Þjóðólfur - 05.10.1900, Side 2

i78
»innlimunar-pólitfk« Valtýs. Varð þeim flokks-
mönnum hans allerfiðlega um að verja hana. —
Þá fór Árni nokknr Þorkelsson á Geitaskarði að
lesa upp ritgerð úr »Nýju-Félagsritunum« eptir
Jón Sigurðsson, og hugðist að sanna með því, að
hann myndi fremur hafa orðið Valtýavmegin, ef
hann nú lifði.1)!!! Mikil er speki þeirra »Valtý-
inga«! Næst uppgötva þeir líklega, að Benedikt
heit. Sveinsson hefði orðið »valtýskur«, ef hann
hefði lifað nokkrum mánuðum lengur. Fáir gerð-
ust til þess að hlýða lestri Árna þessa og þótti
sumum »and-Valtývum« það sæta firnum miklum,
er slíkur maður leyfði sér að snerta á ritum ept-
ir J*ón Sigurðsson. Gerðist þá hark nokkurt og
háreysti og hætti Árni því brátt lestnnum, enda
mun hann ekki ofvel læs.
Nú biðja nokkrir »and-valtýskir« Húnvetning-
ar þig, xÞjóðólfur sæll«, að flytja línur þessar, því
að eigi nennum vér, að »Valtývar« séu einir látn-
ir segja »pólitísk« tíðindi héðan úr sýslu.—Enn
fremurbiðjum vér kærlega að heilsa »ísafold«, og
segir hún líklega ekki lengur: »treggáfaður Hún-
vetningur«, heldur: »treggáfaðir Húnvetningar«.
Teljum vér líklegt, að jafnguðhrædd og bænræk-
in sála og Einar Hjörleifsson taki oss nú dug-
lega til bæna og að hann biðji drottinn sinn og
þá beilögu Vesturheimspresta, »sankti« Friðrik og
helga Jón, að vera oss »treggáfuðum« líknsama,
er svo mjög höfum ratað í myrkur vanþekking-
arinnar. — Gleymir hann nú og vonandi ekki,
að tala um sgyllta borðann sýslumannsins«, er
honum einu sinni var mjög í nöp við. Má vera,
að hann segi, að vér höfum látið allt vitið 1
»gyllta borðann« — og munum vér eigi reiðast
því. Viljum enda mikhi heldur hafa það þar en
víða annarstaðar. Myndum þannig fremur kjósa
það í »borðanum« en niðri í kexprangaratunnu
úti í Kaupmannahöfn. H é ð i n n.
Alþingiskosningar í ísafj.sýslu.
Skú 1 i og ,I»jöðviljinn‘.
Ur ísafjarðarsýslu er ritað 12. f. m.
»Þjóðviljinn (o: Skúli) er nú búinn að skýra
frá kjörfundí og ýmsu, sem gerðist fyrir hann og
á honum, en af því sannleikinn er sagður þar
eins og Skúli vanalega segir sannleikann og hann
minnist að eins á þann flokkinn, sem móti hon-
um var við kosningarnar, virðist vel við eiga að
eitthvert blað flytji sannar sögur um atferli Skúla
og hans flokks í kosningarbaráttunni.
Fyrir kjörfundinn, eða áður en verulegar
»agitationir» fóru fram af Skúla-liði kom víst fá-
um til hugar, að atkvæðin á kjörfundinum myndu
falla eins jafnt og raunin varð á. Þá hafði Haf-
steinn almennt fylgi, Skúli lítið og sera Sigurður
ekkert og er víst óhætt að fullyrða það, að hefði
maður haft góðan bónda að setja við hlið Haf-
steins og engar eða litlar »agitationir« átt sér
stað, þá hefðu þeir báðir setið heima, séra Sig-
urður og Skúli.
En þetta fór á annan veg. Þennan góða
bónda vantaði, og þegar svo loks séra Þorvaldur
gaf kost á sér, var Skúla-lið búið að smalatölu-
vert víða. — Alvarleg hreyfing komst samt ekki
á liðið fyr en eptir að það fór að kvisast, að
prófastur ætlaði að gefa kost á sér. Þá fóru
bréfin og smalarnir að ganga eins og gráir kett-
ir og allt heimilisfólk Skúla fékk nóg að gera.2)
Um Önundarfjörðinn riðu þeir Hólmgeir
Jensson dýralæknir og Rósenkrans nokkur Rósen-
kransson nótt og nýtan dag með skjal til undir-
skripta, innihaldandi loforð um, að kjósa Skúla.
Einstaka bóndi hafði spurt að, hvað eiginlega mælti
J) Árni þessi var meðreiðarsveinn Einars Hjör-
leifssonar, er hann ferðaðist hér um sýsluna í fyrra
vor — Hefur hann verið „valtýskur" síðan - og er
líklegt, að hann hafi haft þessa vizku þaðan.
