Norðri - 16.07.1853, Síða 2

50
leirmikil tdn, ef smáum sandi væri blandab sam-
an vi& áburbinn, því bæbi losar sandurinn jarfe-
veginn og tekur mest allra jarfetegunda il í sig af
geislum sólarinnar.
Læt jeg svo út talafe um þetta, en óska þess,
afe landar mínir taki þessu framvarpi mínu vel og
reyni sjálfir, hvort þafe má þeim ei afe gagni verfea
og hafi þess svo gófe not sem aufeife er.
3*lngvallafun<lui‘iim
sumarife 1853
byrjafei um hádegis bil hinn 28. d. júnfm. Veferife Tarþurtog
þægilegt, eins og líka ætífe afe undan förnu hefur verife.feegar
þvíiíkir fundir hafa verife haldnir, svo ávalt hefur mátt rita,
ræfea og greifea atkvæfei undir berum himni, og er þafe eptir-
takanlegt, hvafe náttúran ætífe hefur verife vifemútsfelífe vife
þessa frjálsu fundi landsmanna, þar þó stundum einstakir
menn hafa litife úhýru, efea afe minnsta kosti hornauga til
þeirra. þafe hafa menn fyrir satt, afe hinn almenni áhugi á
þessum fundi hafi verife mefe minna múti; því svo Ieife fyrri
partur dagsins, afe fáir tíndust afe, og loksins, þegar funduriun
húfst, og fúlkife var talife, voru ekki fleiri enn 79 mennsam-
an komnir; enda kom heldur enginn mafeur úr heilum 6
sýslum í vestur amtinu, nefnilega: frá Mýra- Snæfellsness- Barfea-
strandar-ísafjarfear-Dala- og Strandasýslum; enginnkomheldur
úr nyrfera kjördæmi þingeyjar sýslu, hvorugri Múla sýslu, ekki úr
Skaptafells- og ekki úr Yestmannaeyja sýslum, svo frá 10 sýsl-
um kom alls enginn mafeur; því þú þingmenniruir frá kjör-
dæmum í norfeurparti þingeyjar sýslu, Skaptafells sýslu og
Isafjarfear sýslu væru þar, þá á enginn þeirra heima í þeim
kjördæmum fyrir hver þeir voru kosnir. Oss undrar allra
mest á Vestfirfeingum, sem afe undan förnu hafa verife einhverjir
áhugamestu mennirnir í landinu afe koma á og sækja þing-
vallafundinn, og viljafe efla allan mögulegan fjelags - og
kunningskap vife nágranna sína, bæfei Norfelendinga og Sunn-
lendinga; því vjer getum ekki leitt oss í hug, afe þeir hafl
nokkurt þess konar höfufe, eptir hverju þeir, sem limir, sjeu
afe dansa, í þeim efnum. þegar þingmennirnir eru taldir afe
vera frá þeim kjördæmum, hvar þeir voru kosnir, þá taldist
svo til, afe
frá Sksptafells sýslu væri alls. (þingmafeurinn) .... 1
— Rangárvalla sýslu ...................................... 9
— Arness sýslu............................................27
— Gullbringu-og Kjúsarsýslu (afe útöldumþingmannin-
um, því hann kom ekki á fundinn).....................5
— Reykjavíkurbæ...........................................10
— Borgarfjarfear sýslu.................................. 22
— Isafjarfear sýslu (þingmafeurinn)........................1
— Skagafjarfear sýslu (þingmafeurinn)......................X
— Eyjafjarfear sýslu (þingmafeurinn) . 1
— þingeyjar sýslu (þingmeun báfeir)........................2
sem verfea alls, eins og áfeur er sagt: 79
Vjer viljurn nú gefa hinum fjarlægari löndum vorum stutta
skýrsln um þafe, hvafe og hvernig fram fúr á þessum fundi.
