Þjóðólfur - 30.04.1918, Page 3

ÞJÓÐÓLFUR
23
heimili og presta annast íræðsl-
una sem áður. Eg er þeim ger-
samlega ósamþykkur. Finst skóla-
skylda nauðsynleg og þessi stutti
tími betri en ekki neitt, en vona,
að þar sé mjór mikils vísir. Sú
var tíðin, meðan hvergi var skóla-
skylda, að alþýðumentun þótti
betri hér á landi en annarstaðar.
Heflr það, ef rétt var álitið, kom-
ið bæði af því, að alþýða heflr
hér búið að gamalli gerð, ágætum
hæfileikum framan úr ættum, inn-
lendum alþýðubókmentum, og
heimilishættirnir hér til sveita holl-
ari börnum en víðast hvar í öðr-
um löndum, þar sem alþýðulíflð
líktist meir því, sem við þekkjum
nú í sjóþorpum okkar. Kvöldvök-
urnar á góðum heimilum með
bóklestri og samtali, kveðskap og
sögum yfir vinnu, voru nókkurs
konar skóli fyrir börnin, sem ól-
ust þar upp, þó að ekki væri
fræðslan fjölskrúðug. Þá voru
prestaköllin smá, og góðir og
áhugasamir prestar þektu hvert
bam í sóknum sínum, og urðu
mörgum drjúgir hjálparmenn til
mentunar. En hversu margir ljóm-
andi hæfileikar urðu samt sem
áður á þeim tímum að fara for-
görðum, af því að ekki var að
þeim hlynt. í*að veit guð einn.
Við þekkjum ef til vill öll einhver
dæmi. Og hversu óíullnægjandi
var þessi alþýðumentun. Hvar voru
framfarirnar? Hjakkað í sama far-
ið, þegar bezt lét. Horft um öxl,
aftur á bak til liðinna tíma. Lítils
vonað af framtíðinni. Og því meir
sem öðrum þjóðum fór fram, því
lengra drógumst við aftur úr.
Framh.
Magnús Helgason.
Innlendar íréttir
og tíningur.
Alþingi. Þar ber ákaflega fátt
til tíðinda. Flestir þingmenn eru
víst þeirra skoðunar, að þingið
hafl verið kvatt saman 2 — 3 vik-
um of snemma. Þingmenn hafa
nú örlítið að gera. Er flestum
óskiljanleg sú ráðstöfun að setja
þing á þeim tima, sem það var
gert.
Ekki bólar á neinum stjórnar-
skiftum enn, og enginn þingmað-
ur, er Þjóðólfur hefir haft tal af,
býst við þeim í bráð, hvað svo
sem reynist.
Heimboð frá A'estur-íslending-
um hefir Sigurbjörn Ástvaldur
Gíslason fengið. Það er kirkjufé-
lagið, sem býður honum að koma
vestur og dveljast þar um sex
mánaða skeið. Kirkjufélagið greið-
ir allan ferðakostnað.
300 kr. i lifrarhlut hafa háset-
ar á botnvörpungum héðan úr
bænum fengið, siðan þeir byrjuðu
veiðar í vetur.
l)áin er hér í bænum fyrir
skömmu Ouðríin Ouðjohnsen,
kenslukona. Hún var dóttir Einars
Guðjohnsen, læknis á Vopnafirði,
Hún var fríð kona sýnum, fyrir-
mannleg og skarpleg, enda hafði
hún verið kona vel gefin.
Hunnar Grunnarsson skáld er
kominn hingað til bæjarins með
frú sinni. Dvelst hann hér í bæn-
um fram i næsta mánuð, heldur
síðan til átthaga sinna, Vopna-
fjarðar, og verður þar sumarlangt.
Pétur Jónsson, raddmaðurinn
mikli og kunni, sem hefir gegnt
söngvarastöðu í Kiel á Þýzkalandi,
hefir nú fengið betri stöðu, sem
hann kepti um og bar sigur úr
býtum í þeim kappleik. Höfðu
keppendur þó verið margir. Er
það fagnaðarefni, að Pétur gerir
land vort að góðu kunnugt í
Þýzkalandi með íþrótt sinni og
barka.
Ef til vill þykir einhverjum fróð-
leikur í að heyra titil Péturs.
Hann er kallaður „stórhei togalegur
hirðsöngvari".
Hans er von hingað til lands í
sumar.
Earðastrandarsýsla er auglýst
til umsóknar. Laun 2500 kr.
Umsóknarfrestur er til 30. júní.
Eggert Guðmundsson (sonur
Guðmundar Jakobssonar hafnar-
umsjónarmanns og trésmiðameist-
ara hér í bæ) heflr orðið hlut-
skarpastur á skákþingi, er háð hefir
verið hér í bænum og er nýlokið.
Hann er nú skákmeistari íslands
að nafnbót.
Kartöflurækt ætlar Reykjavík-
urbær að reka á sumri komanda.
Er ráðið, að bærinn fær til leigu
50 dagsláttur í Brautarholti í þessu
skyni. Forstjóri þessa fyrirtækis
verður Guðmundur Jóhannsson í
Brautarholti.
Hætt er við, að fjölgi enn fyr-
irtækjum, er bærinn verður að
taka að sér, ef duga skal, hvað
svo sem „Sjálfstjórn" og ýmsir
æstustu andjafnaðarmenn segja,
þeir er þverskallast vilja við „kröf-
um tímans". Kæmi oss ekki á
óvart, þótt ekki liði heldur á löngu,
unz bærinn verður að eignast kúa-
bú. Á þann hátt verður að lok-
um skást leyst úr mesta velferð-
armáli bæjarins, mjólkurmálinu.
