Þjóðólfur - 10.08.1900, Blaðsíða 1

Þ JOÐOLFUR.
52. árg.
Reykjavík, föstudaginn 10. ágúst 1900.
Nr. 37.
Utlendar fréttir.
Kaupmannahöfn, 27. júlí.
Það leikur ennþá efi á því, hvort sendiherr-
ar Norðurálfuþjóða í Peking eru á lífi eða ekki.
Eptir fyrri fre'ttum áttu þeir allir að vera dauðir.
Blóðbaðið f Peking — sögðu blöðin — stóð 6.
júlí. En í seinni tíð hefur hver sagan rekið aðra
um það, að sendiherrarnir væru heilir á húfi og
undir vernd kínversku stjórnarinnar. Það hafa og
borizt skeyti frá t. d. ameríska sendiherranum
Conger, en þau voru ekki dagsett, og í þeim
stóð einmitt, að útlendingar í Peking væru 1
mestu hættu staddir. Sögur þessar stafa flestar
frá kínverskum höfðingjum óg er því lítt trúandi.
14. þ. m. tókst hermönnum stórveldanna í
áhlaupi að ná Tientsin á sitt vald, og tóku
þá ekki minna en 42 fallbyssui frá Kínverjum.
Þessi sigur lækkaði nokkuð rostann í Kínverjum,
og sumir segja, að sögur þeirra um að sendi-
herrarnir séu á lífi, eigi einungis að spekja Ev-
rópumenn og seinka ferð þeirra til Peking. Þessi
ferð kvað nú þó vera fullráðin, þrátt fyrir alla
afbrýðissemi meðal stórþjóðanna; fyrst átti leið-
angurinn að byrja í miðjum ágústm., en nú er
sagt, að ferðin muni hafin 1. ágúst.
Það gengur að öðru leyti nokkuð seint með
málarekstur stórveldanna. Japansmenn vildu
gjarna takast á hendur að skakka leikinn, en
vildu í staðinn fá leyfi til að kasta yfirráðum á Korea
lfkt og Bretar á Egyptaland. Þessu mótmæltu
Rússar og svo drógu Japansmenn sig í hlé.
Erakkar þykjast ætla að senda hermenn austur
— 40,000 — en það mun taka tíma. Rússar
hafa nóg að gera í Mandschúríinu og Amúrhér-
aðinu, þar sem Kínverjar hafa gerzt upp á þá, og
Bretar þora ekki að gera sig liðfærri á Indlandi.
Það er þannig allt útlit fyrir, að Kínverjar fái
ráðrúm til að vaða uppi enn um hríð, og upp-
reisnin fer að sögn vaxandi.
Li-Hung-Chang, vici-konungur í Kanton, hef-
ur verið kvaddur til Peking til þess að leita um
sættir. Hann er nú kominn til Shanghai og býst
við að vera þar um kyrt fyrst um sinn. Það
þykir benda á, að ástandið í Peking sé illt, og
að honum muni þykja miður fýsilegt að leita
sætta — meðal annars af þeirri ástæðu, að sendi-
herrarnir séu drepnir. Li hefur reyndar hvað
eptir annað lýst því yfir, að sendiherrarnir eptir
skýlausum fréttum væru óskaddir, en það þykir
sennilegt, að hann — sem er tveggja handa járn
— hafi með þessum yfirlýsingum að eins viljað
tefja framrás Evrópuliðsins til Peking.
Að öðru leyti er þess að geta, að keisari
Kínverja, Kwang-Szii, sem nú eptir allt saman
or sagður heill á húfi ásamt gömlu keisaradrottn-
ingunni, hefur beðið Viktoríu drottningu, Vil-
^jálm keisara og Mac Kinley, að stofna til frið-
ab en fengið þau svör, að um slíkt væri ekki að
ræða, fyr en Kínverjar hefðu skilað aptur sendi-
herrunum óskemmdum.
