Þjóðólfur - 13.11.1908, Blaðsíða 3

ÞJOÐOLFUR.
193
þar sem esperantistum var boðið að halda
næsta alþjóðafund í Barcelona, og bæjar-
ráðið og félögin hétu sínu fyllsta fulltingi,
ef esperantistar vildu þiggjá, og var því
tekið með miklum fögnuði, en nefnd fal-
ið að fjalla nm málið með því að Ame-
rlkumenn voru þess mjög fýsandi, að næsti
alþjóðafundur yrði haldinn þar 1 landi.
Um 1500 manns mættu á fundinum
frá 35 þjóðum, en tíminn entist að eins
til að helmingur þeirra flytti ræður og
varð þvl að fresta umræðum til næsta
dags, með því að dagskráin gerði ráð
fyrir samkomuí »Stóra konungsgarðinum«
um kvöldið; það er einn af stærstu
skemtigörðum á Þýzkalandi og ber því
nafn með rentu; höfuðvegirnir eru þar
jafnbreiðir og 1 stórborgunum, afmarkað-
ir vegir fyrir fótgöngumann, reiðmenn,
hjólreiðamenn og bifreiðir, enda er mest-
ur hluti hans ógirtur og öllum heimill.
Þar skemtu menn sér mjög vel, enda var
garðurinn skrautlýstur mjög og flugeldar
þá er áleið kvöldið. í sönghöll garðsins
var einnig mjög stór, þjóðlegur samsöng-
ur, sem öllum þótti mjög mikið til koma,
sem á hlýddu, enda sungu þar margir
snillingar, þjóðkunnir í sínu landi. Af
þeim, sem sérstaka eftirtekt vöktu má
þó nefna frú Guivy frá París og fröken
Helenu Forti frá þjóðleikhúsinu í Prag.
En af kvæðum voru menn sérstakiega
hrifnir af: »Bæn undir fána vonarinnarc,
eptir dr. Zamenhof.
Daginn eptir, þá er lokið var ræðu-
höldum þeim, sem fresta varð, var les-
inn upp mesti fjöldi símskeyta, sem bor-
izt höfðu bæði frá fjarlægum og nálæg-
um stöðum; 5/ó símskeytanna voru á es-
perantó.
Þá var farin skemtiferð eptir Elben
til hins heimsfræga verksmiðjubæjar Meis-
sen; ekki minna en 4 gufuskip þurftu til
að flytja hópinn. Á leiðinni skemmtu
menn sér við ræðuhöld og söng. Það
furðaði menn á, hvilíkan feikna fjölda
vina og áhangenda esperantó á á þessu
svæði, sumarbústöðunum með fram El-
ben; mjög víða blakti flaggið á húsun-
um, og hópar ungra og gamalla stóðu á
fljótsbökkunum beggja megin og hrópuðu:
»Lifi esperantól Lifi ZamenhofU eða
sungu »La himnot, sem auðvitað var
svarað með fullri raustu frá skipunum.
Þegar komið var til Meissen, mátti sjá,
að bærinn var í sparifötunum; mörg þús-
und manns voru þar til að taka á móti
gestunum. Hafnarkampurinn var allur
fánum skreyttur, og fallbyssuskot dundu,
þá er skipin lögðust að, en er stigið var
af skipsfjöl, var þar fyrir stór flokkur
hornleikara, sem spiluðu lofsöng esper-
antista og eptir hljóðfallinu gekk hinn
mikli skari til ráðhússins, en þar var bæj-
arráð og borgarstjóri á svölum úti, og
buðu gestina velkomna í nafni bæjarins;
þaðan var gengið til hinnar heimsfrægu,
konunglegu postulínsverksmiðju, sem er
ein af hinum elztu á Þýzkalandi; um 3
klukkustundir tók það, að komast í gegn-
um það ferlíki og sjá meðferð postulíns-
ins frá upphafi til enda. Síðari hluta dags-
ins notuðu menn til að skoða hinn eink-
arfagra bæ, sem liggur á skógi vöxnum
hæðum, en aðalbygðin er þó í dal þeim,
sem liggur á milli hæðanna. Um kvöldið
var leikinn sjónleikur, er nefnist „Ógæfu-
mennirnir" af körlum og konum frá n
þjóðum, sem ekki höfðu sést fyr en dag
inn áður, og æft saman einu sinni, en þó
gat enginn annað heyrt, en öll væru þau
sömu þjóðar; þar komu greinilegast fram
yfirburðir esperantó fram yfir önnur mál,
að allir geta náð sama framburði, og sem
þakka má óbrotnum og undantekningar-
lausum reglum.
