Þjóðólfur - 23.04.1897, Qupperneq 3

79
fenginn til að ákveða brúarstæði og segja
fyrir, hvernig haga skyldi stöplahleðslu
og smíðinni. Síðan var verkið framkvæmt
sumarið 1895, nákvæmlega eptir fyrirsögn
Eiuars og var brúin þannig gerð í tvennu
lagi, annar parturinn 20 ál. en hinn part-
urinn 12 ál., og undir samskeytin hlaðinn
sementaður grjótstöpull, sem stóð í árfar-
veginum. Kostaði sú brú rúmar 1000 kr.
En hvað skeði svo? Hlákudag í janúarm.
1896 kom hlaup í ána og sópaði húu ger-
samlega burt þeim stöpliuum, er stóð uud-
ir samskeytum brúarinnar, en fór með
brúna út á sjó, og rak aðalbrúna Ioks
norður á Skagaströnd síðastl. vor. Flest-
um hreppsbúum þótti nú sem ekki mætti
við svo búið standa, heldur yrði að koma
brú á áua sem allra fyrst, með heppilegra
fyrirkomulagi. Verzlunarstjóri Theodór
Ólafsson á Borðeyri hreyfði máliuu fyrst;
pantaði hann þagar efui til nýrrar brúar
og gekkst fyrir því ásamt fieirum, að stofn-
að væri til samskota í hreppnum, og að
haldin væri tombóla, og fékkst þannig fé
til að byggja brúua ásamt öðrum tillögum
frá hreppnum. Nú er brúin byggð í einu
lagi 33 ái. á lengd og 4*/9 ál. á breidd, en
30 ál. milli stöpia. Stöplarnir voru Iagðir
sementi og brúin byggð svo traust og með
svo góðu lagi, sem hægt var. Kostar hún
allt að því 2000 kr.
Laxárbrúiu mun vera sú eina brú í
Vesturamtinu, er nokkuð kveður að fyrir
utan Kláffossbrúna, og er hún góður vott-
ur þess, hverju samtök og áhugi fær kom-
ið til leiðar. K.
Úr Þingeyjarsýslu (13. marz).
L
(Kaupfélag Þingeyinga.—Bankastofnun.—VeJurálta. Pólitík).
Engin sérleg tíðindi héðan. Almenn vellíðun og
og hailbrigði. Verzluuarástandið mikið betra en
menn þorðu að vonast eptir fyrir 4ri síðan, þegar
enska fjárbannið skall á, og er það vafalaust kaup-
félagsskapnum að þakka. Kaupfélagsmenn bafa
almennt nægar birgðir fram á sumar, og eru skuld-
lausir. Margir eiga talsvert inni. í ráði er, að
félagíð sendi framvegis sauði til slátrunar í Eng-
landi, og telzt svo til — eptir nndanfarinni reynslu—
að það hafi nál. 2500 sauði, er vigta minnst 116
pund, en það þykir hæfur sauður til slátrunar í
Englandi. Gera menn sér vonir um, að litlu minna
verð komi fyrir glíka sauði framvegis, on fengizt
hefur að undanförnu með því, að selja þá á f»ti.
Samt eru þessir sauðir ekki áætlaðir nema 12 kr.
og ekki nioira pantað gegn þeim. Að uudanfórnu
hefur félagið sent út rftml. 3000 sauði. Mjög ein-
beittir eru menn hér almennt í kaupfélagsskapnum,
og flcstum mun vera fyllilega ljðst, að opt hefur
verið þörf, en nú er nauðsyn að halda sem fastast
saman, og styðja hver annan í félagsBkapnum.
