Þjóðólfur - 08.02.1895, Blaðsíða 2

26
vera „pesthættara", sem kallað er, á einni
jörð en annari. Sama á sér einnig stað í
Noregi, að því er dýral. ívar Nielsen seg-
ir í „Norsk Landm.b!.“ 11. árg. 1892.
Hann álítur að þetta geti, að nokkru leyti
orsakazt af því, hve óvarlega hafi verið
farið með hið pest-dauða fé, af því, að
menn hafi haldið, að sjúkdómuriun væri
ekki „smittandi11. Því meir, sem eg hugsa
um bráðapestina, því fleiri vafaspurningar
rísa upp í huga mínum. Hvers vogna fer
pestin helzt í það feitasta og fallegasta af
fénu? Hvernig stendur á því, að hún
leggst meir á sauði en ær? Hver er or-
sökin, að hún drepur einna mest fé á ann-
an vetur? Hvað er það, sem veldur pest- j
inni? Meðan bráðapestin er ekki rannsök- |
uð af dýralækni, hljóta þessir og fleiri
svipaðar spurningar, að standa óráðnar.
Og allt svo lengi þær ekki eru leystar,
hljótum vér að líða hinar þungu búsifjar
bráðafársins, og standa vopnlausir gegn
óvin þessum.
í næsta kafla mun eg geta hins heizta,
er gert hefur verið til að rannsaka bráða
pestina, og um leið sýna, hvað nú ber að
gera í þessu efni.
fram úr öðrum skara í jarðabótnm og öðr-
um nytsömum umbótum, sem blöðunum
ber að gjalda verðugt lof í eyru þjóðar-
innar. Eg tek upp aptur jarðabótum og
öðrum umbótum, því ekkert hrós ber þeirn,
sem bjargálnamenn eru eða jafnvel ríkir,
en kosta ekki nokkrurn dagsverkum eða
tugum króna til jarðabóta eður annara um-
bóta. Það liggur næst að álykta, að þeir
viti ekki af kröptunum í sjálfum sér, eða
þeir hafi litið um öxl á lífsskeiðinu og orð-
ið að steinum.
Þótt, margir vorir nýtustu bændur séu
ei framgjarnir, þá geta blöðin verið sér
úti um upplýsingar um þá, og öllu við-
feldnara er að lesa slíkar línur að þeim
lifanrli, en látnum. Meiri betrandi áhrif
á hugsunarhátt þjóðarinnar myndu þær
hafa, en vandlætingaþulur „ísafoldar“.
Blöðiu brýna aldrei um oí fyrir bænd-
um, hvílík nauðsyn er að vinna sem fyrst
og mest að jarðabótum, að sérhver, er
þær gerir elskar þjóðina — vinnur Jcœrleiks-
verJc.
Á Dorláksmessu 1894.
Norðmýlingur.
„Vex hver við vel kveðin orð“.
Þessi forni málsháttur kom mér í hug,
þá eg las grein í 52. tölubl. „Þjóðólfs“ þ. á.,
með yfirskriptinni: „Eptirbreytnisverður
dugnaður,,, því hvað hvetur samtíðarmenn
vora meira til framkvæmdarsemi í jarða-
bótum og öðrum umbótum, en það að hljóta
verðugt lof fyrir dugnað siun, í lifanda
lifi. Því fleiri atorkumenn sem laud vort
byggja, þess betur farriast þjóð vorri. Ætt-
um vér því, að stuðla til þess með ráðum
og dáð, að þeim fjölgi sem ailra mest. í
þá átt vinnur styrktarsjóður Kristjáns kon-
ungs IX. og búnaðarstyfkurinn.
Sú var tíðin, að forfeður vorir mátu
meira heiður en fé, og má ætla, að enn eldi
eptir af þeim tilfinningum hjá niðjum þeirra.
Með því að blöðin eru tunga þjóðarinnar,
þá ætti það vera eitt af markmiðum þeirra,
að haida á lopti heiðri samtíðarmanna
þeirra, sem fram úr öðrum skara, þótt
venja hafi verið að „úthrópa“ lof þeirra
alls ekki fyr, en að þeim látnum; stéttar-
bræður þeirra á hinum landshornunum
hafa ei mátt um þá vita, fyr en þeir væru
komnir undir græna torfu. Þetta sýnist
að vera öfugt og ekki laust við hræsnisblæ.
Með því að hagsæld þjóðarinnar fellur
og stendur að miklu leyti með bændunum,
þá eru það sér í lagi þeir bændur, sem
Mr. Franz, fjárkaupmaðurinn enski,
er kom nú með póstskipinu og fór aptur
með því, ætiar að kaupa hér-fé að hausti,
eins og í fyrra. Verður hr. Sigf. Eymunds-
son aðstoðarmaður hans við fjárkaupin.
Má telja það einkar mikilsvert, að við-
skipti þessi fóru ekki út um þúfur við ó-
höpp þau, er Mr. Franz hreppti á síðasta
fjárfarminum í haust, og mundu þá marg-
ir hafa lagt árar í bát. Er vonandi, að
landsmenn að sínu leyti styðji að því, að
fæía ekki þessa viðakiptamenn burtu með
óbilgirni eða hrekkvísi. Það borgar sig
aldrei til lengdar.
