Þjóðólfur - 29.09.1893, Blaðsíða 3

179
Um póstgöngur í Norður-Þingeyjarsýslu.
(Svar)
Herra ritstjóri! Út af grein eptir séra Þorleif
Jónsson á Skinnastað, sem or prentuð í „ Þjóðólfi"
nr. 28. þ. á., vil eg hér með leyfa mér að biðja
yður svo vel gera, að ljá rúm í hinu heiðraða blaði
yðar epdrfylgjandi leiðréttiugum.
Eg er ekki höfundur greinarinnar, sem stóð í
„Austra“ fyrir ári síðan, með fyrirsögn: „Um vegi
og samgöngur11, eins og séra Þorleifur gofur í skyn
í grein sinni.
Séra Þorleifur þykist tilfæra orðrétt eptir mig
setningu úr „Bréíi af Sléttu“, en sú setning, sem
hann tilfærir, stendur livergi í téðu bréfi. Hún
verður því að álitaBt prestsins eigin „ruglvefur11.
Að eg fái „póstaua þvert á móti þvi sem þeir
mega og er skipað fyrir, (til) að bíða eptir bréf-
um“ mínum, me'ðan eg svara bréfum um bæl með
sama pósti, er alveg tilhæiulaust. Ekki er það
heldur rétt, að sýslunefnd Norður-Þingeyinga hafi
ætið álitið, að póstleiðin um Norður-Þingeyjarsýslu
ætti að liggja yiir Axaríjarðarheiði. Það sýnir,
meðal annars, eptirfylgjandi „útdráttur úr fuudar-
gerðum sýslunefndarinnar í Norður-Þingeyjarsýsiu
28. og 29. fehrúar 1888“.
.... „12. Oddviti framlagði og las upp bréf
amtsins, dags, 5. f. m., um að þvi verði sendar í
byrjun næstkomandi aprílmán. tillögur sýslunefndar-
innar um það, hvar aðalpóstloið skuli liggja, og um
það, hverjir vegir skuli vera sýsluvegir.
Nefndin íhugaði og ræddi mál þctta ítarlega
og komst að þeirri niðurstöðu, að yfirgnœfandi á-
stœöur mœltu með þeirri tillögu', að aðalpóstleiðin
yrði lögð frá Húsavík norður yfir Tunguheiði, eptir
Kelduhverfi að lögferjunni ytír Jökulsá hjá Perju-
bakka að Skinnastöðum, þaðan eptir Axarfirði í
Núpasveit, yfir Hólsstíg að Raufarhöfn1 þaðan að
Svalbarði i Þistilfirði og eptir honum út á Þórs-
höfn (Syðralón). Tók nefndin fram, að þetta væri
aðalsamgönguleið allra þessara byggðarlaga og jafn-
framt þrautaleið, sem fara yrði þegar nolckuð vœri
að vegum og veðri“1 ....
Þetta var nú samhuga álit sýslunefudarinnar
1888. Yegalengdirnar eru alveg hinar sömu nú eins og
þá, eu einmitt Hólsstígur hefur batnað mikið síðan,
þvi næstliðiu ár hefur verið kostað 10U kr. árlega
til vörðuhleðslu á houum.
Eg álit óþarft, að gefa frekari gaum grein
prestsins. Hún muu sjálf bera með sér, að hún
hafi meira inni að halda af fljótfærnislega hugsuð-
um, órökstuddum fullyrðingum, eu skynsamlogri
rökseradafærslu, enda mun höfundinum láta betur
að fást við forn rit, en að rita blaðagreinar.
Raufarköfn 14. ágúst 1893.
Jakob Gunnlögsson.
Háskóli fyrir konur. Kvennfélag nokk-
urt í Brttasel hefur ákveðið að stofna háskóla fyrir
kvenumonn þar í borginui, og kvað hann eiga að
taka tii starfa nú.þegar. Eugum karlmönnum leyf-
ist að hlusta á fyrirlestra þar, því að þangað mega
• «. að eins konur koma, bæði giptar og ðgiptar, on þð
ekki yngri en 18 ára gamlar. Vísindagreinir þær,
som kenna á, eru: náttúrufræði með tilliti til notk-
unar hennar við heimilisvinuu, undirstöðuatriði lífs-
aflafræðinnar og byggingarfræði mannlegs líkaina,
heilbrigðisfræði, tilbúuiugur húslyfja, sálarfræði, siða-
l) Leturbreytingin gerð af höf.
fræði, uppeldisfræði, frumatriði almennrar lögfræði
og þjóðmegunarfræði, söguleg heimspeki og málara-
list.
