Þjóðólfur - 23.12.1909, Blaðsíða 3

ÞJOÐOLFUR.
2 í I
«m þá hluti, sem ekki er unnt að dænia
um með rökum og réttvísi, fyr en öll
gögn eru fram lögð og rannsökuð. Vér
efumst ekki um, að þingið beri gæfu til
að dæma rétt á sínum tíma. Það vérða
Eyrbekkingar að láta sér lynda, og heíðu
alveg getað sparað sér þessar óþörfu
skriptir, að minnsta kosti gagnvart i.
þingm., ritstjóra þessa blaðs, en um 2.
þingmann þeirra, hr. Sigurð Sigurðsson,
er það að segja, að hann mun — eins og
flestir eða allir meiri hluta þingmenn —
gersamlega samdóma skoðun þeirri óg
stefnu, sem haldið hefur verið fram í'Þjóð-
ólfi í þessu máli og mun hann því ekki
flnna nokkra hvöt hjá sér til að svara sér-
staklega þessu skjali Eyrbekkinga, enda
mun hvorugur þingmanna Arnesinga skipta
sér af blaðadeilum um þetta mál að svo
komnu, og ekki þótt fleiri svona iöguðum
áskorunum eða annarskonar sendingum
verði til þeirra beint.
»I;ögrétta«. er í gær mjög gleið yfir þess-
ari „áskorun", en getur þess samt ekki, að
hún sé úr einum einasta hreppi, heldur eíns
og hún sé almenn úr allri sýslunni(!). O,
jæja. Litlu verður nú Vöggur feginii.
„Lögréttu“-ritstj. er jafnframt öskuvondur
út af því, að ritstjóri Þjóðólfs og aðrir
meirihluta-þingmenn skuli ekki hafa látið
ginnast til þess að hlaupa á eptir „Lög-
réttu" og tala í sama tón og hún um banka-
farganið. En sú vonzka stoðar ekkert, því
að þir.gmenn meirihlutans taka ekkert til-
lit til þess, hvort „Lögréttu“-liðinu lfkar
betur eða ver, eða hvað höfuðblekbullari
þess leggur til málanna. Hið eina, sem
hann gæti áunnið með öllu gjamminu væri
að spilla fyrir þeim málstað, er húsbændur
hans hafa skipað honum að fylgja. Það er
alit og sumt.
Eldgos á Martinique
8. maí 1 902.
Und fótum titrar hin fasta grund
og fjöllin gnötra sem strá í vindi.
En öldur rjúkandi’ um ránar sund
sig reisa hátt yfir grýttu strindi,
streyma að landinu ólgandi, æðandi
upp yfir strendur og láglendi flæðandi.
— Hví byltast svo tröllauknar bylgjur
á land?
— Hví bifast hin gróna storð?
í æðum jarðar er eldheitt blóð
með ofsakrapti það löndin skekur;
þar byrgt er leiptrandi logaflóð,
sem lyptir jarðskurn, unz springa tekur.
Dunar við klettarið. Drynur í fjöllunum.
Dýr renna hamstola sléttum af völlunum;
en glóðþrunginn mökkurinn gýs frá storð
og geigvæna boðar tíð.
Sem elding leiptrar um lönd og sæ,
— sjá — logi brýzt upp úr tindi háum.
Heyr voðaópin um borg og bæ:
„Burt héðan skjótt, ef að komist fáum 1“
En eldurinn flughraður, fjallshlíðar
sópandi,
fjötrar með seiðkröptum manngrúann
hrópandi.
Hann steypist sem foss yfir frjósama
[•,'ájfJ: byggð
og færir í dauðans bönd.
Sjá! — eyðileggjandi eldhafs flóð
með undra hraða til sævar bruna.
Sjá! — borgin fagra, sem blómleg stóð
nú burt er horfin. — En kvalastuna
sárbitur, neyðaróp nístandi, svíðandi,
náhljóð frá þúsundum brennandi,
stríðandi
stíga frá grundu svo stingandi sár,
að steinhjarta viknar í barm.
Sér ryður eldur að unni braut,
og eigi hikar við sæinn kalda,
en boðar farmönnum búná þraut,
því bjartir logarnir áfram halda.
Eldþrungnar straumbylgjur landsundan
logunum
líða eptir sæfleti, þungum með sogunum;
fley gjörvöll eyðast og fara í kaf,
sem flúið ei gátu burt.