Póstskipið „Laura“ fór héðan áleiðis
til Hafnar 5. þ. m. Með því tóku sér far:
kaupmennirnir Friðrik Jónsson, Th. Thor-
steinsson W. Christensen, og W. Ó. Breið-
fjörð héðan úr bænum, Ólafur Árnason af
Eyrarbakka, P. J. Thorsteinsson frá Bíldu
dal og Thor Jensen af Akranesi, ennfrem-
ur cand. jur. Einar Benediktsson, Björn
Guðmundsson múrari og Mr. Franz enski
fjárkaupmaðurinn.
Háinn hér í bænurn aðfaranóttina 6.
þ. m., Haýiiði Guðmundsson (frá Engey
Péturssonar) ýerzlunarmaður (um 30 ár)
við Knudtzous verzlun, vandaður maður
og vfil látinm ’Tíann var kvæntur Friðriku
dóttur LudV. A. Knudsen verzlunarm., og
eiga þau mörg börn á lífi.
Slysfarir. Hinn 19. des. f. á. hvarf
smaladrengur frá Skíðastöðum í Laxárdal
í Skagafirði. Hann hét Friðrik FriðriJcs-
son bónda frá Úlfagili í Húnaþingi. Dag-
inn sem hann hvarf var veður gott og
leysing mikil, en á ein (Grímsá) liggur þar
miílum beitarhúsa og bæjar og er gctið
til, að hann hafi farizt í henni.
í sama mánuði drukkuaði drengur í
Fljótum; fór á skautum yfir stöðuvatn og
renndi í vök.
Sæmdarvottur.
Það heí’ur láðzt eptir að geta opinborlega urn
sæmdarvott nokkurn, er óðalsbónda Jóni Magnús-
syni á Broddanesi var sýndur af sveitungum haus
og vinum á 80. afmælisdag hans 16. april f. á. —
Var honum þá af sóknarprestinum (séra Arnóri
Árnasyni á Felii) færðir gripir tveir, silfurbúinn
stafur og silfurdósir haglega gerðar; var á stafinn
grafið nafn hans og sömuleiðis dósirnar, og auk
þess þessi orð: „Frá sveituugum og vinum á 80.
afmælisdegi hans 16. apríl 1894“. Flutti prestur-
inn honum ásamt gripunum heiliaóskir gefendanna
og þakklæti fyrir heiðarlegt og velunuið æfistarf;
en hann þakkaði sem bezt gjöfina.
Jón óðalsbóndi Magnússon hefur búið mestallan
búskap sinn á eignarjörð sinni Broddanesi, bjó
hann á fyrri árum rausnarbúi, enda var hann
dugnaðarmaður mesti og sívinnandi.
Á siðari árum hafa efni hans reyndar gengið til þurð-
ar og er það að vonum, þar sem hann hefur verið
sjónlaus um 20 ár, og því orðið að sjá allt með
annara augum, á þeim árum kostað son sinn í
skóla (séra Björn á Miklabæ), ferðast sjálfur til
Kaupmannahafnar til þess að fá bót á sjónleysinu
(sem varð þó árangurslaust), með fleiri erfiðleikum
og tilkostnaði, sem f'yrir haun hefur koinið, og nú
í ár i félagi við tengdason sinn, Sigurð búfræðing
Magnússon, hýst bæ sinn með miklum kostnaði,
svo að á Broddanesi er nú þegar orðinn einhver
bezt hýstur bóndabær í sýslunni.
Það er einkennilegt við Jón Magnússon, hve
vel hann fylgist moð tímanum og með hvílíkum
áhuga hann fylgir Ollum framfarauiálum, miklu
fremur en flestir yngri menn, þótt heilskygguir
séu; lætur hann því lesa fýrir sig allar bækur, er
hann á kost á, svo sero þiugtíðindin, dagblöðin og
annað þess konar. Pað er og aunað einkennilegt
við Jón, að þrátt fyrir sjónleysið hefur hann ekki
látið af að vinna, en stundað smiðar af miklu kappi
allt til þessa dags; smíðar hann meisa, hrip, am-
boð og ýmsa fleiri búshluti, og er það svo vel gcrt,
að ókunnugum þykir ótrúlegt, að það sé blinds
manns verk. Svo er Jón ern, að hann gengur fuil-
um feturn bæja á milli, ef hann er leiddur, og
ekki hikar hann sér við að ríða svo hart, sem
vera skal, hvort heldur er sumar eða vetur.
Þess má geta, að kona Jóns, Guðbjörg Bjarn-
ardóttir, er hin inesta merkiskona, og um leið og
nafn hennar er nefnt, verður því ekki gleymt, að
heimili þeirra hjóna hef'ur verið og er aðdáanlegt
gestrisnis- og greiða-heimili, enda mun gjafmildi
og höfðingskap Guðbjargar, sér í lagi við alla
fátæka, halda minningu hennar á lopti um ókomna
tíma. 1-—