Þjóðólfur - 18.03.1898, Qupperneq 2

5°
anna og hringsnúizt í loptinu á leiksviðinu,
á milli þess, að þeir syngja alvarlega mann-
söngva og þjóðkvæði, ef Englendingum á
að getast að þeim.
»Frænka Charley’s« er nær ein saman-
hangandi, brakandi flugeldarás af gaman-
samri fyndni og hnyttilegum orðaleikum.
Einn af stúden'cunum í Oxford, Charley, á
von á frænku sinni, miljónaeiganda, nýkom-
inni frá Brasilíu, til morgunverðar, sem hann
og námsbróðir hans Jack hafa einnig boðið
til ungu stúlkunum Anny og Kitty, en þegar
frænkan kemur ekki á réttum tíma, fá þeir
hinn unga lávarð, námsbróður sinn Babbs,
til að látast vera frænka Charleys, sem svo
tveir eldri menn, faðir Jacks og fjárhalds1
maður ungu stúlknanna, málafærslumaður
Spittigue, elta á hælum vegna peninganna,
áður en sú rétta frænka kemur, og skapast
við það allskringileg atvik og hlægileg at-
riði, allt út úr „uppgerðar-frænkunni", sem
ekki getur vel gleymt sínu karlmannseðli.
Leikurinn stendur og fellur með upp-
gerðar-frænkunni og hr. Sigurðnr Magnússon,
er lék Babbs, hélt leiknum uppi með mikilli
snilld, þó að stúdentarnir drægu nokkuð úr,
með því að láta bíða eptir sér og vera ekki
nógu náttúrlega fljótir í spurningum og svör-
um. Þó tók hann ekki eins djarflega á hlut-
verkinu og gert var í Höfn. Hinn ágæti leik-
ari Fjeldstrup fann miklu meir til þess en
Sigurður, hvað óeðlilegt og þreytandi það er
fyrir karlmann að vera í kvennmannsbúningi
í fyrsta sinn og lét rækilega eptir sinni karl-
mannsnáttúru, hvenær sem tómstund var til,
og einkum fór hann þó rækilegar að en Sig-
urður, þegar hann klæðir sig úr pilsunum,
því að það gerði Fjeldstrup fremst á leik-
sviðinu svo kýmilega karlmannslega, að kvenn-
menn fengu sumir krampa af hlátri. Þegar
uppgerðarfrænkan er leikin jafn vel og Sig-
urður leikur hana og gamli Spittigue jafn
ágætlega og hr. Kr. Ó. Þorgrímsson leikur
hann, og þar sem frú Stefanía leikur eins
vel og vant er, ungu, viðkvæmu, barnblíðu
stúlkuna, ’sem Babbs er ástfanginn í ogfrök-
en Gwinþórnnn leikur mjög vel hina ' reglu-
legu frænku, Donna Lucia d’Alvadorez (ekki
dóris, heldur doré), — þá gerir auðvitað
minna til, þótt hitt fari miður vel úr hendi. —
Hr. Friðfinnur veldur ekki hér, fremur en í
„Æfintýrinu« 'fjöruga, röskva stúdentinum
með öllu, og þó voru á milli mörg góð til-
þrif hjá hónum, sem aptur vantaði alveg hjá
liinum stúdentinum, Charley; allar setningar
hins síðarnefnda voru þuldar leiðinlega ein-
hliöa („monotont") og án allrar tilbreytni í
áherzlu og framburði. Það var ekki hægt
að brosa að neinu af því, sem þeir sögðu
fyrst framan af i. þætti. Það stingur og
kátlega í stúf að heyra Babbs vera að tala
um „gargið" í þcim, og þeir þá rétt á und-
an hafa talað með svo litlum áhuga og svo
lágt, að varla heyrist til þeirra. Eða — að
heyra orðin „strax, í snatri og undir eins“!
ekki í stígandi, hækkandi ofsa-tón, heldur
jöfnum áherzlulausum, já, stundum lækkandi
róm; þesskonar mætti þó Iaga ásamt fleiru
af góðum leiðbeinanda, og þá ekki sízt bún-
ing og framkomu háskólaþjónsins, sem er
eins og rauðskjöldóttur, konunglegur þjónn,
eða eins og miðaldar hirðsveinn úr glæstum
riddarasölnm. En verst er þó, að úr þess-
um kátlega-stuttorða, nasvituga gamla þjóni,
sem kannske mætti sjá á að einhverju leyti,
að þætti sopinn góður, verður ekkert hjá
þeim sem leikur hann, nema leiðinlegt trítl
fram og aptur. — Ungu stúlkurnar voru rétt
ásjálegar á leiksviðinu, Önnur þeirra hefur
leiðinlegan annmarka, sem málfærum hennar
er um að kenna og gerir að verkum, að
málrómur hennar er ekki vel hæfur fyrir leik-
sviðið. Hin talaði of lágt, en virtist eiga
þýðan róm og náttúrloga hreinan. — Þ. Þ.
