Þjóðólfur - 29.09.1893, Page 1

Árg. (60 arldr) kostar 4 kr.
Erlendls 5 kr. — Borgtst
tyrlr 15. júll.
TJppsögn, bundin við áramót,
ógild nema komi til útgef-
anda fyrir 1. október.

ÓLFUR
Reykjarík, föstudaginn 29. september 1893. Nr. 46.
XLY. árg.
Takiö eptir!
1. Sagan af Iniríði formanni og Kambs-
ránsmönnum 1. hepti, 64 bls.
2. Sögusafn Þjóðólfs 1892, 144 bls. með
11 skemmtisögum.
3. Sögusafn Þjóðólfs 1893 með Magu-
úsar þætti og G-uðrúnar eptir séra
Jbnas Jónasson. Verður sérprentað í
árslok.
Öll þessi rit fá nyir Itawpendur að næsta
árgangi (46.) árgangi Þjóðóifs ókeypis, og
sé hann borgaður fyrir fram um leið og
pantað er, fá kaupendurnir ókeypis það,
sem ókomið er út af yfirstandandi árgangi,
eptir að pöntunin berst útgefanda í hendur.
Síðari helmingur yflrstandandi árgaugs
frá júlíbyrjun fæst fyrir 2 kr., eins og
áður hefur auglýst verið, og fylgir þá
1. heptið af Þuríðarsögu og Sögusafnið
1892 ókeypis.
Þeir, sem útvega 10 nýja kaupendur
að næsta árgangi og standa skil á borg-
un frá þeim að sumri komanda, fá auk
venjulegra sölulauna 44. og 45. árg. Þjóð-
ólfs (1892 og 1893) innhepta.
Þeir, sem ætla sér að sæta þessum
kjörum, ættu að gefa sig fram sem fyrst,
áður en 1. heptið af Þuríðarsögu er á
þrotum.
p5Sf"* Allir kaupendur Þjóðólfs, gamlir
og nyir, fá næsta ár (1894) 2. hepti af
Þuríðarsögu ókeypis með blaðinu, 3. heptið
árið eptir o. s. frv. unz sögunni er lokið.
Þá er þess er gætt, að aUir kaupend-
ur blaðsins fá árlega eitt hepti af fróðlegu
og merku sögulegu framhaldsriti, þá væri
gaman að vita, hvaða hérlent blað veitir
öllum kaupendum sínum slíka aukaþóknun.
V erzlunarhorfurnar.
II.
(Siðari ltafii).
Það má tneð sanni segja, að það sé
ekki eingöngu saltfiskurinn, sem nú er í
lágu verði, heldur yfirhöfuð öll innlenda
varan, en útlendu vörurnar aptur é móti
í hærra lagi, einkum kornvara, sem mestu
munar, þar eð hún er aðalnauðsynjavara
landsmanna. Engri innlendri vöru hefur
þó jafnmikið hrakað á síðari árum sem
æðardún, því að hann má nú heita í engu
verði, þótt 7—8 kr. fáist fyrir pd., en áður
hefur hann selzt vanalega fyrir 14—16 kr.
og stundum jafnvel 19—20 kr. Þessi afar-
mikla verðlækkun þessarar vörutegundar
kvað stafa af því, að markaður fyrir dún
á Rússlandi er hér um bil lokaður nú sem
stendur, en þar hefur íslenzkur æðardúnn
selzt mætavel að undanfórnu. Ull og lýsi
hefur einnig lækkað til muna i verði á
síðari árum og allir vita, hve íslenzkt
saltkjöt er í litlu áliti ytra, sem meðfram
mun stafa af því, hversu það er illa verk-
að. Kjöt, sem flutt er út héðan, er venju-
Iega saltað óhæfilega mikið, svo að mælt
er, að það þyki naumast manna matur,
enda er saltbrunnið kjöt sannarlega ekkert
sæigæti, og engin furða, þótt það sé í
lágu verði ytra.
