Þjóðólfur - 09.08.1895, Síða 2

164
2—300 kr. árlega, sem rynnu í landssjóð
á þennan hátt, þá safnast þegar saman
kemur, og 300 kr., væru þær látnar í sjóð,
verða þó eptír 50 ár 15,000 kr. og með
rentum og renturentum hálfu meira. Það
munar um minna, og alls engin smámuna-
semi að vilja efla tekjur landssjóð3 á þenn-
an hátt, þótt upphæðin væri ekki ýkja
stór árlega. En hvernig sem um mál þetta
fer á þessu þingi, þá er svo mikið víst,
að einmitt þessi tillaga ryður sér til fúms,
og að opinberar auglýsingar verða teknar á
leigu fyr eða síðar, hvernig sem „ísafold"
spyrnir á móti, því að hún getur ekki
haft eina einustu ástæðu, á viti byggða,
gegn þessu fyrirkomulagi.
Þá er Danir leyfa sér að hrófla við
meir en 150 ára gömlum einkaróttindum
Berlingatíðindanna, þá virðast þingmenn
vorir ekki þurfa að verða ákaflega hjart-
veikir út af því, þótt farið sé fram á að
stinga ekki þessari 10 ára gömlu „dúsu“
ísafoldar upp í hana eptirleiðis svona al-
gerlega ókeypis. Jafnvel þótt stjórninni
hljóti að vera fremur hlýtt til blaðsins
mun hún samt varla treystast til að gera
því hærra undir höfði en „gamla Berlingi",
nema ef einhver t. d. sýndi henni fram á
það með átakanlegum orðum, að „ísafold“
mundi veslast upp, ef hún missti þessa
„dúsu“. Þá færu líklega tvær grímur að
renna á blessaða stjórnina, því að svo
annt, sem hún lætur sér um hag landssjóðs,
eins og hún hefur opt sýnt, þá mun hún
samt láta sér enn hughaldnara um, að
málgagnið hennar beri ekki skertan hlut
frá borði, ef í nauðirnar rekur.
Þjóðólfur mundi alls ekki hafa hreyft
þessu auglýsingamáli, ef „ísafold“ hefði
ekki að fýrra bragði ritað um það, eins
og hún ritar. En þó tekur út yfir, þá
er hún notar tækifærið til að gorta af
kaupendafjölda og útbreiðslu framar öllum
öðrum blöðum landsins, auðvitað í þeim
tilgangi að krækja í auglýsingar og ala
þá hjátrú, að hún sé útbreiddasta blað
landsins og þar af leiðandi hentugasta
auglýsingablaðið. En „Þjóðólfur" vill leyfa
sér að gera dálitla athugasemd við þetta.
Það getur verið og er enda allsennilegt,
að um 1890 — eptir að „ísafold“ þandi
sig mest út, sem hún sprakk síðar á —
hafí hún haft flesta kaupendur íslenzkra
blaða, en nú hefur hún það eklci, sam-
kvæmt þeirri kaupendatölu, er séra Þork.
Bjarnason skýrði frá í ræðu sinni um dag-
inn, að hún hefði, og mun hann þó hafa
ríflega reiknað. Þótt útgefanda ísafoldar
þyki það ef til vill hart með öllu sínu gumi
þá hefur Þjóðólfur nú sem stendur fieiri
lcaupendur alls en ísafold. ísafold getur
því ekki lengur skákað í því skjólinu að
vera útbreiddasta blað landsins . Það er
ekki nóg, að hún segist vera það. Sú hjá-
trú, sem ísafold hefur jafnan verið að berja
inn í almenning, að hún væri langvíðlesn-
asta, langfjölkeyptasta blaðið, hefur við ekk-
ert að styðjast úr þessu, og allt hennar
gum að þessu leyti er ekki annað en ó-
sanninda-„humbug“ eitt og auglýsinga-
veiðibrellur, sem „Þjóðólfur“ hefur aldrei
lagt sig niður við. Það er að eins hér í
Reykjavík og á næstu grösum, sem „ísaf.“
hefur nokkru fleiri kaupendur en „Þjóð-
ólfur“, þ. e. að segja að nafnivu til, en
út um land aptur miklu færri yfir höfuð.
Hinn geðprúði útgefandi „ísafoldar"
verður vitanlega hamslaus af gremju út
af þessari goðgá(!) „Þjóðólfs“, að minnast
á opinberu auglýsiugarnar og útbreiðslu-
gort „ísafoldar“ í sambandi við auglýsinga-
sníkjur annarsstaðar frá, og kallar þetta
sjálfsagt atvinnuróg og öllum illum nöfn-
um að vanda. En þess ber að gæta, að
þetta er mál, sem almenning varðar, mál,
sem beinlínis snertir hag landssjóðs. Það
er Iandssjóður, sem á að njóta arðs af
þessum auglýsingum, en hvorki einstakir
menn né einstök blöð. Það er mergurinn
málsins.
