Þjóðólfur - 16.10.1896, Blaðsíða 1

Arg. (60 arblr) Koatar 4 kr.
Brlendia 5 kr.— Borgiat
fyrir 15. Júil.
Urriögc, bundin vlí iramtt,
tgild nema koroltlliitgefanda
tyrir 1. okttber.
ÞJOðOLFUR.
XLVIII. árg. Reykjayík, fðstudaginn 16. október 1896. Nr. 49.
Feröapistlar
frá rltstjóra „Þjóðólfs“.
vm.
Salzburg 9. sept.
Við koinuni hiugað í gær eptir 3 kl.st.
ferð á járnbraut frá Miinchen. Er mjög
fagurt og einkennilegt landslag á þeirri
leið, enda liggur hún, þá er nær SaJzburg
dregur, yflr ása, er ganga úr Alpafjöllun-
uro. En hér í Salzburg erum við komnir
í þann hluta fjallanna, er SaJzburgalpar
heita. Bærinn sjálfur liggur í unaðsfögr-
um dal eða kvos beggja vegna við fljótið
Salsach, er rennur til norðurs í Dóná. í
Salzburg er hinn heimsfrægi tónsnillingur
Mozart fæddur (1759), og stendur þar
minnismerki hans á torgi einu sunnan við
ána, og skammt þar frá er hús það, sem
hann var fæddur í. Þar er og geymt
safn allmikið tíl minningar um hann, bréf
hans, nótur, hljóðfæri o. s. frv. — Sunnan
við bæinn stendur gamall kastali, „Hohen-
salzberg", á háu fjalli, er Munkafjall
(Mtinchsberg) heitir. Fórum við upp þang-
að eptir braut, er Þjóðverjar nefna „Drahts-
eílbahn“. Er því svo háttað, að þar ganga
jafnan 2 vagnar, er renna á snúnum járn-
streng upp og niður til skiptis, og er
neðra hólfið á vagni þeim, som niður fer,
jafnan fyllt vatni, og dregur hann þá upp
hinn vagninn, sem ekkert vatn er í. Jafn-
skjótt sem niður er komið, er vatninu
hleypt úr vagninum, en hinn aptur á móti
fylltur uppi, og þannig gengur þetta til
skiptis. Á þennan hátt má fara þráðbeint
upp og niður há fjöll í vagni, og er það
að tíðkast allvíða þar syðra í Alpafjöllun-
«m og eins í Sviss. Uppi á Munkafjalli
er afarfagurt um að litast yfir Salzburg og
úéraðið í kring: smáþorp með þráðbeinum
götnm, 8kðgi vaxnar hlíðar með skrúð-
grænum, rennsléttum grasspildum á milli,
UB ir hinum háu tindum Aipafjallanna,
Tí a..llefur Alexander Humboldt sagt, að
ri' 'u vUlnflverfl8 Konstantinópel, Neapel
og Sa.zburg, Væru jjjnjr fegUr8tu blettir
á þessari jörð, 0g mun það 8att) þvj að
naðslegra land^ getur varla en da|inil npp
®eð Salsachfijótinu að norðanverðu austan
er ^æinn sjálfan. En fólkið í Salzburg
ekki frítt, og sáum við þar ákaflega
mikinn sæg af eldgömlum kerlingum með
afskræmislegan höfuðbúning: svartan klút
um höfuðið, er lafði langt niður á herðar,
og kvað það vera þjóðbúningur. Er það
undarleg ráðstöfun af drottni, að láta jafn-
ljótt fólk byggja jafnfagurt hérað.
IX.
Wien 14. sept.
