Þjóðólfur - 09.01.1912, Blaðsíða 4

4
ÞjOÐOLFUR.
Þjóðólfur
er elsta og þjódkuimasta
blað landsins.
Ritstjóri og áb^Tgðarmaður:
Arni Pálsson
sag'nfrieðiiigrur.
Afgreiðslu og innheimtumaður:
Sigurður Jónsson
bóksali.
Lindargötu 1 B.
Pósthólf 146. Talsimi 209. Reykjavík.
Auglýsingar sendast afgreiðsln-
manni eða í prentsraiðjnna.
ættu að athuga hana hið fyrsta, og sjá
hvort nöfn þeirra hafa fallið burtu eða
ekki. Skrifstofa Heimastjórnarmannanna
gefur og upplýsingar um það. Hún er
opin 8—10 á kveldin.
Skemtanir haía verið miklar hjér
um jólin. Á annan í jólum var jólatrje
fyrir börn: í Góðtemplarhúsinu barna-
stúkan Æskan (um 200 börn) á Hótel
Reykjavík Reykjavíkurklúbburinn (um
150) og á Hótel ísland skipstjórafjelagið
Aldan. Verkmannnaíjelagið hafði jóla-
trje fyrir fátæk börn 30. des.
Skautafj elagið hafði fjölmennan
dansleik á Hótel Rykjavík á Þrettándan-
um; dansað var par til kl. 8 að morgni.
Hálka hefir oft verið á götum bæ-
arins fyrirfarandi. Á nýársdag var flug-
hált. Frakkastígurinn er brattasta gata
bæjarins og hálust er hált er, pó lætur
bæjarstjórnin ekki sandbera hana. í
hálkunni á nýársdag datt par gömul
kona og meiddist, svo að hún liggur enn.
Manntallö hjer í Reykjavík fór svo,
að hjer töldust alls 12241 íbúar, og skift-
ist mannfjöldinn svo niður:
Miðbær og Grjótaporp með Grimstaða-
holti 1451, Þingholtin 2256, Vesturbær
2637, Skólavörðuholt 2234, Skuggahverfi
2050, Laugavegur og Laugarnesvegur 1613.
Yflr 150 íbúa bafa: Laugavegur 1421,
Hverfisgata 922, Grettisgata 753, Vestur-
gata 729, Bergstaðastræti 707, Lindargata
572, Njálsgata 528, Bræðraborgarstígur
512, Skólavörðustigur 405, Laufásvegur
288, Þiugholtsstræti 276, Klapparstígur
250, Frakkastígur 247, Nýlendugata 202,
Laugarnesvegur 192, Suðurgata 177, Tj arn-
argata 175, Bakkastígur 164, Stýrimanna-
stígur 152, Túngata 150.
Á Bráðræðisholti eru 129 og Grims-
staðholti 75 og Kaplaskjóli 29.
105—130 íbúa hafa: Aðalstr., Austurstr.,
Lækjarg., Grundarst., Míðstr., Spítalast.,
Brekkustígur, Framnesvegur, Kárastígur,
Vatnsstígur og Vitastígur.
Mannfæstar, undir 25 eru: Veltusund
24, Thorvaldsensstr. 22, Skálholtsst. 17,
Baldursgata 13, Vallarstr. 12, Unnarstígur
11, Lækjartorg 10 og loks Kolasund með
2 íbúa.
Aðventistar. Þeir hafa fengið
hingað nýjan trúboða, Ólsen að nafni,
og hefir hann samkomur á Laugavegi 33.
D. Östlund er fariun úr pjónustu þeirra,
heldur pó söfnuði sínum áfram. — en
Ólsen hefir pó sótt um konungsstaðíest-
ingu sem formaður einhvers brots af peim
söfnuði, en pví neitaði síjórnarráðið.
