Þjóðólfur - 15.08.1902, Blaðsíða 4

132
anlega ber ekkert skynbragð á, þótt það
skipti auðvitað minnstu, hvoru megin hryggj-
ar hann liggur, að því er áhrif á kosning-
una í Arnessýslu snertir, því að Eyrbekk-
ingar munu ekki meta tillögur hans í þeim
efnum svo mikils, enda er 17. og 18. öldin
með allri sinni einokunarkúgun fyrir löngu
liðnar, og sú skoðun til grafar gengin, að
íbúar smákauptúna hér á landi séu ánauð-
ugir þjónar og viljalaus verkfæri kaupmanns-
ins, auðmjúkar undirtyllur, er verði að sitja
og standa eins og honum þóknast. Hafi hr.
Nielsen slíka skoðun, er hann sannarlega
ofseint í heiminn borinn, enda hefur hann
þegar komizt að raun um, að verzlunarstjóri
Lefoliisverzlunar er enginn einvaldsherra
yfir Bakkamönnum, og verður víst aldrei.
H. Þ.
Loptritunin.
I fjáraukalögum þeim, er neðri deild
hefur nú afgreitt, var samþykkt svolátandi
athugasemd:
»Af fjárveitingunni undir 12. gr. staflið
D í fjárlögunum fyrir árin 1902 og 1903
(35,000 kr. sem fyrsta borgun í 20 ár)
má verja svo miklu, sem nauðsyn kref-
ur, til þess að koma á loptrita (aéro-
graf) milli Reykjavíkur og útlanda og
4 stöðva á Islandi, einnar í hverjum
landsfjórðungi, að því áskildu, að samn-
ingarnir verði, áður en þeir eru full-
gerðir, lagðir undir atkvæði alþingis og
að tillagið frá Islands hálfu verði éigi
hærra, en sem samsvarar 2/s af allri þeirri
fjárupphæð, sem danska ríkið (Dan-
mörk og Isand) leggur til«.
Hvað þeir ætluðu sér.
—:o:—
Það er alls engin nýlunda, að höfuð-
málgagn valtýska flokksins hér í bænum
gerir flokksmönnum sínum ónotalegan
»bjarnargreiðac við og við með fram-
hleypni sinni og fáfræði, segir það, sem
það má ekki segja, og ljóstrar upp leynd-
um hugsunum, launráðum og fyrirætlun-
lim forkólfanna, bara af tómum gatista-
skap og pólitisku skilningsleysi.
Einn slíkan grikk, og hann fremur óþægi-
legan, hefur sísafold gert »framfaraflokkn-
um« í gær (14. ágúst, 51. tölubl.). Hún
er nfl. að barma sér mikið yfir því, að
nú sé þessi framfaraflokkur í minni hluta
í báðum deildum, og geti því ekki komið
ár sinni fyrir borð, ráðið neinu um úrslit
mála á þinginu. Og svo fer blaðið að
tala um ríkisráðsákvæðið — innskot ráð-
herrans í stjórnarfrumvarpinu —, er flokk-
urinn verði að una við, þótt hann hefði
sneitt hjá því alla tíð og viljað feginn, að
þétta hefði ekki verið tekið fram skýrum
orðum í frumvarpinu. En í sambandi við
áskorun E. Benediktssonar til efri deildar,
sem minnst er á annarsstaðar hér í blað-
inu, og Isafold iætur lítið yfir í orði
kveðnu, rennur út í fyrir henni, og fer
þá að ámæla heimastjórnarflokknum fyr-
ir að samþykkja frumvarpið með þessu
ríkis ráðssetuákvæði, og klykkir svo út
með þessum örvinglunarorðum: „enda
eru J>eir (o: heimastjórnarmenn) í
meiri liluta á þessu þingi, og
hefði því ekki verið til neins
fyrir ..Framfaraflokkinn" að
hugsa til að koma áminnstri
breytingu (o: kippa burtu orðunum
»í ríkisráðinu«) að, þótt hann hefði
viljað. (ísafold 14. ág. 1902, 1. bls.
2. dálki).
