Norðri - 10.10.1857, Page 5

Norðri - 10.10.1857, Page 5
101 ir veiti þcssu afbragfiskvæiii góbar viftnkur eins skorum vjer á þýíandann, ab hann snúi Frib- þjófs sögu eptir sama fkáld, og þætti oss líklégt, ab bókmenntafjclagib mundi styrkja þess konar fyrirtæki. Nýlega er komib út hjer frá prentsmibjunni á Akureyri nýtt ársrit HliNVETNINGUR út gef- ib af búnabar og lestrarfjeiaginu í Svínavatns og Bóislabariilíbar hreppum. I riti þessti cru fyrst skýrslur um stofnun þessara fjelaga og lög þeirra; þar á eptir koma ritgjörbir ýmislegs cfnis: Um hússtjórn á íslandi, um undirbúnig til hjú - og búskapar, um vatns- veitingar, heyhlöbur, mjölgjörb úr jarbeplum, ver/,1- un og fleira, og ab síbustu greinir ýmisiegs efn- is útlagbar úr dönsku. J>ab er fátt naubsynlegra, og þvf mibur und- ir eins sjaldgæfara, en ab sjá hjer á landi fjelög stofnub til fróbleiks eflingar og búnabarbóta, og þó er þab enn sjaldgæfara, ab menn sjái nokkurn verulegan árangur af stofnun þessara fjelaga. þau hafa flest orbib skammvinn, gjört lítib ab verkum og dáib svo smátt og smátt út; af. jþetta nýja rit Húnvetninga er nú góbur vottur þess, ab hugur hefur fylgt máli, þegar þeir stofnubu fjelag sitt. Hver sem fer um Húnavatnssýslu á bágt meb ab neita þvf, ab þar sje ab lcita eptir öllu hinu fegursta í þjóblíli voru, og ef þar á nokkurn mun ab gjöra, skara austursveitirnar fram úr, og er þetta rit eitt til merkis þar um. Rit þetta er þannig undir komib, ab þegar fjelagib var stofn- ab, settu fjelagsmenn á abalfundum sínum fram ýmsar spurningar, er fjclagsmenn skyldu athuga og skrifa um, og af þessu eru ritgjörbir þær sprottnar, sem eru í ritinu. þetta er sviplíkt því sem Franklín og fjelagsbræf ur hans gjörbu í Vest- urheimi, og síbar varb svo mikill árangur ab. Rit- gjörbirnar cru vel valdar ab efni og mjög hag- anlcgar fyrir alþýbu. Einkum viljum vjer rába löndum vorum ab kynna sjer ritgjörbirnar um hússtjórn og um undirbúning tii hjó - og búskap- ar, sem eru ágætlega samdar. Líka er ritgjörb- in um vatnsveitingar mjög þarfleg ogvelafhendi leyst. Ritgjörbin um verzlun líkar oss mibur, því oss finnst þar ekki vel haldib fram þeirri hugs- uu, ab jafnt skuli ganga yfir fátækan og ríkan, enda virbist oss ab höfundurinn hafi hngsab ritgjörb sína of mjög eptir því, ab hann gjörir eingöngu ráb fyrir ab fjelögin ættu vib abra útlenda en Dani ab skipta. J>ab cr nú hvorttveggja ab vjer óskum ab sem flestir vildu eignast og lesaársrit þetta, enda skorum vjer á fjelagib ab draga sem minnst ab gefa út íleiri ritgjörbir af safrii sínu fyrst ab tölu- vert er fyrir hendi, því vjer teljum þab víst, ab þess konar búnabarrit gangi vel út mebal landa vorra. F r j e 11 i r. tJtlendar. ]>ab gjHrist ekki margt sögulcgt í Norburállu um þessar mundir, konunaarnir ferbast ab heimsækja hver annan; sumir eru ab semja aptar og aplur sín á milli og eru þó jafnsáttir. Dönsku stjórnarherrarnir eru enn huiir söniu, hvort sem ab þingi Ilolseta, sem nú er stefnt saman, og cnn inun vera Ðönum þungt í skauti, tekst nú meb abstob þýzku ríkjanna ab rybja rábgjöfunum úr sæti. í Danmörku hefur í sumar verib fjarska heitt; og liefur þab tálmab grasvextinum svo ab fækka hefur þurft peningi, og licf- ur þvf verblag á kjfjti lækkab mikib. Fyrst voru inenn mjög hræddir um, ab uppskeran af korntegundum mundi verba sárlítil, en á þessu hcfur rábist inikil bót af því svo gott vebur var um uppskerutímann; og þó uppskeran sje ekki eins mikil og í fyrra, þá eru kornvörurnar apt- ur betri. Rúgur var eptir mifju ágústmánabar 63- rd., og þótti þab dýrt og keyptist líiib. Fpt- irspurn var um baunir og voru þær þá á 9 til rd. llinar merkustu íítlendu frjettir, sem blnbin liafa fært oss, er hib stórkostlega upplilaup í eign- um Breta á Indlandi. Lönd Breta þar eru yfir 60,000 ferhyrnings mílur og fólkstala meir fn 150 millfónir manna Eignir þessar eru komnar undir vaid Englendinga á þann hátt, ab þeir stofn- ubu verzlunarfjelag á Indlandi, en sökum óeirba og stjórnleysis þar í landi á dögum „Stórmógúl- anna“, urbu kaupmenn ab fá sjer vopnab lib til ab hrinda af sjer ofbeidi og ósanngjörnum kröf- um landshöffingja. þetta breyttist nú smámsaman þannig, ab kaupmannafjelagib fór ab taka þátt í inn- anlands ófribi, og hafbi lib þes* hvcrvetna sigur, og ijetu kaupmcnn höfbingja fá sjer lönd í hcrkostn- abargjöld; og um hin iiæstlibnu aldamót og síb— an fór svo ab flest lönd á Indlandi urbii ab lúta veldi Breta, svo þannig hefur myndast eitthvert hib víblendasta og fjölmennasta ríki í heimi. Hib gamla kaupmannafjelag og stjórn Breta skipta nú valdinu yfir þessu ríki meb sjer. þab má nærri geta ab Bretar þurfa ab hafa mikinn herafla á Indlandi til ab verja þetta víblenda ríki; og þab hafa þeir líka. En sökum þcss ab kostnabarsamt er ab koma libi úr Norburálfu þangab, og lopts- lag þar sökum liita mjög óhollt útlendum mönn- um, hefur kaupmannafjelagib frá því fyrst ab þab hóf stríb á Indlandi tekib mestan hluta libs úr landinu sjálfu, og sett yfir þab foringja frá Bret- landi og látib kenna því hcrkunnáttu Breta. Af hcr Brcta eru því nú um stundir 200,000 inn-

x

Norðri

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Norðri
https://timarit.is/publication/78

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.