Þó að bænum verði slíkur búskap-
ur dýr, sem ýmsir spá t>g rætzt
getur, verður honum hitt áreiðan-
lega miklu dýrara, að ungbörn
hafi ekki næga og góða mjólk.
Útlendar fréttir.
Af ófriðnum er ekkert merki-
legt. að frétta. Þjóðverjar hafa gert
mikil áhlaup, en ekki unnið mjög
á, upp á síðkastið.
Merkilegustu fréttir frá útlönd-
um eru af kosningunum í Dan-
mörku. Úrslit þeirra urðu þau, að
stjórn Zahles getur setið áfram
við völd, þó að hún hafi lítinn
meiri hluta, ekki nema tveimur
mönnum fleira (með jafnaðarmönn-
um) en hægrimenn og íhalds-
sinnaðir vinstrimenn.
og
TaöiálsMnr
keyptar hæsta veröi
(hvor tegund fyrir sig) í
Vöruhúsinu.
i
Ritstjóri:
Signrðnr Gnðmnndsson.
Sími 709.
Prentsmiðjan Gutenberg.
96
enga athygli. Það var hljómurinn úr lúðrinum, sem sífelt óm-
aði í huga hans. Hann var ekki nema hálfur á heimili sínu,
því að hugur hans var oftast uppi í seli hjá Míru. Hann hugs-
aði um hana allan daginn og dreymdi hana á hverri nóttu.
Stundum fanst honum hann vera heitur eins og sóttveikur mað-
ur, en stundum skalf hann af kulda. Hann hafði enga eirð í
rúminu, en fór á fætur um sólaruppkomu til þess að ganga
þangað sem hann gat séð til selsins. Og þegar hann sá það,
baðað í morgunsólarbjarmanum, fanst honum, sem hann sæi
bjarmann í augum Míru, og hann skundaði aftur heim á leið.
En inni í húsum gat hann heldur ekki eirt, honum fanst þar of
þröngt um sig og stofuloftið fanst honum hvíla eins og farg á
brjósti sér. Ha.nn skildi ekkert í sjálfum sér og leitaði loks út
og áleiðis þangað, sem sást til selsins.
Sigríður og Míra gáfu því báðar nákvaeman gaurn, hvað Þor-
leifi leið, Sigríður með kvíða, en Míra með gleði. Báðar sáu
þær baráttuna, sem Þorleifur átti í, og báðar voru þær reiðubún-
ar til þess að rétta honum hjálparhönd — önnur til þess að
bjarga honum frá glötun, hin til þess að leiða hann í hrösun.
Hans þóttist sjá það, að ef Þorleifur fengi að ráða sér sjálf-
ur, mundi hann að lokum sigrast á freistingunni; hann var réttsýnn
rnaður að eðlisfari, og ást hans á Míru var eins og einhver veik-
indi, sem hann gat eunþá ekki gert sér grein fyrir; hann fann
aðeins sífeldan söknuð og þrá i hjarta sínu, og við þessu fanst
honum hljómurinn úr lúðri Míru veita sér svipaðan frið, eins og
söngur móðurinnar veitir angurværn barni frið. Nú þótti Hans
®ál til komið að hefjast handa.
Ingiríður ein var ókvíðin; hún hélt, að alt væri með kyrr-
um kjörum.
Á morgnana þegar Sigríður heyrði fótatak Þorleifs í stigan-
93
rokkinn fyrir hana. Þá fanst Ingiríði sér aukast kjarkur, hún
reis upp og sagði:
„Sigríður skal ekki frá mér fara framar. Sá sem ekki vill
vera samvistum við hana, getur farið burtu af heimilinu".
Allir horfðu forviða á Ingiríði, en hún settist niður í hægð-
um sínum og fór að spinna.
Þá sneri Míra sér frá þeim og gekk út, en í dyrunum leit
hún við og sagði:
„Þú skalt fá þessi orð borguð, Ingiríður; nú flyt eg upp í
sel".
Þegar miðdegisverður var á borð borinn, settist Íngiríður
aftur í húsfreyjusætið, og var langt liðið síðan hún hafði sést
þar. Sigríður sat við hlið hennar. Mira var nú orðin öll önnur,
en þegar hún lenti í orðakastinu við Sigríði. Það var af henni
allur rosti og hún var orðin blíðan og auðmýktin sjálf. ' Hún
var vingjarnleg við Sigríði, vildi gera Ingiríði alt til'geðs og hló
og gerði að gamni sínu.
Sigríður hafði varla augun af henni, því að henni var það Ijóst,
að svo varhugaverð sem hún hafði áður verið, þá var hún hálfu
viðsjálli nú. Hamurinn, sem hún hafði hjúpað sig í, var íagur
og mjúkur, en hann huldi eiturnöðru.
Þegar Sigríður hafði dvalizt nokkra daga á bænum, kom
skjótt viðfeldnari blær á heimilisbraginn. Ingiríður fór að sinnii
verkum sínum eins og áðar en Míra kom þangað, og þótt hún
gæti ekki heitið glöð og ánægð, var þó kominn yfir hana meiri
friður og sálarrósemi en nokkru sinni hafði verið áður.
Þorleifi, sem að undanförnu hafði reikað um eirðarlaus og
annars hugar, var nú farið að verða hughægra. Míra lét hann
afskiftalausan, og Sigríður var svo í viðmóti sínu við hann, að
honum varð rórra í skapi og jafnvægi komst á geðsmuni hans.