Porsteinn Finnbogason.
Málsvörn.
í 47. tölublaéi Þjóðólfs þ. á., stendur með-
al annars grein um „drukknun tveggja
manna af vélabát", og að „um það skrifi
nákunnugur maður úr Vestmannaeyjum" o.
s. frv. Af þv! að mér þykir ekki rétt skýrt
frá, og að höfundur greinarinnar fáti í Ijósi,
ef eg skil rétt, að slysið hafi ekki hvað sfzt
stafað af hirðuleysi og slóðaskap Halldórs
Jónssonar og Einars Hjaltasonar í Vík, þá
leyfi ég mér að gera við greinina dálitla
athugasemd.
Greinarhöfundurinn, er nefnir sig M. F.,
skýrir svo frá, að Einar Hjaltason, sem var
formaður fyrir uppskipuninni hafi sagt, að
þeim sem í land voru fluttir væri óhætt að
útrétta það er þeir þyrftu í landi, og að
hann „skyldi gera þeirn aðvart ef sjó brim-
aði“, og hafi þeir því verið andvaralausir
þar til þeir heyrðu, að sjór væri farinn að
brima, þá hafi þeir strax snúið sér til Ein-
ars og tjáð honurn, að þeir fyrir hvern mun
vildu komast um borð. og að aðrir góðir
formenn, sem þar voru staddir, hafi álitið
alfært, hafi þeir beðið Einar að flytja sig
fyrir rífléga borgun, en hann hafi þverneit
að því, hafi þeir þá snúið sér til Halldós,
Jónssonar ( Vík, sem hafi ætlað að senda
fullfermi með bátnum til Vestmannaeyja —
og báðu hann að útvega fólk og bát er lá
tilbúinn í fjörunni, en það fór á sömu leið
að Halldór taldi vankvæði á því, en um
nóttina hafi báturinn flæmzt upp af roki og
mennirnir drukknað.
Hann segir, að þetta ætti að vera nóg til
þess að Einar og Halldór ásamt fleirum,
sýndu ekki optar slíkt kæruleysi og slóða-
skap ef bát bæri þar að aptur, enda mundu
fáir trúa slíku af Halldóri að hinum slepptum.
Það er alllíklegt, að menn sem lesa grein-
ina og sem ekki þekkja hér til, trúi að
þetta sé rétt sagt frá, og að slysið hafi or-
sakast af kæruleysi nefndra manna, en allir
sem þekkja til, munu ekki trúa því.
Það er satt að mótorbátur þessi lagði af
stað frá Vestmannaeyjum þennan tiltekna
dag í blíðu veðri, en var svo lengi á leið-
inni, að sögn bátsmanna, nær helmingi leng-
ur en þegar vel gengur — því alveg hafði
stöðvast gangur mótorvélarinnar í langa tíð
á leiðinni, er kunnugir segja að hafi verið
af hirðuleysi að hteinsa ekki vélina — og
kæruleysi að leggja á stað með hana ó-
hreina, en eg er þvf ókunnur og vil ekki
neitt um það dæma, en út af þeirri hindr-
un töfðust þeir nokkra klukkutíma, og hefðu
getað verið lausir héðan þá er þeir komu,
hefði vel gengið. Þegar þeir loks komu hér
eða báturinn, var sjór til inuna farinn að
brima. Fólk í Vík var í ýmsum áttum og
heldur fáir heima við, hafðist því fólk að
eins á smábát; meðan fyrri ferðin var farin
út í mótorbátinn þá versnaði sjórinn til
muna. Mattías Finnbogason frá Vestmanna-
eyjum, sem var á bátnum og líklega helzti
mótoristinn, ætlaði að skreppa vestur yfir
Reynifjall, en bróðir hans, Kjartan Finn-
bogason, kom í sandinn hingað afréði hann
því, og sagði hann honum væri það ekki
óhætt þvf sjór væri óðum að brima; með
því að Matthías er hér uppalinn og kunn-
ugur, þá mun hann hafa hætt við þá ferð,
og ætlað að vera við hendina að komast
um borð ef vernsaði. Vestmanneyingarnir
gengu þá beint til Brydersverzlunar, og sá
eg þá ekki góðán tfma ‘á éþtir — þégar
báturinn kom í land seinni ferðina, þá var
sjór orðinn lítt fær fyrir svo lítinn bát, ætl-
uðu þeir samt að reyna að komást út en
höfðu það ekki, enda var óðum að brima,
og nær þvf farið að falla þar sem mótor-
báturinn lá. Eg fór um það leyti heim til
mín, sem er góðan spöl frá, vissi eg þá ekki
I hvað gerðist fyrri en eg fór að heiman apt-
ur, þá mætti eg manni er sendur var frá
! Vestmanneyingunum að bíðja mig að útvega
menn að koma þeim um borð, en af því
eg sá að það var ófært, neitáði ég að út-
vega menn til að gera tilraun að komast
út í mótorbátinn.
