Norðri - 06.03.1861, Blaðsíða 1

/
ás*
(A (i s e n t).
SI'.’íiíi kemur til þess, uft margir eru svo da'nægfe-
ir iiic'i alþing? Hjá Sllum þorra alþýbtinnar
mun örsnkin vera sú, ab þeim sjmist ávöxturinn
af aþgjörbum alþingis hvorki samsvara tiigangi
þess nje tilkostnaM; en hverju kenna menn þetta?
Margir þeirra, sem fyrii utan þingife standa, munn
kcrma þah, ýrnist ódugnabi og óiagi þingmanna,
eba þá oftnikilli tregfiu stjórnarinnar í því, ab
fara eptir óskum þeirra og uppástungúm, þó þær
sjeu inefe gótttm og giidum ástæ&um tír garfú
gjöríar. En þingmennirnir sjálfir, hverju kenna
þeir þafc? Margir þeirra munu kenna þaö ýmist
því, n> þineif hafi ofiítib vald, efa þá stundum
hinu, ah stjórnin iáti ei þitigii) ætíh njó/.a þess
rjettar, sein þao hefut. ab lögum; og þab a tla
aptur sumir, ah kotni af ókunnugleika konungs-
ins og srjórnarráfca hans, á vorum sjerstaklegu hög-
utn; nokkrum þykir þetta ket ua einræ&is; en
gætum ab, iegja siimir: „Konungurinn er er.n
einvaidur yfir ís!andia; tn vjer segjum: „Konung-
urinn er þó bundinn af gildandi lögum og ský-
lausum loforbum sjálfg sín og annara konunga
vorra“; en sá er munur á liigum og ioforfiim, ab
lögifnum verbur breytt, en óefnd ioforb sín get-
ur eiiginn góbur mafiur aptur tekib. f>ó yjer sje-
um nú í þeirra tölu, sem ekki þykir aiþingi af)
öllu leyii samsvara tilgangi sínum og þörfum þjófi-
ar vorrar, þá erum vjer ekki í þeirra tölu, sem
áiíta alþingi ónýtt, og því verra en ekki neitt, þvi
vjer verbum þó af) játa, af) nokkur nýtileg lagabof)
hati út komib sífan aiþingi hófst at) nýju, og þetta
sje þó ávöxtur af samvinnn konungsins og þjób-
arinnar 4 aiþingi.
þafe er óneitanlega golt og ómissandi ab eiga
gób lög, því rneb lögiun skal land byggja; en
þessi góbu lög, livort sem þau eru gömul eba ný,
geta akfi náb þýbingu sinni, hvorki í mebvitund
þjóbarinnar, nje heldur í áhrifum þeim, sem þau
1.-2,
eiira ab hafa á vellíban þjóbfjelagsins, ef ab fram-
kvæmdarstjórnin, eba stjórnarskipun landsins er
svo mjög ábótavant, ab lögunum verbur ekki fram
fylgt á hæfilegum stab og tíma; þá hafa þau
ekki tilætlub áhrif á hagsæld þjóbarinnar ; þá tap-
ast virbingin fyrir lögunum, og lotningin fyrir
heigi þeirra; þá sprettur upp óhiýbni vib lögin
og þá, sem lögunum eiga ab stjórnaf þá eybist
ö!i gób regla; þá kemnr sundrung á allan gób-
an fjelagskap manna ; þá eybist hvervetna meb-
vitundin um mannhelgi og þjóbhelgi; samband
konungs og þegna, verbur naubungar samband
eitt og nafnib tómt, byggt á ástarlausum ótta
og tortryggni, og hTab er þá fyrirhöndum? ,111-
ur daufi'opin gröf.“
þegar svona er komib, íinna þab allir, ai
eitthvab er ab, og þetta má ekki svo búib standa;
þeita er óstjórn segja menn, vjer þurfum því á
stjórnarbót ab iialda. Hver konungur munsjálf-
kratá hafa gefib þegnum sínum stjórnarbót, nema
eitthvab þessu líkt hafi vakab fyrir mebvitund
haris.og tilfinningu? Eba hver þjób mun hafa
bobib um stjórnarbót eba krafizt hennar, nema
hún hafi þótzt iíba undir einhverri óstjórn þessu
líkri; og þegar hún fjekk ekki þessum óskum
sínuih eba kröfum framgengt, þá hafbi annab-
hvort óstjórnin deyft svo allar hennar tilfinning-
ar fyrir góbu og illu, rjettu og röngu, ab hun
sökk enn þá dýpra en ábur nibur í abgjörbalaust
hugsnnarleysi, eliegar þessi tilfinning var orbin ab
þeim ósiökkvaniega eldi í mebvitund þjóbarinn-
ar, ssm þegar minnst vonum varbi brauzt út í
ústjórniegu og óskynsatnlegu upphlaupi, sem vildi
eybileggja og uppræta alit, þab góba meb hinu
illa, þann rjettláta meb hinum rangláta.
þó vjer viijum ekki neita þvíT ab á stund-
um liafi óstjórn og framfaraleysi, já, hvab meira
er, fullkomin aptnrför þjóbanna verib sprottin
bæbi af ófullkominni löggjöf og af óhagkvæmri
jflai-z.