Norðri - 26.09.1858, Page 5

89
„aí> 16 börnuin hefbi batnaö barnaveikin (andar-
teppuhöstinn) af homöopatha mebölunum frá sjera
Magnúsi á G,renja&arstö&um“, hefixr nú geíife dr.
Hjaltalín tilefni til ab rita greinina, sem lesa má
seinna í sama árgangi þjöbölfs 8.—9. blabi 35. bls.
og dagsett er 7. desember 1857.
I þessari grein sinni kallar herra landlækn-
irinn okkur hreppstjárana í skopi „spámenn“ svo
sem til ab sýna, ab vib liöfum ekki þekkt veikina,
og til ab gjöru okkur um leib ab ósannindamönn-
um, en þetta getur hann elcki, þegar rjett og satt
er frá sagt; og skal jeg nú meb fæstu orbum reyna
til ab færa snrínur á þab.
jregar barnaveikin í ágústmánubi í sumar
sem leib fór ab stinga sjer nibur hjer á Alpta-
nesi, þurftum vib ekki ab vera í efa um, hvort
veiki þessi væri „kvef“ — eins og dr. Hjalta-
lín nefnir hana í áminnstri grein sinni — elleg-
ar hin hættulega barnaveiki, þar sem vib, einsog
fieiri hjer sybra, höfbum í hiindum ritgjörb hans
siálfs nm einkenni og mebferb á henni. Og
hvernig fór nú, þegar til hans var Ieitab, og fyrstu
börnin veiktust? Af þeirn 6. sem hans ráb eba
allopatha mebölin voru brúkub vib, dóu 3 börnin.
Var þá bætt vib allopatha mebölin og farib ab
brúka meböl sjera Magnúsar, hverju síban hefur
verib framhaldib, og hafa j>au gefizt svo vel, ab
af milli 30 og 40 barna, sem þau hafa verib
réynd vib, hafa ekki dáið nema 2 börn, og þó
'mjög Iíklegt ab þessum börnum hefbi mátt batna
sem hinum, hefbu mebnlin verib í títna brúkub
og fyrirskipubum varubarreglum fylgt, cn hvorugu
þessu varb þar vibkomib. þetta er nú orfib al-
kunnugt hjer sybra um nesin og víbar, og bæbi
jeg og abrir sem sjeb liafa hvab börnjn bafa tek-
ib út í yeikinni, geta ekki orbib samdóma land-
lækninum í ab kalla hana „kvef“. Og svo mik-
ib veit jeg, ab honum sjálfum hlýtur ekki ab vera
ókunnugt um barn H. Lirinets í Hafnarfirbi, sem
búib var ab brúka allopatha mebölin vib til ónýtis
í 24 stundir, ab því batnabi af homöopatha tneb-
ölunum; og var þab þó mjög hætt komib, þeg-
til þeirra nábist. En herra Hjaltalín er hjer —
eins og í fleiru sem hann ritar — í mótsögn vib
sannleikann og líka sjálfan sig. Hann kallar
barnaveikina „kvef“, þegar hann heyrir og veit
ab börnunum hefur batnab af homöopatha meb-
ölunum, en sje mebala leitab til hans, þá er þetta
kvef allt í einu orbib ab barnaveiki, og þá ber
hann því ekki vib, ab menn þekki hana ekki eba
fari meb ósannindi. Eba í hverju skyni skyldi
hann þá vera ab Iáta út meböl vib því, sem hann
álítur meinlaust kvef og batnab getur án þeirra,
ef hann hefbi ekki gagnstæba sannfæriugu? Eba
ef barnaveikin, eins og hann kallar hana í á-
minnstri grein sinni, er nú látin heita „kvef“, þá
má spyrja: hvers vegna gengur honum svo illa
ab lækna þab, og miklu rnitur en homöopöthunum,
þar sem 13 hafa dáib bjá honum af 30 veikum
börnum einungis í Reikjavíkursókn, (sjá „Vfsindin,
reynslan og homöopatbarnii) og munu þó fleiri börn
bæbi þar og víbar, hvar hans rábum hefur verib
fylgt, hafa dáib síban ab nefnd skvrsla var gefin.
j>ab er nú engan veginn tilgangur minn meb
þessum vitnisburbi ab gjöra lítib úr dr. Hjaltalín
sem lækni yfir höfub, heldur einungis benda á,
hvernig hann leyfir sjer ab rangfæra og berja
nibur sannleikann í því sem snertir homöopath-
ana; og jeg finn þab skyldu mína að Iáta þá njóta
sannmælis ab því Ieyti sem jeg hefi sjálfur sjeb
og reynt vérkun mebala þeirra, og þab því frem-
un, sem jeg er einn af þeim, sem næst gubs hjálp
eiga að þakka þeim lækningu barna sinna.
Gesthúsum á Alptanesi IB. júlí 1858.
SigurburArason.
f>ab er alkunnugt hvílíkt ófrelsi og áþján
liggur á bændastjettinni í Rússlandi, og hversu
mannfrelsib er þar fótum trobið; en þó er þetta
meb ýmsu móti í þessu hinu víblenda ríki. I
löndunum vib Eystrasalt er mannþrælkun sú, ab
maburinn sje bundinn vib fæbingarstað sinn * fyr-
ir löngu af numin. I Pólfnalandi er bóndinn
frjáls, en á honum hvílir mikil skylduvinna, því
þar eru mest megnis böfubból, sem inörg leigu-
Iönd liggja undir, og eiga leigulibar ab rinna
ærna skylduvinnu á heimabólunum, á sinn liátt
viblíka og dagslætlir eru hjá oss. þar tantar því
ekki annab, til að auka frelsi bóndans, en að setja
bæfilegt peningagjald fyrir skyldurinnuna, og ab
stutt sje ab því, ab jarbirnar skiptist jafnar til
smáeigna. En í sjálfu Rússlandi eru tveir fiokk-
ar þjábrar alþýbu, þeir sem bundnir eruvibjörb-
ina og akuryrkju, og þeir, sem meb leyfi eigenda
sinna starfa í verksmibjum, eba stunda handiðn,
eða eru vib verzlun. Hinir fyr nefndu eru í al-
gjörlegri þrælkun, og ganga mansali, þegar jörb-
in er seld, en hinir gjalda eigendum „öbrok“,
þ. e. nokkurs konar skattur, sem eigandi leggur
á þá eptir eigin gebþótta, og einatt er mibabur
við það, hve mikib maburinn er fær urn ab gjaldá ;
svo ab sá, er aflar, eignast ekki því meira því
meiri gagnsmabur sem hann er, heldur er tekib
af hverjum eptir því sem efni hans leyfa. þó
eru nú þessir miklu betur farnir en bændurn-
ir, því tnargir af hinum hafa góða atvinnu-
vegi, og ef ab eigendur þeirra setja þeim hóf-
Iegt „obrok“, geta þeir opt orbib efnamenn og
‘) Stavnsbundne (gle b æ adscripti) kallast þeir
ménn, sem fylgja jörbinni, sem þeir eru fæddir á, eins og
annab kúgildi. Eru þeir meb öllu sínu hyski eign jarbar-
eigaudans, og ganga því í kaupum og sölum úsamt jörbunni.
þegar talab er um ríka menn í Rússlandi, er sá talinn
aubugastnr som flesta bændur ú; og stundum spila höfb-
iugjar þar um marga bændur í oinu- meb húsi og heimili.