Grafreitir Alexanders mikia og
Kleópötru Egyptadrottningar kváðu nú
fundnir vera, þar sem Alexandría stóð til íorna.
Hefur dr. Graut Bey ritað vin síuum W. Geddes,
rektor háskólans i Aberdeen, um þeuuan merkilega
fund, og telur hann engan vafa á þvi, að það séu
grafir Alexanders og Kieópötru, sem fundnar Béu,
þar eð nöfn binna greptruðu séu letruð á hurðir
grafhvelfinganna. Eru hurðir þessar úr bronze og
alsettar grisku grafletri. Hér og þar eru kurðirn-
ar brotnar, svo að greina má likkisturnar og aðra
hluti inn í hvelfiugunum. Grafreitir Ptolomeanna,
hinna fornu Eygptakonunga, liggjajSO feta djúpt i
jörðu, og er gröf Kleópötru ein þeirra, er tundizt
hefur. Tuttugu íetum neðar, en þó ekki dýpra en
6 fet fyrir neðan sjávarmál, er graíkvelfing Alex-
auders. Þar kvilir hannjjaieinn. fEn„i sömu hveif-
ingunni eru 3 herbergi, ;er balaBað^geymatmikinn
íjölda pergameuts-handrita. ^Grafreitir^þessir, fund-
ust á þann hátt. að grískur ,maður ;keypti land-
spildu, þar Jsem hin forna Alexandría halði staðið
og ætlaði að reisa þar búgarð.
Ef jskýrsla^, þessi jer áreiðauleg, má telja íund
þennau afarþýðingarmikinn í sögulegu og fornmcnja-
legu :tilliti,Jenda mun þess ekki langt að bíða, að
þetta verði rannsakað nákvæmar.
Brennivínsflaska, en ekki bænaúok.
í skemmtigar'v,ium Hyde Park ji Lundúnum bar
svo við einn sunnudag i sumar, að jeinhver i^meiri
háttar kvennmaður, er var á leið jtillkirkju,, missti
úr höndum sér eittkvað, sem liktist^bænabók gyltri
í sniðunum, en var í rauninni flaskajfull af brenni-
víni.
Hvernig maðurinn varð^tvífættur.
Drummond, binn nafnkunni jenski [háskólakennari
(höfundur ritlingsins: „Hesturjjí heimi“), komst svo
að;orði nýlega í ræðu, er hannghélt gBoston. „Mað-
urinn skreið i fyrstu á fjórumjjfótuin, því næst
náði hann í spýtu til aö verja sig með og til þoss
að nota hana neyddist hann til að standa upp,
og með því að nota bana opt, vandist hann á að
standa uppréttur. Yér erum fæddir feríætlingar,
og höfum með erfiðismunum lært að vera tvífætl-
ingar“.
Emil Zola var fyrir 20 árum búðarsveinn
hjá kaupmanni á Bonlevard St. Germain í París og
hafði 80 franka í laun ura mánuðinn (bér um bil
13 kr. 50 a. um vikuna). Nú er jhann .miljóna-
eigandi. Hann hefur grætt á!) ritstörfum sinum
piltur sá.
Tolstoj, hinu| nafnkenndi rússneski rithöfund-
ur, gengur, eins og kunnugt er, að allri vinnu, og
klæðir sig sem bóndi. Hann heldur því fram, að
hver maður Jeigi ,að leggja á sigj líkamlegt erfiði,
en “hafa að jeins jritstörf og lestur'sér til kvildar
og í hjáverkuui, JÞá er hann er;ekki við útistörf
né ;að rita, situr hann við skósmiði, en stígvélin
hans eru ekki eius ;góð [og bækurnar, sem hann
ritar, og þeir, sem kaupajjþau,'geymajþau:vanalega
undir glerhimni.
Evgenia ekkja |Napóleons 3. Frakkakeisara
er nú |að 'rita æfisögu sína, eu enginn fær að sjá
handritið, því að hún læsir það niður hjá sér jafn-
skjótt sem hver örk þess er fullbúin, og ekki skal
preuta æfisögu þesBa fyr en 2ö árum eptir dauða
höfundarins.
