Þjóðólfur - 13.04.1894, Page 1

Árg. (CO arkir) kostar 4 kr.
Erlendis 5 kr. — Borgist
fyrir 15. júlí.
ÞJÓÐÓLFUE.
Uppsogn, bundin við áramót,
ógild nema komi til útgefanda
fyrir 1. október.
XLYI.
Þingkosningarnar næst.
I.
Að tveimur mánuðum liðnum eiga al-
mennar kosningar til alþingis fram að
fara um allt land, eins og kunnugt er, og
virðist því kominn tími til, að blöðin fari
eitthvað að roinnast á þær.
Það er undurlítið að græða á bréfum
úr sveitinni, að því er kosningarnar snert-
ir. Ef fréttaritararnir minnast nokkuð á
það, er það með þessum orðum: „Hér er
ekkert talað um þingkosningar ennu, þ. e.
með öðrum orðum, að í flestum héruðum
er ekkert um þetta hugsað fyr en svo sem
hálfum mánuði eða viku fyrir kjörfund.
Biöðin fá litlar fregnir um, hverjir muni
bjóða sig fram í hinum einstöku kjördæm-
um, því að þingmannsefnin halda því leyndu
í lengstu lög optast nær, svo að kjósend-
um er opt ókunnugt um, er þeir koma á
kjörfund, um hverja er að velja, því að
það er ef til vill ekki kunnugt nema fá-
einum mönnum í kjördæminu. Þessi að-
ferð er mjög óheppileg. Þeir, sem ætla
að bjóða sig fram til þingsetu, þurfa að
gera kjósendum aðvart um það nokkru
fyrir kjörfund, svo að kjósendur geti ver-
ið búnir að átta sig og fastráða, hverja
þeir skuli velja, er á kjörfund kemur.
Það mun öllum Ijóst, hversu þýðingar-
mikið|það er, að kosningarnar takist vel,
og ætti ekki að þurfa að brýna það fyrir
kjósendunum að neyta réttar síns með
®kynsemd, en því er ver og miður, að
al*ur þorri þeirra hefur litla þekkingu á
landsmálum og lætur sér lítt annt um að
kynnast þeim, og þar af leiðir, að kosn-
mgar fara yíða fram í eins konar blindni
og hugsunarleysi.
Enginn vafi leikur á því, að meiri hluti
þeirra þingmanna, er sæti áttu á síðasta
þingi, muni verða endurkosinn, en sum-
staðar verða þó eflaust breytingar og vilj-
um yér vona, að þær verðj heppilegar.
Það er engin ástæða til að kjósa sama
manninn aptur og aptur, ef hann hefur
lítið meira til síns ágætis en að hafa set-
ið lengi á þingi fyrir vanafestu kjósend-
anna, en hins vegar er ekki ráðlegt að
skipta, nema líkur séu til, að hinn nýi
taki hinum eldri fram að einhverju ieyti,
Keykjavík, fíJstudaglnn 13. apríl 1894.
og hafi frjálslyndari skoðanir á landsmál-
um.