Nýárssundið fór fram eins og til
stóð á nýársdag kl. 11. Sjö keptu. Fljót-
astur varð Erlingur Pálsson (sundkenn-
ara Erlingssonar), hann svam sund-
bilið, 50 stikur, á 377» sekúndu, en í
fyrra svam Stefán Ólafsson það á 42
sek. og 1910 á 48 sek. Næstur Erlingi
var Sigurður Magnússon (45 sek.) hinir
lengur. Sá er bikarinn heflr haft Stefán
Ólafsson, og sundkappinn Benedikt G.
Waage, keptu ekki nú, höfðu ekki getað
æft sig. ÍSjór var heitari og báruminni
en verið hefir. Að sundinu aíloknu flutti
Guðm. Björnsson landlæknir snjalla ræðu
og athenti Erlingi bikarinn og var að
pví búnu hrópað nifalt húrra fyrir ís-
landi og sundkappanum (fertalt húrra).
Blysför og ýmsar skemtanir voru
á íþróttavellinum á sunnudagskveldið.
íslenskar sagnir,
Páttur af Fjalla-Eyvindi og fje-
lögura hans.
(Eftir Gísla Konráðsson. Lbs. 1259. 4to).
1. Upphaf Eyvindar.
Eyvindur var son bónda eins í Flóa
suður í Árnesþingi, er Jón hjet. Jón var
bróðir Eyvindar, er síðar bjó að Skip-
holti. Eyvindur ólst upp á bæ þeim, er
á Læk heitir í Hraungerðishrepp; hann
var snemma bráðgjör, en biendinn í skapi.
Eigi vitum vjer frá ætt hans að greina,
en það er almenn sögn, að förukona ein
frá Eyrarbakka gisti að Læk og misti þar
ost úr poka sínum. Gramdist henni skað-
inn og kvað Eyvind því valda mundu;
þrætti hann fyrir það. Mælti hún þá
með forsi miklu: »Vi 1 jir pú, Eyvindur,
ganga við oststuldinum, skal þjer að engu
grandi verða, ella muntu nokkurs háttar
háttar öheill af bíða!« Slóst þá í orða-
hnippingar með þeim, því að Eyvindur
ljet ekki sitt minna, og þrætti harðlega;
beiddi þá kerling honum óbæna og mælti:
»Hjeðan af skaltu, Eyvindur, aldrei óstel-
andi verða*. — Kom þá móðir Eyvindar
að og heyrði ályktunarorð kerlingar, —
því að sagt er að hún byggi þá með
sonum sinum, — og fyrir því að hún
vissi kerlingu mesta svark og skapvarg
og nornalega í óbæn sinni, þá beiddi hún
kerlingu að leggja sveininum nokkur liðs-
yrði, ef ekki gæti hún látið orð sín ómælt
vera. Kerling mælti (þá): »Þín skal hann
að njóta, að jeg mæli svo um, að aldrei
komist hann undir hegningu í manna
höndum, en með mæðu stórri og baráttu
mun hann þó æfi sína endaU Var
Eyvindur þá 15 vetra, og var eftir það
aldrei óstelandi. Að öðru var hann vel
þokkaður, skaphægur og hinn öruggasti
til alls starfs. Eyvindur var upp álinn
með foreldrum sínum og siðan fyrirvinna
hjá móður sinni; en þau dóu bæði hnigin
að aldri. — Bjó Eyvindur síðan litla hríð
að Traðarholti í Stokkseyrarhreppi, ó-
kvæntur (því að ekki hafði hann þá enn
fengið Höllu). Stundaði hann þá smfðar,
en jafnan lá orðrómur hinn sami á hon-
um um stuldi, og gerðist þar af óþokki
mikill milli hans og bygðarmanna. Stóð
svo um hríð; tóku sumir að hóta honum
lögsóknum, en ekki tók heldur fyrir hvörf-
in og ætluðu menn (að) Eyvindur stæli
jafnt sem áður og hefti þá fýst slna að
engu, — komst það sökum þess á orð
sfðan, að ekki mundi sjálfrátt. — En síð-
an var það, að Eyvindur tók að selja
búshluti sína, og er hann hafði selt þá
að vild sinni, var það um vorið, er snjóa
ieysti af fjöiium, að Eyvindur hvarf með
hrossum sínum og ýmsum búshlutum, og
vissi enginn, hvað af honum varð, nje
(að) farið hæfði hann Þjórsá á ferju,
Ölfusá eða Hvítá1). En það er sagt, að
skamt liði um til þess, að illar fjárheimt-
ur gerðust á haustum, og ætluðu menn
útileguþjófa valda mundu.
