Þjóðólfur - 09.10.1903, Blaðsíða 2

IÖ2
unar, svo að þeir urðu að afsala sérrétti
sínum til félags, er 25. f. m. skrifaði sig
fyrir stofnfjárupphæðinni, 2 miljónum
króna, og er bankinn með því stofnaður,
þ. e. ráðherrann hefur tekið það gilt, þótt
ekki væri bankinn þá stofnsettur hér á
landi. í þessu nýja félagi, er tekið hefur
bankastofnun þessa að sér, eru aðal mátt-
arstólparnir: Prívatbankinn í Kaupm.höín,
»central«bankinn norski í Kristjaníuog víxl-
araverzlunarhúsið Rubin & Bing í Kaupm,-
höfn, bæði fyrir eiginn reikning og
fyrir hönd útlendra banka. Ekkert vita
menn með vissu, hvenær farið verður að
setja bankann á laggirnar hér, en sjálf-
sagt dregst það ekki lengi úr þessu, það
koma eflaust einhverjir umboðsmenn frá
þessu nýja félagi með næstu ferðum hing-
að. »Politiken« telur sennilegt, að Ludvig
Arntzen muni verða riðinn við stjórn
bankans, þvf að hann hafi haftsvomikið
erfiði af þessu máli. Jafnframt getur blað-
ið þess, að bankastjórinn verði danskur,
en íslenzkur maður settur samhliða hon-
um til eptirlits.
Þannig er þá máli þessu komið, og
má telja vonum framar hafa úr því
rætzt, eptir því sern áhorfðist. Aðal-
atriðið er og verður það, að augu
þjóðarinnar opnuðust þó loks fyrir því,
að óhæfa væri að afhenda landsbankann
erlendum mönnum með húð og hári. Með
því að landsbankinn fékk að lifa er siglt
fyrir það sker, að minnsta kosti fyrst um
sinn og vonandi um langan aldur, að
fjármál vor komist að öllu í hendur út-
lends auðvalds. Það er gott, að bankar
þessir báðir fái að spreyta sig og sýna,
hverju þeir geti áorkað landinu til við-
reisnar. Heide, forstjóri Privatbankans,
er mun vera höfuðsmaður í þessu banka-
félagi, er maður framgjarn, áhugamikill
og ódeigur, og má því vænta, að þessi
nýi banki verði tilþrifameiri og fram-
kvæmdarsamari í höndum þessa félags,
en hann hefði orðið hjá þeim Warburg,
og er þess sízt að sakna, þótt þeir séu
nú »út úr spilinu« að mestu eða öllu
leyti, og þar af leiðandi þeir menn, er
mestar höfðu gert sér vonirnar um per-
sónulegan hagnað við þessa bankastofnun,
því að auðvitað tekur þetta nýja félag
þá eina f þjónustu bankans, er það hefur
bezt traust til, en fer alls ekki eptir því,
hverjir mest hafa sleikt sig upp við
Warburg.
Nú ríður á að landsmenn kunni að
hagnýta sér vel þessa nýju peningastofn-
un, svo að hún geti orðið lyptistöng til fram-
fara, og'þjóð vorri til sannra þrifa, því að
hún getur orðið það, ef skynsamlega er
að farið og»stjórn bankans verður starfi
sínu vaxin, sem vænta má. Svo framar-
lega sem landsbankanum verður ekki
hnekkt, mun heimastjórnarflokkurinn, eins
og hann tók skýrt. fram í stefnuskrá sinni
25. ágúst f. á., alls ekkert amast við nýja
bankanum, heldur styðja hann til allra
góðra og þarflegra framkvæmda.
Verðlaun úr Ræktunarsjóðnum,
í þetta skipti hefur verið úthlutað alls
4,375 kr. úr Ræktunarsjóði íslands til verð-
launa handa 65 bændum fyrir unnar jarða-
bsetur á síðastl. 5 árum. Landshöfðingi
veitir verðlaunin eptir tillögum Búnaðar-
félags Islands.
En þessir hafa fengið verðlaunin :
200 kr. Björn Þorláksson, prestur á
Dvergasteini í Seyðisfirði.
160 lcr. Ágúst Helgason í Birtinga-
holti f Árnessýslu, Guðm. Þorbjarnar-
son á Hvoli f Vestur-Skaftafellss., Helgi
Þórarinsson Þykkvabæ í sömu sýslu, Vil-
hjálmur Bjarnarson á Rauðará við Reykja-
vík, Þorsteinn Jónsson, kaupm. í Vík.
