Þjóðólfur - 01.05.1891, Blaðsíða 1

Kemur út á föstudög-
um — Verö árg. (60 arka)
4 kr. Erlendis 5 kr. —
Borgist fyrir 15. júlí.
ÓÐÓLFUR.
Uppsögn skrifleg, bundin
vift árainót, ögild nema
komi til útgefanda íyrir 1.
október.
XLIII. arg. Rejkjayík, iostudaglnn 1. maí 1891. Nr. 20.
Pingmálafundur.
Laugardaginn 13. júnímánaðar næstkom-
andi höldum við undirskrifaðir að öllu for-
fallalausu fund með kjósendum okkar á
Sveinsstöðum í Húnavatnssýslu, til að ræða
um alþingismál. Fundurinn byrjar kl. 12
á hádegi.
Reykjavík 1. maí 1891.
Eiríkur Briem. Horleifur Jónsson.
Þingvallafundarboð
frá þeim þrem þingmönnum, sem eiga
heima í ísafjarðarsýslu, meðtókum vjer nú
með pósti og birtum það þegar í blaðinu
eptir áskorun þeirra.
Þegar Þingvallafundir liafa verið haldn-
ir að undanförnu, hafa þeir verið undir-
búnir löngu á undan bæði með rit-
gjörðum í blöðunum og brjefaviðskiptum
milli fundarboðendanna og þingmanna og
ýmsra fleiri manna; nægur tími hefur
jafnan verið til kosninga til fundarins og
annars undirbúnings undir hann. Þannig
var Þingvallafundurinn 1885 boðaður í
janúar og áður en Þingvallafundurinn 1888
var boðaður, sendu fundarboðendurnir norð-
an úr Þingeyjarsýslu mann gagngjört suð-
ur og vestur um land til þingmanna og
ýmsra annara, til þess að fundurinn yrði
haldinn eptir samráði við þá og kosning-
ar gætu farið fram og annar undirbúning-
ur í tæka tíð.
En nú hefur ekkert blaðanna hreyft
Þingvallafundi, ekki einu sinni Þjóðviljinn,
og enginn nefnt. hann á nafn, fyr en nú,
að þessir þrír þingmenn boða til lians,
þegar allt er komið í ótíma og auðsætt er,
að hvorki kosningar til hans nje undir-
búningsfundir undir hann í sveitunum geta,
nema sumstaðar, farið svo reglulega fram
og orðið svo almennar sem vera þyrfti og
venjulegt er. Þetta, að tíminn er orðinn
svona naumur, er því eitt út af fyrir sig
nægileg ástæða til að sinna ekkert. þessu
fundarboði. Það er auðsætt, að því verð-
ur, tímans vegna, ekki sinnt í allmörgum
hjeruðum, og þá er betra að hafa engan
fund, heldur en að hann verði ómynd, þar
sem fulltrúar ekki mæta nærri úr öllum
kjördæmum. Þvílikur fundur er þýðingar-
laus og verri en ekki neitt.
í sjálfu sjer höfum vjer auðvitað ekkert
á móti almennum þjóðfundi og meira að
segja teljum vjer heppilegt að ýmsu leyti,
að Þingvallafundur liefði verið haldinn
nú á milli þinga annaðhvort í fyrra sum-
ar, eða fyrir þing í sumar, ef nægilegur
undirbúningur hefði verið- hafður undir
hann og fundurinn hefði getað fengið al-
mennt fylgi landsmanna, en fundarboðið
ekki komið eins og fj.........úr sauðar-
leggnum, þegar allt er orðið um seinan,
eins og nú á sjer stað.
En það eru ekki miklar líkur til, að
fundurinu hefði fengið mikið fylgi, enda
þótt liann hefði verið fyr boðaður, eða að
hann sje mikið áhugamál þjóðarinnar, þar
sem engin rödd hefur heyrst um hann fyr
en nú frá þessum þrem mönnum, er kom-
ið er fram á sumar.