Nýmæli einu hefur verið hreyft hér í kaupfélag-
inu í fuliri alvöru, sem mun þykja nokkuð nýstár-
legt, og Bpá sumir, að það muni lítinn byr fá á
„hærri stöðum“. Þetta nýmæli er, að kaupfélögin
fái lagakeimild til þess, að stoína banka. Eaunar
mundi slíkt vera talið mjög eðlilegt, og vottur um
framtakssemi og framför, hvervetna annarsstaðar í
heiminum, en á voru landi íslandi. En búast má
við, að hér verði það talið ærs manns æði að koma
upp með slíkt. Svo er kotungslundin|]rík og rót-
gróin hjá oss, og vantrúin á viðgangi lands- og
þjóðar, og kemnr það engu síður fram á hinum
„hærri stöðum“. Þar mætir öll veruleg viðleitni
þjóðarinnar til umbóta þyngstri mótspyrnu.
Sé rétt og skynsamlega litið á, þá eru kaup-
félögin eins og sköpuð og sjálfkjörin til þess, að
reka bankastörf, og þau gera það í rauninni, þótt
þau hafi ekki lagaheimild til þess að gefa út seðia.
Að minnsta kosti ganga stórkostleg viðskipti — utan-
lands og innan — gegnum kaupfélagið hér, með á-
vísunum og víxlum, auk vörukaupanna; eru þau
viðskipti litlu eða engu minni en vörukaupin sjálf,
og hafa orðið mönnum til ómetanlegs hagnaðar.
Hvað þá, ef félögin fengi seðla útgáfu rétt, með
skynsamlegum og venjulegum tryggingum? Að
þetta komist á með tímanum, mun varla þurfa að
efa. Það er að eins tímaspursmái, og undir því
komið, hve fljðtt gengur að sigra kotungsandann
og hleypidómana. í slíkum málum sem þessu,
kemur það ætíð berast í ljós, hverjir eru sannir
framsóknar- og framtiðarmenn, og hverjir það eru,
sem spyrna á móti. Þetta málefni er ágætur próf-
Bteinn á þjóðina og stjórnina, og það mun sýna, hver
dngur og dáð í þeim er, til viðreisnar atvinnuveg-
unum og efnahagnum.
Haustið var hér eitt hið versta, og horfði þá
þunglega fyrir mörgum með heybirgðirnar; lá við
horð, að margir förguðu stórkostlega aí fóðrum.
En í lok nóvembermán. skipti algerlega um veður-
áttuna, og hefur síðan verið bezta veðurátta og
nægar jarðir í flestum sveitum Þingeyjarsýslu, svo
nú eru menn almennt úr allri hættu, og það þð
vorið verði nokkuð hart. Samt hefur alltaf verið
jarðskart í sumum efstu sveitum, t. d. ofarlega í
Bárðardai, því þar tók aldrei upp hinn fyrsta snjó,
og var að kalla jarðlaust til jóla. Hey og beit
hafa reynzt í betra lagi, og fénaður því — að von-
um — í góðu standi.
Hreyfingar hafa hér verið nokkrar í pólitik og
búnaði. í flestum eða öllum sveitum hafa verið
haldnir pólitiskir fundir til undirbúniugs undir al-
mennan héraðsfund í vor; hafa menn á þessum
látið djarflega í ljósi vilja sinn um ýms landsmál,
og gert yfirlýsingar um þan. Fyrst og fremst
stjórnarskrármálið, þar næat botnvörpumálið o.s.írv.
Það er hvorttveggja, að ábugi er hér nokkur á
almennum málum (og þó víst minni en vera;ætti
og kraptar leyfa), enda erum við vel settir, þar
sem við á litlu svæði höfum þrjá góða þingmenn
til forustu, þá Pétur á Gautlöndum, Jón i Múla og
Benedikt Sveinsson, er sitja eins og „uppspennt
milla“ í héraðínu.
Aukalæknir á Seyðisflrði er skípaður cand.
med. Kristján Kristjánsson fyrst um sinn til eins árs.
Látin er 24. f. m. Helga Ólafsdóttir kona
Guðmundar bónda Guðmundssonar á Teigi í Fljóts-
hlíð, „einhver hin merkasta kona þar í sveit“.