Hreinskilnisleg játning hjá Isu gömlu
um það, hvað flokksmenn hennar hefðu
gert, ef þeir hefðu orðið í meiri hluta,
hafi ætlað sér undir eins að fella stjórn-
arfrumvarpið með skírskotun til hins óhæfi-
lega ríkisráðsákvæðis, og samþ. frv. frá 1
fyrra, eða að minnsta kosti gera stjórnarfrv.
óhæfilegt til samþykkis stjórnarinnar með
því að fella burtu þennan ásteytingarstein,
og þá var spilið eins unnið, valtýskan í
bakhöndinni. Þessa fyrirætlun flokksins,
hefði, hefði hann verið í meiri hluta
hefur Isafold sjálf gert heyrum kunna, og
á hún þakkir skilið fyrir. En hvort flokk-
urinn hennar þakkar henni eins vel fyrir
fyrir það, er óvíst. Og allt kemur þetta
svo dæmalaust vel heim við Hávarð og
Atla, og allar sprengingartilraunirnar, sem
minnzt er á áður hér í blaðinu, og ritað
var um áður en Isafold birtist í gær. Ept-
ir þessa ótvíræðu yfirlýsingu Isafoldar ættu
landsmenn llklega að geta rennt grun í,
hver hætta stjórnarbótarmálinu geti staðið
af því á næsta þingi, ef Hafnarstjórnar-
menn verða þ á í meiri hluta. Slíkt þarf
ekki neinnar frekari skýringar við. Það
sér hver heilvita maður.
Auk þess, að Ijóstra upp þessu dýpsta
leyndarmáli flokksins, gerir Isafold í gær
annað dálítið ógætilegt strik, þar sem hún
er að hlakka yfir því, að Einar Benedikts-
son hafi »sagt heimastjórnarflokknum svo-
nefnda heldur óþyrmilega til syndanna« á
stúdentafundinum í Iðnaðarmannahúsinu
í fyrra kveld. Hún tekur með því E. B.
óvart sér til »inntekta«, þótt hún í öðru
veifinu þykist láta lítið yfir »uppþotsvið-
leitni« hans. En það má lesa milli lín-
anna ánægjuna yfir þessari klofnings-til-
raun og árás á heimastjórnarflokkinn. En
það er hætt við, að hún byggi ofmiklar
sigurvonir á þeirri hjálp, mjög hætt við,
að þjóðin sjái við lekanum og setji und-
ir hann, — eigi það ekki á hættu, að senda
í meiri hluta inn á næsta þing, menn úr
þeim flokki, er Isafold segir, að hefði æ 11 -
að sér að sundra stjórnarbótarmálinu
hefðu þeir getað. Það hamlar mörg-
um getuleysið.
,,0pt má lítið Iaglega fara“,
Haustið 1899 lagði hreppsnefndin í Gríms-
nesshreppi á mig tveggja króna sveitarútsvar;
var það, þótt lítið væri, helmingi hærra en
venja er til að leggja á menn á mínu reki
í hreppnum. —- Þegar oddvitinn — sem þá
var sóknarprestur — húsvitjaði um haustið,
átti Halldór bróðir minn tal við hann um
þetta útsvar, og spurði hann, hvernig á því
stæði, að eg ætti að borga 2 kr., en aðrir,
með sömu ástæðum 1 kr. Hafði prestur-
inn þá svarað þessari unrkvörtun Halldórs
þannig, að ef 2 krónur hefðu verið lagðar á
mig, þá væri það „pennafeil", sem hægt væri
að laga.
Um veturinn innheimti Jón á Búrfelli
ógoldin útsvör, bæði hjá mér og fleirum;
krafði hann mig um 2 kr. Eg borgaði hon-
um þó ekki nema 1 krónu, og lét hann sér
það nægja, eptir að eg hafði borið fyrir mig
„pennafeil“ prestsins. — Var útsvar þetta úr
sögunni þar til haustið eptir, þá kemur
hingað seðill með nöfnum þeirra manna,
sem áttu ógoldin útsvör frá fyrra ári; er eg
einn meðal þeirra með 1 krónu; borgaðieg
krónuna þó ekki, heldur skýrði Gunnlaugi á
Kiðjabergi frá því, að oddvitinn hefði sagt,
að hérværium „pennafeil" að ræða, en ekki
lögmætt útsvar, og tók hann orð mín trú-
anleg.
