Norðri - 16.04.1861, Síða 5

29
um löndiim undir Viktor konnng, þá tök hann
sjer dtktatorsvald sjálfur, og kvahst ekki mtindti
leggja nibur vopn sín fyrr en Róm og Feneyja=
lönd va^rt líka lagt undir hib nýja konungsríki
Italíu. Líka setti hann bjS sjer í erahætti hina
æstustu lýbstjórnarmenn og þótti þab horfa til
vandræba. Viktor og Cavour fengu meb þessum
rábum hib æskilegasta tækifæri tii ab blanda sjer
í Italíumálefni bæbi sökum þess, ab Garibaldi
%irtist í abra rööina hallast ab lýbstjórnarmönn-
iim, og af þvi ab páíi dró saman alls konar ill-
þýbi til ab halda þegnum sínum í ske'fjum. En
þegar til kom og her Viktprs kom til libveizlu
vib Garibaldi varb ekkert úr misklib þessari.
þribja október hafbi Garibaldi hrakib kon-
ungsmenn, og þegar Sardiningar komu í leikimi
urbu skjót umskipti, því Capúa rarb ab gefast
upp annan nóvember meb 8000 manns, og dag-
inn eptir var allt lib Franz konungs sigrab vib
Garigliano og á sundrung rekib. Flúbi nokkur
hluti þess inn í páfaiönd og nokkur hluti þcss
inn í vigib Gaeta. Var nú setzt um borg þá
seiuast í nóvember, eu þar varb iengi ekkert á-
gengt, því Napóleon keisari sendi (lota sinn þang-
ab og bannabi alla absókn af sjó, kvabst hann
ekki geta öldungis hjá setib, er hinn kórónabi
konungur væri í slíkum naubuni staddur. En
eptir margar áskoranir Englendinga dró hann þó
ioks flota sinn þaban eptir nýár og varb þá borg-
in a^ gefast upp og Franz konungur ab iiýja
land; og fór hann fyrst til Rómaborgar og þab-
au til Munchen í Baiern. I Gaeta gáfust upp
15,000 manna, og var þab eiukum úílent máia-
lib, er be?t hafbi fylgt konungi. f>ar fengu Sar-
diningar ógrynni herfangs af alls konar herbúnabi.
Fyrri part vetrar bar þing Sardininga npp
frumvarp um ab sameina hin unnu lönd víb Sar-
diníu og fóru atkvæbi þannig, ab 1,310,368 í Neapel
sögbu já, en ekki nerna 10,012 nei og í tveimur
fylkjum páfalandanna einungis 1600 nei, en allur
þovri kjóserida já. Síban hefir Viktor konungur tek-
ib sjer þá nafnbót ab hann kallast konungur Italíu.
Páfinn helzt vib ( Rómaborg og Napóleon lieldur
þar enn setulibi sínu, en þó er á orbi ab-senda
páfann til Jórsala eba ab minnsta kosti taka af hon-
um veraldleg völd lians hin mcstu.
Skömmu eptir ab Viktor konungur kom tii
Neapelsborgar 7. nóvember lagbi Garibaldi nibur
alræbisvöld og fór til Caprera, smáeyjar nálægt
Sardiníu. þar á hann iítib ein’optab hús og jarö-
eign litla. Á?ur lýsli hann því yfir, ab hann
mundi korna aptur f vor þegar stríbib byrjabi apt-
ur um Feneyjar. Öll ab erb hetjunnar Garibaldi
í þessu frclsisstríbi Italfu er eflaust dæraalaus á
þessari spilltu sjálfselskunnar öld. Hann hefir æ
komib fram eins og iiinir göfuglyndustu af hin-
um fornu Rdmverjum. Hann er eins og Cin-
cinriatus, er gokk frá plógnum og varb alræbismab-
ur í Róm og frelsabi þjóbina og gekk síban apt-
ur til sinna vanalegu starfa. Garibaldi sezt nú
ab iítilli og lítilsvirbri eign sinni og hyr þar meb
dóttur sinni og syni, eptir ab hann hefir verib al-
ræbismnbiir yfir öllu Neapelsríki. Hann lifir hjer
vib jöfn efni og hann ábhr hafbi, þó hann ef-
laust hafi haft fyflsta lieriangsrjett til margra
þúsunda sein sigursæll liershöfbingi, Ðanskur
mabur, sem fór til Caprera til ab búa til mynd
hans, segir svo frá, ab Garibaldi hafi bobib sjer
og tveimur sjóinönnum, er rjeru fyrir hann til
eyjarinnar, til matar meb sjálfum sjcr. Var þar
allt óhrotib og Garibaldi hinn hispurlausasti, en
eitthvab liggur þab í augum hans, er býbur hina
ströngustu lotningu. - Sjómeunirnir skulfu af glebi
yíir vir? ingu þeirri,‘-er þeim hlotnabist. Daginn
eptir komu nokkrir fjelagsbræbur Garibaldi til eyj-
arinnar og höffu meb sjer lijartarfal! og anuab
kjötrneti og vistir, því þeir vissu, ab lítib var ab
fá til irratar á eyjuuni, nema fiskmeti, en vildu
ekki jeta Garibaldi út á húsgang. þeir og aliir
er meb þeim voru sátu líka til borbs meb Gari-
baidi. I flestum máiefnum Italíu er Garibaldi
spurbur til rába, og nú fyrir skömmu iiafbi hann
skrifab til Ungverja og bebib þá ab halda kyrru
fyrir fyrst um sinn.
Nú er þá ekki eptir af Italíu ncma Rómaborg meb
kringumliggjandi hjeröbum og Feneyjalönd sem
ekki er koraib úndir Sardiníu eba hib (talska ríki;
er mælt ab Englendingar hafi lagt þab til, ab
Austurríki seldi Viktor Ftneyjar og Feneyjalöi d,
svo ekki yrbi ófribur úr því, og gæti vel verib
ab þab yibi úr, því Au3turríkismenn eru mjög
fjeþurfi, og þó Sardiningar sje heldur ekki vcl
staddir meb fjáihaginn, þá mundi hib sameinaba
ríki Ítalíu vel geta boiib þar af leibandi kostnab-
Af þýzkalandi er ekki neitt markvert ab
frjetta nema þab sera ábur er taiib um konunga
skipti á Prússiandi og þab sem þar af ieibir.
Austurríki er einlægt í sömu kröggum vegna fjár-
leysis, sem vjer ábur höfum lýdt í blaöi voru.
Ileíir keisari orbib ab breyta gjörsamlega stjórn-