1) er kallast Brúará við Skálholt(H), bætir
hdr. við.
I Knnsten til Folket.
I
Uden Kunst — intet Hjem.
Et virkelig enestaaende Titfælde, for en Ringe Sum at anskaffe sig flere
værdifulde kunstværker af de mest fremragende Kunst-
nere tilbydes herved af Svenska Konstföplaget, som ved fordelagtigt
Indköb paa Konlcursauktion har erhvervet fölgende Billeder:
„Midsommardans". Maleri af Anders Zorn, „Hafsörnar", Maleri
af Bmno Liljefors, „En hjöltes Död“, Maleri af Nils Forsberg, „Eí'ter
Snöstormen, Maleri af Joiian l’irén (den nylig afdöde Kunstner). Alle
disse Billeder findas ellers i Nationalmuseet i Stockhohn. „Pansarfar-
Aran“, Akvarel af Kaptajn Erik Högg, „Valborgsmasso-
afton" af C. Schnbert, „KSrlek 1 skottkarra af W. Strntt,
„Namnsdagsbordot" af Fanny Brate, „Segeltur" af Carl Larsson,
„Svenska kronprlnsparet", fint udfört eftir Fotografi, samt 8 stk.
kunstneriske Jul- og Nytaarskort. Zorns Billede er 670X460
mm. stort, de andre ere 470X350 mm.
Den samlede Pris for alle disse kunstværker en meget höj, men vi
vil for et kort Tidsrum sælge den til kun kr. 8,50, Fragt og Toldfrit imed
Forudbetaling. Mod Efterkrav maa 1 Krone fölge med Ordren. Obs.I Opgiv
tydelig Navn og Adresse. Frimærker niodtages ogsaa. Forsöm ikke dette
absolut. euestaaende Tilfælde til at pryde Deres Hjem, eller til at kobe eu
pragtfnld men alligevel biliig Jnlegave!!!
Skriv i dag til
Svenska Konsíförlaget.
Stockholm 7, Sverige.
I
2. Lýsing Eyvindar.
Brynjólfur, son Sigurðar landþingisskrif-
ara Sigurðssonar iögmanns Björns^onar,
hafði nú Árnesþing og bjó í Hjálnlholti.
Var það um sumarið 1746, að hann ljet
lýsa Eyvindi á Alþingi, er strokið hafði
í júlímánuði árið áður frá TraðarhoHi í
Stokkseyrarhreppi í Árnesþingi, ieiðar-
brjefslaus, sje og Eyvindur sá Jónsson
grunaður með miklum lfkindum um þjófn-
að í Árnesþingi: »grannvaxinn með stærri
mönnum, nær glóbjartur á hár, sem er
með liðum að neðan, toginleitur og ein-
leitur, nokkuð þykkari neðri en efri vör,
fótagrannur, mjúkmáll og geðgóður, hirt-
inn og hreinlátur, reykir lítið tóhak þá
býðst, hagtækari á trje en járn, góður
vinnumaður og liðugur til smávika, lítt
lesandi, en óskrifandi, raular gjarnan fyrir
munni sjer kvæða eða rímuerindi, þó af-
bakað*1). Krafðist Brynjólfur sýslumaður
að Eyvindi væri vísað til sinnar sveitar,
þar hann hittist eða kynni staðar að
nema. — Er nú auðsjeð af iýsingu þess-
ari, að ekki heíur Halla með honum
verið, því að ekkert er hennar getið í
lýsingunni, svo það er missögn, að hann
stryki með hana.
