Þjóðólfur - 06.11.1891, Blaðsíða 1

Kemur ftt & föstudög-
um — Verð árg. (60 arka)
4 kr. Erlendis 5 kr. —
Borgist fyrlr 15. Júll.
ÞJÓÐÓLFUR
Uppsögn Bkrifleg, bundin
við áramót, ógild nema
komi til útgefanda íyrir 1.
október.
JReykjavík, föstudaginn 6. nóvember 1891.
XLIiI. árg.
Enn um fjársöluna.
Fjársala til útflutnings hefur í haust
orðið með langminnsta móti, sem kunnugt
er. Eptir þvi sem næst verður komist
hefur Zöllner flutt út í haust allt að
22,000 fjár, þ. e. úr Þingeyjar- og Eyja-
fjarðarsýslu 8000, af Vopnafirði og Beru-
firði 1600, frá Seyðisfirði um 3900, úr
Skagafirði 2000, af Borðeyri 4000 og af
Suðuriandi um 2500. ZÖllner hefur eptir
því flutt út fleira fje en að undanförnu,
sem kemur af því, að á sumum stöðum á
landinu hafa bæði einstakir menn og fje-
lög sent fleira fje út, en þeir höfðu lofað,
og fleira en þeir hafa sent undanfarin ár,
sökum þess, að þeir áttu einskis annars
kost til að fá peninga. Þar á móti hef-
ur Coghill ekki keypt nema 2200, í stað-
inn fyrir full 40,000, sem talið er að hann
hafi keypt í fyrra, en Thordal hefur eklci
látið sjá sig á þessu hausti.
Þessi apturkippur í fjársölunni kemur
bændum víðsvegar um land mjög illa.
Þannig var það í Eyjafirði, þar sem Cog-
hill hafði boðað markaði, en hætti svo við
allt, þegar markaðarnir áttu að byrja, að
bændur, sem höfðu ætlað sjer að selja fje
og þurftu á peningum að halda bæði til
að borga landsbankanum og í afgjöld af
landssjóðsjörðum, sem þar eru margar og
sem goldið er að mestu eptir í peningum
að haustinu, og til fleiri skuldaborgana,
hefðu staðið uppi ráðalausir, ef Jón Vída-
lín, nmboðsmaður Zöliners hjer á landi,
hefði okki hlaupið undir bagga með þeim,
og tekið af þeim allmargt fje tii flutnings
og sölu á Englandi, og þá þegar látið þá
fá nokkuð af peningum upp í væntanlegt
andvirði hins selda fjár.
Það er mjög liætt við, að allar afleið-
iugar þess, að sauðasalan minnkaði svo
mjög í ár, sjeu ekki komnar í ljós enn.
Mjög er hætt við, að mörgum veiti örðugt
að standa í skilum við landsbankann, og
að öll peningaviðskipti verði stirðari en
undanfarin missiri. Auk þess sem svona
fátt er selt af fjenu, er fjeð nú i miklu
l*gra verði en hin síðustu ár; gerir það
allmikinn mun á andvirði alls fjárins. Það
mun varla ofmikið í lagt, þó talið sje, að
fyrir þessar 24 þús. kindur, sem fluttar
eru út í haust, fáist 70,000 kr. minna en
fyrir jafnmargar og jafnvænar kindur i
fyrra, og ef til vill verður verðmunurmn
miklu meiri, þegar til kemur. Enn er það,
að minnstur hluti þessara 24 þús. borgast
með peningum; mest af því gengur til að
borga vörur, er pöntunarfjelögin hafa feng-
ið í sumar og haust.
Það bætir nokkuð úr í þetta sinn, að
allmikið liefur verið til af peningum víðs-
vegar um land, sem nú koma í góðar
þarfir. Vonandi er og, að landsbankinu
ljetti almenningi sem mest þessi peninga-
vandræði, bæði með því að veita áreiðan-
legum viðskiptamönnum frest á afborgun
þetta ár, og með því að vera sem liðleg-
astur í því að veita ný lán þeim, er þess
þarfnast.