Þegar á allt er litið verður ekki ann-
að sagt, en að verzlunin hér á landi sé
allóhagstæð nú sem stendur, en það sem
þó einkum ríður baggamuninn í þeim efn-
um er fjárverzlunin. Það eru litlar líkur
til, að Englendingar eða aðrir komi hing-
að að þessu sihni til fjárkaupa. Að vísu
selur Zöllner eins og að undanförnu fé
fyrir pöntunarfélögin, sem hann er um-
boðsmaður fyrir, en sá útflutningur getur
aldrei numið miklu, og fé í litlu hærra
verði nú á Englandi en í fyrra, og þá
vita allir, hve glæsilegt það var. Kvað
Zöllner liafa skýrt svo frá, að líklega
yrði samt verðið á hverjum sauð um 3—4
kr. meira en þá, og er það ekki stór
munur, þegar þess er gætt, hve frámuna-
lega lágt það var í fyrra, nfl. 9—11 kr.
fyrir beztu sauði að frádregnum kostnaði.
Vér vitum, að þess hefur verið farið á
leit við Zöllner í þetta sinn, hvort hann
mundi ekki vilja taka að sér sölu á is-
lenzkum sauðum frá öðrum en pöntunar-
félögunum og kvað hann hafa neitað því,
svo að af því má ráða, að ekki kaupir
hann hér fé fyrir sjálfan sig að þessu
sinni, og eru þá flest sund lokuð, að því
er snertir fjárverzlun við Englendinga á
þessu hausti, því að varla þarf að búast
við, að aðrir komi híngað til fjárkaupa,
með því að Coghill mun ekkert kaupa og
Thordahl dottinn úr sögunni.
Hin geysimikla fjársala héðan af landi
1889 og 1890 hefur að ýmsu leyti orðið
óhappasæl fyrir landið. Þá kom hver fjár-
kaupmaðurinn á fætur öðrum og bændur
seldu ótæpt, því að verðið var hátt. Svo kom
apturkippurinn allt í einu, eins og eðlilegt
var, því að engin ósköp standa til lengd-
ar. Fjárkaupmennirnir töpuðu stórfé á
þessari verzlun sinni, og komu ekki aptur,
og landsmenn höfðu yfirhöfuð tiltölulegan
lítinn hag af hvalrekanum þessi tvö ár,
því að þeir skertu mjög bústofn sinn við
hina óhóflegu sölu, sóttu allan heimilisforða
sinn í kaupstaðinn, vöndu sig á ýmsan ó-
þarfann, er þeir hefðu getað án verið, og
Jifðu í snkki sumir hverjir að minnsta
kosti. Þess vegna urðu viðbrigðin svo
mikil, umskiptin svo tilfinnanleg, þá er
fjársalan fór út um þúfur. Það var komið
nýtt snið á alla verzlunaraðferðina og ekki
svo auðvelt að breyta því í einni svipan.
Yiðskipti við kaupmenn höfðu'aukizt stór-
um á þessum árum, og þá er fjársalan
brást, tóku kaupstaðarlánin fyrst að kom-
ast í algleyming, því að þá var ekki í
annað hús að venda en til kaupmanna, en
engir peningar til að láta gegn vörunum.
Eins og hófleg fjársala er bæði notadrjúg
og enda ómissandi fyrir oss, eins víst er
hitt, að óstjórnleg og óskynsamleg sala
fjárins út úr landinu eins og 1889 og 1890
er lítt æskileg.
Að senda fé á eigin ábyrgð til sölu á
Englandi, eins og nú stendur, er allvar-
hugavert og lítt tiltækilegt, meðan sauð-
fjármarkaðurinn þar breytist ekki til batn-
aðar. Það eru engar líkur til, að ókunn-
ugum mönnum takist vel að sjá um þá
sölu, ef þarlendir nákunnugir menn, eins
og t. d. Zöllner, treysta sér ekki til að
geta sætt viðunanlegum sölukjörum. Það
er satt, að oss vantar peninga í landið,
og beinasti vegurinn til þess að fá þá,
er sauðfjár- og hrossasala til Englands, en
þá er hún bregzt að öllu eða mestu leyti,
verður ekki annars kostur en að „búa að
sínu sem bezt lætur“, þangað til eitthvað
liðkast aptur um þessa verzlun, sem !ík-
lega verður von bráðar. Peningaeklan,
sem nú er í landinu, stafar allmjög af því,
að kaupmenn borga ekki innlendu vöruna
með peningum að neinum mun, svo að