Þjóðólfur - 25.02.1898, Page 2

38
*
urinn verður um leið svo kátlegur og skemmti-
legur.
Sem umgerð um hið alvarlega efni not-
ar skáldið hið glaðværa, unaðslega sumarlíf,
er vaknar á dönskum búgarði við, að tveir
ungir nemendur frá Kaupmannahöfn, Herl'óv
með öllum sínum galsa og ofsakæti og Ej-
bœk með sínu geðslega, ástúðlega og alvar-
lega blíða viðmóti, hitta samsvarandi eðlisfar
hjá ungu stúlkunum, Jóh'ónnu og Láru. Það
er fyrst að athuga, að búningur þessara ferða-
langa í sumarleyfinu hefur ekki það ferða-
snið, sem búast mætti við, að leikendurnir
gefðu getað sjálfir gert sjer hugmynd um að
ætti við í leiknum. Ejbæk er í svartri treyju
með hvítt vesti. yfirhafnarlaus og staflaus, er
hann fyrst kemur inn og leggur sig til hvíld-
ar í skógnum; Herlöv er betur búinn, en hvor-
ugur hafa þeir ferðablúsurnar, sem Jóhanna
segir, að þeir séu í; yfirhafnir mættu þeir
hafa að auk á handleggnum, því að hið ytra
í útliti persónanna getur einnig haft áhrif á
hugarfar áhorfendanna.
Herlöv leikur Friðfinnur Guðjónsson og
Ejbæk Þorvarður Þorvarðarson. Um hinn
síðarnefnda skal eg vera fáorður. Hann hef-
ur sýnt það í þeim leikjum, sem hann hefur
komið fram í, að hann hefur engan leikgáfu-
neista og er með öllu óhafandi í „Leikfélagi
Reykjavíkur", því að hann hefur engan skiln-
ing né þekking á því hlutverki, sem hon-
um er í hendur fengið. Það er leiðinlegt, ef
maðurinn getur ekki séð þetta sjálfur. —
Friðfinnur hefur apturámóti leikgáfuneista, eins
og eg hef áður tekið fram, en Herlöv er samt
ofvaxinn kröptum hans, einkum er til söngs-
ins kemur. Hann hefur ekki nógu sterk lungu,
ekki nægilegt eðlilegt líkams- og sálarfjör til
þess að geta leikið persónu, eins og Herlöv.
Hann verður að láta sjer nægja minni hlut-
verk á leiksviðinu og haft af því fullan sóma.
Agæti leiksins auka hin unaðsfögru sum-
arblíðu söngljóð, sem eiga svo vel við efnið
og eru undir svo fögrum lögum. Sérstak-
lega á Vermundur völ á að geta hrifið á-
heyrendur, ef vel er farið með hin ástþlíðu
sönglög. En Sigurður Magnússon, sem eg
áður í þessu blaði hef sýnt fram á, að á ekki
að leika unga heimsmenn („Verdensmænd"),
hefur ekki þá sönghæfileika, sem útheimtast
til að geta leikið Vermund. Leikfélagið verð-
ur undír sérstökum kringumstæðum, eins
fámennt og það er og kraptalítið enn
þá að leita manna utan félags, þegar
um hlutverk persóna er að ræða, sem mik-
ið er kornið undir, að vel fari úr hendi. —
Það veri mjer leyft að minnast þess urn leið,
að hér í bænum er ungur maður, sem kvað
hafa sýnt, að hann hefði mjög góða leik-
hæfileika til að bcra. Olafur H. Benediktsson.
Edkfélagið ætti sem fyrst að afla sér þeirra
góðu krapta, sem til eru í bænum.
Eg gat þess í hinum fyrri dómi mínuin um leikfé-
lagið, aðþað væri unga, saklausa, glaðlyndastúlk
an, sem bezt ætti við leikgáfu frú Slefaníu, sem hún
hafði sýnt svo þráfaldlega. Eptir að hún nú hef-
ur leikið með jafnmikilli snilld, tilfinning og
viðkvæmni „Láru“ í „Æfintýrinu", er þaðekki
síður unga, saklausa, alvarlega stúlkan, sem
á fullt eins vel við leikgafu hennar, eða —
„með öðium orðum, frú Stefanía er svo fjöl-
hæf iistakona, að liún getur í leik sínum lát-
ið eins vel í Ijósi sanna tilfinning, gleði og
alvöru. Hún ætti það skilið, að henni væri
sýnd sú opinbera viðurkenning, að alþingi
veitti henni styrk til að mennta sig og kynn-
ast hinni fullkomnu list erlendis.
