Þjóðólfur - 07.03.1902, Blaðsíða 3

39
burður virðist hafa fallið yfirvaldinu bet-
Ur í geð, því upp frá þeirri stundu send-
Ir það piltinn aptur niður að Hala, og
nú þarf hann ekki lengur að gista 1 af-
hýsi, heldur mátti hann þá bæði umgang-
ast heimilisfölkrð og sofa hjá því, þar til
hann skömmu síðar var fluttur yfir að
Skúmsstöðum til föðursystur yfirvaldsins.
Á meðan Guðjón dvaldi í gæzluvarðhald-
inu í Hala, og stóð við sektarjátningu
sína, var eg kallaður þangað fyrir rétt,
til þess að gefa upplýsingarmáli hans við-
■víkjandi; og um framkomu sýslumannsins
i það skipti, gagnvart mér, hlýt eg að
segja, að eg gat eigi álitið hana sem sæmi-
legasta fyrir yfirvald. — Og mun eg þeg-
ar til kemur geta fært nægar sannanir íyr-
ir því. Rötfestist þá í meðvitund minni,
að eg myndi vera undirorpinn ofsóknum
frá yfirvaldsins hálfu. Hvort sá grunur
minn er réttur, skal eg ekkert um segja,
tíminn og reynslan verða að skera úr því.
En eptir það, að Guðjón hafði breytt fram-
burði sínum, fór hver óhróðurssagan á
fætur annari, að berast út um mig, kring-
um réttarstaðina og sýslumannssetrið. Fyrst
heyrðist það, að eg og konan mín hefðum
átt að hræða Guðjón til að meðganga á
sig saklausan umrædd Srot. Síðan hef-
ur það flogið fyrir, — hvaðan sem rótin
er runnin, — að eg sjálfur hafi átt að
stela krónunum frá konu minni, og narr-
að Gttðjón til að meðganga það svo á
sig. Við mann hefi eg talað, sem viðstadd-
ur var við réttarpróf það, sem á að vera
Undirrótin að þessari sögu. Svaraði hann
spurningu minni, viðvíkjandi framburðin-
um, á þessa leið: »Eg get ekki neitað
því, að Guðjón bar ekki á móti því, að
hann hefði ekki verið narraðu'r til að með-
ganga«. Og þetta, sem eg trúi aðsérétt
hermt, sýnir fyllilega, hverjar spurningar
hafa verið lagðar fyrir fáráðling þann, sem
Undir ákæru stendur. Enda hefur sýslu-
tnaður gefið það í skyn, að eg stæði Und-
ir ákæru, án þess að tiltaka hverskonar.
En af öllum þeim óhróðurssögum um
mig, sem ganga kringum sýslumannssetr-
tð og réttarstaðina, og eiga að vera byggð-
ar á framburði Guðjóns — hvort slíkir
framburðir hans eru til, eða hvort þeir
eru tilorðnir á eðlilegan hátt, er mér 6-
kunnugt—leikur mér og öðrum fleiri grun-
Ur á þvf, að slíkt eigi rót sína að rekja
til þess, að eg ásamt sárfáum öðrum 1
útparti sýslunnár, hefi fyllt flokk andstæð-
inga sýslumanns í pólitíkinni, og að það
kunni ekki að bæta um fyrir mér, að eg
€r mágur séra Eggerts Pálssonar á Breiða-
bólsstað, sem teljast má höfuðmaðurinn
bér f sýslu í hinum pólitiska mótflokki
sýslumanns og Valtýs, en sem hvorki hár
né lágur þorir að snúast beint framan að,
sakir ástsældar hans og virðingar. En
væri það svo, að maður ætti æru sína,
og framtfð konu og barna, undir sinni
pólitisktt skoðun, þá fer sannarlega að
verða varlega farandi. Og þá er eigi að
furða, þótt sannfæringarinnar kunni lítið að
gæta hjá lítilsigldum kjósendum, þegar
sýslumaðurinn sjálfur er í kjöri. — En
svo er þó fyrir að þakka, að enn þá get-
Ur það reynzt sannleikur, að sá, er gref-
ur öðrum gröf, fellur í hana sjálfur, og
að svo lengi megi grafa, að hún geti rúm-
að þrýstinn og þrekinn btik og þóttafulla
sál.
