Þjóðólfur - 27.11.1896, Blaðsíða 3

219
Mannayeiðar Kanadastjórnar.
Enn einu sinni hefur Kanadastjórninni
þóknazt að senda hingað einn erindsreka
til að „leiða íslendinga í allan sannleika“ og
prédika fyrir Þeim þetta venjnlega evan-
gelíum, um fyrirheitna landið í Kanada,
er flóir í mjólk og hunangi. Eru þar
landflákar miklir enn óbyggðir, sem stjórn-
inni þykir leiðinlegt að horfa á mannlausa
ár eptir ár. En þess vegna seilist hún
einkum eptir íslendingum, til að byggja
þessi eyðilönd, að henni virðast þeir nógu
skrælingjalegir til að geta sætt sig við
allan skollann. Þeir séu ekki svo góðu
Vanir heima hjá sér. Og stjórnin launar
sendlum sínum svoríflega, að engum Yest-
ur-íslendingi getur komið til hugar að hafna
slíkum kostaboðum. Og þessir landar er
gerast erindsrekar stjórnarinnar á þennan
hátt, geraþað sjálfsagt allir af ást til gamla
ættlandsins, en alls ekki í eigin hagsmuna
skyni. Þeir þykjast gera svo ákaflega
mikið góðverk á fólkinu að leiða það burt
af gamla hólmanum, svo að hér geti fækkað
til muna og vinnukrapturinn þorrið í
landinu og er það harla hugulsamt og sam-
boðið sönnum íslendingum.
Nú ber einnig dável í veiðar fyrir út-
boð af íslandi: aflaleysi á Suðurlandi og
jarðskjálftavandræðin í Árnes- og Rangár-
vallasýslu, og þessu hefur Kanadastjórnin
haft veður af, sem vænta mátti og hugsað
gott til glóðarinnar að láta ekki jafngott
tækifæri ser úr greipum ganga. En illa
þekkjum vór þá Árnesinga og Rangvell-
inga að minusta kosti, ef þeir láta vestur-
heimskan agenta vindþyt sveifla sér vestur
um haf til að pæla þar upp óbyggða
landfláka, þótt þeir nú um stund hafl orðið
fyrir voðalegu áfelli, sem með guðshjálp og
góðra manna mun bráðlega verða að í'ullu
bætt. Skyldi það ekki verða eins affarasælt
að pæla upp íslenzku jörðina hérna heima,
og sjá hvað hún getur framleitt, ef dugn-
aði og atorku er beitt. Yér munum síðar
minnast dálítið á það atriði. Og skyldi
það ekki geta tekizt, að koma sjávarút-
Veginum í betra horf og gera hann arð-
samari fyrir almenning, en nú er? Það
er enginn efi á, að það getur tekizt, og
það er spá vor, að áður en næsti aldar-
fjórðungur er liðinn verði hér að ýmsu
leyti allt öðruvísi umhorfs á sjó og landi
en nú, svo framarlega sem vér fáum að
njóta vorra beztu krapta, og vesaldómur
og vonleysi sest ekki í hásæti. En þá
þurfum vér fyrst og fremst að spyrna bet-
Ur í þópturnar og sporna duglega gegn
K að vesturheimskum mannsmölum tak-
izt að hrjóða hina allt of þunnskipuðu
fylkingu landsbúa frekar en orðið er, og
stofna þar með landinu og framtíð þess í
bersýnilegan voða. Fari þeir sem fara
vilja, höfum vér jafnan sagt, það er eng-
um, sem dettur í hug að hepta persónu-
legt freslsi einstaklingsins að því leyti.
En vér viijum fá að vera í friði fyrir öll-
um Kanadastjórnarsendlum, er hingað
koma til mannaveiða. Vér þurfum ekki
á þeirra miíligöngu eða tálræðum að halda
til þess að sjá, hvað oss og landinu í
heild sinni er fyrir beztu.
Það er harla leiðinlegt, að íslendingar
vestanhafs skuli verða til þess, að vinna
ættlandi sínu stórtjón, sem stjórnarsendlar,
hingað til lands. En fari ekki sá fyrsti,
sem stjórnin velur, þá grípur annar við
því feginshendi segja þeir, því að atvinnan
er girnileg, og þetta er auðvitað satt. Hinn
almáttugi „dollar“ stingur samvizkunni
svefnþorn, og svo er teningunum varpað.
Eina ráðið til að losna við veiðibjöllur
Kanadastjórnar eptirleiðis, er því að láta
þær fljúga heim til sín aptur fenglausar,
svo að þær geti ekki fært húsbónda sínum
neina bráð, því að þá eru líkindi til, að
hann hasist smámsaman upp á því að
varpa dolluruuum sínum á glæ til fleiri
slíkra fýluferða.
