Norðri - 26.09.1858, Blaðsíða 2

8G
ei þetta optar henda, ar.nars mjssa þíer í!!it sitt,
og verba ab setjast á. bekk meb hinum óforsjálu
bændum.
þab er r.okkub undarlegt, ab þessi vilia, ab
setjaoffrekt á, hendir opt þá monn, sein eru þó
rábdeildarmenn í öbru, og kemur þab til af of-
miklum áhuga ab eiga margt fje, og tekst þab
sumum furbanlega, sem bna á landgóbum jörbum;
en hinum, sem búa á Ijettings jörbuin , er eob-
inn vís.
Hinum fátæku er þab ab •önnn nokkub vor-
kennandi, þó þeim liíetti til ab setja of frekt á, því
þeim íinnst, ab þeir rnegi ekki eiga færra en
þeir tiltaka, ef þeir eigi ab koniast af, þeir vona,
ab þessi og þessi veturinn veibi bæiiiegur, og
treysta því ab geta treynt lítib fóbur. En samt
er öll þcirra ástæba á sandi byggb, og ekki til
annars, ef til vill, en ab steypa þeim í vesæld og
volæbi
2. Eru þær illu afleibingar, sem of
frekur ásetningur liefur á búskapinn.
Ein af þeiin illu afleibinguni af of frekum ásetn-
I
ing er sú: ab þegar mai'ur iieiur oíiítib fóíur |
fyrir ær sínar, verbur bann ab ininnka þab j;eg-
ar hann ætti ab auka þab, sem er á vorin, gagn-
stætt því sem á ab vera. Atli vill látaaukaær-
fóbur á hverjuin mánuíi úr því kemur góe, en
hjer verbur ab bveyta þvert á móti, því þó
bóndi myndi ckki til þess ab liatisti, ab efnin
hljóta ab rába, sjer hatin nú ab þetta hlýtur þó
svo ab vera. Af þessu flýtur, ab ærnar bú-
ast illa undir burb, og verba, þó þær tóri, magr-
ar og mannsberar, týna ullunni fyrir tímann;
lambib, ef þab annars lifir, verbur lítib og vesælt, fullt
af lús og óþrifum. Eptir fráfærurnav þolir ærin
livorki storm r.je vætu, og má þá geta nærri livern-
ig mjólkurdropi sá, sem í henni kynni ab vcra,
muni vib haldast. Ab hausti verbur hún bæbi
mögur ogullar þunn, og þegar hún á nú ekki von
á öbru enn litlu fóbri má nærri geta, hvernig
skepnan verbur ár eptir ár. Og sama verbur upp
á meb lamba-eidib; þegar kindin fyrsta og annan
veturinn fær ofnaumt fóbur, verbur aldrei úr henni
skepna til nokkurra afnota; þannig kemst rýrb í
allan fjenab þess, sem of frekt setur á, búskap hans
til ómetanlegs skaba ; og hvab er þá náttúrlegra en
af ljelegum ávexti fjárins fram komi búsvelta,
sem knýr bóndann ab safna skuid á skuld ofan,
svo framt Iiann hefur ab framfæra töluverba
fiölskyldu.
Sama verbur niburstafan meb nantgripa-eld-
ib. Ætli mabur kúm síniim oflítib fóbur ebur illt,
tekur hann helberan skabann f stabinn. j>ab Iief-
ur einn gamall bóndi sagt rnjer, ab hann eitt sinn
liafi Ient í lieyþroti fyrir 3 ,kýr, sem harin átti,
svo hann varb ab sleppa þeim út ofsnemma í vor-
kulda vebur, hvar af þær tirbu nytiausar, og sagb-
ist hann hafa libib vissan 10 rd. skaba á liverri
kú, og var þab ekki smáræbis búskapar tjón. Sami
mabur fullyrti líka,ab bændur þeir, sem offrekt
settu á, svo ær þeirra yrbu niagrar, þannig ab
ur.dir sumurn tórbi meb reikum burbum, en und-
an sumum misstist, lifu ineira en ríkisdals tjón
á hverri á, og get jeg vel fallizt á þab. En þab
cr meinib, ab menn hafa ekki tök á ab bera sam-
an arb af vel og illa fóbrubum pening. Jeg þykr
ist vera sarmfærbur um, ab 20 ær vel hirtar og
vel fóbrabar, verbi betri til allra afr.ota en 30
og máske fieiri illa hirtar, eiukuin í landljettum
sveiturn því í kjarngóbum sveitum ve kar þab
minna á afnoíin þó grannt verbi, sje þab ekki
uin of. þab er enn emn ókostur viö magurt og
illa liirt fje, og saina mn kýr, ab nnrfur rná eins
tíunda þab sem hiít og svara af því. • Hrepp-
stjórarnir kennabændum sjálfum vajíhir'eing þessa,
sem satt er, þegar þeir ekki vilja fallast á ráb
góbra nianna, og gjalda þeir þá villii siunar.
3. Jeg skora því last á alla baindur og eink-
um þá, scm ab undan fnrnii liefur hætt vib ab
seíja of frekt á, ab fari nú hyggilega ab rábi sínu
á þe-su hausti í penings ásetning. Látib' ekki,
bændur góbir! þá völtu von giepja ybur (sem ept
hefur brugbizt), ab vetur kulini ab ver.'a bærileg-
ur, fallizt heldur á ráb hreppsnefndanna, sem segja
ybur ab setja svo á, sem von sje á vetri í barb-
ara lagi, vílib ekki fyrir ybur ab skera nokkrum
kindum fleira í haust, svo því sje betur borgib
sem eptir er, og þjer þurfib ekki meb nagandi
samvizku fyrir óframsýni ybar, ab sjá upp á skepn-
ur ybar, horabar og ullarlausar kveljast úti í vor-
kulda og hretum á næsta vori, og máske missa
lifib. Gætib þess, ab heyin verba kannske Ijett
og mikilgæf sem víba hafa hrakist í óþurrkum í
sumar
Hugsib um, ab þjer ekki ónýtib fyrir sjálfum
ybur ávöxt af hinni allra dýrmætustu vinnu ybar^
sumarvinnuuni, og munib nú strax eptir því, ab
efuin liljdta ab rába! Og þjer, hreppsnefndar-
menn! sje þab satt, ab einhvern ybar hafi hent
þab ab komast í heyþrot á næstlibnu vori, sjáib