2) Hér er sleppt úr sögu um mann í Dýrafirði í
sambandi við Skúla og nokkra „bláa“. Ritstj.
með því að halda í Skúla sem þingmann, þeim
virtist nú að helzta sómastrykið(!) sem hann hefði
gert, síðan hann kom á þing, væri það, að greiða
atkvæði sjálfur um 5000 kr. gjöf til sín. Á-
rangurinn af þeirri smalamennsku varð sáralítill,
að eins 8 eða 10 menn létu tilleiðast að skrifa
undir, og einhverjir af þeim, sem skrifuðu undir
stóðu ekki við loforð sín, því þeir sögðu, að sér
hefði verið sagt ósatt um eitthvað, sem í skjal-
inu stóð, eða því viðvíkjandi. —
Það þótti einkennilegt við smölunina íYest-
ursýslunni, að Skúlamenn nefndu þar ekki séra
Sigurð á nafn; en þeir sem þekkja Skúla furða
sig ekki á því, þótt hann reyndi að ná sér f atkv.
frá vini sínum og »kollega« þar fyrir vestan, svo
hann sjálfur væri viss um að komast á þing;
hann hefur haldið að slíku mundu menn ekki
taka eptir. En þessi aðferð Skúla er ekki nema
rétt eptir öðru frá hans hendi. —
í Hólshreppi (Bolungarvík) og Eyrarhreppi
(Hnífsdal) hefur Skúli — að því er sannorðir
menn hafa sagt nú eptir kosningarnar — haft
menn síðan snemma í sumar og var einskis látið
ófreistað af þeirra hendi til að binda menn og
safna atkv. handa Skúla, enda eru vlst teljandi
þeir menn f báðum þessum hreppum, sem ekki
eru meira og minna skuldugir honum og sumir
enda svo þúsundum skiptir. — Þegar þessir þús-
unda-skuldaþrjótar eru sendir á hina, sem skulda
í hundraðatali, þá má nærri geta, að eitthvað
verður ágengt!
Séra Sigurður Stefánsson hafði tekið að sér
allt Djúpið innan Arnarness og norður að Jökul-
fjörðum og fór hann að sögn »inn á hvert einasta
heimili«, enda breyttust slcoðanir manna á því
svæði mjög mikið eptir þá heimsókn. Það
má heita svo, að hann og Skúli fengju flest þau
atkvæði, sem greidd voru úr Djúpinu, enda hafði
verið búið svo um hnútana, að þeir, sem fylgdu
Hafstein og prófasti voru látnir sitja heima. —
Skúli segir í »Þjóðv.«, að þegar Djúpmenn hafi
verið búnir að kjósa, þá hafi séra Sigurður haft
»mun fleiri atkvæði en Hafstein«. En sannleik-
urinn er sá, að séra Sigurður hafði — segi eg og
skrifa — einu atkv. meira.
»Þjóðv.« gerir mikið úr atkvæðasmölun séra
Kjartans á Stað f norðurhreppunum en gleymir
að geta þess, að hann sjálfur (o: Skúli) sendi
þangað Bjarna Kristjánsson skipstjóra með makt
og miklu veldi til þess að afla sér atkvæða. —
Hvort Bjarni hefur boðið þar fram þá »bláu«
eða góð verzlunarkjör, er ekki fullsannað, en
hitt er víst, að hann fékk nokkra menn með sér,
sem alls ekki höfðu ætlað sér á kjörfund. Yfir
höfuð situr sízt á Skúla að bregða mótstöðumönn-
um sínum um sóviðurkvæmileg vopn«, af þeirri
einföldu ástæðu, að enginn hefur brúkað þau
nema einmitt hann sjálfur. Saga sú, sem hann
helur verið að breiða út um séra Kjartan og fleiri
nafngreinda menn eru vanaleg »Þjóðvilja«-sann-
indi, sem víst enginn tekur trúanleg, enda eru
þau þannig löguð, að það þarf meira en meðal-
aula til að trúa þvf, að t. d. séra Kjartan hafi
^agt sögu þá, er »Þjóðv.« hefur eptir honum.
Þá vil eg minnast lítið eitt á kjörfundinn,
Þeir héldu þar allir ræðu þingmannaefnin og
lýstu skoðunum sínum á helztu landsmálum nema
Skúli. Ræða hans gekk eingöngu út á það, að
níða mótstöðumenn sína, brígsla Hafsteinog séra
Þorvaldi um hitt og þetta, og yfir höfuð skamma
alla, sem ekki fylgdu honum. — Það kvað svo
rammt að rostanum og skömmunum í honum, að
oddviti kjörstjórnarinnar varð tvisvar eða þrisvar
að þagga niður í honum og áminna hann um,
að brúka sæmilegt orðbragð. Ræða Skúla gerði
náttúrlega »lukku« hjá einstöku mönnum, því þeir
menn eru til, sem álíta þá mestu mennina, sem
geta skammað og nítt mótstöðumenn sína sem
mest. —
Eitt »vopnið«, sem Skúli brúkaði til að afla
sér atkvæða, var, að hafa 2 menn á kjörfundin-
um til þess að skrifa upp nöfnkjósenda oghverja
þeir kusu. Nokkrir héldu, að hann gerði það f
því skyni, að fullvissa sig um, að kjörstjórnin
skrifaði rétt upp nöfnin, en aðrir og það sann-
orðir menn, sem töluvert eru kunnugir, fullyrða, að
hann hafi gert það til þess að geta á eptir laun-
að mönnum atkvæðagreiðsluna eptir maklegleik-
um. — Þetta, skuldasúpan og hræðsla við per-
sónulegar skammir í »Þjóðviljanum« hefur rnáske
útvegað honum fleiri atkvæði en margur heldur.
