Þjóðólfur - 08.04.1910, Blaðsíða 2

58
ÞJOÐOLFUR.
úr haldbetra efni, en hann nú virðist
vera. Ekki tekst nefndinni að afsaka sig
með því, að henni sé svo ókunnugur efna-
hagur almennings yfirleitt, þar sem 1 henni
sitja t. d. þeir herrar: Pálsson Pálmi,
Daníelsson Halldór og Briem Sigurður1),
og býst eg við, að þetta séu einmitt þeir
mennirnir, sem miklu, eða mestu, ráða í
nefndinni.
Annars er margt í sambandi við störf
og stjórn bæarins, sem þörf væri að vekja
máls á, þótt ekki væri nema ýmsar ráð-
stafanir fátækranefndarinnar, því úr þeim
herbúðum er margt að frétta, sem gjald-
endum er ókunnugt um.
Jóh, Jóhannesson.
€rleni símskeyti
til Pjóðólfs.
Khöfn 29. Mars.
Finnland.
Rússastjórn hefir lagt fyrir þing-
ið (Dúmuna) frumvarp, sem gerir
að engu sjálfstœði Finnlands.
Albertí-málið.
Krabbe skrifstofustjóri er skipað-
ur verjandi Albertís.
Etnngos.
Eldur er uppi í Etnu á Sikiley.
Khöfn 7. April.
Finnlendingar
œtla að neita að hlýða ofbeldi
Rússa gegn þeim (Rússakeisari hef-
ur tekið af þeim þá stjórnarskrá er
hann hefur áður gefið, sbr. hér fyr).
Errópnfðr
Roosevelts sigurför.
Asqnith
hefur sigrað i neðri málsstofunni.
Aukaþingskrafa Suður-
Þingeyinga.
Síðastl. Laugardag var fundur
haldinn á Ljósavatni í Suðurþing-
eyarsýslu til þess að ræða um fram-
ferði landstjórnarinnar í banka-
málinu o. íl. og um aukaþings-
kröfur. Það var fulltrúafundur og
voru þeir 31, sem fundinn sóttu,
kosnir með hlutfallskosningum í
hreppunum.
Aukaþingskrafa var samþykt
þar með 27 atkv. gegn 4.
Frrí Vestur-íslendingum.
í fyrra vakti það mikla eftirtekt, að
vestur-lslenkur námsmaður fékk Cecil
Rhodes-verðlaunin (5400 kr. á ári 1 3 ár)
til að stunda nám við Oxford-háskól-
ann, og er hann nú kominn þangað. Nú
hefir annar vestur-íslenskur námsmaður
fengið sömu verðlaun og ætlar hann til
Oxford næsta haust. Hann heitir J ó s e f
Thorson og er fæddur 1 Winnipeg
15. mars 1889, sonur Stefáns Thorsons,
er búið hefir þar síðan 1887, sonurÞórð-
ar Jónssonar og Helgu Jónsdóttur á
Bryggju f Biskupstungum. Kona Stefáns
og móðir Jósefs er Sigríður dóttir Þórar-
1) Nöfnin sett, eins og þau standa í
niðurjöfnunarskránni.
ins bónda í Áskoti í Biskupstungum Þór-
arinssonar.
Mannalat vestan hafs.
Hinn 3. f. m. andaðist Gunnsteinn
Eyó lfsson bóndi við Islendingafljót i
Nýja-íslandi. Hann var tæplega 44 ára að
aldri (f. 1. apríl 1866) sonur Eyjólfs Magn-
ússonar fyr bónda í Unaósi og Vilborg-
ar Jónsdóttur, og flutti ungur með þeim
vestur. Hann var kvæntur Guðfinnu Ei-
ríksdóttur og eru 9 börn þeirra á lffi.
Fyrir mörgum árum (1893) ritaði Gunn-
steinn pistla um Vesturheim í Þjóðólf, er
vöktu mikla eftirtekt. Eftir hann er sag-
an Elenóra (Rvík 1894) og ýmislegt fleira
liggur eftir hann á prenti, þar á meðal
nokkur sönglög, því hann var vel að sér
í söngfræði.
