Norðri - 30.09.1859, Blaðsíða 3

75
þjótanna efca til ab ávinna þeim aptur frelsi, eru
þau skilyrfci, seni rjettlætt geta stríð og styrjöJd.
þaö er engin vaíi á því, aö Austurríki hefir valdiö
þessu strífei, því þaf) vildi ekki niinnka neitt hif)
rangfengna kúgunarvald sitt yfir Italíu. }>ó af>
mörgum þætti Sardiriíumenn helzt til skjótráf-
ir í af) taka til vopna í vor óskufm þó allir
þcirn og Napóleon keisara, þegar hann gekk í
Iib mef) þeim til a&ávinna Itölum frelsi, hamingju
og sigurs. þegar hann fór frá Parísaiborg til
af) taka vib se&stu stjórn yfir libi sínu, lýsti hann
því yfir, af> Austurríkismcnn heffii beitt slíkum
yfirgangi, ab vald þeirra ætti ekki ab ná nema
til Mundíufalla og Ítalía ætti ab vera öll frjáls
til stranda Hadríuhafs. I Mailandi skorabi hann
á Itali ab taka til vopna og bcrjast meb sjer til
ab losa sig undan áþján dtlendrar þjóbar, og
þjób Itala tók meb glebi og kappi þessari áskor-
un. Toscana, Modena og Parma ráku af hönd-
um sjer undirkonunga Austuriíkiskeisara, og sendu
lib sitt til ub berjast undir merkjum þjóbarinnar
Hinn göfugasti æskulýbur Ítalíu flykktist undir
merki Vikíors Emand.'Is, eba fylltu hinn sigur-
sæla flokk, er hinn hrausti Garibaldi var fyrir.
}>eir treystu fullkomiega, ab Xapóleon mundi halda
þub orb sitt ei7um bundib ab hat’a ekki fyr en
allír Austurríkismenn væii reknir af Itnlíu. 011
hetjufrægb þcirra og ailt er þeir lögbu í söluin-
ar kom fyrir ekki. Keisararnir hafa tveir einir í
litlu herbergi í Villafranca skorib dr örlögum It-
alíu, og hafa ekki haft tneira tillit t.I vilja þjób-
arianar htldur en Vínarfiinduriiin liafbi 1815.
Kei=ararnir eru sáttir, fjandmennirnir orbnir vinir.
en Italía er ekki frjáls.
Tilcfnib til styrjaldar þessarar var kdgunar-
vald Austurríkis á Italíu og sijórnleysi páfans.
Tilgangur bandamanna Frakkaog Sardiníumanna,
var, eptir því sem þeir Ijetu í ljósi í byrjun stríbsins
sá, ab hrinda þar burt stjórn útlendinga og veita
hinni Itölsku þjób fulit frelsi til ab velja sjer þá
stjórn er bezt væri hcnni ab skapi og henni hag-
kvæmust. En fribarsamningur þessi, sem eykur
vald páfa og lætur Austurríki bafa jöfn völd og
ábur, getur eigi orbib til annars en balda vib því
stjórnleysi og óánægju og óeyrbum á Italíu sem
hefir gjört Italíu svo illa ræmda á seinni tfmum.
Meban Austurríki hofir Feneyjalönd, er Italía ekki
frjáls ab Hadríuhafi, og á meban þab hcfir Fer-
hyrninginn rjett þar sem vegir liggja til Tyrol
stendur því einlœgt opinn vegur til Italfu. Meb-
an þab hefir fastan fót í Feneyjaborg, og jarlar
þess eru aptur komnir til valda í Toscana, Modena
og Parma, meban Neapels ríki krýrpu ab fótum
þcss, og páfinn væntir sjer þaban hjálpar og ab-
stobar, getur ekki hjá þ\ífarib, ab Austurríki rábi
öllu á Italíu. Ailur árangurinn af slríbinu er
þá sá, ab Langbarbaland austur ab Mincio á ab
samtengjast Sardiníu, en á mefan Austurríki bcfir
Verona, Leenano, Mantua og Pescliiera, getur þab,
nær sem færi gefst steypt herlibi sínu yfir sljettlend-
ib, sem er rnilli þessara kasfala og Turinborgar;
þab verbur eins hættulegur nágranni Sardiníu eins
og þab ábur var, meban þab þannig hefirfeins
og lyklana ab Italíu.
Norburálfan má nú bibleika vib, þangab til
hdn fær glöggar ab sjá árangurinn af þessu,
og fær ab sjá samning þenna eins og bann
er allur í satnanhengi. Eins og nd stendur verb-
um vjer einungis ab geta þess, hve hraparlega öll-
um vinum ítaiíu heíir brugbizt von sín, enda bafa
þeir af aleíli mótmælt þessum fribarsamniiigi.
}>ab má geta nærri, bver áhrif þetta hefir baft á
liib hrausta herlib, sem helir barizt og hellt út blóbi
sfnu og svo ágætlega varib merki fósturjaibar
sinnar í hveiri orustu, cnda hefir hinn frjálslyndi
atbsti rábgjafi Sardiníu Uavour greili g-igt af =jer
völdum sínum, og er nú komirin úr þeirri stöbu ,
er hann heíir stabiö svo ágtetlcga í; o' hann
trúir því ab minnsía ko«ti eigi, ab keisararuir hati
tryggt frcisi ItaPu nicb sætt siiini.
Framhald síbar.
Oscar §viaIioniing!ir.
Föstudaginn 15 júlí andabist í Stokkhólmi 0-c-
ar konungur eptir langvinnan sjdkdóm, er hafbi
hamlab honuin frá ab taka nokkurn verulegun
þátt í ríkisstjórn síban f september 1857. Vjer
viljum nd geta bans meb fám orbnm.
Oscar konungur var sonur liins franska het-
stjóra Bernadotte,. er sífar vaib konungur 8vfa,
og nefndist Karl Jóhann og Evgeniu Clary, og
fæddist í Parísarborg 4. jdlí 1799. Gubfabir
hans var Bonapaite berstjóri, og gaf hann honuin
nafn Oscars sonar skáldsins Ossíans, er bann
unni mjög, og átti ab bafa verib bin fegursta hctja.
þegar Oscar var níu ára, var hann settur í skóla.
Ilann varb ab frcsta bókmennta-ibkuiium sínmn
1810 til ab fylgja föbur sínum til Svíaríkis, er
þá var kosinu þar ríkiscrfit'gi eptir lvarl 13. og