Þýzka stjórnin kvað hafa tilkynnt sendiherra
Kinverja í Berlfn, að hann megi ekki senda stjórn-
mni skeyti, nema þau áður hafi verið lögð fyrir
utanríkisráðaneytið og það hafi gefið samþykki.
En Vilhjálmur keisari hefur og ástæðutil að
Yera gramur í geði I
í hraðfregn 24, þ. m. frá I.orenzo Marques
til enska blaðsins »Daily Telegraph« segir svo:
3 seinustu dagana hafa staðið skæðar orustur,
400 enskir hermenn féllu í seinustu bardögun-
um við Deerdeport (fyrir vestan Pretoria).
Þetta sýnir, að Búar standa sig ennþá; einkum
virðist Botha yflrhershöfðingi hafa verið þeim
skeinuhættur í seinni tíð, ekki að eins við
Deerdeport heldur og við Nitrals Neck (18
mílur frá Pretoria), þar sem Bretar misstu margt
manna og 90 af þeirra mönnum voru herteknir
af Búum. í Óraníuríki hefur Dewet hershöfðingi
gert Bretum mikinn óskunda: í eitt skipti náði
hann enskri járnbrautarlest með 100 mönnum, í
annað skipti með 200. — Annars má um við-
skiptin þar syðra segja, að fréttirnar í seinni tíð
eru afar-ófullkomnar og óljósar.
Manntjón Breta í stríðinu hefur eptir slðustu
fréttum verið að öllu samtöldu : 1576 herforingj-
ar og 32,774 undirforingjar og dátar — drepnir,
særðir, herteknir, dauðir af sjúkdómum og slys-
um o. s. frv.
Það hafa lengi gengið sögur um það, að
Alexander Milanssyni, konungi í Serbíu, hafi
orðið illt til kvonfangs sakir óreglu og annara
annmarka. Nú er hann loks lofaður — fertugri
ekkju eptir verkfræðing, Draga Maschin að
nafni, hún hefur áður verið hirðkona hjá Natha-
líu móður hans. Alexander er 24 ára gl. Mil-
an unir þessum ráðahag stórilla, þó að hon-
um reyndar fyr meir hafi verið meinlítið við
kvennmanninn! Og ráðaneytið hefur sagt af sér
af skelfingu. Til þess að sýna óánægju sína- á
áþreifanlegan hátt hefur Milan afsalað sér em-
bættinu sem yfirhershöfðingi í Serbíu.
Pellieux hershöfðingi, einn af skæðustu
mótstöðumönnum Dreyfus’, er nýlega dáinn.
Með »Botnia« fer nú til Islands stúdenta-
flokkurinn danski, 82 að tölu. Ferðamenn
vænta sér mikillar gleði af förinni; það er víst
heldur ekki hætt við öðru en að landar vorir
taki þeim með vanalegri gestrisni og rausn eptir
þvf sem framast erunnt. Aldrei hefur Islendinga
verið betur og hlýlegar minnzt í dönskum
blöðum en nú um þessar mundir. Dr. Georg
Brandes — Islsndsvinurinn góðkunni — hefur
því miður orðið að hætta við ferðina sökum las-
leika. Það er víst naumast efi á því, að þessi
íslenzka hreyfing hér niðri — ef svo má segja —
er ekki sízt honum að þakka og hans áhrifamiklu
hlýmælum 1 vorn garð.
Reykjavík 7. ágúst.
Ítalíukonungur myrtur.