„Skripta-Hans" er vandleikinn. Árni Ei-
ríksson lék hann eptir vonum; sérstaklega
var framburður hans á söngtextanum óvana-
lega skýr, en hann hefur vanalega verið ó-
greinilegur hjá flestum hinum, nema frú Stefan-
íu. Kátlegu spaugsvísurnar sínar söng hann
ekki með eins hýru skopi og við hefði mátt
búast, án þess þó að ætlazt sé til, að það
verði íburðarmikið. —- „Kranz kammeráð"
var mjög skemmtilega heimskur og aulaleg-
ur og mjög vel leikinn af Kr. Ó. Þorgríms-
syni.—„Frú Kranz", „Pétur bóndi" og ass-
essor „Svale" voru einnig rétt vei ieikin, að
undanskildum söng frúirinnar.
Þess skal að endingu getið, að sá, sem
skipar leikendum hlutverk þeirra, bankagjald-
keri, Halldór Jónsson, hefur eptir kröptum
þeim, sem voru fyrir hendi, skipað þeim al-
veg rétt niður. Það var ekki áhorfsmál, að
frú Stefanía átti að leika tilfinninganæmu
stúlkuna „Láru", en frk. Gunnþórunn kátu,
léttlyndu stúlkuna „Jóhönnu", sem fór henni
og allvei úr hendi, einkum í sönglegu tilliti.
2I/2—98. V. J.
Kvennaskólinn á Ytri-Ey.
Röð námsmeyja.
I. Deild:
Aníka Guðmundsdóttir frá Veðramóti í Skaga-
fjarðarsýslu.
Margrét Jónsdóttir frá Flankastöðum í Gullbringu-
sýslu.
Soffía Thoroddsen frá Hvallátrum í Barðastrand-
arsýslu.
II. Deild:
Kristín Guðmundsdóttir frá Dagverðarnesi í Dala-
sýslu-
Þórdís Einarsdóttir frá Kletti í Barðastrandar-
sýslu.
Aukadeild'.
Ágústa Þorkelsdóttir frá Geitaskarði í Htina-
vatnssýslu.
Elín Andrésdóttir frá Reykjavík.
Elínborg Jónsdóttir frá Guðlaugsstöðum í Húna-
vatnssýslu.
Friðrikka Steingrímsdóttir frá Neðstabæ í Húna-
vatnssýsiu.
Guðbjörg Bjarnadóttir frá Ytri-Ey í Húnavatnss.
Guðrún Jónsdóttir frá Sveinsstöðum í Húnavatnss.
Guðrún Sigurðardóttir frá Höskuldsstöðum í Húna-
vatnssýslu-
Ingibjörg Frímannsdóttir frá Auðkúlu í Húna-'
vatnssýslu,
Jakobína Thorarensen frá Óspaksstaðaseli í Húna-
vatnssýslu.
Jakobína Þorsteinsdóttir frá Grund í Húnavatnss.
Kristín Guðmundsdóttir frá Dæli 1 Húnavatnss.í
Kristrún Símonardóttir frá Ásgeirsá íHúnavatnss.
Kristrún Sumarliðadóttir frá Ásláksstöðum í Eyja-
fjarðarsýslu.
Margrét Jónsdóttir frá Hvammi í Húnavatnss.
Ólafía Ólafsdóttir frá Böðvarshólum íHúnavatnss.
Ólöf Jónsdóttir trá Titlingastöðum 1 Húnavatnss.
Rósa Stefánsdóttir frá Tungu í Suður-Þingeyjars.
Sigríður Jónasdóttir frá Húki í Húnavatnssýslu.
Sigríður Ólafsdóttir frá Reinhóluin i Húnavatnss
Þórunn Sigurðardóttir frá Flellulandi í Skaga-
fjarðarsýslu.
Þuríður Sigfúsdóttir frá Skeggjastöðum í Norður-
Múlasýslu.
Námsgreinar I. deildar: skript, íslenzka,
reikningur, landafræði, Islandssaga, danska. fata-
saumur, léreptasaumur, hannyrðir, og húsleg störf.
Námsgreinar II. deildar: skript, íslenzka,
reikningur, heilsufræði, mannkynssaga, danska,
fatasaumur, léreptasaumur, hannyrðir og húsleg
störf.
Námsgreinar III. deildar: skript, íslenzka,
náttúrusaga, teikning, kennslufræði, danska, fata-
saumur, léreptasaumur, hannyrðir og húsleg störf;
(í vetur hafa engar stúlkur óskað að nerna allar
námsgreinar þessarar deildar).
I aukadeild eru taldar þær stúlkur, er ekki
binda sig við allar námsgreinar I. II. eða III.
deildar, heldur velja sér fleiri eða færri af þeim
eptir vild.
Auk þeirra námsgreina, sem þegar eru taldar,
geta stúlkur fengið fría kennslu í ensku og orgel-
spili. Að vorinu er haldið opinbert próf. Sýslu-
nefnd Húnvetninga kýs prófdómara.