Nú líður og bíður þangað til í vetur, þá
bólar á krónunni á ný; er það með þeim
hætti, að séra Gísli á Mosfelli kemur með
innieign Halldórs bróður míns við kaupfé-
lag Arnesinga fyrir 1901, sem samkvæmt
reikningi átti að vera kr. 2,02, en séra Gísli
skilaði bróður mínum að eins kr. 1,02, en
þá orðsendingu flutti hann jafnhliða, að einni
krónu hefði gamli presturinn og oddvitinn
haldið eptir upp í ógoldið sveitarútsvar mitt.
Mér kom nú þetta dálítið ókunnuglega
fyrir. Eg þóttist vera HÚinn að borga út-
svar mitt frá síðastliðnu hausti og kannast
því ekki við kröfuna, nema ef svo væri, að
útsvarið hefði verið hækkað í haust, en um
það var eg ekki látinn vita. Það lítur því
út fyrir, að hér sé gamla krónan frá 1899
marg-apturgengin á ferðinni, en eg hugsaði,
að það hefði nú verið kominn tími til að
strika hana burtu, ef svo var, að eg væri
upprunalega krafinn um hana „pennafeils"
vegna. Hugsun mín í þá átt styrkist og
við það, að lögtaksrétturinn var ekki notað-
ur við mig, eins og aðra gjaldendur hrepps-
ins, meðan tími var til.
Eg hef með bréfi ti! séra Stefáns í Austur-
ey — því sá er maðurinn, sem um þessar
mundir var bæði prestur og oddviti — dag-
settu 3. apríl þ. á. færzt undan að borga
hina margumræddu krónu, og beðið hann
að skýra mér frá, hvernig á því stæði, að
eg væri krafinn um hana. — Sem von var,
gat hann ekki átt við að svara því bréfi
neinu; en það er mér sagt, að eptir það
hafi hann heimtað krónuna tekna lögtaki
eptir nærri 3 ár. Er leitt, að hann skyldi
ekki muna það, að lögtaksrétturinn var
tapaður fyrir vangá hans, en hins vegar þó
vorkun, þótt hann hafi á sínum langa prest-
ferli lært meira af hógværð, kurteisi og
kristilegu umburðarlyndi, en lögfræði.
Eptir að hann heimtaði lögtakið í vor,
borgaði faðir minn krónuna enn á ný. Hef-
ur séra Stefán því tvær krónurnar til þess
að skella saman. I hvorri skyldi nú vera
hreinna hljóð?
Syðri-Brú 12. júlí 1902.
Eiríkur Sigurðsson.
SÓ F I óskast til leigu nú þegar.
Ritstj. vísar á.
BOTNFARFI.
Nordens Kobberstof.
Framvegis nægar birgðir hjá
Ve rz 1.
Godtliaab.
Munið eptir, að það er samkeppni
frá þessari verzlun, sem hefur fært
niður verðið á vörutegund þessari.

Mustad’s önglar
(búnir til í Noregi).
eru nú eingöngu notaðir við fiskiveiðar með fram ströndum Noregs, einnig
við New-Foundland og að öðru leyti um allan heim.
Þeir eru hinir beztu og ódýrustu önglar,
sem fást í verzlunum. Önglarnir fást nú keyptir hjá verzlunarmönnum alstaðar
á íslandi og
fiskimennirnir verða að reyna þá.
N ý ko m i ð
í verzl.
Godthaab
mjög stórar birgðir af
Eldavélum, Ofnum,
Gufurömmum,
Hreinsunarrömmum,
Skolpþróm,
RÖrum (allar stærðir),
m. fl. selst að eins með verksmiðju
verði að við bættu flutningsgjaldi.
