Þjóðólfur - 31.01.1899, Blaðsíða 1

ÞJOÐOLFUR.
51. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 31. janúar 1899.
Nr. 5.
Útlendar fréttir.
Kaupmannahöfn 14. janúar.
Það má eflaust telja hið umliðna át eitt-
hvert hið viðburðaríkasta af seinni árum.
Það hefur varla verið tími til að minnast
frelsishreyfinganna fyrir 50 árum 1848 og
þeirra afkasta, fyrir nýju viðburðunum, sem
stundum hafa litið út fyrir að ætla að hleypa
heiminum í bál og brand, Á seinasta mán-
uði ársins hefur þó ekkert sérlegt borið til
tíðinda; menn hafa rifizt dálítið og flogizt á
hér og hvar, t. d. í París Og Búda-Pest, en
stórpólitiskt brimrót hefur varla heyrzt.
' Á Frakklandi eru mál þeirra Dreyfus
•og Picquarts stöðugt aðalumræðuefni. Eins
og áður er sagt, var máli Picquarts vísað
til meðferðar við herrétt, er halda átti 12. f.
m.; voru menn smeikir um, að hershöfðingj-
unum, fjandmönnum hans, mundi heppnast
að fá hann dæmdan. En svo sótti Picquart
um, að mál hans yrði fengið hæstarétti til
meðferðar, og þessari umsókn hans varð
framgengt; en alltaf situr hann þó í varðhaldi.
Að segja frá öllum þeim gauragangi, skömm-
um og óspektum, er orðið hafa milli fylgis-
og andvígismanna þessa manns, er ógern-
ingur og óþarft; mál hans endar að líkind-
um þannig, að hann verður sýknaður saka.
Eptir seinustu fregnum um Dreyfusn.ál-
ið, verður rannsókninni bráðum lokið. Ept-
ir er að eins að yfirheyra Esterhazy, er stefnt
hefur verið sem vitni, en af góðum og gild-
um ástæðum mun honum þykja ískyggilegt
að hætta sér til Parísarborgar. Það er nú
haldið, að hæstiréttur muni ekki beinlínis
^ýkna Dreyfus, heldur að eins ónýta dóminn
og vísa málinu til meðferðar við nýjan her-
rétt. Hvernig málinu svo reiðir af, er ekki
gott að vita, en ólíklegt er þó, að hann
verði aptur dæmdur sekur, því að rannsókn
haestarcttar hefur sannað, að sök hans hefnr
verið byggð á fölsuðum skjölum. Þannig
hefur hið opt umrædda skjal, er byrjaði með
orðunum: .cette canaille de. D.“ ogsem þótti
fremur öðru sanna sök hans, reynzt að vera
falsað. Og skjalasafnið leynilega, sem svo
hefur verið kallað, og sem nú eptir marga
mótspyrnu frá hermannaflokkinum er í hönd-
um hæstaréttar, kvað vera þýðingarlítið fyrir
mál Dreyfus.
Merkilegasta nýungin er annars skeyti þau,
sem komin eru frá Dreyfus sjálfum; hann
hefur verið yfirheyrður þar vestra og segir
tiú í hraðfregn til hæstaréttar, að hann hafi
■ekkert tll saka unnið og að allar sögusagnir
um, að hann nokkurn tíma hafi meðgengið,
séu helber ósannindi. Hann kveðst stöðugt
hafa búizt við, að mál hans myndi verða
endurskoðað innan skamms og hann verða
sýknaður; líklega hefur þessi von haldið hon-
um uppi, þrátt fyrir allar þrautir og hið ó-
holla loptslag l Djöfulsey. Það heyrist uú
ekkert um, að hann muni verða sóttur til
yfirheyrslu í hæstarétti.
Seinasta hneykslið í þessu máli er það,
að forsetinn í einni af deildum hæstaréttar,
Quesnay de Beaurepaire að nafni, hcfur sagt
af sér og borið sakir á glæpamáladeild rétt-
arins, sem fjallar um Dreyfusmálið, fyrir hlut-
drægni. Sakaráburður þessi þykir á rýrum
ástæðum byggður, en mun þó líklega skerða
álit réttarins nokkuð í augum almennings.
Dómsmálaráðgjafinn ætlar að rannsaka ákær-
ur þessar nákvæmar og hefur — til þess að
eyða allri tortryggni — ákveðið, að aðal-
forseti réttarins, Mazeau að nafni, skuli fram-
vegis standa fyrir rannsókninni í stað Loeu’s,
forseta sakamálsdeildarinnar, er hingað til
hefur haft þetta starf á hendi
Það var Quesnay de Beaurepaire, er
sem málafærslumaður vann bezt að því á
sínum tíma, að fella Boulanger. Þá níddu fylgis-
mennBoulangers hann vitanlega niður fyrir allar
hellur, en nú hefja þeir hann þar á móti til
skýjanna, því að þeir eru allir mótstöðumenn
Dreyfusmálsins.
Það er sagt, að þetta bragð Quesnay de
Beaurepaire’s sé lengi hugsað, og að hann
ætli sér nú að leggja lögfræðina á hylluna og
vinna sér frægð og frama á þeim pólitiska
vígvelli.