Með því að enn er svo lítið kunnugt
um, hverjír muni bjóða sig fram til þing-
setu auk núverandi þingmanna, þá verða
athugasemdirnar um kosningarnar einkum
fólgnar i því, hverja þingmenn sé ráðlegt
að endurkjósa og hverja ekki, og um það
munum vér fara nokkrum orðum bráð-
lega. ^ ^
ÍJr ísafjarðarsýslu 24. marz: Setu-
dómarar komnir og þegar tekið til óspilltra
málanna. Páll Einarsson kom öndverðlega
í þ. m., en Björn með pósti. Þeir Lárus
og Skúli byrjuðu undir eins og Páll kom;
höfðu þeir fengið hann skipaðan setudóm-
ara í málum, er þeir kynnu að þurfa að
höfða livor móti öðrum. Lárusi kvað þykja
Skúli hafa misboðið eitthvað dánumennsku
sinni í ,Þjóðviljanum\ og Skúla kvað þykja
Lárus hafa talað eitthvað „grettislega“
um sig fyrir rétti; eru þetta sagðar orsak-
ir þessara lögsókna. Nú búast inenn við
nýrri atlögu í kærumálunum, og verður
því í mörgu að snúast hjá Lárusi, þar sem
bæði er barsmíðamálið og svo brennivíns-
málið líka á prjónunum, sem hann er sagð-
ur töluvert viðriðinn; ný málaferli eru og
sögð í vændum milli Gríms barnakennara
og séra Sigurður í Vigur út af greinum
„G-rettis“ um Vigurprestinn, og ekki þykir
mönnum heldur örvænt um, að Páll sýslu-
maður kunni að þurfa að fá setudómara,
áður en hann losast héðan; er vandlifað
hér vestra og viðsjár með mönnum, og
einlægt er hægt að „drífa upp“ vottorð
einstöku dánumanna um eina eður aðra
yfirsjón í fari náungans. Mikið má lands-
stjórnin annars vera ánægð með sjálfri sér,
er hún horfir á ástandið í ísafjarðarsýslu
og hugleiðir, að þetta er beinlínis eða ó-
beinlínis risið af röggsemi hennar gagn-
vart Skúla Thoroddsen, og ólíklegt er, að
hún láti ekki persónu þá, er hún sendi
hingað i fyrra, njóta þess, hve hérað þetta
hefur haft dæmalaust gott af röggsemi
hennar, þótt ísfirðingar séu svo vanþakk-
látir og skyni skroppriir að kunna ekki
að meta það.
„Ghrettir“ heldur uppteknum hætti, og
barnaskólinn á ísafirði líka; nú eru 6 eða
Nr. 17.
7 ungmenni þar undir hinni dyggðaríku
handleiðslu herra Gríms Jónssonar, er í
vetur þykir svo aðdáanlega sýna sinn innri
mann í ritstjórn “Grettis“; reyndar er nú
farið að fleygja því, að hann muni ekki
vera sannur faðir að sumum þessum „fínu
leiðurum11 í „Gretti“, en telja mun hann
sér skylt, að hafa allan veg og vanda af
þessum félegu króum, enda þótt sumir vilji
bendla Lárus valdsmann við faðerni sumra
þeirra.
Ekki vill „Grettir“ láta endurkjósa þá
Skúla og séra Sigurð, auðvitað svo sem
af einskærri umhyggju fyrir fósturjörðunni;
reyndar forðast hann sem heitan eld að
fræða lesendur sína, er ekki hafa þingtíð-
indin, um það, í hvaða landsmálum þeir
hafa brotið af sér traust kjósenda sinna;
það var líka varlegra, að fara ekki mikið
út í þá sálma, því að „Grettir,, mun miklu
kunnugri dómsmálabókinni í ísafjarðar-
sýslu, heldur en þeirri bók, er þingtíðindi
nefnast, þótt að því megi ganga sem vísu,
að hann vissi, hvort það væri „stór eða
lítil bók“, ef Lárus krefðist skýrslu hans
um það fyrir rétti. En hann „Gr.“ hefur
svo sem nóg annað í pokahorninu, sem
gerir þá Skúla og séra Sigurð alveg óbrúk-
andi þingmenn; Skúli hefur t. a. m., að
því er hann segir, ekki borgað Jóni bónda
í Eyrardal kaupstjórnarlaun í sumar, og
séra Sig. hefur látið einhverja kerlingu fá
saltaða kofu upp í peningarentur; þetta
eru stærri pólitiskar syndir en svo, að
„Grettir" geti fyrirgefið þær, hann er svo
kærleiksfullur til náungans; reyndar kvað
nú þetta hvorttveggja vera haugalygi, en
það gerir minna til, það er nógu satt til
þess, að „Grettir" endar þessa stórpólitisku
ritgerð sína í mjög hjartnæmum saltkofu-
hugleiðingum, rétt eins og hann hefði skrif-
að hana með vatnið í munninum af ílöngun
í kofu. Séra Sigurður ætti nú að taka
sér tilefni af þessum saltkofnaleiðara og
senda „Gr.“ fáeinar kofur fyrir kosn-
ingarnar. Annars mun þessi kosningar-
grein „Grettis11 hafa gert almeuning enn
einbeittari í því að kjósa þá Skúla og
séra Sigurð, og ættu þeir að vera „Gr.“
þakklátir, ef hann héldi áfram að mæla
eins kröptuglega á móti kosningu þeirra.
* *
*