Norðri - 28.02.1858, Page 5

13
í>esar jeg var mí búinn aí) bollaleggja allt
þctta, þá fór jeg nú fyrst a& Iiugsa uni Húna-
vatnsýslu. — t'jer vcrSií) ah fyrirgefa nijer þ<5
aí) jeg hugsafii fyrst um niburskurfiinn hjá sjálf-
urn mjer; því hver er sjálfum sjer næstur. —
{>á datt mjer líka í hug, ah víflíka mundi ástatt
vífa i Hnnavatnssýslu, ah saufaeignin væri grúfa-
eign, og nijólkurareignin einkum til lífJjjargar.
Jeg var þar einu sinni á ferfe — þaí) var þeg-
ar jcg átti í málinu fyrir landsyfirrjettinuni hjerna
fyrir æfi mörgum árum —, og jcg spurfii mig þá svo
vel fyrir sem jeg gat, því þab var þá undir eins
ort) komif) á, aí) Ilúnvetningar væru fjárríkari og
hcftu betri hirbingu á sauffje en vib NorÖan-
menn. Og þá virtist mjer hiö sama vcröa ofan
á og í minni sveit. þar í sýslu voru þá margir
sauöir í MiÖfjaiöardölum — IIrútafjörf) kom jeg
ekki í — Vífidal, Vatnsdal, þingi, Svínadal, Blöndu-
dal, Svartár- og Langadal og á Ásum. þettaeru
nú fjársveitirnar, seni jeg man. þar á möti heyrfci
jeg nefndar sem íjárlitlar sveitir: Svcitirnar fyrir
utan Blöndu, þar afc auki, Vesturhúp og Vatns-
nes og Sífcu — livar hún er, veit jcg ekki —.
í»ú var í þá daga ncfnd Saufcadalsá — jeg licid
á Vatnsnesi — sem var saufcajörfc.
Jeg fúr þá afc hugsa um hversn m’kill skafc-
inn væri afc skera nifcur, og fannst mjer hann
undir eins fjarskalegur. Jeg hugsafci nú cins og
einfaldur búndi, afc þafc þyrfti afc skera nifcur allt
fje í Húnavatnssýslu, efca afc minnsta kosti allt
geldfje afc Blöndu afc vestanverfcu, og svo allar
ær í þeim sveitum þar sem kláfcinn hefur kornifc
fram, efca afc niinnsía kosti á þeim bæjuni þar
sem drepsúit þessi hefur komifc í ljús„og á næstu
bæjum þar í kring. Mjcr fanust nú afc bæta yrfci
mjúlkurærnar fulluin bútiim, þafcerafc skilja, afc mcta
yrf)i,hvafc mikifc minna fcngist upp úr ánni, þegar luíii
er skorin afc vetrarlægi heldur en afc haustla^gi,
og þenna mismun ætti af) bæta. Lfka þyrfti
afc virfa og bæta þann skafca, sem Húnvetning-
ar liafa af því, afc rnissa þenna ærpening frá
sumargagni afc komandi sumri, því þeir inissa
ekki einungis þafc, sem ærin er lakari en afc haust-
lægi, heldur missa þeir líka lambifc, sem hún heffci
átt í vor, og málnytu hcnnar, þafc er afc skilja,
þcir missa lömbin til afc fjölga fjenu, og málnytuna
til afc ieggja í búifc, þangafc til þeir geta komifc
upp ám aptur. En þegar nú aptur á múti á afc
skera saufcina, þá finnst mjer þar vera öfru máli
af) gegna. j>ar er skafcinn mestur í því fúlgiun
afc drepa,nú í vetur í stafcinn fyrir afc haustlægi.
þafc er nú aufcvitaf) afc þafc nemur stúru, livafc
saufcir eru nú orfcnir lakari á útmánuíum, eink-
um þcgar þess er gætt, live örfcugt menn eiga
mcfc afc hagnýta sjer þá, og verja þeiiu sjer til liagn-
afcar og í peninga. Jeg gjöri þú ráfc fyrir afc
, menn hafi allt afc hehningi upp úr þcim, og þá
I ættu þeir afc liafa þá bætta hálfum bútum afc til-
| tölu; en nú kemur mín krcdda. Af því afc jcgálít
j saufcina grúfcapening, þá vil jeg ekki láta bæta þá,
nema fjúifcungi verfcs þeirra afc haustlægi, og þetta biö
jeg yfcur og afcra, þegar kemur afc því afc meta skaf a-
bæturnar, afc yfirvega hvort ekki sje sanngjarnt.
Afc minnsta kosti tinnst mjer afc töluverfcan mun
„Jeg kann yfur, gúfcir vinir, niiklar þakkir fyiir
vináttu yfcar og velviija mjer til lianda; en jeg
þarf engrar lijálpar efca fjestyrks af yfar liendi.
.Teg hefi þafc afc þakka föfcur mínuin, sem var
skynsamur mafcur og ljet gefa mjer gott upp-
lieldi. }>egar jeg komst í herþjúnusta, þá sá jeg
fyrst, hve mikil not jeg haffci af öllu, erjeghaffci
lært, og af því afc jeg kunni vel landmælingar,
og gætti vel skyldu rniunar og þútti gúfcur lifcs-
mafcur, þá varfc jeg foringi fyrir riddaraflokki.
Einu sinni bar svo vifc í orustu, afc konungs son-
ur varfc gjörfur fráskila frá mönnum sínum, og
liöffcu úvinir hans slegifc hring um hann. }>á
gjörfci jeg þeim atreifc rnefc riddurum mínum, og
frelsafci liann úr háskanum. I þeirri hrífc fjekk
jeg sárifc þafc sem enn sjer merki á cnni mínu;
en afc launum fjekk jeg virfcingarmerki þafc sem
jeg ber á brjúsli, og rífieg árslaun mefcan jeg lifi.
Konungs sonnr befur aldrei gleymt mjcr sífcan,
en verifc jafnvel tvo lítillátur afc lieimsækja mig
hjer eins og þjer liafifc sjefc, }>egar jeg kom apt-
ur hingafc í Aufcdal, og sá hversu öliu haffci far-
ifc hjer hnignandi, þútti mjer þafc hyggilcgt afc
láta ekki á bera, hvernig stæfci á liögum mín-
um. Jeg varfc nú fljútt fullreyndur í fyrst-
unni afc búa hjer í Aufcdal, og heffci jeg ekki sjefc
Elísabet, hina ágætu konu mina, og fengifc ást
til hennar, heffci jeg skjútt farib hjefan burtu.
En þegar jeg haffci fengifc ást til licnnar, einselti
jeg mjer afc reyna af fremsta megni af) afla bæn-
um vifcreisnar. Og til þess afc koma því til lcifc-
ar, leyndi jeg aufcæfum rnínum fyrir öllum nema
henni og foreldrum hcnnar. En þú afc þjer vit-
ifc nú hver jeg cr, þá látifc þafc ekki gjöra neintt
mun í umgengni yfcar vif) mig; þjer erufc bræfc-
nr mínir, og engin nafnbút þykir mjcr eins mik-
ils verfc og sú afc heita vinur yfcar.“ ,}>á,“ sagfci
forgöngumafcur bandamauna, „ætlum vjer allir mefc
konu og börrnum afc vera vifc skírn sonar þjns,
og halda þanu dag Iiátífclegan á hcimilum voruin,