Kristján Jónsson og
Landsbankinn.
Eins og menn rekur minni til, þá neit-
uðu bankastjórar Landsbankans að greiða
Kristjáni háyfirdómara Jónssyni laun hans
sem gæslustjóra, og varð því hr. Kr. J.
að leita réttarins til þess að fá þau greldd-
Sýnilegt var það strax, að Landsbank-
inn hlyti að tapa máli þessu, enda er nú
sú raun á orðin, þvf með undirréttardómi,
er kveðinn var upp í gær, var bankinn
dæmdur til að greiða Kristjáni háyfir-
dómara Jónssyni gæslustjóralaun hans, þar
sem hann væri löglegur gæslustjóri við
Landsbankann.
Þótt einkennilegt megi virðast, þá hefir
bankastjórn Landsbankans ákveðið að
eyða meiru fé í málskostnað, og áfrýa
málinu.
Hvað er að frétta?
Hmj örwiilan erlendis. Sam-
kvæmt síðustu söluskýrslu frá konsúl G.
Davidsen í Leith hefir hann selt íslenskt
smjör fyrir rúma 113 shilling pr. enska
vætt (10P/2 danskt pd.) að öllum kostn-
aði frá dregnum.
50,000 dollax*a.x- eru eigur
Kristjáns heit. Jónssonar læknis í Amer-
íku, er andaðist nýlega og getið var hér
í blaðinu. Erfingjar hans eru fjórir, syst-
kin hans þrjú hér á landi og ensk stúlka,
skrifari hans. Læknaskólanum hér gaf
hann bókasafn sitt og verkfæri.
Fx*iðx*ik Kristjánsson banka-
stjóri íslandsbankaútbúsins á Akureyri, er
hvarf aðfaranótt 12. f. m., eins og áður
hefur verið getið um hér í blaðinu, er
enn ófundinn, og litlar líkur til að hann
finnist.
Hann var fæddur 22. Febr. 1867 á Ak-
ureyri og sonur Kristjáns þurrabúðar-
manns þar Magnússonar og Kristínar
Bjarnadóttur bónda á Fellsseli í Köldu-
kinn Jónssonar. 1881 gerðist hannversl-
unarmaður á Akureyri og 1893 stofn-
aði hann þar^, verslun með Magnúsi
bróður sínum og ráku þeir hana í félagi
þar til 1907, að Friðrik varð bankastjóri.
Kvæntur var hann Jakobínu Möller og
misti hann konu sína 1906 :og eignuðust
þau 4 börn sem öll eru_á lífi.
Botnvörpungur frá Aberdeen
sökk aðfaranótt 4. þ. m. norðvestur af
Vestmannaeyum, og rakst franskur botn-
vörpungur ájhann og braut hann svo, að
hann sökk eftirwlitlastund. Komustskip
verjar í báta sína og flutti franski botn-
vörpungurinn þá hingað.
Fiskaíli er ágætur hér við Suður-
land. Hafa fiskiskipin, er inn hafa kom-
ið, fengið afargóðan afla, og sama er að
frétta af Suðurnesjum og Eyrarbakka,
Stokkseyri og Þorlákshöfn. — Botnvörp-
ungarnir íslensku, »Snorri Sturluson«,
»íslendingurinn« og »Freyr«, eru nú ný-
lega komnir inn með fullfermi af fiski.
Veðurátta hefur breytst mjög til
batnaðar. Síðustu dagana hefur verið
afbragðs-hláka, og í fyrradag var allmik-
ill hiti.