Viðbjóðslegar mannætur. ístöðuvatn-
inu Victoria Nyanza, þar sem stórfljótið Níl hefur
að nokkru leyti upptök sín, liggja eyjar nokkrar
allfagrar og frjófsamar, er Sese-eyjar nefnast; þar
eru skógar miklir og þar sprettur mikið af ágætu
kaffi, en hitinn er mikill, þvi að eyjarnar liggja
örskammt fyrir sunnan miðjarðarlínuiia. eu miklu
hollara er loptslagið á eyjum þessum, en á megin-
landinu. Eugen Wolf, hinu nafnkunni fregnnti
þýzka Btórblaðsins „Berliner Tageblatt“, dvaldi um
tíma á eyjum þessum í fyrra vetur, og segir að
sér liafi gcðjazt svo vei að þeim, að haun hefði helzt
óskað að mega setjast þar að, þrátt. fyrir óþjóða-
lýð þann, er þar býr. Hanu segir og að sumar
eyjaruar séu vel falluar til að vera heilsubótar-
stöðvar fyrir Norðurálfubúa, er sýkist á meginlaud-
inu. Wolf sjálfur kom veikur til oyjanna, en gat
ekki haldizt, þar lengi við sakir (jandskapar eyjar-
skeggja, er Wase-ar nefnabt. í brétí til „Berliuer
Tageblatt11 23. marz síðastl. farast honum svo orð
um þessa villumenn:
„Eyjaskeggjar (,,Wasesaruir“) eru reglulegar
mannætur, ef svo má segja. Þeir eru svo gráðug-
ir, að þeir eta bæði sjúka og dauöa menn af sínum
flokki upp til agna, og þá má geta nærri, hver
verða lórlög óvina þeirra, er þeir geta kendur á
fest. Einnig þá, er látizt hafa nf sóttnæmum og
viðbjóðslegum veikindum hryllir þá ekkert við að
snæða, og þeim viröist ekki verða neitt meint við
það. Þeir steikja annaðkvort maunakjötið við eld,
eða sjóða það i leirkrukkum sanian við ávexti, sem
eins konar súpu. Það lá nærri að eg yrði hátiða-
matur eyjarskeggja (líklega hefði þeim sanit þðtt
kjötið af mér nokkuð seigt) þvi að maðuriun með
sigðina (e, dauðinn) elti mig 6 daga frá einni eyju
til annarar, en eg var ávallt spölkorn á undan
honum, liggjandi cndilangur í burðarstól í bátnum.
Þó reru eyjarskeggjar af öllum kröptum, því að
þeir höfðu einhverja nasasjón af því, að allt væri
ekki með feldu, og hafa hugsað sér að iáta ekki
bráðina ganga úr greipum sér að raunalausu. Ilefði
eg verið aleinn með eyjaskeggjum á bátnum, þá
hefðu þeir eflaust komið mér einhversstaðar fyrir,
þar sem eg bvorki hefði þurft að kvíða elli né fé-
leysi, en fylgdarmaður minn Macdonald linnti ekki
fyr, eu eg var fluttur yfir til meginlandsins, og
þannig slapp eg undau sigðmanninum og soðkrukk-
um Wasesanna.
Það lætur ótrúlega í eyrum, er eg segi, að
Wasesinn — þ. e. heiðinginn, sem er enn mannæta
eða I6/io eyjarskeggja — sker læri, nef og eyru af
konu sinni, er hún er dáin, og tekur að matreiða
þetta handa sér. Sjúklingana láta þeir optast liggja
aleina og hjálparlausa, ef þeir ekki eta þá jafuharð-
an, en jafnskjótt sem öndin er skroppin úr þeira,
safnast nágrannarnir saman, eins og ernir að hræi
og taka til snæðings. Konurnar ala börninjafnan
hjálparlaust. Þá er maðurinn verður þess vís, að
kona hans kefur tekið jóðsóttina, hlevpur hann burtu,
og kemur ekki aptur íyr en auuaðhvort konan og
barnið eru orðin heilbrigð eða bæði dáin, og þá
borðar hann þau með ánægju. Þetta er engin
„þjóðsaga", sem eg er að segja frá, heldur hreinn
og beinn sannleiki, bæði trúboðar á eyjunum
túlkur minn og Wase’sarnir sjáifir hafa staðfest sem
óyggjandi11.
Wolf skýrir frá því síðast í bréfi sínu, að ka-