hafði ekki skilið hlutverk sitt að vanda —
stirður, þur og svæfandi, og allt annað en
föðurlegur í framkomu sinni við Jack. Eða
fjörið, sem færðist í hann, við kampavínið! —
þennan roskva, ókvíðna, unglega hermann
þó gamall sé, og hver skyldi sjá, að hann
væri „aristokrat«.
Það er eins og leiðbeining sú, sem Leik'
félag Reykjavíkur á að vera aðnjótandi sam-
kvæmt lögum félagsins sé harla lítilfjörleg,
jafnve! í smáatvikum og útbúningi leiksviðsins,
eins og sjá má einnig af aðfinningum ann-
ars blaðs hér í bænum.
En þrátt fyrir allt mun enginn iðrast
þess, þó að hann fari og sjái Sig. Magnús
son og Kr. Ó. Þorgrímsson í „Frænku Char-
leys“, því að hann mun sjaldan fá betra
tækifæri til að hrista lungun með hjartanleg-
um hlátri en á þessum kýmilega sjónleik,
sem allir hafa verið vitlausir eptir að sjá,
hvar sem hann hefur verið leikinn um heiminn.
V. J.
Manntjónið á Patreksfirði.
Blöðin hafa litlar eða engar fregnir flutt af
hinu óminnilega manntjóni og slysförum, er orð-
ið hafa í þessu héraði á næstliðnu ári, og er því
Þjóðólfi send fáorð skýrslu um það.
Slysfarirnar hófust með hinu sviplega fráfalli
l Þórarins Olafssonar Thorlacíus frá Suðureyri i
Tálknafirði Hann var á ferð vestanvert við Pat-
reksfjörð seint um kveld 26. jan. f. á. (1897). og
mun hafa ætlað að vaða út á eina, er fellur i
fjörðinn utanvert við bæinn Kot, en orðið fóta-
skortur á klökugu fjörugrjótinu og dottið i ána,
en árstraumurinn þegar borið hann út í fjörðinn.
Unglingspiltur, er var á ferð með Þórarni, hafði
vikið frá honum heim að bænum Koti, sem er
örskammt frá ánni, en er pilturinn hljöp aptur
heiman frá bænum, heyrði hann Þórarinn kalla
um hjálp. Pilturinn rann á hljóðið og óð út í
sjóinn svo langt, sem honum var stætt, en fékk
ekki borgið manninurn, enda var næturmyrkur
á. Lík Þór. hefur ekki rekið.- Þór. sál. var 35 ára
að aldri, er hann lézt-Hann var sonur Olafs bónda
Thorlacíus frá Dufansdal, þess er lézt af skotsári
á sjúkrahúsinu í Reykjavík (hatistið) 1879. En
móðir Þór. og síðari kona Olafs Thorlacíus var
Filippía Olafsdóttir, prests, Pálssonar, frá Otrar-
dal.— Þór. sál. var hinn röskvasti maður og gervi-
legur á velli, eins og hann átti kyn til. Hann
var um mörg ár stýrimaður á þilskipum og var
einkar vel að sér í sjómannafræðum, þótt hann
væri eigi skólagenginn, enda var hann flestum
mönnum hér um pláss betur menntaður í fleirum
greinum. A vetrum var hann barnakennari mörg
undanfarin ár í ýmsum sveitum hér í sýslu og
fórst það mjög vel, sem og hvert starf, er hann
tókst á hendur. Hann var yfirlætislaus og.dulur
í skapi máske um of, svo að minna bar á hæfi-
leikum hans en ella, en manna viðkynnilegastur
var hann í umgengni og skemmtinn í hóp kunn-
ingja sinna. Öllum þeim, er nokkur kynni höfðu
haft af honum, féll þungt missir hans og ástvinum
sínum var hann harmdauði. Hann var kvæntur
fyrir rúmum 6 árum og átti einn son barna.