Allt var /rjálst og rúlegt; því þú sýslumafeur Arnesinga kæmi
þar litla stund, þá haffei hann engin afskipti af fundinum
(hvorki afe njúsna um gjörfeir hans, eins og honum var cign-
afe afe hafa gjört í fyrra sumar, ekki heldur sem lögreglu-
stjúri afe gæta þess, afe öll sifesemi væri brúkufe). Iljer gekk
þá Jún Gufemundsson fyrst fram sem oddviti, því hann haffei
bofeafe fundinn; lýsti hann yflr,. afe fundurinn ,væri settur, hjelt
afe því búnu stutta enn snotra ræfeu um tilgang fundarins,
og hvatti menn til afe velja fundarstjúra, og varfe fyrir því
llannes prúfastur Stephensen, en hann valdi sjer til mefe-
stjúra þá nafna, Jún Sigurfesson og Jún Gufemundsson; sífean
var ákvefeife, afe fyrir hvert kjördæmi 6kyldu vera Tissir menn,
sem atkvæfei skyldu' eptir á greifea f málunum þannig: afe
ef 1 mafeur til 10 var úr nokkru kjördæmi, skyldi einn af
þeim, og hvern hinir sjálflr veldu, greifea atkvæfei; en ef
mennirnir voru úr kjördæmi frá 10 tíl 20, þá tveir; frá 20
til 30 þrír, o. s. frv. Hife merkilegasta, sem til fundarins
kom, var brjef frá Borgarfjarfear sýslu, sem bafe þingvallafund-
inn afe leita þess vife alþingi:
1, afe þafe minnti konung vorn á heityrfei sín 23. sept. 1818,
og gjörfei oss hluttakandi í landi voru hentugri stjúrnarbút.
2, Afe þafe beiddi konunginn um frjálsari kosningarliig til
alþinganua enn nú eru, helzt lík þeim frá 1849.
3, Afe enu væri befeife um frjálsa verzlun.
4, Afe bráfeum yrfei breytt skattgjaldslögunum.
5, Afe jöfn tíuud yrfei tekin af öllum fasteignum.
6, Afe þafe kreffeist skýlausra reikninga um alþingiskostnafear
endurgjaldife, og afe. bírtir yrfeu sufeuramtsins jafnafear-
sjúfes reikningar um undanfarin ár.
7, Afe stjúrnin sendi frumvarp til frjálslegrar sveitarstjúrnar.
8, Afe þafe kreffeist reikninga prentsmifeju landsins, og
9, kostafei kapps um, afe tillögur þær í stjúrnarmálefninu sum-
arife 1851, sem forsetinn, er þávar, og hinir konungkjömu
menn heffeu borife upp vife stjúrnina, og ef þær heffeu
nokkrar vorife, yrfeu auglýstar.
Til afe semja bænarskrár um þessi efni í nafni fundar-
ins til alþingis, voru kosnir 5 menn, hvar af cnginn skyldi
þú vera alþingismafeur á þessu þ(ingi, og voru til þess kosnir:
Sveinbjörn prestur Gufemundsson frá Kirkjubæ, Gísli prestur
Júhannesson frá Reinivöllum, Sveinbjörn Ingúlfs útgefari Hall-
grímsson, Jún dannebrogsmafeur frá Kúfsvatni og Arni búndi
Bjarnarson frá Fellsenda. Afe vísu höffeu margir þingmenu
þess konar bænarskrár til flutnings á þingife, sem þeir eins
fyrir því leggja fram þar. Hjer afe auki var rætt og ráfeg-
azt um, afe koma upp stúrri tjaldbúfe á þingvöllum, sem
rúmafei hjer um bil 200 manns ef á lægi, og var yflr höfufe
fallizt á þafe sem naufesyn; þú skyldu ekki vera hlafenir veggir
afe henni, heldur saman sett grind úf trje efeur járni, sem
taka mætti sundur og flytja í pörtum hvert mafeur vildi, og
loksins var samife þakklætis ávarp til rektors Bjarna Júnsson-
ar fyrir hönd landsmanna, og beifeni til hans afe ílengjast
hjer; því þafe er orfe á því, afe hann sje duglegur og reglu-
samur í stöfeu sinni, og vilji ekki unna afegangs afe skúlauum
þeim piltum, sem sjeu líkir fyrir afe verfea úreglumenn, þú
þeir hafl bæfei máske gáfur og efni til afe geta lært, og mætt-
um vjer Islendingar víst þakka fyrir, ef fyrr enn uú heffei
verife byrjafe á slíku, því þafe hefur sýnzt eins og aufeurinn
einn, — þú brostife hafl gúfear gáfur, efea reglufullt sifeferfei —
hafl stundum vcrife núgur til afe koma piltum inn í, fyrirlifea-
flokk bæfei hinnar andlegu og veraldlegu 8tjettar í landinu.