Norðri - 26.05.1857, Síða 5

61
dala fíflll op. p.inkuiM r«t ham (Geiim ri'alv); hann niá
þflkkja af þvf at) blö^in breiUast út meí) jörímnni, og líkj-
ast meat hálfvoxnmn mepnablöfcum, gtöngullinn sfvalur, hjcr-
umbil kvartils langur mjór aí) ofan me.T) blómknappi,
er hangir nií)ur á því efsta og mjósta af stönglinuui incí)
aaffranlitum blómblötum. Rjópnalauf hcfur og nokktirt
börkunarefni í sjer.
Jíetta er athiigAveft vib skinnabörkun:
1. A?) eigi akal láta skinnin hráblaut í barkarlögiun,
heldnr á ab þurrka þan til hálfí ntn meira , áfcur en þau
eru lögb í hann, og horí) skinn skal blcyta, en láta þó
vatnií) þorna utan af þeim áí:ur «n þau •ru lögc!) f hann.
2. Tempra þarf börkunina, þvf sje skinn bnrkaí) um of
ver^ur þab scigjulaust og of þcrrib í sjer, og heldur llla
þegar sauma skal. — 3. Kkki er hiegt aí) gefa vi&sn reglu
fyrir þvf, hvaí) lengi skinu skal vera í barkarlegi, þ'í bæt)I
fer þaí) eptir þykkt skinnsins, og þvf h'ersn stcrkur lög-
urinn cr, en þaft má þó nokkuru veginn rába af þvf, at) lit-
ur sá sem skinnib fær í hv«rjum helzt legi sje ní) eins geng-
inn í gegnum þaí), og niá komast nb þ'f nieí) at) skera litln
ræmu af skJnninu á hálsi e^ur skekkli og sjá hvort skinnib
er orí:ib litaí) í gegn, en sje þaft eigi má láta Jmí) liggja
lengur í leginuin. — Liggi mönnuin á at) flýta börkun
skinua má bæUi lcggja skinnií) f löginn volgan í fyrstu, og
líka gjora hann svo sem nýmjólkurvolgait einii siuni á dag
en taka skirmit) upp ur á nieban.
Önnur notkun skinna vorra ætti og mætti vera su aí)
vcrja þeim til klæ£naí:ar og fatna^ar handa oss, og ættu
þau þá a£ halda lobnunni nb minnsta kosti a^ nokkru leyti.
Skinn af sumardaní)uui kýidum ættn ab hnlda henni allri,
en af haustskornu ætti ab kiippa gæruriur, og skilja svo
mikib af ullinni eptir, sein henta þætti, á þeiiu fötuin er þær
Mcru ætla^ar til. Uni mcbfcib á þeim skinnnm er ætlub
væru til þvílíks fatnabar vil jeg gefa þessa fyrirsögn: fjeg-
ar menn viija elta lobin saubskinn til fatnabar er svo aí)
farib: J>yki gæran ckki oflobin, breiba menn hana ót, skafa
vandlega úr hcnni allar kjöthimnur og fltu og vega skinnib,
taka síban svo uiikiT) álún og matarsalt at) 2 lúb álúns og
% lób af salti samtvari liverju pundi er skinnib vognr blautt,
blanda því saman og mylja þab vcl suiátt og sá þvf jafnt
innan í gæruna, legeja liana svo saman tvöfajda og aptur
fjórfalda geyma hana su> 'ib yl í 3 eba 4 daga þangab til
álúnib meb saltinu er brábib ebnr gengib inníhana Jjar
á eptir er hún hcngd mpp á stag til þnrrks og snúib klipp-
ingnum út, og þegar þún er jmrr orbin má fara aí) ella
hana, þarf eigi til þcss brák heldur dugir aí) núa haua iiiilli
handanna þangab til hún rr vcl clt.