En þótt eg — minnugar afdrifa Sæ-
uuindar sál. í Sólheimahjáleigu, — hafi
sýnt yfirvaldi mínu, Magnúsi sýslum.
lorfasyni, tilhlýðilega undirgefni og virð-
ln8u, á meðan hann hefur setið gagnvart
^úr, f sfnum valdasessi, þrátt fyrir það
í>ótt orð hans hafi eigi alltaf verið sem
burteisust mér til handa, þá er samt
eigi vfst, að hann megi gera sér reikn-
lng fyrir sömu undirgefni og kurteisi, er
v>ð hittumst á annan hátt, og stöndum
jafnar að vígi,
p. t. Kollabæ 20. febr. 1902.
Nikulás Þórðarson
(frá Unhól).
lír l>réfl úr Ámessýslu 26. febr.
Nú ætlar að fara að verða sitthvað lagt
til í pólitlkinni. Eg er hræddur um, að
Valtýingar séu að finna upp á öllu mögu-
legtt og ómögulegu, til pcss að við ekkert
verði ráðið nema frumvarp sfðasta alþing-
is. Nú koma fleygarnir hver á fætur öðr-
urn og nú eru það peir, sem vilja eða rétt-
ara pykjast vilja meira, meira og meira!
Allt tómt tál, fals og hræsni! Þeirra pró-
gram var þó ekki alls fyrir löngu þetta:
að taka því litla, sem byðist, ekki að krefj-
ast ofmikils, bara að brúka lempni og lít-
ilþægni, en þið, heimtufreku mennirnir átt-
uð þá að gera^allt ónýtt fyrir þeim með
því, að fara fram á ofmikið o. s. frv.
Eg hef aldrei látið eitt orð heyrast frá
mér um þetta mál, hvorki munnlega né
skriflega, — og álít eg það litlu skipta,—
en eg hef horft á og veitt öllu nákvæma
eptirtekt, og það get eg sagt, að nú finnst
mér, að enginn megi horfa lengur á leik
þeirra aðgerðarlaus. Það er víst almennt
álitið, að ekki hafi verið ofmælt, að kalla
það ganga glæpi næst, að samþykkja frum-
varpiðí efri deild í sumar, og hvernig sem
Kristján Jónsson eða aðrir valtýskir of-
stækismenn þvo sér og nudda hendurnar
af því máli, þá mun sagan ekki ganga
svo fram hjá þessum mönnum eða þeirra
líkum, að hún ekki sjái á þeim óhreininda-
blett af þessu máli og sízt mundu menn
hafa kosið það um son Jóns heitins Sig-
urðss. á Gautlöndum. — Um Skúla og blað
hans eyðir enginn orðum; þaðer svo langt
frá því, að nokkur góður maður geri svo
lítið úr sér, að taka maik á honum, —
menn brosa að eins fyrirlitningarbrosi, þeg-
ar þeir sjá hvaö hann er úfinn og illa tætt-
ur t framan. Það er almennt álitið hér,
að níð um einstaka menn, — og þeir eru
nú æði margir, sem það fá, — bæði í Þjóðv.
og Isaf., sé mesta hrósunarefni fyrir þá.
Að vera níddur í „Þjóðviljan um“ og „Isa-
fold“ verður bráðum jafn eptirsóknarvert
og það, að vera sæmdur heiðursmerki.
Skyldu ritstj. þessara blaða hafa ætlazt til
þessa? Skyldi Isfirðingum ekki þykja sómi
að því, að láta Skúla skipa sæti Jóns heit-
ins Sigurðssonar eða Hannesar Hafsteins
á þinginu? Um Isafoldar-Björn er óþarft
að tala margt. Hann er orðinn svo þekkt-
ur hér í sýslu, að enginn villist á, hvar
vísa á honum til sætis. Annars er hann
nú farinn að gugna og ganga meir og
meir ofan í forina, karlhróið.
Snður-Þingeyjarsýslu (Höfðahverfi) i7.febr.
