Þjóðólfur - 23.11.1894, Blaðsíða 3

919
að sanna, liver heppilegastur er til að
flytja fé okkar og selja í Bretlandi? Tök-
um árið í fyrra, hvernig þá fór með farm
Björns Kristjánssonar, ogafhverju? Ept-
ir því sem sjáanlegt er, að eins af þeirri
ástæðu, að manninn vantaði næga þekk-
ingu til þess starfs. í ár er það aptur
minnst 5 kr., sem að öllum líkindum hefði
fengizt meira fyrir hverja þá kind, er hann
seldi, ef Zöllner hefði selt þær.
Yfirleitt hefur fengizt fyrir það fé, sem
Zöllner hefur selt í ár frá 12 kr. 21 a.
til 17 kr. 4 a. fyrir hverja kind til jafn-
aðar, að frádregnum öllum kostnaði, allt
eptir því, hvernig féð hefur verið, og hvort
mikið hefur verið af veturgömlu fé í því.
Sjálfur Slimon, sem allir vita, að er gamall
og vanur fjárkaupmaður gat að eins fyr-
ir fyrsta farminn sinn náð um 10 kr.
„netto“ til jafnaðar! Þarf fremur vitn-
anna við?
Enn þá má spyrja: „Af hverju er
mest útlit fyrir, að Zöllner nái hœstu verði,
sem kostur er að fáu?
Af þessum ástæðum, — kaupendur
vita, að hann kann að láta fara vel með
féð á leiðinni, vita það af reynslunni, að
þegar hann er búinn að láta taka verstu
kindurnar úr hverjum farmi, sem hann
ætíð gerir og selur sér, að þá er þeim
óhætt að kaupa hitt upp á það, að van-
höldin hjá þeim úr því muni verða tiltölu-
lega lítil, vegna þess, að féð er heilbrigt
og hraust. — Hinsvegar vita kaupendur
lika ofboð vel, að þeim er ekki til neins
að bjóða honum nein skammarboð, þegar
ástæður eru til fyrir því, að þeir geta
gefið meira og haft upp úr því; hann hef-
ur sýnt þeim, þegar svo iiefur borið und-
ir, að hann hafi ekki verið nauðbeygður
til að selja fyrir hvaða verð, sem þeir
hafa viljað fá þið fyrir, en aptur á móti
er þeim líka kunnugt, að féð er laust
strax og þeir bjóða það verð, sem féð í
það og það skiptið að réttu lagi á.
Hvers vegna mæli eg með Zöllner?
Eg mæli með honum sem umboðsmanni
okkar við fjársölu á Bretlandi, af því að
það er mín sannfæring, að hann sé beztur
HI þess starfs, af þeim, sem reynt hafa að
flytja og selja fé okkar þar. Dæmin og
reynslan sýnir það. — Eða hvers vegna
skyldi ekki nota það, sem gefur oss mesta
vissu fyrir mestum hagnaði? Eg þekki
engan betur til þess starfa fallinn, eins
og stcndur, annars skyldi eg benda á hann,
því þetta virðist mér vera of mikilsvert
máleíni, til þess að nokkuð persónulegt
megi koma til greina, og eg hef tekið til
máls, af því eg sé mjög vel, hvernig far-
ið hefur, og einnig hvernig að öllum lík-
indum hefði mátt fara, — veit ósköp vel,
hvaða læripeninga íslendingar þegar eru
búnir að borga í þessu atriði. Tökum t. d.
fjárfarm Björns Kristjánssonar i fyrra,
þar fóru um
20,000 kr’onur.
í ár hefur hann aptur selt að mínu á-
liti minnst 5 kr. lægra hverja kind, held-
ur en Zöllner mundi hafa uáð; sá mis-
munur nemur um
11,000 kr’onur.
Þá kemur þar næst sú upphæð, sem
féð í heild sinni hefur selzt lægra á Bret-
landi í ár, heldur en það sjálfsagt mundi
hafa selzt, ef að eins Zöllner hefði selt
það einn. Það er lítill mismunur að gizka
á 2 kr. fyrir hverja kind, sern meira hefði
fengizt, ef þannig hefði verið niðurraðað;
samt nernur það fyrir að eins fé félag-
anna um
80,000 krbnur,
og þá er þó sleppt því, sem þeir ensku
hafa keypt og borgað út með sama, það
eru þeirra eigin peningar, sem þeir hafa
tapað, að segja, ef þeir hafa borgað svo
hátt verð iunanlands, sem fengizt hefur
og myndi hafa fengizt hjá Zöllner, ef
þeir ekki hefðu verið til að keppa við
hann þar ytra.