(Frh.).
€rlenð símskeyti
til Pjóðólfs.
Kaupmannahöfn 10. nón.
Ummœli Herm. Bangs.
Hermann Bang ritar í blaðið Köben-
bavn um, að Danir séu ókunnugir ástand-
inu á íslandi og að sambandsnefndar-
menn hafi ekki skýrt frá fullum kröfum
Islendinga. — Hann segir, að Hannes
Hafstein hefði átt að koma tafarlaust á
konungsfund (eptir kosningarnar?). Hann
skorar á Neergaard yfirráðgjafa, að bjarga
því, er bjargað verður enn af tengslum
Islands við konungsríkið (Danmörk).
Verðlaun úr Ræktunarsjóðnum
hafa 50 bændur fengið af 69, er sóttu, og
námu verðlaunin alls 3000 krónum.
125 kr.: Guðm. ísleifsson, Stóru-Há-
eyri, Árn.
100 kr.: Ólafur ísleifsson, Þjórsártúni,
séra Sigfús Jónsson, Mælifelli, Skgf.
75 kr.: Böðvar Sigurðsson, Voga-
tungu, Borgf.; Gnðni Jónsson, Valshamri,
Mýr.; Halldór Jónsson, Vík, V.Sk.; Hall-
gr. Níelsson, Grímsstöðum, Mýr.; Jónas
E. Jónsson, Sólheimatungu, Mýr.; Jónas
Jónsson, Stórhamri, Eyf.; Jón Einarsson,
Hemru, V. Sk.; Jón Jónsson í Hraun-
koti, V. Sk,; Jón Sveinbjamarson, Bflds-
felli, Árn.; Kristján Þorkelsson, Álfsnesi,
Kjósars.; Pálmi Símonarson, Svaðastöð-
um, Skf.; Sigurgeir Sigurðsson, Öng-
ulsstöðum, Eyf.; Sveinn Gunnarsson,
Mælifellsá, Skgf.
50 kr.: Árni Eyjólfsson, Hraunkoti,
Árn.; Bjarni Bjarnason, Geitabergi,Borgf.;
Bjarni Þorsteinsson, Hvoli, V.-Sk.; Egg-
ert Einarsson, Vaðnesi, Árn.; Einar prest-
ur Pálsson, fyr 1 Gaulverjabæ, Árn.;
Eyjólfur Eyjólfsson, Botnum, V. Sk.;
Gísli Björnsson, Skíðastöðum, Skgf.;
Guðm. Auðunnsson, Skálpastöðum,Borgf.;
Gunnlaugur Þorsteinsson, Kiðjabergi,
Árn.; Hannes Magnússon, Stóru-Sand-
vík, Árn.; Hannes Þórðarson, Arnarnesi,
Gullbr.; Haraldur Sigurðsson, Hrafnkels-
stöðum, Árn.; Hjörtur Sigurðsson, Hrafna-
björgum, Dal.; Jakob Jónsson, Varma-
læk, Borgf.; Jónas Illugason, Brattahlíð,
Húnv.; Jón Gestsson, Villingaholti, Árn.;
Jón Guðnason, Hallgeirsey, Rangv.; Jón
Jónsson, Tröllatungu, Strand.; Jón Jóna-
tansson, Öngulsstöðum, Eyf.; Jón Ólafs-
son, Eystra-Geldingaholti, Árn.; Jón Sig-
urðsson, Syðri-Gróf, Árn.; Kolbeinn Guð-
mundsson, Ulfljótsvatni, Árn.; Kristján
H. Benjamínsson, Ytri Tjörnum, Eyf.;
Kristleifur Þorsteinsson, Stóra-Kroppi,
Borgf.; Ólafur Jónsson, Katanesi, Borgf.;
Páll H. Jónsson, Stóruvöllum, S.-Þing.;
Rögnvaldur Björnsson, Réttarholti, Skgf.;
Símon Jónsson, Selfossi, Árn.; Snorri
Jónsson, Skálakoti, Rangv.; TeiturBergs-
son, Hlíð, Dal.; Tómas Pálsson, Bústöð-
um, Skgf.; Þórður Jónsson, Hllð, Eyf.;
Þorsteinn Jónsson, Hrafntóptum, Rangv.;
Þorsteinn Narfason, Klafastöðum, Borgf.
