Norðri - 01.07.1854, Blaðsíða 3

51
£>a<l> vitnar afe hciniiii sínu þann seinasta dag
júním. 1854, einn þeirra sem á fundinum var,
meí> egin hendi og mun kannast vib liönd sína.
Ingistúlkan Ilelga Eigilsdóttir, sem næstlibi?)
haust sigldi hje&an frá Akureyri og til Kaupmanna-
hafnar, til aí> nema þar og læra yfirsetukvenna-
fræíii, er nú koinin aptur úr ferb þeirri liíngafe,
og a& fengnum bezta Vitnisburöi. Hún hefur og
þar a?> auki lært blófetöku, ab setja á svonefda
blóbbolla m. fl., sem fáar ljósmæbur, ef þab eru
nokkrar hjer í amtinu eí>a á landi, læra og kunna,
og hefir fcngib fyrir greind sína, ástundun og at-
gjörvi ýmisleg verkfæri til þessa og annars, öld-
úngis gefins. Hún hefur í áformi, aí> setjast hjer
afe í bænum, jafnframt því og liún óskar og von-
ar, afe ,sín ver&i vitjaí) af öllum þeim, sem ljós-
móbur þurfa vib og til sín geta náfc, sjei\í lagi
lijer vestan megin Eyjafjarbar og Eyjafjarbar ár,
framar enn nokkurra annara, sem ab líkindum
mibur væru a<) sjer { Ijósmófcurmenntinni, og ab
öbru leyti ekki sjerlegar kríngumstæfeur mæltu fyrir.
Hún liefur líka kostab nær því aleigu sinni til ut-
anferbar sinnar, og stcndur nú bláfátæk uppi. Ekki
lieldur eins og aí> liún, nje afcrar yfirheyrfear Ijós-
mæfeur hjerá landi, og þar á mefeal nokkrar þeirra,
sem eins og Helga siglt hafa t. a. m. konan Anna
Jóns dóttir á Sigluvík í þíngeyjarsýslu, er og fjckk
bezta vitnisburfe, konan Sigrífeur Sæmundsdóttirá
Njálsstöfeum í Húnavatnssýslu, og íngisstúlka Björg
Hildibrandsdóttir á Húsavík, afe undan teknum þeim í
Reykjavík, fái neitt sem dregur til launa frá því opin-
bera, því þafe er varla afe telja þá 3 efea 4 rbd. sem
hverþeirra fær; cnda er ekki hægt afe skipta einum
100 rbd. mefeal margra, svo afe hver þeirra fái
nokkufe sem munar. Og þafe virfeist mikife ójafnt
skipt, afe cinar 2 yfirsetukonur í Reykjavík, skuli
árlega fá til launa 50rbd. hvor, efea báfear 100 rbd.,
enn hinar allar á landinu, afe eins afera 100 rbd.
Vjer skulum ekki segja, afe þetta sjeu ofmikil laun
handa hverri þeirra í Reykjavík; enn hitt þorum vjer
afe fullyrfea, afe þafe eru lángt of lítil laun, sem liinar,
hver fyrir sig hafa, og þafe lítur út eins og stjórn-
in hafi álitife, og álíti naufesynina mesta í Reykja-
vík og þar mestan rjett til hjálparinnar frá hinu
opinbera, en hinir, sem ekki eru þar, hafi minni
naufesyn og minni rjett, og eigi því fremur afe
verfea útundan. þafe er þó munur á því, afe gegna
skyldu sinni í þessu tilliti þar, hvar svo er þjett-
býlt og margir efnugir og jafnvel aufeugir, og sem
geta og gjöra afe borga vel og höffeínglega ljós-
mófeurinni ómak sitt og umönnun, en þar sem
lángt er og erfitt millum bæja og opt ill vefeur og
færfe, og enda ef til vill, hcilsa og líf í vefei, og
margir, sem ljósmófeur þurfa afe vitja, sár fátækir
og sem lííife og ekkert geta lagt af mörkum í þessu
tilliti. þafe virfeist því, sem brýn naufesyp sje til,
afe breytt væri um tilhögun þessa; annafehvert
aukin Iaun ljósmæfera yfir höfufe, afe undanskiklum
þeim í Reykjavík, efea skipt jafnara millum þeirra
og hinna, ef stjóminni í þessu tillit ekki þylcir fært
afe bæta nokkrum hundrufeum dala ofan á ríkis-
sjófeinn, er þó ekki virfeist áhorfsmál þegar um
lieilsu margra og líf er afe tefla. þafe getur eng-
in efi verife á því, afe þafe er ekki afe eins ólijá
sneyfeanleg skylda stjórnarinnar og hlutafeeigandi
yfírvalda, afe vaka yfir því, afe nógu margar og
duglegar ljósmæfenr sjeu í hverju hjerafei, svo afe
heilsu og lífi mæfera og barna sje sem bezt borgife,
afe aufeife er, heldur og afe liife opinbera leggi nóg
íje í sölurnar til þess, afe svo milcilvæg og alrnenn
naufesyn nái augnamifei sínu, og þar á mefeal, afe
ljósmæfeurnar ekki þurfi afe sakna þeirra Iauna, er
þær í þessu tilliti eiga mefe fyllsta rjetti skilife, til
endurgjalds fyrir þessa sína vandamiklu ábyggju-
og opt mæfeusömu köllun; því þafe flítur af sjálfu
sjer, afe þær geta ekki til hlýtar gengt henni, nema
því, afeeins, afe þeim sje vel launafe. Enn mefeal
annara orfea, því er í þessu tilliti ekki breytt ept-
ir Reglug. 21. nóv. 1810, gildandi fyrir bæfei
ríkin Ðanmörku og Noreg? sem í 15. gr. ákvefe-
ur, afe sjer í lagi ljósmæfeur þær, sem lært hafa á
fæfeingarhúsinu í Kaupmahnahöfn og fyrir dugn-
afe sinn fengife þafeann vitnisburfe frá hinni kon-
úngl. ljósmófeurmálefna stjórnarnefnd, enn búa á
landsbyggfeinni, skuli á hverju ári fá 20 ríkisdali
til launa, auk húsnæfeis, eldivifear, garfestæfeis og
grasnytar fyrir 1 kú; þar á móti sýuist sem far-
ife sje eptir 13. gr. Reglug. í tilliti til Ijósmæfer-
anna í Reykjavík, sem ákvefeur, afe ljósmæfeur, sem
búa í kaupstöfeum, skuli hafa 50 ríkisdali um árife
til launa, og sömu hlunnindi áfeur eru talin. Sama
Reglug. ákvarfear og í 33.'gr. samanb. vife 26. og 27.
gr. og Canc. br. 17. júní 1818, sem og fleiri laga-
bofe, afe hver sú kvennsnipt, sem ekki er lögleg
ljósmófeir, enn situr þó yfir sængurkonum, skuli
í hvert skipti, ásamt sængurkonunni, sektast um
32 sk. til 5 ríkisdala, til hlutafeeigandi ljósmófeur,
nema því afe eins, afe þessa hafi ekki í þafe sinni