Tíðin hefur verið fremur stirð hérívet-
ur, einlægar norðanhríðar og harka svo
mikil, að eg man ekki eptir öðru eins frosti
síðan veturinn 1887—88. Eg er hræddur
um, að heyskortur verði hér um slóðir, ef
þessu heldur áfram, kannske fram á sum-
ar, en fyrningar voru hjá mörgum frá
fyrra ári, og heyskapur góður í sumar, svo
menn ættu síður, að verða heylausir. Gufu-
skipið Egill, sem lagði af stað frá Akur-
eyri 4. þ. m. til útlanda, ætlaði austur með,
en komst ekki fyrir ís hjá Langanesi, sneri
svo við og ætlaði vestur með, en komst
eigi að heldur fyrir ís. Nú er hann inn
við Hrísey, og liggur þar. Svona er ís-
hellan úti fyrir, en lagnaðarís á öllum firð-
inum frá Hrísey og inn á Akureyri.—Afla-
brögð fremur lítil á opna báta austan Eyja-
fjarðar í haust, en síldarafli góðurum tfma
í september. — Fjárverð betra en í fyrra,
100 punda kind á 13 kr. og féð með fall-
egra móti í haust, enda var sumarið hið
bezta og féð komst snemma á afrétti. —
Um Ameríku-ferðir heyrist ekkert talað.—
Borizt hafa hingað fregnir um !át valtýsk-
unnar, og held eg að fáir syrgi hana hér.
Ekki hefur Isudilkurinn á Akureyri neitt
getið um lát Valtýssu, en hann heldur
kannske eins og gamla ísa, að hún sé
bráðlifandi og einmitt í blómasínum. Það
hefur nú heyrzt, að Vestmannaeyjakjós-
endur ætli eigi að kjósa sjálfan doktorinn
framar, heldur heimastjórnarmann á þing.
Oskandi væri, að önnur kjördæmi lands-
ins, helzt hvert eitt eina.sta, sendu heima-
stjórnarmenn á þing, en launuðu Valtýing-
um yfirgang þeirra á þinginu í sumar, og
lofuou þeim að sitja heima fyrst um sinn,
eða yfir næsta kjörtfma.

Til nartgjapna nágrannans.
Alveg er hann innantómur,
uppgerð: svipur, fas og rómur,
ekki býsna umtalsfrómur,
yfir höfuð: magur lómur.
Frá Z. H. B.
Dáln
er hér í bænum 1. þ. m. ekkjufrú Ó 1 í n a
Marie Christine Vigftisson, ekkja
Sigurðar Vigfússonar fornfræðings (-[- 1892)
83 ára gömul, (f. í Ólafsvík í febr 1819).
Hún var dóttir Isaks Jacobs Bonnesens
sýsluntanns í Rangárvallasýslu (*J* 1835),
giptist fyrst Jóhanni Árnasyni sýslumanni
í Þingeyjarsýslu (-j- 1840), síðan Vigfúsi
Thorarensen silfursmið, syni Bjarna amt-
manns Thorarensen, og síðast Sigurði forn-
fræðing. Hún var gerfileg kona á yngri
árum, og að rnörgu vel farið.
Látinn eríf. m. á ísafirði Óli F. Ás-
mundsson verzlunarmaður. Hann var
kvæntur Louise Hall og áttu þau einn son,
Wilhelm, sem er í latínuskólanum.
Hinn 4. f. m. andaðist í Flatey J ó n
Pétursson, fyr verzlunarstj. á 65. ald-
ursári (f. í Skáleyjum 12. sept. 1837) fjör-
maður og gáfumaður og vel látinn. A
ekkju og tvö uppkomin börn á lífi.
Prestkosning
er um garð gengin á Lundi í Lundar-
reykjadal, oghlautséra Sigurður Jóns-
son á Þönglabakka kosningu með 18 at-
kv. Hinn umsækjandinn, séra Jónmund-
ur Halldórsson aðstoðarprestur í Ólafsvík
fékk 9 atkv.
Norskur björgunarbátur
»Achilles« kom hingað 3. þ. m. til að
ná út gufuskipinu »Modesta«, er strand-
aði hér 7. f. m.