Landsyfirrótturinn.
Um 2. meðdómaraembættið þar sækir
Halldór Daníelsson bæjarfógeti, en aðrir
ekki, og er réttinum þá vel borgið. Efra
meðdómaraembættið er vitanlega sama
sem veitt Jóni Jenssyni. En sá galli er
á því, að laun þess eru 500 kr. lægri
en lægra embættisins, er Jón hefur veit-
ingu fyrir eptir gömlu launalögunum. Til
þess að hafa jafnmikil laun 1 æðra em-
bættinu, verður hann þvf að fá 500 kr.
persónulega launaviðbót hjá þinginu, því
að stjórnin getur ekki upp á sitt eigið
eindæmi flutt hann upp með sömu laun-
um og hann hefur nú. Launaákvörðun-
um embætta getur hún þó ekki breytt
eptir eigin vild, þótt hún í þetta skipti
vildi eflaust hafa fegin getað gert það
fyrir hann Jón sinn.
Settur sýslumaður
f Gullbringu- og Kjósarsýslu er Lárus
A. Fjeldsted cand. jur. frá 1. þ. m.
1 lýðskólanum
á Hvítárbakka eru í vetur 32 nemend-
ur, en 43 sóttu um inngöngu. I eldri
deild eru fyrra árs nemendur allir nema
einn nýsveinn, er verið hefur tvö ár
f Hólaskóla, og er með eldrí deild. Fjórði
hluti allra nemendanna, eða 8 af 32, eru
stúlkur. Borgfirðingar eru 10, hinir af
Norðurlandi og víðar.
Drukknanir.
Snemma í f. m. fórst bátur frá Vattar-
nesi í Reyðarfirði með 3 mönnum. For-
maðurinn hét Guðmundur Jónsson frá
Kaldalæk á Vattarnesi, hinir voru 2 Sunn-
lendingar, Gfsli og Jón að nafni. Bátur-
inn fannst síðar á reki út frá Seley.
Maður að nafni Kristján Þórðarson
drukknaði af mótorbát úr Bolungarvlk
29. f. m., datt útbyrðis á heimleið frá
ísafirði.
r
Islenzkar sagnir.
Þáttur af Kristínu Pálsdóttur
úr Borgarfirði vestra.
7. kapítuli.
Kristin rekur fé nordur i land og fi.
Um þessar mundir bjó í Viðidalstungu
Jón stúdent Thorarensen; það varð þá
tíðinda, að hann gerði ferð sína suður
og beiddi Kristínar dóttur séra Jóns, er
sfðast var prestur að Gilsbakka, og fékk
hennar. Kristfn var þá hjá bróðursínum
séra Jóni Jónssyni, er þá var brauðlaus,
og bjó sem bóndi á Sleggjulæk í Staf-
holtstungum; hafði hann áður verið um
tíma aðstoðarprestur f Hjarðarholti í Lax-
árdal, en sfðar varð hann presturá Berg-
stöðum. Kristfn Jónsdóttir átti margt fé,
er hún hafði erft og sumt fengið hjá bróð-
ur sínum, og var það allt á Sleggjulæk.
Það var um haust, er Jón kom suður að
biðja Kristlnar; samdist svo með þeim,
með tillögu séra Jóns, að fé þetta skyldi
reka norður um voiið að Víðidalstungu,
og skyldi fá til þess Kristínu Pálsdóttur,
því hún var þá orðin nafnkunn að dugn-
aði; var Kristín þá fundin, og gekkst hún
undir að gera það.
Það var um sumarmál og snemma dags,
að Kristfn lagði upp frá Örnúlfsdal,
fremsta bæ í Þverárhlíð, með 50 fjár, er
flest var ásauður fenginn. Kristfn var þá
svo búin, að hún var í tveim pilsum;
voru svo kölluð hnéskjól þá eigi komin f
móð, en að ofan var hún f skyrtu og
einni peysu, fláðri um hálsmál, og hvítan
klút innan undir á brjósti, með djúpa
húfu á höfði og skó allgóða; nesti hafði
hún og gekk við reku, þótti það kynleg-
ur göngustafur þeim er sáu, en Kristín
kvaðst mundi þurfa hana, ef sig grun-
aði rétt.