Hvað sem nú þessu líður, þá er það
míu skoðun, að það ættu helzt ekki að
eiga sér stað kaup jþeirra innanlands,
er eg álít að eins stundarhag, ef það á
annað borð er nokkur hagur.
Ytra gera þessir mörgu bjóðendur, eins
og eg hef sýnt fram á, að eins það að
verkum, að þeir lækka verðið; en verðið
þar er þó og verður aðalatriðið, eins og
nú er komið, að landsmenn árlega senda
mest af fé sínu út á eigin ábyrgð, heldur
en það verð sem einstakir fjárkaupmenn
ár og ár kunna að gefa á íslandi fyrir
lítinn part af því fé, sem sent er út.
Eins og eg hef beut á, er það alls
minnst um
110,000 lcrbnur,
sem beinlínis og óbeinlínis hefur tapazt á
þessu fyrirkomulagi. Er ekki mál til kom-
ið að nema staðar að svo komnu?
Vér óskum eptir „verzlunar-erindsrek-
um“! Hvers vegna þá ekki fylgja þeirra
manna ráði, sem geta dæmt af eigin
reynslu, hafa séð með eigin augum, hafa
máske eins vel vit á þeim málefuum og
sumir þeir, er heima sitja, og sem kannske
vilja þjóðinni eins vel? — Eg sjálfur hef
í haust einnig verið einn af þeim, sem
hef haft skaða af þessu fyrirkomulagi,
þótt hverfandi sé í samanburði við þau
ósköp að fá alls ekkert fyrir fé sitt, eða
þá lítið sem ekkert; en af því mér blöskr-
ar að vita, að öllum þeim peuingum hefur
verið fleygt út til einskis, og ef til vill
meira og enn meira, sem getur farið á
sama hátt seinna meir, hef eg hripað þess-
ar línur, með því líka eg játa, að því
betur sem bændum líður og því meira sem
þeir fá fyrir vörur sínar að réttu lagi,
því meiri von er um, að við kaupmenn
getum þrifizt.
Ýmsir munu ef til vill segja: „Enskir
fjárkaupmenn eru oss nauðsynlegir, þeir
færa oss peninga inn í landið“, en eg vil
segja, engin vandræði munu verða, þótt
þeir kaupendur hætti, því eru ekki kaup-
menn víðsvegar farnir að kaupa fé til að
senda út lifandi og borga talsvert af því
í peningum? (Þeir hafa samt haft vit á
að taka Zöllner sem umboðsmann). Og ef
ykkur ekki líkar við þá, hvers vegna þá
ekki senda fé ykkar út á eigin ábyrgð
og fá peninga fyrir, sem hver einn getur
hagnýtt sér eptir eigin geðþótta. Ætíð
finnst einhver meðal ykkar, sem er fær
um að ráðstafa svo litlu.
Svo orðlengi eg þetta ekki meir, en
bið Iesendur að taka viljann fyrir verkið,
og vona eg, að þessi fáu orð alténd verði
til þess, að þeir sjái. — „Ekki er allt sem
sýnist“ í þessu sem öðru, að þótt verzl-
unarkeppnin opt og tíðum sé góð og stund-
um nauðsynleg, þá gengur hún hér samt
í öfuga átt.
Kitað í tómstundum á, skipinu S. S. „Linden“
í Atlantsliafi í nðvember 1894.
Útlendar fróttir.
Alexander Rússakeisari er dauður.
Hann andaðist úr ólæknandi nýrnaveiki
suður á Krímsskaga (í hölliuni Livadíu)
1. nóvember. og var þá ekki fullt fimm-
tugur, fæddur 10. marz (26. febr. eptir
rússnesku tímatali) 1845, eu hafði setið
að völdum full 13 ár. Hanu var frjáls-
lyndur, áður en hann tók við rikisstjórn,
en hið hryllilega morð á föður hans (A1
exander 2.) 1881 hafði mikil áhrif á hann,
og eptir það varð hann allur annar mað-
ur, og bældi niður með harðri hendi allar
frelsis- og sjálfstæðishreyfingar þjóðarinnar,
hverju nafui sem nefndust. Hann var
mjög dulur í skapi og fámæltur, en þeir