Færeyska varðskipið
»Beskytteren« kom hingað enn aðnýju
4. þ. m. með 2 botnvörpuskip, er það
hafði tekið í landhelgi við Grindavík. En
með þvf að ekki sannaðist, að skip þessi
hefðu verið við veiðar í landhelgi, héldu
þau afla og veiðarfærum, en urðu að gjalda
sekt, annað 800 kr., hitt 600 kr.
Glasgow seld.
Þorvaldur bóndi Björnsson á Þorvalds-
eyri, sem staddur er hér þessa dagana, hef-
ur keypt Glasgow af Einari Benediktssyni
yfirréttarmálfærslumanni fyrir 25,000 kr.
Ætlar Þorvaldur að flytja búferlum hing-
að til bæjarins næstkomandi vor eptirnær
40 ára rausnarbúskap á Núpakoti og á
Þorvaldseyri.
Sýslanin
sem ráðskona á Holdsveikraspítalanum
í stað ekkjufrú Kr. Guðmundsen, er veitt
prestsekkju Guðrúnu Bjarnardóttur, frá
Sauðanesi, systur séra Halldórs Bjarnar-
sonar.
Hafís
allmikill var fyrir Norður- og Austur-
landi í f. m., hafþök víðast hvar úti fyr-
ir, en lagnaðarís mikill inn á fjörðum.
Mikill hafís á Húnaflóa og hrafl á ísa-
fjarðardjúpi og fyrir Vestfjörðum. Er því
allhætt við, að »Vesta« komist ekki leið-
ar sinnar umhverfis land í þ. m.
Fiskafli
var mjög góður við Isafjarðardjúp í f.
m., 50—60 kr. hlutur á dag.
,SkrumaugIýsingar‘
6. Kristjánssonar.
» _____
(Niðurl.). Um útsöluverð P. & St. á org-
elum frá amerískum verksmiðjum segir að-
alumboðsm. þeirra, B. Kr., að „verzlunarhús-
ið P. & St. setur sanngjarnt verð á vöru
sína, miðað við vörugæðin“. Hann vill þvf
með þessum og öðrum orðum telja mönn-
um trú um, að orgel frá P. & St. séu, að
minnsta kosti þeim mun vandaðri og kosti
þeim mun meira f innkaupi en orgel þau,
sem eg sel, sem þau eru seld dýrari út.
Við skulum sjá, hve satt 'það reynist!
Petersen & Steenstrup selja, meðai ann-
ars, amerísk orgel, sem nefnast „Chicago
Cottage Organs", sem B. Kr. segir, að séu
vönduð orgel, og sem m. a. s, eru það líka.
Ódýrasta orgel með tvöföldu hljóði afþeim,
er samkvæmt vefðlista, er eg fékk síðastliðið
sumar frá félagi því, er smíðar þau, orgelið
Style 1. Það orgel selja P. & St. á 244 krón-
ur í umbúdum í Khöfn, sé það borgað út í hönd
annars á 270 krónur, en ekki á 225 kr., eins
og B. Kr. segir. Þetta sama orgel, Style I,
býðst eg til að selja í umbúðum í Chicago
111. U. S. A. á að eins ijo krónur, og tek
eg þó fullt eins mikil ómakslaun á þessu sem
samskonar orgeli hjá Beethoven P. & O. Co.
Það er því auðséð, að þetta orgel er að
minnsta kosti sama sem ekkert dýrara í inn-
kaupi en orgel með sama hljóðmagni og líkri
gerð hjá Beethoven P. & O. Co, þvf það sel
eg á 125 krónur í umbúðum í Washington,
og er þó þessi 5 króna munur ekki nauð-
synlegur. Eptir réttu verði að dæma eru þvf
engar Itkur til að pau séu vandaðri en org-
el frá Beethoven P. cb= O. Co. Þau eru,
eins og áður er sýnt, ekki af peim ástæðum
svona dýr hjá Petersen & Steenstrup. Þetta
sama orgel, Style I, skal eg einnig selja á
„transit" við skipsfjöí í Kaupmannahöfn á
180 krónvr gegnfyrirframborgun, og kannske
fyrir minna verð. P. & St. selja orgel frá
sama félagi, Style 96, á kr. J02J0 í umbúð-
um „netto". Eg skal selja sama orgel á
„transt" í Khöfn á „netto" 2JJ krónur í um-
búðum. P. & St. selja frá sama félagi org-
elið, Style 37, á „netto" kr. 347,50 f umbúð-
um. Sama orgel skal eg selja á „transit" í
Khöfn á „netto" 270 krónur í umbúðum.
