Þjóðólfur - 23.11.1894, Blaðsíða 2

218
ala sig saman nm virðið og hafa mynd-
að samtök. Undir þessum kringumstæð-
um verður salan á fénu okkar að neyðar-
uppbodi og það er látið fara fyrir hvaða verð
sem fæst, þar sem hinir, sem hafa ailt
til alls geta stöðvað uppboðið, þegar þeim
sýnist, og þannig neytt kaupendur fjár
vors til að gefa betra verð, ef á annað
borð eru þær kringumstæður fyrir hendi,
sem skapa vilja og getu kaupenda, nfl.
nægilegt fóðurefni.
3. Ekki allir, sem kaupa og flytja féð
okkar, hafa kringumstæður til að flytja
það á stórum skipum, það eru optast smá-
farmar, sem þeir kaupa og verða þannig
að nota smáu skipin; en eins og eg hef
lýst hér að framan er það eitt af aðal-
skilyrðum til þess, að koma fénu fljótt og
vel útlítandi á markaðinn, því þótt auð-
vitað vel geti heppnazt á smáum skipum,
þá er það ei að siður miklu meiri hætta
og það hlýtur hver heilvita maður að sjá,
að fái stóru skipin svo vont veður, að
þau naumast fái afborið, hvað mnn þá
verða úr þeim smáu? Sumir kunna að
segja: „Það er ekki víst, að þau smáu
skip séu endilega á ferðinni á sama svæði
og á sama tíma, hvar af leiðir, að þau
kunna að verða heppnari í það og það
skiptið“. Auðvitað, en það er lán og lán-
inu er valt að treysta, og að minnsta
kosti ekkert vit, að treysta að eins heppn-
inni, ef kostur er að taka vitið til hjálpar.
4. Ekki ailir, sem kaupa og flytja fé
okkar, hafa nánda nærri nógu vel vit á
að fara svo vel með það á leiðinui, sem
þarf, sem er innifalið í því, að útbúa vel
skip sín, leiða nægan og góðan loptstraum
um öll þilförin, hirða það vel, og ráða
úr ýmsum vandræða tilfellum, sem kunna
að koma fyrir; t. d.: í vondum veðrum á
smáum skipum, þegar hætt er við ágjöf-
um, veit eg dæmi til, að lestin hefur ver-
ið byrgð, til þess, að verjast þess, að skip-
ið fyltist af sjó — afleiðingin er sú „að
féð hefur kafnað úr loptleysi. Þar mætti
viðhafa önuur ráð, sem eins vel næðu til-
gangiuum, án þess að drepa féð úr lopt-
leysi.
Hverjar eru þá afleiðingarnar, þegar
svona kemur fyrir, eius og í ár, að féð
okkar er boðið á fleiri hendur í Bretlandi
og þar af sumir, sem vanta ýms þau skil-
yrði er eg nú hef lýst og útheimtast til,
að hafa nákvæmlega vel vit á starfl sínu
og getu til að framfylgja því með dugn-
aði?
Afleiðingarnar verða eðlilega þær, að þeir
hinir sömu selja fyrir lágt verð, og þetta lága
verð, sem þeirseljafyrir, hefur apturáhrif á
sölu hinna, þannig að þó viðunanlegt verð
fengizt hjá þeim, þá myndi þó enn þá betra
hafa fengizt, ef salan að eins hefði farið
fram frá eins þess manns hendi, sem
hefði getu og þeJckingu til að haqnýta sér
vel allar kringumstœður.
Þessar afleiðingar, eru eðlilegar þegar
menn ihuga, að kaupendur fjár okkar í
Bretlandi eru takmarkaðir, með öðrum orð-
um, það eru ekki ætíð nýir og nýir, sem
kaupa fé okkar, það eru optast þeir sömu,
sem eru vanir að „spekulera“ í þeirri grein
fjársölunnar á Bretlandi og þegar þess vegna
sumir af þeim fá féð hjá þeim mönnum,
sem neyðast til að selja fyrir lágt verð,
þá fiunst þeim eða honurn engin ástæða
til, að gefa geypiverð hjá öðrum bjóðend-
um. Þannig hefur það áhrif á verð þeirra
líka, eða er það eðlilegt, að eins hátt verð
náist á uppboði (fé okkar er optast selt
á opinberum uppboðum), hvort byrjað er
með lágt boð, t. d. 15 shillings eða hátt
boð, t. d. 22 shillings, og það þegar slík
atriði fylgja með, að þeir hjá öðrum fengu
fyrir lágt verð, og meira væntanlegt af
fé hjá öðrum en þessum manni?