I hinu voðalega áhlaupsveðri i.maí, ermann-
skaða gjörði víðsvegar um land, varð hér og
hörmulegt manntjón. Þá fórust héðan úr firðinum
opinn bátur og þilskip, og drukknuðu héðan úr
Rauðasandshreppi 13 mehn, af Barðaströnd 3 og
úr Tálknafirði 2. — Báturinn var á heimleið úr
kaupstað. Nokkru áður en veðrið skall á, voru
þeir komnir beinleiðis vestur yfir fjörðinn að
lendingunni í Örlygshöfn, var þá enn að kunn-
ugra manna dómi, alfært að lenda þar, en sumum
skipverjum þótti ólendandl sökum brims og réðu
þeir meira; var því snúið við og haldið austur
yfir fjörðinn aptur áleiðis til Vatneyrar. En er
kom á miðjan fjörð brast á ofviðrið; var þá engri
r
annari lendingu unnt að ná, en þeirri hinni sömu,
er þeir höfðu áður horfið frá; héldu þeir þangað
á árum, en þá var sjór orðinn ófær róandi bátum.
Báturinn kaffærðist og hvolfdi, er að landi dró.
Drukknuðu þar 6 menn, allir úr Rauðasandshreppi„
en hinn sjöundi unglingspiltur af Barðaströnd,
fékk haldið sér við bátinn, þangað til hann rak
að landi; varþar mannhjálp fyrir, því að þar voru
þá nýlentar tvær skipshafnir, er höfðu hleypt þang-
að á siglingu og fyrir það lent heilu og höldnu„
að seglanna var neytt. Þeir sem drukknuðtl voru:
Þórður Gunnlaugsson, vinnumaður frá Geitagili
56 ára, Guðfreður Guðmundsson, bóndi frá Tungu
24 ára, Ólafur Jónsson, húsmaður úr Hænuvík,
50 ára, kvæntir menn, Jóhann Jónsson, húsmaður
úr Hænuvfk. 67 ára, ekkill, Kjartan Jónsson, frá
Sjöundá, 43 ára og Einar Jónsson úr Hænuvík,.
33 ára, vinnumenn, ókvæntir.
Það er talið víst, að þennan samadaghafi og
farizt og flskiskútan »Vigga« frá Geirseyri, eign
Markúsar kaupmanns Snæbjörnssonar. A því skipi
voru 12 menn. Skipstjórinn var Bjarni Jónsson,
kvæntur bóndi frá Koti við Patreksfjörð, rúmt
fimmtugur. Hann hafði um mörg ár verið þilskipa-
formaður hér, var atkvæða sjómaður, drengur
hinn bezti og því þokkasæll. Hinir skipveijarnir
voru: Magnús Einarsson, bóndi frá Geitagili, 29
ára, Elías Sturluson, húsmaður frá Koti, 47 ára,
báðir kvæntir, Sigurður Einarsson, lausamaður frá
Koti, 32 ára, Þórður Gestsson, frá Sjöundá, 26'
ára, báðir ókvæntir, Kristján Ivarsson, 19 ára og
Kristján Olafsson, 18 ára, unglingspiltar frá Hænu-
vík. Þessir voru allir úr Rauðasandshreppi. Af
Barðaströnd voru; Gestur Gestsson. bóndi frá
Skriðnafelli, 34 ára, Jóhannes Jónsson, vinnumað-
ur frá Hrísnesi, um þrítugt, báðir kvæntir, og
Sturla Kristófersson frá Brekkuvelli, 18 ára. Úr
Tálknafirði voru: Jón Bjarni Jónsson, bóndi frá
Lambeyri, um þrítugt: og Jón Jónsson, húsmaður
um fimmtugt, báðir kvæntir.
Ofan á þessar hörmulegu slysfarir bættist
enn, að þung sótt — taugaveiki — geisaði hér í
sveit meiri hluta sumarsins og í júlímánuði dóu
2 bændur í Örlygshöfn á hálfsmánaðar fresti,
báðir fátækir barnamenn, Jóhann Jónsson á Hnjóti
50 ára, og F.irfkur Eiríksson, bóndi í Tungu, 42
ára, fjölhæfur gáfumaður.
Afleiðingar þessa manntjóns og slysfara eru
mjög ægilegar, þar sem eru 13 fátækar ekkjur
eptir hina látnu og 33 börn á ómagaaldri. Marg-
ur hefur að vísu drengilega hlaupið undir bagga
og stutt ekkjurnar með ráði og dáð, svo að fáir
þessará einstæðinga og munaðarleysingja verða
þurfalingar sveitarsjóðs fyrst um sinn. En slíkur
mannskaði er sveitafélögunum til hnekkis um
mörg komandi ár. Ög þar sem er að sakna
margra góðra félagsbræðra og efnilegra ungra
manna fyrnist missirinn seint. Og lengi mun
þessa árs verða minnst hér sem einhvers hins
mesta óhappaárs, sem liðið hefur yfir þetta hér-
að.
Patreksfirði 7. janúar 1898.
A