Ofanrituð skýrsla um nemendur kvennaskól-
ans á Ytri-Ey sýnir, að eigi er skýrt réttfránem-
endatölu Skólans í fréttagrein úr Húnavatnssýslu
t Þióðólfi f vetur. Þar ír þess einnig getið, að
kennslukonur séu 4 og er það rétt, en það hafa
þær verið í mörg ár. og ein af þeim er jafnframt
forstöðukona skólans. Svo kemur 1 fréttagrein-
inni, að skólastjórar séu þrír; hvað meint er með
því, veit eg ekki, en sumir hafa getið til, að
fregnritinn hafi ætlað að skýra frá því, að í
skólanefnd eiga sæti 3 menn.
Skólanefnd Ytri-Eyjarskólans er kosin af
sýslunefnd Húnvetninga, og jafnan eru það sýslu-
nefndarmenn, sem kosnir eru í hana, en eigi er
samt bundið við það. Starf þessarar nefndar er
meðal annars að ráða forstöðukonu og kennslu-
konur til skólans, sækja um styrk til hans, þar
sem hans er von, sjá um hagkvæm matvælakaup
til skólans o. fl. \
Eyjarskóli hefur líkt og búnaðarskólarnir á
Hólum og Eiðum átt sitt eigið borð, þannig að
hann hefur sjálfur haft í kosti kennslukonur, nem-
endur og vinnukonur skólans og forstöðukonan
haft umsjón á því öllu heima fyrir. Skólinn á
ekki einasta skólahúsið, heldur alla muni innan-
stokks í kennslustofunum, í borðstofunni, í svefn-
herbergjunum, búri og eldhúsi og hinum sérstöku
herbergjum kennslukvennanna, þar á meðal dálítið
bókasafn, sem bætt er við árlega,
Á hverju vori tekur skólanefndin út allareign-
ir skólans, eða með öðrum orðum endurnýjar
munaskrána. Þá er og haldinn aðalfundur skól-
ans, og koma á þann fund kosnir menn úr Skaga-
fjarðarsýslu, því Skagfirðingar eiga skólann í fé-
lagi með Húnvetningum. Á þessum fundi eru á-
ætlaðar tekjur hans og útgjöld fyrir næsta ár. —
Nefndarmenn skipta verkum með sér, einn tekur
að sér að sjá skólanum fyrir fé til slátrunar að
haustinu, annar að sjá um kaup á kaupstaðarvöru
o. s. frv.
Þó sumir miður gjóðgjarnir menn hafi á stund-
urn haft hitt og þetta að setja út á ráðstafanir
nefndar þessarar, hefur þó reynslan orðið sú, að
skóli þessi, þó yngstur sé af kvennaskólum vor-
um, á meiri eignir en báðir hinir, jafnvel þó að
hann hafi borgað kénnurum sínum betur og veitt
nemendum síntim betri kjör og fullkomnari
kennslu.
Eptir að skólinn var kominn á stofn og menn
sáu, að hann dafnaði vel, óskuðu margir að hafa
hann nær sér. Sauðárkróksbúar töldu hann bezt
settan hjá sér og Blönduósbúar og fleiri Húnvetn-
inf(ar óskuðu, að hann væri á Blönduósi, þessum
miðdepli sýslunnar. En kvennaskóla Húnvetn-
inga og Skagfirðinga var nú einu sinni úthlutað
hejmili á Ytrí-Ey, og situr hann því þar kyr,
þrátt fyrir allar óskir. Það þarf meira en orðin
tóm til að iflytja stórt hús með öllu tilheyrandi,
enda mun flutningur á skólanum aldrei hafa ver-
ið neraa. meiningarlatis tilsvör, sem svo einstakir
menn hafa farið að skrila um sem fréttir 1 blöð.
Eg minnistþess, að eitthvað stóð um það tvisvar
sirmutn í Fjallkonunni í fyrra vetur, og jafnvel
var þar farið að lasta sjálfan skólastaðinn; síðar
var eittlivað af þvl tekið upp í „ísland". Skól-
inn hefur.aðeins átt heima 14 ár á Ytri-Ey, og
virðist þaö nokkuð stuttur tími til að njóta ávaxt-
anna af þeim rnikla kostnaði, sem liggur í þvíað
stofna skóla upp í svcit, og má fullyrða, að þeim,
sem að skólanum standa, dettur ekki í hug að
flytja hann, og heldur ekki mun þeim til hugar
korna, að leggja hann niður og gefa Eyfirðingum
fjármuni hans, sem talsvert hcfur verið hreyft frá
Eyfirðinga hálfu síðustu ár, og lttur út fyrir, að
þeir írnyndi sér, að búsæla Eyjarskóla muni flytja
með eignum hans.
Eg óska skólamálum Eyfirðinga góðra úrslita.