Veður var allgott um morguninn, en
þó þykkni í austri; unglingsmaður fylgdi
henni af stað; ráku þau féð upp á fjall hjá
Svartahamri, hann er í sandbrúninni norð-
ur og upp undan Örnúlfsdal; ráku þau
svo síðan fram hæðir þær, sem eru fyrir
sunnan Þverárvötn; þar skildi fylgdar-
maður Kristfnar við hana og hélt heim,
en hún rak áfram féð norður Lón svo
kölluð; eru þar víða flóar og tjarnir og
seinfarið. Var þá vel fjallabjart, sá Slétta-
fell, og tók hún stefnu austan til við það,
því hún vildi komast í Núpsdalinn; hélt
hún nú svo beint sero hún gat norður
eptir, unz hún kom að Skútakvfsl; hún
er á afréttamótum Sunnanmanna og Norð-
linga. ____________
Veðursfeýrsluágrip
frá 30. okt. til 12. nóv. 1908.
okt. nóv. Rv. Bl. Ak. Gr. Sf. Þh.
3°- + 8.4 + 3-5 + 1,1. + 5,o + 7,5 b 9,i
3i + 7-' + 3.2 + 5,o + 5° + 8.3 -10,3
I. -T- 1,0 -v- 2,1 +- i,t +- S-o + 0,6 -10,1
2. + o,5 +- 1.5 -r- 2,0 +- 4-0 +- 2.3 + 6,0
3- + 2,0 +- 3,ú +- 2,2 +■ 3,8 4- 0,2 + 7,5
4- + 3-5 +- 2,6 +- 2,5 -+ 8,0 0,0 + 4.5
5- + 60 + 1,0 + 3,0 + 2,0 4 4*6 + 6,0
6. + 5,° + 3,7 + 2,4 + 2,0 + 3,7 + 6,6
7- + 3,° + 1,8 + 1,0 +- 3,o + 4.2 + 7,o
8. + 3-5 + 1,0 + 0,8 -f 2,0 + 1,7 + 6,6
9- + 0,4 +- 3,o +- M +- 5,6 4- 1,0 + 2,9
IO. + 2,0 +- 0,5 -r- 0,6 +- 3.8 +- 0,8 + 5,5
11. + 3-6 + i,4 + 2,0 4- 0,8 + 2,3 + 7,5
12. + 7,o + 8,9|+ 4,9 + 2,1
En herværende Forretningsmand
önsker Pianoundervisning i sit
Hjem 1 á 2 Aftenstunder om Ugen
ca. 7—8. Billet mrk »Musik« bedes
indlagt paa dette Blads Kontor.
Köb Musikinstrumenter og Bestand-
dele kun directe fra Fabriken Aug.
Wolfram, Markneukirchen I Sach-
sen. Eget Fabrikat! Billigste Priser!
Indsend Reparationer. GamleYio-
liner tages i Bytte. Agenter söges.
I haust var mér dreginn hvftur sauður
á að gizká 3 v. með mfnu marki, sem er
biti fr. h. sýlt vinstra; brennimark á vinstra
horni ólæsilegt. Sauðinn á ég ekki.
Réttur eigandi kindarinnar getur vitjað
andvirðisins til mín að frádegnum kostn-
aði, og samið um markið.
Keldnakoti í Stokkseyrarbrreppi 3°/io ’o8
Jónas Bernharðsson
Mikið úrval
af ágætum og ódýrum
i verzlun
%3 cJ. JSamBerísen.
JBampar,
margar tegundir, seldir með tals-
verðum afslætti í verzlun
J. ]. íambertsen.
Cggert Qlaessen
yflrréttamálaflutDingsmaöiir.
Póstllússtrieti 17. Venjulega heima Id.
to—11 og 4—5. Tals. 16
(Brgel
nýtt og sérlega eigulegt, er
til sölu með verksmiðjuverði.
Má borgast mánaðarlega, ef
pess er öskað.
Semjið við
Jóh. Jóhannesson,
Bergstaöastr. 11 A.
lAjör-sig/net fyrir hreppa geta
menn fengið gerð hjá Birni Árnasyni,
Laugaveg 5, Reykjavík.
Gtullliring/í — einbauga og stein-
hringi — smíðar Björn Árnason, Lauga-
veg 5.