Eg get ekki álitið það slóðaskap eða
kæruleysi, þótt eg neitaði að útvega menn
til að róa út í ófæran sjó, enda hefði eng-
inn maður fengizt til að gera tiíraun til þess
þá. Hitt var annað mál, að um það leýti
að hætt var útskipun, þá var tiltök að kom-
ast á flot, hefðu Vestmannéyingar þá verið
við, en samt alveg óvíst, hvernig tekizt
hefði að komast í land aptur, þótt á flot
hefði hafzt. Ekki er mér kunnugt um, að
Einar hafi lofað að gera mönnurn aðvart ef
brimaði, — en þeir vissu það allir, að sjó
var að brima, og hefðu sjálfir átt að passa
að láta ekki á sér standa. En óþarft álít
eg fyrir höfund Veslmannaeyja-greinarinnar
að vera með dylgjur um það, að Einari
Hjaltasyni væri trúandi til að hirða ekki um
að koma mönnum urn borð. Allir, sem til
þekkja, vita, að Einar er bæði duglegur og
hjálpsamur við sjávarverk, og á miklu frem-
ur þakkir skilið en vanþökk. Greinarhöf.
segir að eg hafi ætlað að senda fullfermi á
bátnum til Vestm.eyja, og á víst svo að
skilja, sem eg hafi séð um útskipun. Þetta
er ekki heldur rétt. Eg stóð ekki fyrir upp-
skipun né útskipun, bát léði eg þeim að
eins; eg bað þá taka af mér til flutnings
nokkra poka með gærum og dálítið af keti.
Eg ætlaði ekki að senda nálægt því hálf-
fermi, því síður rneira.
Að endingu vil eg ráðleggja greinarhöf.
að skýra alveg rétt frá, þegar hann skrifar
næst, og aðvara Vestmannaeyinga að djelja
ekki allt of lengi f laudi hér, þegar sjór er
að brima, þá er þeir eru hér á ferð. Það
er óviðkunnannlegt, að skrifa það í blöð, sem
menn vita að ekki er rétt
Halldór Jónsson, Vík.
Fundarályktun.
Félagið I.andvörn samþykkti á fjöl-
mennum fundi 17. þ. m. svolátandi fund-
arályktun í einu hljóði:
»Þá íslendinga, sem eru í Skrælingja-
félaginu, hinu svokallaða Atlantshafseyja-
félagi, og gera sér með því far um að
vinna oss tjón með rógi í eyru Dana,
telur Landvarnarfélagið vanvirðu landsog
þjóðar og þá hvergi hæfá fórtnselendur
íslands eða fslenzku þjóðarinnar«.
Stjórn Atlantshafseyjafélagsins hefur
sent oss 21. þ. m. símskeyti þess efnis,
að fundarályktun íslenzkra stúdenta í
Höfn (ályktun, sem ekki er kunn hér?) sé
mjög röng og villandi, og að nákvæm
skýrsla komi sfðar.
Kínverjar eru ennþá kurteisari en Frakk-
ar. Eptirfylgjandi ágrip af samræðum
Ameríkumanns nokkurs, sem er bama-
skólastjóri í Kína, og innlends föður er
kemur með son sinn til veru í skólanum,
er þess vert að það sé lesið.