SvarítleBlix* ætla að halda þjóðhá-
tíð í sumar, í minningu um 1000 ára
byggingu héraðsins.
l’restiiHtefiiu hefur biskup ákveð-
ið að halda í sumar á Hólum í Hjalta-
dal óg byrjar hún Fimtudaginn 7. Júlf á
hádegi með guðsþjónustu í Hólakirkju.—
Ákveðið er, að prestastefnan standi yfir
í 3 daga, og Sunnudaginn 10. Júlí verð-
ur vígslubiskup Norðurlands (sr. Geir
Sæmundsson) vfgður biskupsvígslu f Hóla-
kirkju.
Hullilóri Sti'íánssyni var 31.
f. m. veitt Flateyrarlæknishérað. Auk
haus sóttu Guðm. T. Hallgrímsson og
Guðm. Guðfinnsson.
Jónas Jóiissoii prófastur á
Hrafnagili var 22. f. m. skipaður þriðji
kennari Akureyrarskólans.
Bæar-annáll.
IJjöx-n SigurðSHon bankastjóri
er mikið veikur. Jón Gunnarsson er sett-
ur bankastjóri á meðan, svo að nú er
Oddur Gfslason einn „ólöglegur" gæslu-
stjóri.
BæarstjóniarUosnmguua
úrskurðaði ráðherra 31. f. m., aðeigiskuli
vera gerð ógild.
Davíð OHthmil hefir keypt Dag-
faraprentsmiðjuna á Eskifirði af Thor E.
Tuliniusi, og er hún komin hingað og
tekin til starfa.
„Ceres“ kom frá útlöndum 4. þ. m.
Bæarstjórnin nýa hélt fund í
gærkveldi og voru þeir Halldór Jónsson
(endurk.) og Jón Jensson kosnir skrifarar,
en í nefndir var þannig kosið:
Byggingarnefnd: 'Jón Jensson (endurk.),
Kn. Zimsen (endurk.), Tryggvi Gunnars-
son og Rögnvaldur Ólafsson húsameist-
ari, sem er utan bæarstjómar.
Brunamálanefnd: Arinbj. Sveinbjarn-
arson, Lárus H. Bjarnason (endurk.) og
Magnús Blöndahl (endurk.).
Fasteignanefnd: Arinbj. Sveinbjarnar-
son og Jón Jensson.
Fátœkranefnd: Guðrún Bjömsdóttir
(endurk.). Katrín Magnússon (endurk.),
Kristján Þorgrímsson (endurk.) og Pétur
G. Guðmundsson.
f stjórn Fiskimannasjóðsins: Tr.Gunn-
arsson.
Fjárhagsnefnd: Halldór Jónsson (end-
urk.) og Klemens Jónsson.
Gasnefnd: Borgarstjóri, Guðrún Björns-
dóttir, Kn. Zimsen, L. H. Bjamason og
P. G Guðmundsson.
Hafnarnefnd: Jón Þorláksson og Tr.
Gunnarsson.
Heilbrigðisnefnd: Þórður J. Thorodd-
sen.
Skattanefnd: Halldór Jónsson (end-
urk.) og Kl. Jónsson.
Vatnsnefnd: Bríet Bjamhéðinsdóttir og
Jón Þorláksson.
Veganefnd: Jón Þorláksson, Kl. Jóns-
son (endurk.) og Kr. Þorgrímssoe (end-
urk.).
I.áriis H. 15 j 31 i-ii iison lagaskóla-
stjóri liggur veikur, hefir verið það mjög
lengi, en fór oí snemma á fætur, og þyngdi
aftur.
FrunHki I»aiil«iixn. Altalað er
það um bæinn, að stofnun hans sé ákveð-
in og fullráðin; en samkvæmt þeim upp-
lýsingum, er vér höfum aflað oss, er svo
ekki, en allar líkur fyrir, að hann muni
koma, og munum vér, er málið er full-
búið, skýra það svo vel er föng leyfa.
Málverkusýiiingu hefur hr.
Einar Jónsson málari í hyggju að halda
innan skamms. Mörg af málverkum hr.