Búnaðarfélag
ÍSLANDS
Mjaltakennsla fyrir almenning, jafnt
karla sem konur, hefst á Hvanneyri 1.
október næstkomandi. Kennslan stend-
ur yfir 6—8 daga fyrir hvern hóp, og
veitist ókeypis, en Hvanneyrarskólinn
lætur í té hus og fæði fyrir sanngjarna
borgun. Þeir, sem þessu boði vilja
sæta, snúi sér til skólastjóra Hjartar
Snorrasonar á Hvanneyri.
Reykjavík 9. ágúst 1902.
Þórh. Bjarnarson.
EITT HERBERGI með hús-
gögnum óskast til leigu nú þegar á
góðum stað í bænum. Ritstj. vísar á.
VATRYGGINGARFÉLAGIÐ
,SUN‘
í Lundúnum (stofnað 1710) tekur að
sér ineð sanngjörnum kjörum ábyrgð
á húsum, allskonar áhöldum og inn-
anstokksmunum, fénaði, er inni brenn-
ur og skipum, sern í höfn eru eða á
land eru sett.
Aðalumboðsmaður á íslandi
Dr. «Jón Þorkelsson yngri
í Reykjnvík.
ROGN og andre islandske Pro-
dukter modtages til Forhandling'.
Billig' Betjening. Hurtig Afgjörelse.
Einar Blaauw.
Bergen. Norge.
Ómissandi á hverju ísl. heimili.
Verið er að gefa út:
Matth. Jochumson: Ljóðmæli I.—IV.
Safn af Ijóðmælum skáldsins, frá yngri og
eldri árum. Mjög mikið af þeim er áður ó-
prentað. Æltast er til, að safn þetta komi
út í 4 bindum, hvert bindi um 300 bls. að
stærð. Myndir af skáldinu og æfiágrip skálds-
ins er ætlast til að fylgi safninu.
Fyrsta bindið kemur út í haust 1902, og
framvegis eitt bindi á ári hverju.
Hvert bindi selt innbundið í einkarskraut-
legu bandi, guil- og litþrykktu, og kostar:
Fyrir áskrifendur: kr. 3,00.
I Íausasölu: kr. 3,50.
Verð þetta er nærri því helmingi lægra,
en kvæðabækur vanalega seljast hér á landi.
Það er sett svo lágt til þess, að sem allra
flestir geti eignast safn af ljóðmælum „lár-
viðarskáldsins".
Verð þetta mun þó verða hækkað
að mun, undir eins og útgáfunni er lokið.
Pantið því kvæðasafnið sem fyrst hjá
næsta bóksala!
Prentsmiðja Seyðisfjarðar, 24. júlí 1902.
David 0stlund.
Eg tel það skyldu mína að senda
yður eptirfarandi vottorð;
Eg hef mjög ár þjáðst af innvortis
sjúkleika, mataróiyst, taugatitringi og
annari veiklun. Hafði eg árangurslaust
fengið nokkrum sinnum meðul hjá ýms-
um læknum. Nú síðustu árin hef eg
neytt Kína-lífs-elixírs frá herra Waide-
mar Petersen, Fredrikshavn, og ávallt
fundið á mér bata við það, en sökum
fátæktar minnar hef eg ekki haft efni
á að hafa hann stöðugt, en finn það
samt sem áður, að eg get ekki án el-
ixírsins verið. Þetta get eg vottað með
góðri samvizku.
Króki í febrúar 1902.
Guðbjörg Guðbrandsdóttir.
KÍNA-1 .IFS-ELIXÍRINN fæst hjá fiestum
kaupmönnum á íslandi, án nokkurrar toll-
hækkunar, svo að verðiðeröldungis sama
sem fyr, 1 kr. 50 a. flaskan.
Til þess að vera vissir um, að fá hinn
ekta Kína-lífs-elixír, eru kaupendur beðnir
V. P.
að líta vei eptirþví, að p : standi á flösk-
unum f grænu lakki, og eins eptir hinu skrá-
setta vörumerki áflöskumiðanum: Kfnverji
með glas í hendi, og firmanafnið Walde-
mar Petersen.
Eigandi og ábyrgðarmaður:
Hannes Þorsteinsson, cand. theol.
Glasgow-prentsmiðjan.