ÍOO kr. Eggert Finnsson á Með-
alfelli í Kjós, Guðm. Sveinbjarnarson á
Valdastöðum í Kjós, Jón Tómasson á
Hjarðarholti í Borgarfirði.
76 kr. Eggert Sigurðsson, Kvíum í
Mýrasýslu, Gísli Einarsson á Ásum í
Árnessýslu, Guðni Guðmundsson á Skækli
í Rangárvallasýslu, Hannes Magnússon í
Stóru-Sandvík í Árnessýslu, Helgi Árna-
son prestur í Olafsvík í Snæfellsnessýslu,
Jóhannes Einarsson á Ormsstöðum í Ár-
nessýslu, Ólafur Eggertsson á Valshamrií
Barðastrandarsýslu, Ólafur Jónsson íReykj-
arfirði í Isafjarðarsýslu, Sigurður Jóhannes-
sson í Strandarhjáleigu í Rangárvallas.,
Sigurður Sigurðsson á Víðivöllum í Skaga-
fjarðarsýslu, Tryggvi Bjarnason í Kot-
hvammi í Húnavatnss., Vilhjálmur Árna-
son á Hánefsstöðum í Seyðisfirði, Þorgils
Sigurðsson á Kleifárvöllum í Snæfellsnes-
sýslu.
60 kr. Árni Högnason á Görðum,
Sigurður Pétursson á Hörgslandi, Þórar-
inn Sigurðsson í Stórulág, allir í Skapta-
fellssýslum; Arnór Einarsson í Teigi, Ein-
ar Árnason í Miðey, Einar Ólafsson í
Stórumörk, Guðm. Guðmundsson í Teigi,
Jakob Ólafsson í Deild, Kristján Jóns-
son á Árgilsstöðum, Kristófer Þorleifsson
í Stóradal, Magnús Magnússon í Búðar-
hólshjáleigu, Sæmundur Oddsson íLanga-
gerði, Vigfús Bergsteinsson á Brúnum,
allir í Rangár-vallasýslu; Jón Bergsson í
Skálholti, Eggert Einarsson í Vaðnesi,
Guðm. Guðmundsson í Hróarsholti, Gunnl.
Þorsteinsson á Kiðjabergi, Jón Sigurðsson
í Syðri-Gróf, Jón Sveinbjamarson á Bílds-
felli, Magnús Guðmundsson í Haga, Magn-
ús Magnússon á Laugarvatni, Sigmundur
Jónsson á Vatnsenda, Símon Jónsson á
Selfossi, Steinþór Einksson á Arnarhóli,
Þorvarður Jónsson í Meðalholtum, allir í
Árnessýslu; Guðm. Sigurðsson á Möðru-
völlum í Kjós, Böðvar Sigurðsson í Voga-
tungu, Einar Magnússon á Steindórsstöð-
um, Guðm. Helgason prófastur í Reyk-
holti, Hannes Magnússon í Deildartungu,
Jón Sigurðsson í Kalastaðakoti, Ólafur
Davíðsson á Þorgautstöðum, Þorsteinn
Magnússon á Húsafelli, Þorvaldur Stefáns-
son á Norður-Reykjum, allir í Borgarfirði;
Jón Jónsson á Valshamri, Jónas Sigurðs-
son á Helgafelli. báðir í Snæfellsnessýslu;
Jens Jónsson á Hóli, Jón Óli Árnason á
Giljalandi, báðir í Dalasýslu; Ásgeir Guð-
mundsson á Arngerðareyri í Isafjarðar-
sýsln, Guðm. Bárðarson í Bæ, Jón Þórð-
arson á Stóra-Fjarðarhorni, báðir í Stranda-
sýslu; Baldvin Benediktsson á Þorgerð-
arstöðum 1 Norður-Múlasýslu; Gísli Hjálm-
arson á Nesi í Suður-Múlasýslu.
