Þjóðólfur - 16.04.1892, Page 2

70
Þ getur þó t. d. gert dálítinn mun. Að
kvæntur maður nefni sig ættarnafni konu
sinnar er alveg óhafandi, enda munu fá
dæmi þesg.
Ættarnöfn eru nú orðin allmörg hér á
landi og sum þeirra spánný, en óskandi
væri, að þau fjölguðu ekki mikið hér ept-
ir. Vér eigum að varast dæmi landa vorra
í Vesturheimi, sem hafa breytt nöfnum
sínum og hnýtt við þau svo hégómlegum
og meiningarlausum ættarnöfnum, að furðu
sætir. íslenzku blöðin vestan liafs hafa
með réttu fundið að þessari óskiljanlegu
hégómavenju, er eiuna áþreifanlegast sýnir,
hve Vestur-íslendingum er lítið annt um
þjóðerni sitt, því að þessi aðferð þeirra er
hinn vissasti vegur til að glata því sem
allrafyrst. Það verður ekki varið. Vér
viljum því alvarlega áminna alla landa
vora hér, að líkja ekki eptir frændum
sínurn vestan hafs í þessu. Það má ef til
vill taka þá til fyrirmyndar í einhverju
öðru. Því viljum vér ekki neita.
Að endingu viljum vér enn á ný taka
fram þau aðalatriði, sem vér höfum lagt
mesta áherzlu á í þessari grein vorri. Þau
eru í stuttu máli þessi:
1. Að börn séu ekki skírð neinum af-
káralegum skrípanöfnum, heldur göml-
um, þjóðlegum nöfnum.
2. Að þau séu skírð að eins einu nafni,
en ekki tveimur og allrasízt fleirum.
3. Að hætt verði að skíra börn ættar-
nöfnum annara manna, skyldra eða
óskyldra, og allrasízt til fulls með
föðurnöfnunum og endingunni „son“.
4. Að slík skírnarnöfn verði ekki tekin
upp sem ættarnöfn.
5. Að menn fari varlega í að taka sér
ný ættarnöfn.
Vér getum ekki annað en lagt mikla
áherzlu á öll þessi ofannefndu atriði. Oss
er áhugamál, að þetta breytist til batn-
aðar, og vér biðjum alla góða menn að
styðja að því. Hvað 3 fyrstu atriðin
snertir, geta prestarnir gert mjög mikið
að verkum til að kippa þessu í lag, eins
og vér áður minntumst á. Það skyldi
gleðja oss, ef einhverjir vildu íhuga þetta
málefni nákvæmar, en vér höfum getað
gert. Vér ímyndum oss, að flestir, sem
nokkuð um það hugsa, hljóti að fallast á
skoðun vora í öllum aðalatriðum. Þetta
er ekkert hégómamál. Það snertir tign
og sóma þjóðflokks vors og þjóðernis frem-
ur en margt annað, er merkara kann að
virðast í fljótu bragði.
Sýslufundur Dalamanna o. fi. Úr Dala-
sýslu er skrifað 1. þ. m.: „Héðan er það
helzt að frétta, að nýlega var haldinn hér
sýslufundur og var á honum afráðið, að
Dalasýsla með hjálp nærliggjandi héraða
reyndi að kaupa gufubát til flutninga á
Breiðaflóa og er þegar tekið til að safna
samskotum í þá átt. Þetta er mesta nauð-
synjamál þessa héraðs, einkum til þess að
sigling fengist inn á Hvammsfjörð, því þá
vona menn hér að geta fengið lausakaup-
menn sunnan úr Reykjavík til að verzla
við. Einnig kom til umtals sameining
búnaðarskólanna á Hvanneyri og í Ólafsdal,
en því máli sinnti sýslunefndin lítið, en
allir, sem þekkja til á báðum stöðum,
hljóta þó að játa, að Hvanneyri er miklu
betri skólajörð en Ólafsdalur, enda myndi
skólinn á Hvanneyri græða við það að
fá annan eins mann og Torfa fyrir for-
stjóra. Það er líka atkugavert, að Ólafs-
dalur er einstaklingseign, sem alltaf er
verið að ausa út almannafé til að bæta,
og svo þegar eigandinn fellur frá, þá lend-
ir allur ágóðinn hjá skuldheimtumönnum
hans eða erfingjum, er svo geta skipað
hinu opinbera að taka skólann burt það-
an, sér sé engin þægð í honum. Hvann-
eyri er aptur opinber eign, og það ættu
auðvitað allar eignir að vera, sem bættar
eru með fjárframlögum úr opinberum sjóð-
um.
