Norðri - 06.03.1861, Blaðsíða 4

4
þjö&hollf, af því þaí) er svo gagnsfæft hans oig-
in frumvarpi og hinum fmyndaöa þjóÖvilja.
Samkvæmt þessu sem nú höfuin vjer sagt,
veríium vjer af> álíta þab vafalausa rjettarkröfu,
sem vjer ísiendingar eigum af> konungi vorum,
ab hann efni vib oss afdráttariaust heit þab, sem
hann gaf oss meb brjefi sínu 3. september 1848;
og af því vjer álítum liann góban og rjettiát-
an konnng, þá erum vjer komnir til þeirrar sann-
færingar, ab hann hvorki vilji nje geti annab en
efnt þetta heit sitt ab fullu meb því ab saman-
kalla þjóbfund ab nýju, meb ab minnsta kosti
jafnmörgum mönnum og eptir sömu kosningar-
lögum og hinn fyrri þjóbfund. Vjer höldtim oss
enn sem átur til vorrar npphafiegu setningar og
sannfæringar: „Ab kontingurinn vilji ekki annab
en þab sem er gott og rjett, og geti ekki unnab
en þab sem hann vi!i.“
þeir sem meb oss eru sannfærbir mn, ab
vjer þurfum á stjórnarbót ab halda,
eigum rjett á ab fá hana, hvorki Ðanir
nje konungurinn muni geta ebur vilja
neitab oss nm nýjan þjóbfund til þess
ásamt sjer ab koma stjórnarbófinni á,
þeir hinir sömu vonurn vjer sjcu sannfærbir um
þab mcb oss, ab p^rkkunt veginn algjör abskiinab-
ur á fjárhag lsíands og Danmerkur hijóti ab verba
samfara þeirri stjórnarbót scm vjer þurfum á ab
halda; vjer segjum algjör abskilnabur, í mót-
setningu vib þann absk'iinab sem nú er á kora-
inn, sem þar í er fólginn, ab vjer fáuin ab ári
libnu ab sjá eitthvert sýnishorn af reikningum Is-
lands, eins og sjerstaka grein í ríkisreikningum
Danmerkur; þab er ruj sjálfsagt samib af, eba ab
undirlagi Dana, mönnum, sem eins og nú sícnd-
ur, eru vorir fjárhaldsmenn og forverbir tii lífs
og sálar; því þab eru þeir en ekiti vjer, sem
núna rába, livernig fje voru er varib, og því skildu
þá ei þeir, en eklti vjer iialda reikningana, byggba
á þcirri undirstöbn sem þeim iízt.
Vjer nefniim hab alit vort fje, sem í reikn-
irigunum stendnr, bó þeir sýni oss meb tölustöf-
um, hvab mikib útgjöld Isiands sjeu meirientekj-
ur þess, þá höfum vjer aldrei sjeb standa vib
þenna mism,un: ,,þetta cru leigur af gamalii skuld
sem Isiand á hjá oss, eba þetta lánum vjer Is-
landi þangab til reikningarnir verba upp gerbir,'1
eiiegar þab, sera vjer gettim sfzt vib búizt, , þetta
gefutn vjcr Isfandi‘. En sje nú ekkert af þessu
a,eining þeirra, livab lengi ætla þeir þá ab iána
oss, og npp á hvab? Vjer erum sannfærbir um
ab Danir verba eins fegnir ab slíta fj.írsainbandi
vib os?, ehis og vjer ab verba af nieb óþæítan
sveitarómaga, og þub þó þair sýnist óbeinlínis
kannast vib, ab vjer eigum hjá þeim, nieb því ab
rábgera, ab þeir muni verba ab láta oss íá ein-
hverja ákvebna upphæb úr ríkissjóbmim árlega,
þegar fjárhagurinn ver'ur abskilinn. þessi ab-
skilnabur fjárliagsins, eba þa>, ab vjer fáum ful!-
komin ráb yfir vorti eigin fje, er þvf ab vorri
hyggju hib fyrsia atribi í stjórnarbót vorri, og
óumfiýjanlegt skiiyibi fyrir þvj, ab stjórnarbót
komist hjer á.
þotta segjum vjer nú; en hvab segja þá
sumir Ðanir1 og einstöku landar vorir? Jieir
segj^: ,,ísietidingar eru ekki nógti niehntabir til
ab rába sjer sjálíir og fje sínu, þei- þurfa ab
eiga sjer ftirverbi og fjárhaidsnicnn ineban þeir
eru í hundrab ár eba fleiri ab þjálfast og mennt-
ast á því ab þylja í alpinaissainnni „málæbi sitt,
urn ekki neitt,“ En af þvf yjcr ætlurn þá svo
fáa, er þetta scgi, svöru n vjer þeim þ\í einu, ab
Islendingar menntast aidrei, meban þeir vita þab
þýbir iítib cba ekkcrt, sem þcir liugsa og tala.
En vjer ætitim ab þeir sjeu nokkub lleiri ,sem
segja: Islendingar eru svo fátækir, þeirgetackki
borib sig sjálíir, nenia Danir leggi þeira ; en vjer
segjum: Meban Islcndingar verba ekki fjár. fíns
rábandi, verba þeir ckki lieidur sjálfuni sjcr
bjargandi. x >
þó vjer hefbum nú einhvern tíma Iieyrt nokkra
bændur scgja: Vjer vildum fegnir fá stjórnarbót,
ef vjer gætuni þá haft nokkra von um ab gjöid-
in okkar inimikubu“; og þó oss licfbi ciniivcrn
tírna komib til iiugar,ab e;nstöku embættisinabiir
mttr.di hugsa sem svo: „Jeg skyldí ckki vcra ab
þæfa í móinii í móti stjórnarbótiniii, ef jeg væri
ekki hræddur um, ab embætlislaiitiin ininrikut u,
og cngin von mundi verba um launavií.bót meir,“
þá erum vjer sannfærbir um, ab þes.s konar mót-
sagnir fari nú smáttogsmátt abjafua sig; vjer ætl-
utn ab bábir þeasir fari nú ab hugsa setn svo; þeir
fyrri: {>ab er ógjöriegt ab j ingib lil lengdar neiti
sjálfu sjer um íje þab, sem útheimtist tii ab vib-
halda vibunanlegri landstjórn, og cfla mciiiitir og
fratnfarir landsniahna; en þeir síbari: þab er ó-
*) þnss cr þú g«tandi, ab ekki svo sllfáir tnanntabir menn
í Danmurkn vrn farnir ab álfta osa Ungtum færari tíl ab
rába Qe vurn en |,á. f!ðf.