Það er jafnvel fyllsta ástæða til að ætla,
að fundarboðendunum sjálfum gangi eitt-
hvað annað til en að fá almennan þjöð-
fund, því að eina ástæðan, sem þeir til-
færa fyrir nauðsyn fundarins, er ágrein-
ingur sá, sem varð í stjórnarskrármálinu
á síðasta þingi, en um þennan ágreining
vissu þeir fyr en nú og liefðu því getað
boðað fundinn fyr, ef þeim hefði verið
mjög umhngað um, að hann yrði liald-
inn.
Það er og hálfundarlegt, að einmitt þeir
menn boða til fundarins, sem bafa stöðugt
haldið því fram, að enginn vafi væri um
það, livoru megin þjóðin væri í stjórnar-
skrármálinu og sagt, að hún væri eindregið
móti meiri hlutanum á síðasta þingi, því
að frá þeirra sjónarmiði ætti þá fundurinn
að vera óþarfur, til að sýna skoðun þjóð-
arinnar í þessu máli. Frá voru sjónar-
miði er fundurinn einnig óþarfur í þessu
tilliti, því að vjer treystum því, að það
sje aldrei nema örlítill hluti þjóðarinnar,
er liafi látið blekkjast af rógi Þjóðviljans
um meiri hlutann og skoðanir hans í
stjórnarskrármálinu.
Hvernig sem þetta er skoðað og hversu
æskilegt sem sumum kynni að þykja í
sjálfu sjer, að haldinn yrði Þingvallafund-
ur, þá getur hann ekki með jafnstuttum
undirbúningi orðið í því lagi, sem vera
þyrfti, til þess að geta heitið almennur
þjóðfundur og haft þá þýðingu, sem al-
mennir þjóðfundir hafa. Hjeðan af getur
ekki Þingvallafundur fyrir þing orðið í
því lagi, að á honum geti vilji þjóðarinnar
komið eins almennt og ljóslega fram, eins
og á þingmálafundum, sem haldnir verða
fyrir þing í hverju kjördæmi, og ættu
menn því, úr því sem komið er, að hugsa
ekkert um Þingvallafund í þetta sinn, en
sækja þeim mun betur þingmálafundi,
hver í sínu kjördæmi, og þar ættu að geta
komið Ijóslega fram skoðanir þjóðarinnar
á stjórnarskrármálinu eins og öðrum lands-
málum.
Útlendar frjettir.
Khöfn 18. apríl 1891.
Bismarck. Heð vorinu er Bismarck
farinn að láta brydda á sjer meir en góðu
hófi gegnir,segjamótstöðumenn hans. Hann
varð 76 ára 1. apríl; þann dagkomu 14,000
manns á bústað hans Friedrichsruhe, en
brjefum- og hraðskeytum rigndi eins og
skæðadrífu og karlinn varð að standa á
skotspónum allan daginn. En keisari sendi
honum engar hamingjuóskir. Og þó fór
hann um þær slóðir einmitt þá dagana á
leiðinni til Kiel. í Lubeck hjelt keisari
ræðu 1. apríl, en minntist ekki á Bismarck.
í Kiel hjelt hann ræðu og bað flotann að
sæta fremur sókn en vörn í ófriði fram-
vegis. Tvennt bar til að keisari gekk
fram hjá Bismarck svo bersýnilega.
Árið 1886 tók Prússastjórn undir sig
fje Hannóverskonnngs, um 40 milljónir
króna, og varði Bismarck rentunum af
þessum sjóði, sem var kallaður Welfasjóður
(Welfaættin sat að völdum í Hannóver),
til leynilegra útgjalda ríkisins. Nú hefur
því veríð lostið upp í blöðunum, að Böt-
ticher ráðgjafi, sem nú er hægri hönd keis-
ara, hafi fengið 350,000 úr sjóðnum af
Bismarck. Kenna menn Bismarck þann
uppljóstur. Meir hefur þó keisari reiðst
þvi, að Bismarck hefur boðið sig fram til
þings í Geestemunde, sem er kjördæmi norð-
an til í Hannóver, milli Elben og Weser.
Hinir „nationalliberölu“ studdu hann þar,
en einn sósíalisti, einn af framfaraflokkn-