Tíl
herra héraðslæknis Ölafs Cruðmundssonar,
Stórólfshvoli.
Hve harla margir hlýja Iund
til Hjálmarssonar báru,
Jiví Gísla lista læknismund
gat löngum grætt þá sáru;
það sást, þá heiman sig hann bjó,
að sjúkum gleymdi eigi,
og hirti sízt um hægð og ró
né hættulega vegi.
En þegar minnist þjóð á hann,
eins þá skal Ólafs getið;
vort land má heiðra lækni þann,
ef líf hans rétt er metið;
hins fræga læknis lofsverð spor
við lífsbaráttu stranga
mun þessi sjúkra vinur vor
eins vissulega ganga.
Vort hérað elskar öðling þann,
er aldrei veikum gleymir,
sem böl svo margra bæta kann
og bróður-kærleik geymir;
þann kærleik, sem að kennir bezt
hvað Kristur mælti forðum,1
svo glöggt við starf hann getur sézt
hann gleymir ei þeim orðum.
■) Sjúkur var eg og þér vitjuðuð min. (Matt. 25, 36.).
Hver lasinn bezt því lýsa má:
eins Ijúft er varla neinum
að vaka beði veikra hjá
og vægja þeirra meinum;
eg veit þeir rengja sjálfir sízt
hans sanna lýsing þessa,
svo ótal margir mnnu víst
hans mikla lífsstarf blessa.
Hér lengi biessist landi og þjóð
vors læknis höndin þarfa,
sú hönd, sem fyrir hali og fljóð
til hjálpar fús kann starfa;
vér biðjum guð um æfi-ár
hans öll að blessa sporin,
svo vaxi Ólafs heiður hár,
sem hlíðarblóm á vorin.
Hann lífsins njóti langa tíð
með ljúfum dyggðasvanna,
sú hjartans ósk þeim hljómar blíð
frá húsum sjúklinganna;
og góðs þeim unni föðurfrón,
þess fjölda-margur biður,
og signi göfug heiðurshjón
guðs heill og yndi og friður.
Undir nafni Sðlveigar Gtuðmundsdöttur
Jón Þóröarson.
Presturinn á Felli í Kollafirði hefur
þykkzt mikillega út af þvi, er ÍJjóðólfur gat þess
í sumar, að Benedikt Sveinsson hefði gert hann
orðlausan á Þingvallafundi. Vill presturinn afsaka
þetta með því, að hann hafi verið búinn að tala
tvisvar í málinu (háskólamálinu), alveg eins og
þar hefðu verið gerð gildandi þingsköp, eins og á
alþingi, og þótt svo hefði verið (sem ekki var) þá
hefði presturinn víst feugið leyfi til að svara, hefði
hann treyst sér til þess, svo að þessi viðbára hans
er hégóminn einber.
Það sem presturinn er að rugla í ísaf.grein
sinni um járnbrautamálið og Skúlamálið og atkvæða-
greiðslu um það á fundinum, er í fyllsta lagi fá-
tæklegt, enda mun hann hafa reikað í villu og
svima um allmargt, er þar fór fram, að því er
ráða mátti, en hann vill sjálfsagt láta þess gctið,
að hann var genginn af fundi, þá er atkvæðagreiðsla
í Skúlamálinu fór fram, af hverjum ástæðum, sem
það hefur verið.
Yfirhöfuð var framkomu prests þessa svo háttað
á fundinum, að hann hefði átt að vera Þjóðólfi
þakklátur fyrir, að henni var ekki lýst frekar en
þetta, enda þótt full ástæða væri til þess. En ó-
líklegt er, að Strandamenn hafi ekki liðlegra manni
á að skipa en prestinum á Felli, þá er þeir þurfa
að senda fulltrúa á almennar samkomur. Bitstj.
„Hið sameinaða gufuskipafélag“
í Danmörk sýnist ekki hugsa mjög um oss íslend-
inga, eða að minnsta kosti hugsar það víst meira
um sig sjálft.
Eins og þegar er kunnugt, kom „Thyra“ nokkru
á eptir áætlun til Kaupmannahafnar úr fyrstu ferð
sinni til ísfands i ár; þó kom hún þangað tveim
dögum áður en hún átti að leggja af stað aptur í
aðra ferðina, en var þá nokkuð biluð, svo gera
þurfti að henni, og var því þegar kunngert um
alla Kaupmannahöfn, að hún legði ekki af stað fyr
en 28. maí í stað 16. t>ó dettur félaginu ekki í
hug að senda annað skip, sem flestir mundu þó
ætla að það gerði, þar sem það á yfir 100 skip í