■f Sæmundur prófastur Jónsson r. af
dbr. í Hraungerði, er “lézt 8. þ. m., var
fæddur að Barkarstöðum í Fljótshlíð 19.
maí 1832, og voru foreldrar hans Jón
prófástur Halldórsson, er síðar hélt Breiða-
bólsstað í Fljótshlíð (f 1858) og kona hans
Kristín Vigfúsdóttir sýslumanns á Hlíðar-
enda Þórarinssonar, systir Bjarna amt-
manns Thorarensens. Var Jón prófastur
sonarsonarson Gísla biskups Magnússonar á
Hólum (f 1779), er einhver hinn sköru-
legasti höfðingi þótti á sinni tíð. Séra
Sæmundur heit. kom í Reykjavíkurskóla
1847 og var útskrifaður þaðan 1855, tók
embættispróf á prestaskólanum 1857 með
1. einkunn, dvaldi næsta vetur í Kaup-
mannahöfn, vígðist aðstoðarprestur föður
síns 1858, en fékk Hraungerði 1860 og
þjónaði því brauði 36 ár, en prófasts-
embætti í Árnessýslu 22 ár siðan 1874.
Hann var kvæntur Stefaníu Siggeirs-
dóttur prests á Skeggjastöðum Pálssonar
sýslumanns á Hallfreðarstöðum Skúlason-
ar sýslumanns á Hallfreðarstöðum Guð-
mundssonar sýslumanns í Krossavík Pét-
urssonar, en móðir séra Siggeirs var
Malena systurdóttir Geirs biskups Vídalíns.
Synir séra Sæm. og frú Stefaníu eru: Ólafur
aðstoðarprestur hjá föður sínum síðan 1889,
Geir Stefán caud. theol. og Páll stud. jur.
í Kaupmannahofn. — Sæm. próf. var einn
með mestu merkisprestum þessa lands,
mjög samvizkusamur og skyldurækiun í
embættisfærslu, prúðmenni í allri fram-
göngu, hinn skemmtilegasti á heimili,
ágætur heimilsfaðir og jafnan mikils met-
inn af æðri og lægri.
Óveitt prestakall: Hraungerði (Hraun-
gerðis, Laugardæla og Hróarsholts sóknir).
Metið 1472 kr. 86 a. Prestsekkja er í
brauðinu, er nýtur eptirlauna samkvæmt
lögum. Umsóknarfrestur til 14. jan. 1897.
Hegningarverð harðneskja. Næstliðið
þriðjudagskvöld var roskinn maður nokkur
úr Keflavík Jens Jafetsson að nafni (bróðir
Einars heit. Jafetssonar og þeirra systkina)
staddur hér í bænum. og var þá dálítið
kenndur en þó ekki til rauna, að því er
sagt er. Er mælt að hann hafi leat í lítils-
háttar ertingum við annan lögregluþjóninn
(Þorvald Bjarnarson) og var honum svo varp-
að inn í kaldan klefa í hegningarhúsinu, að
sögn votum ogilla til reika, en um morgun-
inn eptir, er að var komið fannst hann þar
dauður. Hefur orðið innkulsa um nóttina.
Auðvitað hlýtur lögreglustjóri að taka próf
í málinu og rannsaka öll atvik við dauð-
daga þessa manns. Það virðist vera all-
mikill skortur á mannúð og mannlegum
tilfinningum, hvort sem það er lögreglu-
þjónum eða fangaverði að kenna eða hvor-
umtveggja að gæta ekki betur að lífi og
heilsu manna, en svo, að varpa þeim eins
og hundum iun í köld herbergi, hvernig
sem hlutaðeigandi er á sig kominn. Það
er svo mikil tröðkun á almennum persónu-
legum mannréttindum, sem hinn allra lítil-
mótlegasti meðlimur þjóðfélagsins á heimt-
ingu á, að slíkt má ekki haldast uppi
hegningarlaust. Atburður þessi hefur vak-
ið mikla óhugð manna hér í bænum, eins
og eðlilegt er, en áður en þyngri áfellisdóm-
ur verður kveðinn upp yfir þeim, sem hér
eiga hlut að máli, mun réttast að bíða
þess, hversu mikla rögg lögreglustjóri sýnir
af sér, og hvort hann reisir skorður við
því, að samskonar karðneskju verði beitt
eptirleiðis.
ískyggilegur skipsbruni. Fyrir nokkr-
um dögum brann upp skipsskrokkur, er
lagður var á land hjá Gufunesi. Sást
ekki annað eptir en kjölurinn um morg-
uninn þá er að var komið. En daginn
áður var eitthvað verið að kjalfatra við