Þeir (barnakennarinn og Kfnverjinn)
hittast f gestastofunni og taka ekki hver
í hendina á öðrum, heldur hver í sína
eigin hönd. Síðan spyr skólastjórinn:
„Hvað er yðar háttvirta nafn?“ Kínverj-
inn svarar: „Mitt ómerkilega, vesala
nafn er Wang“. Síðan er borið inn te
og reyktóbakspípur og skólastjóri býður
Kínverjanunt hvorttveggja með þessum
orðum: „Verið svo góður að smakka
þetta lélega te, og reyna þessar slæmu tó-
bakspípur". Kfnverjinn drekkur nú og
reykir þegjandi í fjórðung stundar og spyr
síðan: „Hvað er yðar háttvirta nafn?„
Kennarinn: „Hið lítilfjörlega, vesala
nafn mitt er Pott“. Kínv.: „Hvað heitir
ríkið yðar?“ Kenn.: „Hið tilkomulitla
smáhérað, sem eg er frá, eru Bandaríkin í
Norður-Ameríku". (Að þttrfa að tala þann-
ig um Bandaríkin er hart aðgöngu fyrir
Ameríkumanninn, en kurteisisvenjurnar
eru strangar). Kínv.: „Hversu margar
trjágreinar hafið þér séð blómgazt?" [Þetta
167
heldur kváðust vilja eiga það heldur en stóra húsið inni á milli trjánna. Þar
bjuggu þau Jack Harrison og kona hans 1 mörg ár í friði og farsæld og fengu
í ellinni umbun þeirrar ástúðar og umhyggju, sem þau sjálf höfðu auðsýnt. Hetjan
Harrison lét aldrei framar sjá sig f 24 feta hring; en sagan um viðureignina milli
smiðsins og vestanvérans er enn alkunnug meðal gamalla hnefleikamanna, og að
engu þótti honum jafn gaman sem að rifja það alt upp aptur, atrennu eptir at-
rennu, þegar hann sat i sólskininu fyrir utan húsið sitt, umkringdur af rósum.
En þegar hann heyrði til konunnar sinnar, var hann vanur að hætta frásögninni
og fara að tala um garðinn og hvers af honum mætti vænta, þvf að nún losnaði
aldrei við hræðsluna um það, að hann mundi einn góðan veðurdag fara aptur í
hnefleik, og ef hún saknaði gamla mannsins, þó ekki væri nema eina klukku-
stund, var hún undir eins sannfærð um, að hann hefði kjagað af stað til þess að
hrifsa meistarabeltið frá nýjasta sigurvegaranum. Það var eptir beinum fyrir-
mælum hans sjálfs, að sett var á legstein hans: „Hann barðist hinni góðu bar-
áttu", og þó að eg sé ekki 1 neinum vafa um, að hann hafi átt við svarta Ba-
rúk og Crab Wilson, þegar hann mælti svo fyrir, þá munu samt allir, sem þekktu
hann, verða að játa, að hin andlega merking þessarar áletrunar átti einkar vel
við hið hreina og karlmannlega líf hans.
Sir Charles Tregellis lét ennþá í nokkur ár á sér bera við veðreiðarnar í
Newmarket og vakti athygli með sfnum óviðjafnanlega klæðaburði í St. James. Það
var hann, sem fyrstur fann upp á því að hafa hnappa og lykkjur neðantil á klæðis-
buxum, og það var hann, sem ruddi nýjar brautir með samanburðarrannsóknum
sínum á línsterkju og sundmagalími til þess að stinna með skyrtubrjóst. Það
eru enn á lffi gamlir oflátungar, sem muna eptir ummælum Tregellis’s um, að
slipsið ætti að vera svo mikið stinnað, að lypta mætti upp þremur fjórðu hlutum
þess, ef haldið væri nm annan endann, og eptir þeirri megnu deilu, sem reis út
af því, að Alvanley lávarður og hans fylgifiskar töldu nægilegt, ef lypta mætti
upp helmingnum. Þvl næst komu yfirráð Brummells og deilan um flauelskrag-
ann og gekk þá allur bærinn undir forustu yngra mannsins. Frændi minn gat
ekki unað því að vera annar í röðinni; hann flutti sig þvl undir eins búferlum
til St. Albans1) og kvaðst mundu gera þann bæ að miðbiki tízkunnar í stað
hinnar úrkynjuðu Lundúnaborgar. En þegar bæjarstjórnin með borgarstjóra í
broddi fylkingar kom til þess að færa honum þakkarávarp fyrir hans góða á-
form bænum til handa, þá vildi svo óheppilega til, að allir voru 1 frökkum með
flauelskraga, nýkomnum frá Lundúnum. Þetta fékk honum svo mikillar sorgar,
að hann lagðist 1 rúmið og lét aldrei framar sjá sig ú mannamótum. Auð sínum,
1) St. Albans er lítill bær skammt frá Lundúnum.