Þegar nú á allt er litið, þá megum við ís-
firðingar í rauninni vera ánægðir með úrslit þing-
kosninganna. — Við gátum tæpast vonast eptir
því, að maður, sem fyrir nokkrum árum var í
jafnmiklu áliti og Skúli var hér, missti svo allt f
í einu traust og álit almennings, að honum, með
jafngífurlegri »agitation« og hann beitti í þetta
sinn, sem fyrverandi alþingismaður, kaupmaður
og ritstjóri, gæti ekki í þetta skipti tekizt að
fleyta sér inn á þing. — En tímarnir breytast og
mennirnir með og spá margra ersú, að þeir tím-
ar muni koma, að almenningur læri að þekkja
hann rétt og meta mannkosti hans.
Það mætti margt fleira tína til sögulegt við-
víkjandi þessum alþingiskosningum, en tíminn
leyfir ekki að fara lengra út í það. Að eins skal
það tekið fram, jafnvel þótt þess ætti ekki að
gerast þörf, að flest það, er »Þjóðv.« segir um
»agitationir« mótstöðuflokks síns, er ósanninda-
uppspuni Skúla sjálfs, auðsjáanlega sett saman í
því skyni, að telja þeim mönnum trú um, sem
ekki eru kunnugir, að fylgið og dálætið, sem
menn höfðu á honum fyrir nokkrum árum hér,
sé enn við líði og að það sé einungis afþví, að
einstakir menn vilji spilla fyrir honum, að hann
máske ekki kæmist að eða hafi fengið eins mörg
atkvæði, eins og hann ella hefði fengið.—Já, mik-
il er sannleiksástin!
»Þjóð'riljinn« segir, »að kosningin sé »póli-
tiskthneyksli« og er það auðvitað alveg
rangt. Kosningin sýnir, að hér erutveir flolckar,
og að hvorum flokknum um sig hefur tekizt að
koma þeim manni á þing, er hann helzt vildi.—
Sé hér um nokkurt hneyksli að ræða, þá er
það innifalið í því, að Skúli skyldi vera kosinn
til þings á þann hátt og með þeim meðulum, sem
brúkuð voru tilþess«.
Djúpmadur.
Ný uppfundning, sem haft getur í för
með sér mikil áhrif á kjötmarkaðinn, hefur verið
reynd 1 sumar við flutning á nýju kjöti sjóleiðis
frá Ástralíu og Argentínu til Englands. Hingað
til hefur ís aðallega verið notaður til að verja
kjötið skemmdum, en það hefur aldrei getað
haldið sér fullkomlega með þeirri aðferð, ávallt
misst nýja bragðið, á sama hátt, eins og menn
hér hafa reynslu fyrir með kjöt, sem geymt er f
íshúsum. En þessi nýja uppfundning, er þýzkt
verzlunarfélag hefur keypt einkaleyfi til, er fólgin
í því að hreinsaloptið í kjötgeymslukletunum svo
rækilega, að þar verði engin óhreinindi eptir, og
framleiða þar svo mikinn kulda, sem unnt er.
Helzt þá kjötið að sögn alveg óskemmt, mjög
langan tíma. Var ger tilraun með þetta á dá-
litlum kjötfarmi frá Argentínu til Liverpool snemma
í f. m. og reyndist kjötið, eptir 34 sólarhringa
flutning, jafngómsætt og mjúkt, eins og af ný-
slátruðu fé. Enska blaðið »Daily Mail«, er get-
ur um þessa tilraun, skýrir frá, að umboðsmaður
þeirra Parkers & Frasers í Liverpool, hafi skýrt
fregnrita blaðsins lauslega frá þessari nýju aðferð,
er enn sé þó haldið áð mestu leyti leyndri af
verzlunarfélagi því, er einkaleyfið hefur keypt.
En af orðum blaðsins má ráða, að þeir Parker
hafi átt kjötfarm þennan. Er ekki ósennilegt að
ætla, að einmitt þessi nýja kjötvörzluaðferð hafi
átt verulegan þátt í fjárkaupaapturkipp þeirra
félaga hér í sumar, að þeir hafi séð, að þeir gætu