þegar lita á skinnib svart, er tekib 1 purid af brúnspæni
og 4 lób af grænu ebur Járnviktrfli, og sobib svo lcngl f
vatnl, ab kraptnrinn sje úr brúnspæninuin, og hafl vatnib
verib svo mikib, ab þe^si lögur þyki ofþunnur, er liann
seyddui þangab til liann er mátulega þykkur og borinn svo á
skinnií) volgur meb bursta, rn takist liturinn ekki vel í fyrsta
sinni, má bera hann á aptur þar sem ekld þykir vel hafa
litazt.
Ef menn vilja lita skinn blátt, skal hafa álún í stab viktríl-
isins, en raubatrje (Fernambuk), ef menn vilja lita rautt,
en abferbiu er öll hin saina.
Jeg vona ab muniium skiljist, h'crsu miklu bcára þab
| væri ac m»ta þannig skinn vor til fnta, í peisilr og stakka í
| skjólgób, heldur cn nh láta þmi í kanpstabinn fyrir svo gott
j som ekkert, þvf kaiipiiienu borga svo gæruriiar lítib meir cn
ullin er vcrb.
Rotub skinn niá elta til liókfelU á líkan hatt og hin
1 lobriu, cn þó meb þeim mun aí) bera í þau álún eba lítit)
, af salti ineb þrj.
þcir sem 'ita kunna brtri abferb en hjer sagba til aí)
elta skinn til íverufatiiaí'ar, ebur kyniiu ab súta skinn,
hrosslebnr og naiitsle^ur, til *öbnlskinna, gjörbu mjög vel
í ab kenna möiiniiui abferbiiia meb ab lýsa þvf á prcnti.
Vegabótaregliisjördin.
Lesemlum vorum er þab kunnugt, aí> liií) síS-
asta alþiugi vort 18ó5 sendi konungi bænarskrá
og beiddist frumvarps um vegabdtalög, er byggb
væru á þessum atribum:
1. aíi skylduviiina bænda til vcgbótn, yfir Iiöfub
ab tala sje tekin úr lögum.
| 2. ab ölkim kostnabi til endurbótar þjóbveganna
í hverju amti sje jafnab nibur af amtmanni
e'a amtsrábi á alia amtsbúa undanþngulaust,
sem eiga Inglega meb sig sjállir.
3. ab endurbót allra þeirra hjerabavega, sem ekki
eru alfaravegir eba þjóbvegir, bvernig bana skuli
vinna, og hvort lieldur fyrir daglaun eba skyldu-
vinnu, kostnabi til hennar niburjafna; ákvebi
þær lireppstjórnir og sýshistjórnir, sem mí eru
eba skipabar vcrfa ab iöguni.
4. Ab yfirvaidib cigi rjett á ab skera úr því, liverj-
ir vegir sjeu þjóbvegir, og hverjir ekki, einn-
ig bvar vegabót sjc nau' synleg, hvort heldur
er þjótvegur, cfur eigi.
Af þvi vjer höl’uin nú fijelt, ab stjórnin liafi
i nú tekib svo lljótt og vel í þetta mál, ab nú eigi
! ab leggja fyrir alþing í sumar frumvarp til vega-
! bótalaga eba vegabótareglugjörbar, viljnm vjer fara
1 nokkrum orfum uin þetta mikilvæga inálefni.
|>tí verbur ekki ncitab, ab land vort er stórt
og örbugt yfirfer'ar, og miklir örbugléikar fyrir
j hina fámennu og afialitlu þjób vora ab gjöra góba
vegti í landinu, cnda má þab meb sönnu segja,
ab vegirnir erti lijer víbast hvar eins og hestarn-
ir liafa gjört þá, og svo ab kalla hvergi sjást
! nokkur mannvirki, sem teljandi sjeu, á vegum vor-
um. Vjer getum nú ekki annab en verib hinu
! síbasta alþingi öidungis samdóma í því, ab þetta
i muni koma ab miklu leyti af því, hve óhcntugar
i þær lagarcglur eru, sem gilt hafa hingab til og
cnn gi'da urn vegabætur, og ab uppástunga þings-