E. J. eru mjög snotur, og margt af stöð-
um, er ýmsa mun fýsa að sjá. Á meðal
málverka hans eru myndir af Oddeyri,
Sauðárkróki, Hlfðarenda, Vík í Mýrdal,
Hvoli í Mýrdal, Hvammi 1 Mýrdal, Goða-
fossi, Skaftá, Grund í Eyjafirði, frá Grfms-
ey og víðar. Engan mun iðra að sjá sýn-
ing þessa.
Barnaskóli Ásgríms Magnússonar
hefir fengið 31. f. m. staðfesting og viður-
kenning af stjórnarráðinu, samkv. fræðslu-
málalögunum frá 30. Júlí 1909. Það mun
vera fyrsti barnaskólinn hér á landi, er
hefir samda reglugerð til eftirbreytni, að
minsta kosti prentaða, og víst fyrsti skól-
inn, er stofnaður hefir verið hér sem
„privat‘‘-skóli, hitt opinberir skólar. Skóli
þnssi hefir nú starfað í sex ár, og gert
bæarbúum hér mikið gagn. Þar sem
barnaskóli Reykjavfkur eigi mun rúma
öll börn hér á skólaskyldualdrinum, þá
mun bæarstjórnin sjá um eftirleiðis, er
skóli þessi hefir fengið viðurkenning þessa,
að böm þau, er þangað ganga, og eru á
skólaskyldualdri, njóti og fríkenslu þar.
Þess mun mega vænta.
I*iiig;lýsixigfax- 17. Marz.: GísliEin-
arsson selur Sturla kaupm. Jónssyni jarð-
areign sfna, Sauðagerði í Reykjavík. Dags.
8. Júlí 1908.
Pingl. 31. Mars.: Engilbert Gíslason
málari selur Sveini Jónsyni trésmið lóðar-
spyldu við Laufásveg, 30 ál. meðfram veg-
inum og 44 ál. á breidd, fyrir 1320 kr.
Dags. 14. Mars.
Guðm. Gamalfelsson bókbindari selor
alþm. Magnús Blöndahl húseign nr. 8 við
Lindargötu með tilh. fyrir85oo kr. Dags.
4. Mars.
Jóhann Jóhannesson kaupmaður selur
Kristjáni konsúl Þorgrímssyni húseign nr.
38 við Laugaveg m. tilh. fýrir 19000 kr„
Dags. 28. Febr.
Daður.
Okkur íslendingum hefir oft verið borið
það á brýn, að við litum helst til mikið
upp til alls þess, sem útlent væri, sér-
staklega þó þess, sem danskt væri, og er
það síst ofmælt. Það hefir lengi sá pott-
ur verið brotinn hér á landi, að alt hefir
þótt gott, sem frá Dönum hefirkomið. °g
mun það eiga rót sína að rekja til þess
tíma, er íslendingar voru lítið annað en
þrælar Dana, þá þeir áttu sína tímanlegu
velferð undir náð þeirra; en sína andlegu
velferð urðu þeir að sækja til prestanna,
sem oft og tíðum voru fylgispakir kon-
ungs- og kaupmannavaldinu, og töldu sér
skylt að veita þvf líðsinni sitt og prédika
alþýðunni drottinhollustu og auðmjúkt
þakklæti fyrir náðarmola þá, er hrundu
af borðum stjórnarvaldanna.
Sveinn lögmaður Sölvason sagði í for-
mála fyrir riti sínu »Barn í lögum* (»Tyro
juris«) að þar sem »vor efni í flestum
sökum dependera af þeim dönskum, því
má þá ekki vort tungumál vera sömu for-
lögum undirorpið«. — Að vísu munu
nú flestir vera þeirrar skoðunar, að
réttast væri að reyna að hatda í málið
meðan unt væri; en þó er ekki liðinn
fullur tugur ára, síðan þessi klausa stóð
í einu blaðinu okkar: »Þá er málið
okkar, íslenskan .... Við stæðum miklu
betur að vígi að öllu leyti, ef móðurmál
okkar væri enska. Og gætum við allir