Sagt er, að sýslumaður vor B. Bjarnar-
son ætli að kaupa Sauðafellseignina af
Jónasi bónda Guðmundssyni, er keypti hana
á síðastliðnu vori, og flytur sýslumaður
sig þangað að líkindum nú í vor. — Tíðar-
far hefur verið hér fremur kalt undanfar-
andi mánuð, með norðan uppþotum og
snöggum blotum á milli; heybirgðir munu
samt víðast nógar; mest amar hér að
vinnufólksleysi, svo nú eru menn farn-
ir að sjá, hvílík keimska það var að láta
kreppana leggja fé til að koma fátæku
fólki til Ameríku. Ekki vinna þeirra
börn í landinu“.
Nýr kvennaskóli. Úr Snæfellsnes-
sýslu er oss skrifað 26. f. m., að í ráði
sé, að Eyhreppingar, Miklaholtshreppingar
og Staðsveitingar stofni í félagi kvenna-
skóla á‘ Stakkhamri í Miklaholtshreppi.
Hvatamaður þessa fyrirtækis er talinn
hinn ötuli og framtakssami bóndi á Stakk-
hamri, Óli Jónsson, er hefur lofað húsnæði
fyrir skólann 2—3 ár.
Yfir höfuð virðist allmikill framfara-
áhugi vera vaknaður á Snæfellsnesi þessi
síðustu ár, einkum að því er mennt-
un og menningu alþýðu snertir. Barna-
skólarnir á Sandi og í Ólafsvík hafa verið
fremur vel sóttir í vetur og umgangskennar-
ar verið þar víða í sveitum og aukþess smá-
skólar í Stykkishólmi og við Hellna. Enn
fremur hefur komið til orða að stofna
lestrarfélag í Ólafsvík, og gengst „Menn-
ingarfélagið“ þar fyrir því. Bindindis-
hreyfing er einnig nokkur í Stykkishólmi
og í Ólafsvík, og á síðari staðnum hefur
verið stofnuð Goodtemplarastúka með 20
meðlimum (en þar eru 200 manns alls).
Er varla vanþörf á slíku félagi þar, því
að Ólafsvík hefur jafnan verið talin
drykkjubæli. Af merkum manni þar vestra
er oss t. d. skrifað 25. f. m., að við helztu
verzlunina þar (Sæmundsens verzlun) hafi
engin nauðsynleg vörutegund fengizt í vet-
ur, en brennivin sé nýlega þrotið (!). Það
er vonandi, að slík verzluuaraðferð sé bú-
in að lifa sitt hið fegursta og að annað
snið komi á hana innan skamms.
Kirkjufærsludeila. Kirkjan á Fróðá
í Snæfellsnessýslu (þar hefur verið kirkju-
staður nál. 900 ár) á nú að flytjast til
Ólafsvíkur í sumar samkvæmt ályktun
héraðsfundar, er landsliöfðingi hefur sam-
þykkt. Út af þessari færslu liefur risið
allmikill ágreiningur millum sóknarmanna,
eða meiri klutans — Ólsa —, sem vilja liafa
kirkjuna hjá sér í Ólafsvík, og minni hlut-
ans, svonefndra Innsóknarmanna (í Nes-
hrepp innri), sem eiga lengra að sækja til
kirkju í Ólafsvík. Vilja þeir ógjarnan
beygja sig undir meiri hlutann og taka
þátt í kostnaðinum við kirkjuflutninginn,
en vilja fá kirkjunni og sjóði hennar skipt
tiltölulega milli sín og meiri hlutans, en
því hefur auðvitað verið neitað. Líklega
fellur þessi deila niður án frekari afleið-
inga (t. d. fríkirkjustofnunar, sem mælt
er,að jafnvel sumum Innsóknarmönnum hafi
svifið í hug).
Afiabrögð. Um 26. f. m. voru komnir
undir Jökli 4—5 kundraða hlutir hæst (á
Hjallasandi um 500, í Ólafsvík um 400).
Hákarlsafli nokkur við Hellna (40 kútar
lifrar í hlut) og á Stapa (um 30 kútar),
en nær enginn við Búðir og í Ólafsvík.
í Bolungarvík hefur verið allgóður afli í
vetur. — Hér á Sviði aflaðist vel í net fyrir
bænadagana en lítið á færi.
Hvalveiðar hafa lieppnazt dável á
ísafjarðardjúpi. Th. Amlie á Langeyri var
búinn að fá 22 hvali um 20. f. m., eptir
því sem oss er skrifað úr Grrunnavík.
Yeðurátta hefur verið hörð um allt