Aflabrögð hér við flðann á opnum bátnm
eru nú alls engin, en þilskipin afla vel. Austanfjalls
eru hæstu hlutir á Eyrarbakka um 700 (þar af
200 þorskur, hitt ýsa), á Stokkseyri og ÞorlákBhöfn
nokkru lægri.
Meðalalin samkvæmt verðlagsskránum 1897
—98 er þessi:
í Austur-Skaptafellssýslu............46 aurar
- Yestur-Skaptafellssýslu . . . , . 45 —
- Kangárvailasýslu . ,................48 —
- Vestmanneyjasýslu...................40 —
- Árnessýslu..........................51 —
- Gullbr.- og Kjósarsýslu og Reykjavík 53 —
- Borgarfjarðarsýslu..................55 —
- Mýrasýsiu...........................54 —
- Snæfellsness- og Hnappadalssýslu . . 56 —
- Dalasýslu...........................52 —
- BarðaBtrandarsýslu..................55 —
- ísafjarðarsýslu og kaupstað .... 55 —
- Strandasýslu........................53 —
- Húnavatnssýslu......................52 —
- Skagafjarðarsýslu...................48 —
. Eyjafjarðarsýslu og Akureyrarkaupstað 46 —
- Þingeyjarsýslu......................48 —
- Norður-Múlasýslu..................52Va —
- Suður-Múlasýslu.....................53 —
Afrek Heimdalis hafa eigi verið mikil,
enn sem komið er. Hann hefur þó náð í eitt botn-
vörpuskip við veiði í landhelgi nálægt Keflavik,
og kom með það hingað á skírdagsmorgun (15.
þ. m.). Eptir allmiklar bollaieggingar millum yfir-
valdanna hér, var sökudólgurinn loks sektaður um
1080 kr. (60 pd. sterl.), sem eru hérumbil hinar
lægstu sektir fyrir botnvörpuveiðar í landheigi sam-
kvæmt lögunum. Virðist þó ekki vorkunsemi við
þessa botnskefla eiga sérlega vel við, þá sjaldan
sem í þá næst, því að ekki hafa menn séð þess
vott, að þeir piltar séu mjög nærgætnir og vork-
unsamir við landsmenn. En þó tekur út yfir, sé
það satt, sem fullyrt er, að skipi þessu bafi verið
hleypt burt með 2 botnvörpur, en að eins ein tek-
ín af því. Það virðist þó yera bein skylda yfir-
valdanna að fylgja hinum gildandi lögum sem
stranglegast, þvi að það er engin afsökun, þótt
DanaBtjórn gefi allt saman upp á eptir, eins og
gert var í fyrra. Yfirvöldin hér eiga að gera sína
vísu, án tillits til þess, hverju gerræði stjórnin
muni beita í þessu efni. En það er allt á sömu
bókina lært, að því er snertir þetta botnvörpufarg-
an. Ástandið íer stöðugt versnandi og veruleg
bót verður naumast á því ráðin, nema því aðeins,
að vér sjálíir freistum að keppa við þessa varga
með botnvörpu eða öðrum útbúnaði, til að láta þá
ekki sitja hér eina að sumblinu. Það sannast, að
hér duga ekki önnur ráð gegn þessum ófögnuði.
Oss vantar ofurlitinn eimbátaflota til fiskveiða.
Ástandið í Bessastaðahreppi. Herra
ritstjóri! Sönn munu þau ummæli í yðar heiðraða
blaðí 9. þ. m., að ástandið bér við flóann sé i heild
sinni mjög ískyggilegt, og ekki sízt í Bessastaða-
hreppi, þar sem atvinnan er, svo að segja, eingöngu
fiskiveiðar á opuum bátum, atvinna, sem engan arð
hofur borið nú í fleiri ár; en ofhermt er það, að
hér sé fullkomin hungursneyð, og tekið að sjá á
fólki sökum bjargarskortB, eins og komizt er að
oröi i áminnstu blaði. Annað mál er það, að sá
tími er ef til vill i nánd, að slíkt eigi sér stað hér,