Sá sem tiltölulega hefur selt langbezt
í ár, og sem að mínu áliti enginn vafi er
á, að sé laugbezt fallinn til að standa
fyrir sölunni á íslenzku fé í Bretlandi, er
herra L. Zöllner í Newcastle. Hann hef-
ur alla kosti, sem útheimtast til þess starfs,
t. d. hefur mjög nákvæma þekkingu á
markaðsútlitinu þar, og veit því, hvað
hann má bjóða hér gagnvart kaupendum,
án þess að skemma fyrir sölunni. Hann
er ágætis „forretnings maður“, kann þannig
vel að sjá, hvenær hann muni hreppa dal-
inn, ef hann lætur skildinginn fara, og
er það engu síður við þetta starf, að betra
er að hata lagið með; og svo er hann vel
liðinn af félögum sínum og kemur því
fremur sínu áformi fram en margir aðrir
— er einnig orðinn svo vanur þessu
starfi, hefur því allan útbúnað til alls,
sem það útheiratir, og þar að auki get-
una til að stöðva söluna þegar honum
ekki líkar, og hann sér, að tilvinnandi sé
að bíða með að selja féð.
Það er ekki til þess að raæla með þess-
um einstaka manni fremur öðrum, heldur
blátt áfram af því, að eg er sannfærður
um, að hann er bezt kjörinn til þess starfs,
eða hvað sýna ekki dæmin?
Tökum eptir!
Zöllner flutti út í ár um 45,100 fjár, þar
af vanhöld 116!
Björn Kristjánsson flutti út í ár um 2300
fjár, þar af vanhöld um 200!
Franz flutti út í ár um 9,800 fjár, þar af
vanhöld um 2300!
Slimon flutti út í ár um 11,000 fjár, þar
af mun hafa verið tiltölulega minni
vanhöld en hjá B. Kr. og eðlijega
minni en hjá Franz, sem hefur farið
verst í því tilliti.
Sýnir þessi skýrsla þá ekki, að Zöllner
hefur bezt vit og kringumstæður til að
vernda féð á leiðinni út? enda notar hann
helzt stóru og hraðskreiðu skipin.
Þá er verðið, og skal eg hér setja
nokkur þau dæmi, sem fylliloga sanna
skoðun mína.
17. oktober selur Zöllner í Newcastle
6500 fjár fyrir Dalasýslufélagið, þar af
er hér um bil helmingur veturgamalt, og
af því mikið af gimbrum, (sem aldrei ætti
að senda). Fyrir þetta fé fékk hann, að
frádregnum öllum kostnaði 14^/a kr. til
jafnaðar fyrir hverja kind.
18. oktober eða daginn eptir þetta góða
verð selur Björn Kristjánsson siun farm
í Edinborg og f'ær frá 13 shillings og 9
pence til 15 shillings og 9 pence fyrir
stykkið, það er frá 12 kr. 37 aur. til 14
kr. 17 aur., og það „bruttó“; þegar þá
þar frá dregst allur kostnaður, verður vart
8 lcr. eptir fyrir hverja kind, og það að
mínu áliti, áu þess það sem fórst á leið-
inni komi til skoðuuar.
20. óktober eða tveim dögum eptir þessa
misheppnuðu sölu Björns Kristjánssouar
selur Zöllner fé Árnesinga og Bangvell-
inga í Newca8tie og fékkst fyrir það fé
16 kr. 2 a. fyrir Árnesinga og 12 kr. 23
a. fyrir Kangvellingaféð að frádregnum
öllum kostnaði.
Sala Slimons var þaunig:
Fyrsti farmurinn lians, um 5500 fjár
seldist um 4000 fyrir 16 shillings hver.
— 1100 — 12 shillings hver.
— 3—400, sem var úrvalið fékkst
þolanlega gott verð fyrir, en varla mun
hann þó hafa haft 16 shillings til jafnað-
ar „brútto“ eða hæst 10 kr. „netto“ fyrir
hverja kind. Seinni farminn fékk hanu
aptur betra verð fyrir, en mun samt hafa
tapað talsvert á fjárkaupum sínum í ár.
Svo er Mr. Franz:
Hann seldi báða fyrri farma sína þol-
anlega, þannig, að hann líklega ekki hefur
tapað mikið á þeim; á seinasta farminum
þar á móti hefur hann eðlilega tapað stór-
fé á, þar sem hann missti um 2000 fjár
og sjö hross á leiðinni af þeim farmi.
Eru nú þetta ekki nægilog dæmi til