Öll önnur orgel frá sama félagi skal eg selja
tilt'olulega jafn miklu ódýrara en P. & St.
Til þess að geta þennan samanburð ekki
óþarflega langan, lýsi eg þvf yfir, að eg skal
ennfremur selja orgel frá tveim öðrum ame-
rfskum orgelverksmiðjum, sem P. & St. hafa
umboð fyrir f Danmörku, fyrir tiltölulega jafn
miklu lægra verð en þeir (P. & St.), sem
undanfarin dæmi sýna.
Eg hef sýnt hér að framan, að Petersen &
Steenstrup selja orgel af sömu tegund, frd
sömu verksmiðju, upp og ofan c.JO°/o dýrari
en eg sel þau, eingöngu af þvf að þeir
leggja c. 30% meira á pau en eg. Þetta
kallar umboðsm. þeirra B. Kr., að „setja
sanngjarnt verð á vöru sína" o. s. frv.! —
Þá er að minnast ofurlítið á orgel, sem P.
& St. smfða sjálfir. Þegar eg auglýsti fyrst
orgel, tók eg til samanburðar verð á ódýr-
asta orgeli í hnottréskassa (ekki „spónlagt"
o: „fineret") með tvöfoldu hljóði smíðað á
verkstæði P. & St. Eg hafði þá að eins
verðlista yfir þau. Þar kostaði svona orgel
minnst 375 krónur to% -|- 10 krónur fyrir
umbúðir. Það var því ekki ofdýrt sett hjá
mér á ca. 340 krónur minnst. Hitt datt mér
ekki í hug, að þeir mundu selja sín eigin
orgel cjýrari en orgel frá miklu meiri og
frægari verksmiðjum. Eg lofaði því þessari
tölu að standa af ofangreindum ástæðum,
þangað til eg sá í „Austra" auglýsingu frá
P. & St. um orgel frá Needham Piano &
Organ Co, sem kostar „netto" kr. 247, 50
-f- 10 krónur fyrir umbúðir, þá bað eg rit-
stjórana að breyta tölunni í ca. 260 krónur,
og var sú tala búin að standa f „Þjóðólfi"
áður en B. Kr. skrifaði „Skrumauglýsingar"
sínar. Það eru því ósannnindi hjá honum
á móti betri vitund að segja, að eg auglýsti
pá, að orgel o. s. frv. kostaði mi nnst c. 340
krónur hjá P. & St.
Um gæði orgela P. & St. þarf egekkiað
tala. Það er, því miður, Iíklega í annari
hvorri kirkju hér á landi einhverskonar hljóð-
færi smíðað hjá P. & St. Imynda eg mér,
að ekki sé auðvelt að gefa fjöldanum af
þeim lakari vitnisburð en þann, sem þau æpá
sjálf hástöfum, í hvert skipti, sem þeim er
nauðgað til hljóðs.
Þó að það skipti litlu, ætla eg enn að niinn-
ast á fáein atriði. B. Kr. segir, að það beri
ekki vott um, að orgel frá Beethoven félag-
inu og Cornish & Co séu vönduð, að „verk-
smiðjan" hafi engan útsölumann í Danmörku!
Eg hélt að allir menn, sem einhverntíma
hafa koniið nálægt verzlun, vissu að í seinni
tíð hafa verið settar á stofn margar afar-
stórar verksmiðjur, sem hafa engan útsölu-
mann utan verksmiðjunnar, en selja þaðan
beina leið öllum kaupendum, til að koma
í veg fyrir þá verðhækkun, sem millimað-
urinn gcrir. Af því kaupendurnir fá hlut-
inn ódýrari á þann hátt, verða fleiri til að
kaupa, og á því græða þessar verksmiðjur.
Ein af þeim er t. d. Jens Hansens járnverk-
/