Eg hlýt nú að fara fljótar yfir sögu
í pistlum mínum, en eg hef hingað til gert,
því að annars fæ eg ekki rúm í Þjóðólfi,
og veit eg þó, að honum þykir ieitt að
úthýsa húsbónda sínum. — Við komum
hingað til Vínar frá Salzburg að kveldi
9. þ. m., og hitti eg þá þegar fornvin
minn Hcins Krticzha friherra von Jaden,
er eg hef skrifazt á við allmörg ár, og
hefur hans verið getið fyr í Þjóðólfi. Hann
tók mér og félaga mínum með þeirri fram-
úrskarandi gestrisni og velvild, að dæma-
fátt er, og honum er það að þakka, að
dvöl okkar í þessum mikla höfuðstað
Austurríkis „an der schönen blauen Donau“
hefur orðið svo ánægjuleg og lærdómsrík,
eins og hún hefur orðið. Fylgdi hann
okkur fram og aptur um borgina og sýndi
okkur allt hið markverðasta og fegursta,
er þar var að sjá. Yrði oflangt að skýra
frá því öllu. T. d. víl eg geta þess, að
við höfum klifrað upp í turninn á Stefáns-
kirkjunni, yfir 343 tröppur, og komumst
þó ekki nema upp í hann miðjan; einnig
höfum við ekið til keisarahallarinnar
Schönbrunn, er stendur utan við bæinn,
og skoðað þar afarmerkiiegt safn lifandi
dýra, er keisarinn sjálfur á. Þá höfum
við einnig skoðað tvö mjög merkiieg söfn,
náttúrugripasafn og listaverkasafn, sem
geymd eru i 2 afarskrautlegum bygging-
um,' er kostað hafa tugi miljóna króna,
og eru bæði hús þessi og söfnin einhver
hiu langstórkostlegustu samkýnja þeirra,
er við höfum séð á þessari ferð. Þá vor-
um við eitt kveld í skemmtigarði borgar-
innar, er ,;Praten“ nefnist, og er þar mjög
fagurt. Þar er meðal annars sýning af
Venedig (Feneyjum) í smáum stýl, með
húsum, sýkjum og gondólum o. s.frv., alveg
eins og það er í Venedig sjálfri. Þar sá-
um við t. d. sýDÍshorn af Markúsarkirkj-
unni að innan og hertogahöllinni m. fl.
Þar sáum við trúðleiki afarfimlega, og
heyrðum ítalska söngvara og nafnkunna
spánverzka söngmey syngja.
En einhver fegursta minningin frá Vinar-
veru okkar verður þó ferð sú, er við tók-
umst á hendur með hr. v. Jaden í gær
suður í Alpafjöllin til Semmering í svo
nefnda „græna Steiermark“, en þá er þang-
að er komið,fer að halla suður af. Semmer-
ing liggur 14 mílur í suður frá Vín. Veg-
urinn, sem járnbrautin fer um til Semmer-
ing, er talinn eitthvert hið stórkostlegasta
mannvirki í heimi. Eru þar grafin göng
(tunneler) í gegnum fjöllin á 13 stöðum,
og byggðar brýr yfir dalina á milli. Er
víðast hvar hengiflug fyrir neðan á aðra
hönd, þar sem brautin liggur í ótal bugð-
um upp eptir fjöllunum, en 2 gufuvögnum
er beitt fyrir lestina, því að brekkan er
eigi að síður allmikil, þrátt fyrir sneiðing-
arnar. Er mjög einkennilegt og fagurt að
horfa af brautinui langt niður fyrir sig
ofan í dalina. Eru þar á víð og dreif
sumarbústaðir Vínarbúa. Við borðuðum
miðdegisverð á „Úlfsfjallahnjúk“ (Wolfs-
bergkegel) hjá Semmering. Er loptið mjög
heilnæmt þar uppi og angandi ilmur úr
skóginum. Svo gengum við niður fjöllin
heimleiðis, allt til öloggnitz, sem er sumar-
bústaður hr. v. Jadens, en þaðan ókum við
á járnbrautum aptur til Vínar, og þökk-
uðum vini okkar með virktum fyrir alla
þá ástúð og gestrisni, er hann hafði sýnt
okkur. Er hr. v. Jaden íslandsvinur mikill,
og hefur stuðlað mikið að því að útbreiða
þekkingu á íslandi og vekja eptirtekt á því
meðal Austurríkismanna. Hann er hámennt-
aður maður, doktor í lögfræði og hefur nýlega
fengið dómaraembætti, og er þó ekki nema
þrítugur að aldri. J. C. Poestion, sem einnig
er íslandsvinur mikill, heimsóttum við, og
var hann hinn alúðlegasti, og vildi allt fyrir
okkur gera, ef hann hefði haft svigrúm til
þess frá störfum sínum. — Yfirleitt er
Vínarborg fallegur bær, fólkið laglegt,
fjörugt og skemmtilegt og stórbæjarbrag-
ur á öllu, enda eru þar um 2 miljónir
íbúa. — Við þetta verður að sitja, að því
er Vín snertir, og er þó færra talið en
vert væri.