Óviðurkvœmllegar getsakir
eru það, sem danska blaðið »Politiken«
flytur 26. f. m. í garð Tryggva Gunnars-
sOnar bankastjóra, um leið og það getur
um bankastofnunina nýju. Einhver óvin-
ur bankastjórans og landsbankans hefur
sagt blaðinu, að pólitisk hlutdrægni hefði
komið fram í stjórn landsbankans, og að
Tr. G. léti sér fyrst og fremst annt um
að vita, hverja pólitiska skoðun kaupmað-
ur(!) sá hefði, er sækti um lán í bankan-
um. Og blaðið segir ennfremur, að það
hafi hingað til verið mun auðveldara að
fá peninga í landsbankanum, ef menn
greiddu atkvæði til þingkosninga, eins og
Tr. G. vildi, heldur en ef menn greiddu
þeim flokknum atkvæði, er Tr. G. berðist
á móti. Reyndar þykist blaðið breiða
yfir þetta, með því að segja eins og kjapta-
kindurnar, að það ábyrgist ekki, að þetta
sé rétt hermt. Eins og menn sjá, er þetta
ekkert annað en uppsuðu-rógur héðan að
heiman, lapinn í blaðið af einhverjum Is-
lendingi, sem hefur verið í nöp við bank-
ann eða bankastjóra. En hvað sem ann-
ars má segja um bankastjórn Tr. Gunn-
arssonar og hversu margt sem að henni
mætti finna, þá verður honum alls ekki
borið á brýn, að hann hafi sýnt pólitiska
hlutdrægni í lánveitingum. Því fér harla
fjarri. »Politiken« hefði átt að vera svo
vönd að virðingu sinni, að leita sér áreið-
anlegri upplýsinga, áður en hún fór að
flytja þessar óviðurkvæmilegu getsakir,
svona út í loptið. En síðan Hörups missti
við, hefur blaðinu farið mjög hnignandi,
og er nú orðið áhrifalítið að sögn, enda
hefur það nú misst flesta hina beztu sam-
verkamenn sína.
Mannalát.
Hinn 2. þ. m. andaðist hér í bænum
frú Kristín Einarsdóttir kona séra
Jóhanns Þorkelssonar dómkirkjuprests, 53
ára göniul (f. 4. júlí 1850), giptist 15. júní
1878. Lifa 5 börn þeirra hjóna: Guð-
mundur og Vernharður stúdentar við há-
skólann, Guðríður, Þuríður og Jóhann.
Frú Kristín varhálfsystir(sammæðra) Björns
Péturssonar Hjaltesteds járnsmiðs og ólst
að nokkru leyti upp hjá honum. Hún
átti við langvinnt og þungt heilsuleysi að
strlða allan síðari hluta æfinnar.
Sama dag andaðist hér 1 bænum
Gróa Oddsdóttir ekkja Sigurðar Ara-
sonar, er lengi bjó í Þerney (-j- 1877), 82
ára gömul. Af dætrum þeirra hjóna eru
2 giptar, Ingibjörg, kona séra Árna Þor-
steinssonar á Kálfatjörn og Guðrún í
Ameríku, kona Helga Helgasonar fyrrum
kaupm. hér í bæ.
undanfarna daga. Verð á kjötinu 18—22 a.
pd., gærur 22 a. pd., mör 25 a. pd.
Veðurátta
hefur verið einmuna góð, það sem af er
þ. m., stöðugt þurviðri og stillur. Má
heita, að samfelld ágætistlð hafi verið hér
á Suðurlandi allt sumarið frá byrjun, að
undanskildum nokkrum rigningardögum í
f. m. Þykjast elztu menn ekki muna
jafngóða tíð um jafnlangt skeið í senn.
Jarðarför frá Kristfnar Einarsdóttnr fer
fram þriðjudaginn 13. þ. m. og byrjar á
liádegi heima.
Lotterisedler
með Plan tilsendes mod Forudbetaling.
Gennemgaaende Lotteriseddel 15 Kr. 10
0re. Gevinsterne tilstilles efter 0nske.
I næste Serie 118,000 Lodder, 75,000
Gevinster.
Overretsagförer Thomsen,
Kollektör for Alm dansk Vare og Indu-
strilotteri.
Gl. Strand. 38,2. Sai. Kebenhavn K.
Hinn 24. f. m. andaðist á spítalanum
á Akureyri ekkjufrú Kristín Gud-
mundsson, systir Franz Siemsens f.
sýslumanns og þeirra systkina. Hún var
gipt Sveini Guðmundssyni kaupmanni frá
Búðum, sem látinn er fyrir mörgum ár-
um. Dætur þeirra hjóna eru: Sigríður,
kona Jakobs Björnssonar kaupmanns á
Svalbarðseyri og Steinunn, kona Bjarna
Sæmundssonar kennara við latfnuskólann.
Frú Kristín mun hafa verið koinin á sjö-
tugsaldur.