Félageitt, »La ligue de lapatrie franca-
ise* hefur nýlega verið stofnað af ýmsum
málsmetandi mönnum í París með þeim til-
gangi, að stofna til friðar og sefa æsingar
þær, sem Dreyfusmálið hefur valdið. Tak-
markinu verður þó varla náð, því að það
hefur sýnt sig, að félagsmenn eru einmitt af
flokki mótstöðumanna málsins.
Emil Zola kvað vera á Englandi; þeg-
ar hann flúði þangað, kunni hann ekki
eitt orð í ensku, það varð að skrifa fyrir
hann á blað nafnið á járnbrautarstöð þeirri,
þar sem hann ætlaði að hafna. Nú kvað
hann þó vera farinn að fleyta sér í enskunni.
í meiðyrðamáli, sem ritstjóri einn í París
hafði höfðað gegn honum, var hann ný-
lega dæmdur í sekt allmikla. Sögusagn-
ir um, að stjórn Frakka ætlaði að láta taka
hann fastan cg senda heim, eru víst óáreið-
anlegar.
Fyrrum ráðgjafi Constans, nú í öldunga-
ráðinu, kunnugur frá dögum Boulangers, er
orðinn sendiherra Frakka í Konstantinopel.
Eptir að Fashodamálið var til lykta|leitt,
eins og áður er sagt leit út fyrir, að*Bretar
og Frakkar ætluðu aptur að verða beztuvin-
ir. Nú er samt þegar farið að skvettast upp
á nýja vinskapinn; Englendingum þykja
Frakkar hafa raskað verzlunarréttindum
þeirra á Madagaskar. 1880 fengu Frakkar
verndarrétt yfir eyjunni. Bretar samþykktu
það, en áskildu sér ýms réttindi í launaskyni.
Seinna færðust Frakkar upp á skaptið og
köstuðu eign sinni á eyna, og svo fóru þeir
að gerast uppvöðslusamir gagnvart Bretum,
lögðu háan toll á vörur þeirra o. s. frv. Það
er út af þessu, að Bretar eru farnir að ybba
sig. Frakkar að hinu leytinu eru fokreiðir
yfir afskiptum Englendinga í Kína. Þeir
voru komnir í bezta horf með að auka land-
eignir sínar í Shanghai, en svo fóru sendi-
herrar Breta og Bandamanna á fund kín-
versku stjórnarinnar í Peking og mótmæltu
kröfum Frakka; þetta létu Kínverjar ekki
segja sér tvisvar og sögðu því þvert nei við
tilmælum Frakka.
Eptir uppástungu Kitchener's hershöfð-
ingja ætla Bretar — til þess að festa sig í
sessi — að stofna eins konar háskóla í
Khartum í Súdan; verður skólinn kenndur
við Gordon hershöfðingja, er féll þar um ár-
ið, og kallaður »Gordon Memorial College«.
Pólitiskur viðburður þykir það á Eng-
landi, að stjórnmálagarpurinn William Har-
court, sem verið hefur foringi vinstrimanna á
þingi Englendinga síðan Gladstone vék úr
völdum 1894, hefur sagt af sér forustu vegna
misklíðar milli fylgismanna sinna. Rosebery
lávarður og fyrrum ráðgjafaforseti þykir nú
standa nærri til þess að taka við stöðu
hans.
Friðarsamningurinn milli Spánverja og
Bandamanna var undirskrifaður 10. f. m.;
vantar nú að eins samþykki frá þingum
hlutaðeigenda; Bandamenn fengu auk Kúba
og Portorico, Filippseyjar gegn 20 mil-
jónum dollara ( þóknun. Blöðin segja,
að Ameríkumenn hafi dregið flagg sitt
upp í Havanna, höfuðstað Kúbu, í fyrsta
sinn á nýjársdag undir fagnaðarópum lýðs-
ins og vanalegum fallbyssudrunum. Þar á
móti hafa eyjarskeggjar þar eystra í Kyrra-
hafinu hvergi nærri tekið Bandamönnum með
vinakossi. Þeir vilja vera allskostar óháðir
og þykjast hafa loforð sigurvegaranna fyrir
því. Hér er því allt í uppnámi. Filippsey-
ingar búast nú til varnar gegn Ameríkumönn-
um, eins og fyr móti Spánverjum. Foringi
þeirra heitir Aquinaldo ogþykir vera manns-
efni mikið, þótt ekki sé hann nema 28 ára
að aldri. Það er útlit fyrir, að hann verði
ekki Bandamönnum þægur ljár í þúfum.
Þrátt fyrir friðarást Rússakeisara geng-
ur sú saga, að Rússar búi nú her sinn meira,
en nokkru sinni áður. Hið sama er og að
segja um flest hin stórveldin, einkum Þjóð-
verja.
Franz jósef Austurríkiskeisari hélt 50
ára ríkisstjórnarafmæli sitt 2. f. m. Það er
alltaf róstusamt í ríki hans. Rifrildið geng-
ur stöðugt fjöllunum hærra milli þjóðverska
flokksins og Czeka mest út af tilskipunum
þeim, sem ráðaneytið Badeni á sínum tfma
kom á fót um jafnréttindi þýzku og czekn-