Hinn 29. f. m. var Húmbjartur Italíukonung-
ur staddur í bænum Monza á Norður-ítalfu skammt
frá Mílanó. Aflraunafélag fylkisins hélt þar þá
mót og hafði beðið konung að vera viðstaddan,
þá er verðlaunum væri úthlutað. Kom hann á
leikvöllinn kl. 9^/2 um kvöldið þenna dag og
dvaldi þar tæpa klukkustund. Að því búnu sté
hann upp í vagn sinn og ætlaði að aka til kon-
ungshallarinnar, en í því bili var skotið fjórum
skotum af skammbyssu út úr mannþyrpingunni
og hæfði eitt þeirra konung í hjartað. Hné hann
þá niður og andaðist að vörmu spori. Morð-
inginn var þegar handsamaður og átti lögreglan
fullt í fangi með að tálma því, að skríllinn mis-
þyrmdi honum. Hann er ítalskur silkivefari að
uppruna og er fæddur í Toscana 1869; en hef-
ur verið 6 ár í Ameríku og var nýkominn þaðan,
þá er þessi atburður varð. Hann játaði tafar-
laust á sig glæpinn, en kvaðst einungis hafa
unnið hann af eigin hvötum; flestir telja þó lík-
legra, að stjórnleysingjar (anarkistar) hafi verið
með hér í ráðum og útvalið mann þenna sem
verkfæri sitt. Situr hann nú 1 dyflizu og bíðuc
dóms.
Húmbjartur konungur var 56 ára að aldri
(f. 1844). Hann var sonur Viktors Emanúels II,
er þá var konungur í Sardinfu. I stríðinu 1866
milli Austurríkismanna annars vegar og Prússa
og ítala hins vegar ávann hann sér góðan orðs-
tír fyrir hraustlega framgöngu í orustunni við
Custozza. Hann kom til ríkis í janúaí 1878.
Drottning hans var Margrét prinsessa af Savoy-
en; voru þau hjón bræðrabörn. Hið eina bara
þeirra er erfðaprinzinn, Viktor Emanúel hinn III.
með því nafni, er nú kemur til ríkis eptir föður
sinn. Húmbjartur konungur var að mörgu leyti
nýtur konungur og lét sér annt um framfarir
lands síns, en einkum var honum umhugað um
að efla herinn, enda hefur nú Italía meiri hern-
aðarbyrði á herðum sér en hún getur risið und-
ir. Vegna þessa hernaðardálætis síns var hann
ekki svo vinsæll sem ella, og tvisvar hefur honum
áður verið veitt banatilræði, í fyrra skiptið 1878,
þá er hann kom til ríkis, en í hið síðara 1897.
A1 fr e d. hertogi í Saxen-Coburg-Gotha, næst-
elzti sonur Viktoríu Englandsdrottningar dó 31.
f. m. Hann var 56 ára að aldri. Arið 1893
varð hann hertogi í Saxen-Coburg-Gotha, en
nefndist áður hertoginn af Edinborg. 1862 var
honum boðinn konungdómur á Grikklandi, en
hann þáði hann eigi.
Af Búum hefur það síðast frétzt, að Bretar
hafa umkringt meginher þeirra í Óraníuríkinu í
dal einum, er Brandwaterá rennur um. Umhverf-
is eru há fjöll, sem ófærter að komast yfir með
vagna eða fallbyssur, en 1 öll skörð settu Bretar
liðsflokka til þess að varna Búum undankomu.
Lið Búa á þessum stað var 5000 manna undir
forustu Prinsloo yfirhershöfðingja Óranluríkisins.
Þá er hann sá, að í óvænt efni var komið, bað
hann um fjögra daga vopnahlé til þess að semja
um frið, en við það var ekki komandi og kváðu
Bretar hann verða að gefast upp skilmálalaust
eða berjast ella til þrautar. Gekk þá Prinsloo
og tveir aðrir foringjar Búa á fund Englendinga
með 986 menn og gáfust upp skilmálalaust. Hin-
ir höfðust við þar í hæðunum, þá er síðast frétt-
ist, en lítil von var um, að þeir mundu sleppa það-
an. Er lið Óraníumanna þá úr sögunni fyrir utan
2000 manns undir forustu Christians de Wet, en
að honum er nú allmjög farið að kreppa. Sagt
er, að Botha yfirhershöfðingi Búa í Transwaal
vilji gjarnan gefast upp, en sjái sér það ekki
fært á meðan Chr. de Wet er fastráðinn í að
halda ófriðinum áfram.