Ein af hinum vondu afleiðingum þessa
apturkipps í fjársöiunni er sú, að pöntun-
arfjelögin hljóta að lenda í skuldum. Sauð-
irnir seljast nú í Englandi fyrir miklu
lægra verð, en áætlað hefur verið, og út-
lenda varan, einkum rúgur, er miklu dýr-
ari en gert var ráð fyrir; af þessu leiðir,
að fjelögin hljóta að lenda í miklum skuld-
um. En hr. L. Zöllner, sem pöntunarfje-
lögin skipta við, er svo reyndur sem dreng-
lyndufl, hjálpfús og áreiðanlegur viðskipta-
maður, að því má treysta, að hann geri
fjelögunum sem Ijettast fyrir að bera þetta
áfall.
Sofía Gilnsburg.
(Frá frjettaritara Þjóöólfs).
Höfu 24. sept. 1891.
Fyrir fám dögum rjeð þessi nihilisti,
kvennmaður, sjálfri sjer bana í fangelsinu í
Schlússelburg í Pjetursborg. Hún hafði kom-
ist yfir egglaus skæri og sargaði úr sjer lífið
með þeim. Fangelsið liggur á ey í Neva-tíjóti
Er þar svo illt að vera, að skipt er um
varðmenn þriðju hverja viku. Að öðrum
kosti yrðu þeir veikir; svo raka- og sagga-
samt er þar. Hinir verstu „pólitisku“
glæpamenn eru geymdir hjer í fangelsum
neðanjarðar, sívotum og ekki vatnsheldum.
Þar er líkt og í fangelsúnum í Venedig.
Þar sá bandinginn aldrei ljósglætu, liann
hvildi liöfuð sitt á steini, og vatnið náði
Nr. 52.
honum stundum upp í mitti. Sagt er að
fangar í Schlússelburg lifi sjáldan lengur
en 3—4 mánuði — og missi þá vitið.
Sofía hafði í 10 ár verið skæðust af
öllum níhilistum. Enginn níhilisti var svo
fífldjarfur, snarráður og slægur eins og
hún. Aðrir níhilistar sátu kyrrir í París
og Sviss og leynilögregla Eússa gat njósn-
að allt um þeirra athafnir. En um Sofíu
vissu þeir að eins, að húu var sífellt á
ferðum milli Parísar og Pjetursborgar, en
gátu aldrei haft hendur á henni. Allir,
sem stigu fæti inn yfir landamæri Rúss-
lands, voru gagnskoðaðir; sömuleiðis leiðar-
brjef þeirra. Hinir rússnesku tollþjónar
höfðu Ijósmyndir af lienni og báru þær
saman við öll andlit ferðamanna. En allt
kom lýrir ekki.
Sofía kunni meistaralega að dulbúa sig.
Hún var ýmist stúdent, bóndakona, prest-
ur, herforingi, kaupmaður eða málflutn-
ingsmaður. Hún var jafnfær í öllum bún-
ingum og fór mörg hundruð sinnum yfir
landamæri Rússlands og ferðaðist um hið
volduga ríki og kveikti hug og livatti
dug með frábærum ötulleik og elju. En
enginn má við forlögum sínum og lítil
þúfa varð hennar fótakefli.
Árið 1888 kom hún í búð í Pjetursborg
og keypti ýmislegt smávegis. Á heimleið-
inni saknaði hún buddu sinnar og varð
liverft við, því í henni var meira en pen-
ingar, nefnilega skrá yfir níhilista og brjef
frá þeim. Hún skundaði aptur í búðina
að leita að buddunni. En hún kom of
seint. Buddan hafði verið opnuð og Sofía
gekk í greipar helju. Lögreglulið var
fyrir og tók liana höndum. Enginn fjekk
að vita, hvað gerðist i máli því, sem höfð-
að var gegn lienni. Sagt er, að hún Iiafi
veriö pínd til sagna, en ekkert veiðst upp
úr henni. Hún var dæmd til dauða, en
„náðuð“. Sú náð var verri en dauða-
hegning!
Norður-Múlasýslu 4. oktbr. (Niðurl.):
„Pöntunarfjelag Fljótsdalslijeraðs hefur nú
sent með flesta móti utan af sauðpen-
ingi. Kom gufuskipið „Constantin“, skip-
stjóri Fenger, eptir þeim til Seyðisfjarðar,
29. f. m., og fór þaðan aptur daginn ept-