjelag Dalamanna. Hefur það því helm-
ingi meira um sig á komanda sumri, en i sumar
er leið, og sendir vörur upp á 2 staði við Breiða-
fjörð og 3 eða jafnvel 4 við Húnaflóa vestanverðan.
Innlend vara að sumrinu, ull, dúnn o. fi. verður
afhent á öllum komustöðum kanpskipanna, en fje
að haustinu fiutt út úr Hrútafirði, enda liggur það
best við fyrir allan þorra fjelagsmanna. Annar
kaupmaðuriun á Borðeyri gaf sig þegar fram og
bauð að útvega fjelagi, er myndast kynni hjer
um pláss, annan viðskiptamann erlendis, en þann
er Dalafjelag skiptir við, en því boði var að litlu
sinnt; munu margir hafa litið svo á sem boð þetta
væri gjört, til að tvískipta kröptum manna, og
mundi þvi verða tíl að eyða fyrirtækiuu öllu, ef
til vildi. Hvernig i þessu liggur, er óljóst, því
engin skilriki voru framlögð. Að eins einn hrepp-
ur úr Húnavatnssýslu og fáir menn úr nokkrum
hreppum öðrum mynduðu þó „fjelag“ á fundi á
Borðeyri 3. jan., til þess að reyna að útvega þess-
um nýju viðskiptamönnum loforð um verslun, fjár-
verslun að hausti, en um framkvæmdir þeirra, sem
að þessu fjelagi standa, hefur ekki heyrst enn.
Framkvæmdarstjóri þess er Y. Bryde kaupmaður.
Krankfellt hefur verið lengst af í vetur af kíg-
liósta og kvefi og eru þau veikindi ekki um garð
gengin. — Aflabrögð svo sem engin. Hákarlsafli
mjög litill sumstaðar, en sumstaðar enginn, enda
hafa ekki verið gæftir. — Skepnuhöld góð. Dó
munu lömb viðast í lakara standi en í fyrra. —
Yörubirgðir góðar á Borðeyri, en á B.eykjarfirði
litlar eða engar. — Af tilraunum til framfaraefl-
ingar má geta þess, að í janúarmán. var stofnaður
sparisjóður í miðsýslunni, Kollafirði og Tungusveit,
og er það mjög lofsvert fyrirtæki".
Húnavatnssýslu 5. mars: „Hjer hefur verið hin
besta tíð í vetur og frostalaust mjög, en nokkuð
skakviðrasamt. Bn siðan viku af Góu hefur brugð-
ið til norðanáttar og meiri frosta og hriða, samt
hefur ekki frostið stigið yfir 12° B. Fjöldi hrossa
ganga enn þá alveg úti, og nærfellt öll í útigangs-
sveitum. Þau eru, þó jörð liafi aldrei brostið, far-
in að missa hold sökum skakviðra og rigninga.
Sýslunefndarfundur okkar var haldinn 3.—5. febr.
Mörg mál komu þar fyrir ýmislegs eðlis, eins og
vant er, þar á meðal með þeim helstu Hólaskóla-
málið. Sýslunefndiuni fannst þörf á breytingu
þeirri á Beglugjörð skólans, að framvegis yrði
aðskilin bústjórnin frá bóklegri kennslu, svo að
aðalkennari eða skólastjóri hefði engin eða litil af-
skipti af bústjórninni, heldur sjerstakur bústjóri,
sem um leið kenndi alit hið verklega. Þetta mál
var einnig borið undir sýslunefnd Skagfirðinga
(fundur þeirra var 24.-28. s. m.). —• Ef byggt
verður skólahús á næsta sumri, þá má búast við
talsverðri fjölgun nemenda; því síður er að vænta,
að einn og saini maður geti sinnt öllu, og hljóta
að aukast kennslukraptar. — Sýslunefnd vorri þótti
þörf á, að nota sjer leyfi eða heimild þá, sem hunda-
lögin 22. maí 1890 gefa í 6. gr., að semja reglur
um lækning á hundum af bandormum m. ii., og
kaus í þvi skini nefnd úr sinum ilokki í samráði
við hjeraðslækuinn. Það er sjálfsagt, að hægra
*