3. Sögn Eyvindar um Þórisdal.
Það er haft eftir Eyvindi þá hann gaf
sig upp að lyktum vestra, er síðar segir,
að það hygði hann í fyrstu er hann lagð-
ist út, að komast í Þórisdal, er sumir
hafa á síðari öldum'kallað Áradal. Skildi
hann þá eftir farangur sinn námunda við
Skjaldbreið og fór að leita Þórisdals.
Má og vera hann heyrt hafi það, þá þeir
Björn prestur Stefánsson og Heigi prest-
ur Grímsson leituðu Þórisdals þá fyrir 82
vetrum, komust þeir svo langt á leið að
því er ritað er í frásögu þeirra, að þeim
sýndust drög halla ofan ti! dalsins, en
fyrir þvf að snjóhengjur ærnar sýndust
þeim í dalsbrúnunum og fyrir því lítt
færilegt eður ekki, þá sneru þeir aftur,
— og það með að dagur var að kvöidi
kominn, ljetu því af við svo búið. Má
og vera, að ekki hitti þeir þar á, (er)
helst hefði færi á verið að komast í dal-
inn2). — En ekki er þess getið með
hverjum hætti Eyvindur komst í dalinn
1) Lýsingin er hjer tekin beint eftir al-
þingisbókinni, með því að hún er ekki ná-
kvæmlega orðrjett hjá Gísla.
2) Um ferð þeirra prestanna til Þóris-
dals 1664 má lesa í Landfræðissögu Þorv.
Thoroddsens II., bls. 102—104.
ef hann sagði satt frá), en það (er) sögð)
sögn Eyvindar, að 2 bæji sæji hann i
dalnum og fje margt, og sást hann um
litla hríð, áður hann sá, að maður einn
gekk á milli bæjanna; þóttist þá Eyvind-
ur vita, að hann hefði orðið var við sig,
því að þegar hlupu saman 5 eða 6 karl-
ar frá báðum bæjunum og tóku þegar
hlaup að Eyvindi. Sýndist honum þá
ekki að bíða og þótti þeir allótrúlegir og
tók nú á rás; eltu þeir hann og sá Ey-
vindur að draga mundu þeir sig uppi.
En fyrir þvf að handahlaupaíþrótt var
honum iagin með yfirburðum, þá skaut
hann sjer á þau upp jökulháls nokkurn,
en sprunga allvíð var í jökulinn og
skopraði Eyvindur sjer yfir hana; en þar
námu dalbúar staðar og treystu þeir sjer
ekki yfir gjána og hurfu þar aftur og
skildi þar með þeim.
Nýjar
Kvöldvökur
I
Fást í bókaverslun
Sigr. Jónssonar
I
Ritstfóra „Þfóðólfs". er að
hitta i Bergstadastrœti 9
Hittist venjutega heima kl.
6-7 e. h. Talsími 172.
Alt fyrir hálft vorð-
Biðjið um vora stóru, eftirtektaverðu
Verðskrá með c. iooo myndum. Sendist
ókeypís án kaupskyldu. Mesta úrval á
Norðurlöndum af úrum, hljóðfærum, gull-
og silfurvörum, glysvarningi, veiðivopnum,
hjólhestum o. fl.
Norilisk Yareimport, Kobenhavn N.
Pianostemning.
En dygtig Pianostemmer og faguddannet
Instrumentmager agter, hvis tilstrækkelig
Tilslutning findes at Besoge Island. Alle
Reparationer udfores. Bestillinger bedes
indsendt under Adr. Pianostemmer (L
Igum, Aarhus.
Síðastliðið haust var mjer dregið hvítt
geldingslamb með mínu marki — sneitt fr.
og tvístýft fr. v. — sem jeg á ekki. Rjettur
eigandi krefjist lambsverðsins, semji við
mig um markið og borgi auglýsingu þessa.
Deildartungu 28/i2 1911.
Brynjólfur Bjarnason.
Prentsmiöjan Gutenberg.