Póstskiplð „Laura'*
kom hér snemma morguns 5. þ. m. og
fátt farþega með henni. Frá Amerlku
komu 2 Islendingar, Guðmundur Hjartar-
son frá Austurhlíð í Biskupstungum, er
vestur fór fyrir 3 árum, líklega alkominn
hingað og Jón Tryggvi Jónsson frá Bjargi
í Miðfirði, líklega snöggva ferð til að
finna skyldfólk sitt nyrðra, hefur verið við
gullgröpt í Klondyke að sögn, og gera
menn hér sér því mjög háar hugmyndir
um auðæfi hans. — Það væri annars mesta
snjallræði af Kanadastjórn, að senda hing-
að nokkra leyniagenta með nóga gull-
hnúða í vösunum, og láta þá dvelja hér
vetrarlangt og telja almenningi trú um,
að þetta mætti tína í Amerfku eins og
steinvölur hérna. Þeir herrar þyrftu aldr-
ei að hafa komið til Klondyke. En þetta
agn mundi margan ærðan gera af Amer-
íkusótt. — Þar þarf sannarlega minna til.
„Ceres“
kom norðan og vestan um land að
kveldi 6. þ. m., hafði tafizt 2 daga á Sauð-
árkrók vegna óveðurs og farið á 9 hafn-
ir auk áætlunar. Með skipinu kom frk.
Ragna Stephensen (landshöfðingja), frú
Guðlaug Jensdóttir frá Stykkishólmi, Krist-
ján H. Jónsson ritstj. Vestra, Magnús
Thorberg sýsluskrifari á ísafirði, Karl
Olgeirsson verzl.stj. frá ísafirði, Bergur
Rósenkranzson skipstjóri frá Flateyri,
Guðm. Þorláksson cand. mag., Böðvar
Eyjólfsson stud. theól., Kr. Jónasarson verzl-
unaragent, nokkrir skólapiltar og enn fleiri
farþegar.
Heiðupsgjaflr
úr styrktarsjóði Kristjáns konungs 9.
hafa fengið bændurnir:
Björn Þorsteinsson í Bæ í Borg-
arfirði og Ólafur Þorbjörnssoná
Kaðalsstöðum í Stafholtstungum 140 kr.
hvor, fyrir framúrskarandi dugnað í jarða-
bótum.
Fjársala
hefur verið mjög mikil hér í bænum
Saumavélar
frá Frister & Rossmann.
Einkasölu hefur:
Sturla Jónsson.
Vel skotna fálka
kaupir Júlíus J'órgensen Hotel
ísland.
Með því að eptirnefndar viðskipta-
bækur við Söfnunarsjóð íslands eru
sagðar glataðar:
Nr. 42 stsj. f. alþ.fólkí Skútustaðahreppi
„ 96 — --------- Helgastaðahreppi
„ 95 — ----------- Ljósavatnshr. og
„250 — ----------- Aðaldælahreppi
er handhafa téðra viðskiptabóka hér
með stefnt, samkv. 6. gr. laga Söfn-
unarsjóðs Islands IO/2 '88 með eins árs
fyrirvara til þess að segja til sín.
Söfnunarsjóður íslands 18. sept. 1903.
Eirikur Briem.
V o 11 0 r ð .
Eg finn mig ómótstæðilega knúða
að senda yður eptirfarandi meðmæli:
Eg undirrituð hef mörg ár verið
mjög lasin af taugaveiklun, krampa og
ýmsum öðrum veikindum, er staðið
hafa í sambandi við það, og er eg
hafði leitað ýmsra lækna árangurslaust,
fór eg að brúka Kína-lífs-elixír frá hr.
Waldemar Petersen f Frederikshavn.
og get með góðri samvizku vottað, að
hann hefur veitt mér óumræðilega
meinabót, og finn eg, að eg get aldr-
ei án hans verið.
Hafnarfirði í marz 1899.
Agnes Bjarnadóttir.
húsfreyja.
KÍNA-LIFS-ELIXÍRINN fæst hjá flestum
kaupmönnum á íslandi, án nokktirrar toll-
hækkunar, svo að verðið er öldungis sama
sem fyr, 1 kr. 50 a. flaskan.
Til þess að vera vissir um, að fá hinn
ekta Klna-lífs-elixír, eru kaupendur beðnir
V. P.
að líta vel eptirþví, að —þ-1 standi á flösk-
unum í grænu lakki, og eins eptir hinu skrá-
setta vörumerki áflöskumiðanum: Kínverji
með glas í hendi, og firmanafnið Walde-
mar Petersen.
Eigandi og ábyrgðarmaður:
Hannes Þorstelnsson, cand. theol.
Prentsmiðja Þjóðólfs.